मत्तय 5
5
टुरापोर्यीइ ईसुउ हिकवोण
1ईसु माअहोंअ गोवाराहा पालीत टुरापोअ सोड़ीत लागू, आन जेहेलाम निसे बोठू, ताहां तियाआ सेला तियाआ जागे आवया. 2आन तो तियांहां सिकाडू वोल्यू.
आशिर्वादोअ वसन
(लुक 6:20-23)
3“‘जें आत्मामेहें गरीब होय, तियांआं हाजो होय,
काहाके होरगाआ राज तियांआंज होय;
4जें तारास कोअतेहे, तियांआं हाजो होय,
काहाके तियांहां होक जोड़े;#यश 61:2
5जें नम्र तियांआं हाजो होय,
काहाके तें धरतीइ आधिकारी बोणे;
6जें सतीपणोअ काजे फुकल्ये आन तोरह्ये होय तियांआं हाजो होय,
काहाके देव तियांहां तारवे!#यश 55:1,2
7जें दयालू तियांआं हाजो होय,
काहाके तियांपोअ दया ओवे!
8जें मोनोमेहें सोके होय, तियांआं हाजो होय,
काहाके तें देवोहो देखे;#भजन 24:3
9जें होमजाड़ीलाआ काम कोअतेहे, तियांआं हाजो होय,
काहाके तियांहां देवोअ पोर्ये कोये.
10सतीपणोअ काजे जियांहां तारास ओवू, तियांआं हाजो होय.
काहाके होरगाआ राज तियांआंज होय;’
11“जाहां माआं काजे माअहें तुमाआं विरुद्धामेहें गोगे, तारास देय आन तुमाआं विरुद्धामेहें आखी जातीइ खाराब लबाड़ी कोइत गोगे, ताहां तुमाआं हाजो होय. 12मोज्या कोआ, खुसीवाअहीं उसला, होरगामेहें तुमाआं इलाम वोडू होय; काहाके तुमा रोत पेल जे भविश्यवक्ता ओत गोया, तियांहां तियां एहेंज कोइत दुख वेठाड़्यो.#प्रेशित 7:52
खारो आन दिवू
(मार्क 9:50; लुक 14:34,35)
13“तुमू धरतीइ खारो होय; पोन जर खाराआ खारी सव निहींत गोयी, ताहां फाशोअ तियाहा कि कोइत खारसो बोणावता आवे? ओनखे तियाआ कोड्लाज कामोम वापर ने ओवनारु, पोन तियाहा बाअथे टाकी देत आन माअहोंओं गुडाआ थुड़ी सेंदीइलाआ कामोम आवनारो.
14“तुमू दुन्याआ उजालो होय; टुशा पोर्योओ होयर निकाइत नाहां सेकतो. 15दिवू पेटाड़ीत कोइत टोपलीइ थुड़ी नाहां मिकते, पोन तियाहा बेलकाआ उसे मेकतेहे, याआ काजे के जें कोअमेहें होय तियां बादाहा तो उजालो आपित सेके; 16तेहेंज कोइत तुमाआं उजालो माअहोंओं हुंबूर एहेलोहो पोड़ुहूं द्या के, तें तुमाआं हाजे कामे पालीत तुमाआं होरगामेर्याआ आब्हाआ नाव उसो कोए.
कायदाआ बाप्तिम हिकवोण
17“एहेलोहो मा समजाहा, के आंय मोशेए कायदाआ नेताहां भविश्यवक्ताआं हिकवोण खुड़ीत टाकीइलो काजे आयुहू. आंय आरवीत टाकू नाहां, पोन पुरो कोउ आयुहू. 18काहाके आंय तुमुहूं नक्की कोहो के, जुग आन धरती सेलाइत जाय, ताअहूं जाआं आखी गोठी पुरी ओया सिवाय कायदाआ पुस्तकोअ एक बी कानू नेत मात्रू ने टोले#लुक 16:17. 19तिहीं वाअहीं जों कोडो या वाहीं एवडा आदेशोमेहें रोत एकदू काडीत टाके आन तेहेंज कोइत माअहुंहूं सिकाड़े, तों होरगाआ राजोमेहें जाअखो हानो गोणाय; पोन जों कोडो तियाहा माने आन सिकाड़े, तों होरगाआ राजोमेहें वोडो गोणाय. 20आंय तुमुहूं कोहो, कायदाआ सिकाड़नारा मास्तर आन फरिसी यांआं सतीपणो रोत तुमाआं सतीपण वादार ओया सिवाय तुमू होरगाआ राजोमेहें ने जात सेकनारा.
खोतेए बाप्तिम हिकवोण
21“खुन मा कोअही; जों कोडो खुन कोए तों कोर्ठामेहें डोंडोअ दोशी ठरे, एहें कोइत वेगाआ माअहुंहूं कोयोतो, ओं तुमू उनाअयाहा.#निर्ग 20:13; कायदा 5:17 22पोन आंय तुमुहूं कोहो के, जिया कोडाहा तियाआ पायहोपोअ उदड़ीज खोत लागतीय, तियाहा कोर्ठाम डोंड जोड़े; जों कोडो तियाआ पायहोहो ‘ए फोगा,’ एहें कोये, तों वोडा पोन्साम डोंडाअहूं जोगोहो बोणे, आन जों कोडो तियाआ पायहोहो ‘ओ विण ओकल्या!’ एहें कोये, तियाहा नरकाआ आगीम जाअहूं पोड़े. 23तिहीं वाअहीं, जर तू ताआ गाराहा देवान्यापोअ लेत आवही, आन तिहीं ताहूं ओर आवे, के माआं मोनोमेहें माआं पायहोअ विरुद्दाम कि तेबी गोठ होय, 24ताहां तू ताआ गाराहा तिहींज देवान्याअ सामने मिकी दे, आन जात कोइत पेल ताआ पायहोअरी होमजोण कोइत ले, आन तिहींइं फाटी आवित कोइत ताआ ते गाराहा आप.
25“जर ताआ दुस्मोन ताआ विरुद्धामेहें आरोप लेतावे, आन ताहूं कोर्ठम लेत जाय, ताहां तापोअ वेल होय ताअहांज कोर्ठम जाअलोअ पेल तू तियाअरी होमजोण कोइत ले. नेत एकवारी तू तिहीं जाही, ताहां तो ताहूं न्यायाधिशोअ आथोम तोइत आपी देय, आन तो न्यायाधिश ताहूं पुलशोअ आथोम होपी देय, आन पुलिस ताहूं जेलेम टाकी देय. 26आंय ताहूं नक्की कोहो, जाअहूं जाआं आनोन आनो डोंड ने पोई देही, ताअहूं जाआं तू तियामेहें रोत ने सुटही.
सिनालाआ बाप्तिम हिकवोण
27“तु सिनालो मा कोअही; एहें कोइत कोयोतो, तों तुमू उनाअयेहे.#निर्ग 20:14; कायदा 5:18 28पोन आंय तुमुहूं कोहो के, जो कोडो एकदी बोईंइ वोग बाक्ती नजर बी टाक्यी, तेबी तो तियाआ मोनोम तियीइरी सिनालो कोइत सुकुहू. 29जर ताआ हाजाड्यू डोऊ ताहूं पाप कोआड़तुय, ताहां तियाहा काडीत टाकी दे; काहाके ताआ पुरो डिल नरकाम जाय तिया रोत हाजो, ताआ डिलोअ एक भाग आरवात जाय तो फायदाअ होय. 30जर ताआ हाजाड़्यू आथ ताहूं पाप कोअहूं लागाड़तुय, ताहां तु तियाहा वाडीत टाकी दे; काहाके ताआ पुरो डिल नरकाम जाय, या रोत हाजो जी तु ठुटू ओत जाही तो ताहूं पुरड़े.
सोड़ले ओविइलाआ बाप्तिम हिकवोण
(मत्तय 19:9; मार्क 10:11,12; लुक 16:18)
31“ओं बी कोयोतो के, ‘जों कोडो तियाआ लाडीही सोड़नारो ओय, तों तियीही सोड़सिट्टी आपुहूं जोवे.’ 32पोन आंय तुमुहूं कोहो के, जों कोडो तियाआ लाडीही सिनालाअ वासी बिहीरा कोड्ला कारणो वाअहीं सोड़सिट्टी आपे, ताहां तों तियीही सिनालो कोआड़ेहे; आन जों कोडो तियी सोड़ल्यी बोईंइरी वेहवाल कोअहे, तों बी सिनालो कोअहे.#लुक 16:18; 1 करिन्थ 7:10,11
शप्पतेए बाप्तिम हिकवोण
33“ओं बी तुमू उनाअयेहे के जुना वाडोमेर्याआ माअहूं कोयोतो, ‘खोटी शप्पत मा खाही, पोन ताआ शप्पत प्रभुउ सामने पुरी कोअजी.’ 34पोन आंय तुमुहूं कोहो, के शप्पत लेहाज मा; होरगाआ बी मा लेहा, काहाके तों देवोअ राजगादी होय; 35धरतीइ बी मा लेहा, काहाके ते तियाआ गुडा मेकीइलोअ पाट्लू होय. येरुसालेमोअ बी मा, काहाके तों महान राजाआ होयर होय. 36तू ताआ मुन्काआ बी शप्पत मा लेही, काहाके तू ताआ एक बी सिंग्यो पांडो नेताहां कालो नाहां कोइत सेकतु. 37पोन तुमाआं गोगीइलोअ ‘होव’ ताहां होवजे आन ‘नाहां’ ताहां नाहांज जोवे. काहाके या रोत वादार जों होय, तों सैतानोप रोत होय.
बोदलू लेअलाआ बाप्तिम हिकवोण
(लुक 6:29,30)
38“‘डोआअ बोदले डोऊ, आन दातोअ बोदले दात’ एहें कोयोतो, तों तुमू उनाअयेहे. 39पोन आंय तुमुहूं कोहो, के जों कोडो तुमाआं बाक्तो कोए, तियाआ बोदलू मा लेहा; पोन जों कोडो ताआ हाजाड़्या गालोपोअ देय, ताहां बांगाड़्यू गाल बी आगोअ कोई दे. 40आन जर कोडो ताहूं ताआ आंगड़ाआ काजे आरोप लागाड़ीत कोर्ठामेहें लेत जाअहूं होदे, ताहां तियाहा ताआ कोट बी आपी दे. 41आन जर एकदो ताहूं उदाबादीज एक डोंग होंडाड़े, ताहां तियाअरी बेन डोंग जा. 42जो कोडो तापोअ मागे, तियाहा आप; आन जों कोडो तापोअ उसन्यो मागे, ताहां तियाआ वोगेहे सोब मा मुउड़ीही.
दुस्मोनोहों मेर कोइलोअ
(लुक 6:27,28,32-36)
43“‘ताआ दोस्ती पोअ मेर कोअ, आन ताआ दुस्मोनोअ सीस कोअ’ एहें कोयोतो, तों तुमू उनाअयेहे. 44पोन आंय तुमुहूं कोहो के, तुमू तुमाआं दुस्मोनोहों मेर कोआ, आन जे तुमुहूं तारास कोआड़तेहें, तियांआं काजे प्रार्थना कोआ. 45एहें कोइत, तुमू तुमाआं होरगामेर्याआ आब्हाआ पोर्ये बोणहां; काहाके तो बाक्ता आन हाजा बेनू पोअ बी दिही उगाड़ेहे, आन धर्मी आन पापी बेनू पोअ बी वोऱ्हात पाड़ेहे. 46काहाके जें तुमापोअ मेर कोअतेहे, तियांपोअ तुमू बी मेर कोअहा, ताहां तुमुहूं कि इलाम जोड़े? नाकेदार बी एहेंज कोअताहा के नाहां? 47आन जर तुमू फक्त तुमाआं पाव्हीइलाहा एतेज गोगाड़हा, ताहां की वोडो काम कोअतेहे? बिहीरे माअहें बी तेहेंज कोअतेहे के नाहां? 48तियाहा काजे जेहलुहू तुमाआं होरगामेर्युउ आब्हू पाक्कू होय, तेहलेज तुमू बी पाक्के बोणा.
ទើបបានជ្រើសរើសហើយ៖
मत्तय 5: NST25
គំនូសចំណាំ
ចែករំលែក
ចម្លង

ចង់ឱ្យគំនូសពណ៌ដែលបានរក្សាទុករបស់អ្នក មាននៅលើគ្រប់ឧបករណ៍ទាំងអស់មែនទេ? ចុះឈ្មោះប្រើ ឬចុះឈ្មោះចូល
The Noiri-Bhil Bible ©The Word For The World International and Noiri-Bhil Translation Samiti, Dhadgaon, Maharashtra, India, 2025.
मत्तय 5
5
टुरापोर्यीइ ईसुउ हिकवोण
1ईसु माअहोंअ गोवाराहा पालीत टुरापोअ सोड़ीत लागू, आन जेहेलाम निसे बोठू, ताहां तियाआ सेला तियाआ जागे आवया. 2आन तो तियांहां सिकाडू वोल्यू.
आशिर्वादोअ वसन
(लुक 6:20-23)
3“‘जें आत्मामेहें गरीब होय, तियांआं हाजो होय,
काहाके होरगाआ राज तियांआंज होय;
4जें तारास कोअतेहे, तियांआं हाजो होय,
काहाके तियांहां होक जोड़े;#यश 61:2
5जें नम्र तियांआं हाजो होय,
काहाके तें धरतीइ आधिकारी बोणे;
6जें सतीपणोअ काजे फुकल्ये आन तोरह्ये होय तियांआं हाजो होय,
काहाके देव तियांहां तारवे!#यश 55:1,2
7जें दयालू तियांआं हाजो होय,
काहाके तियांपोअ दया ओवे!
8जें मोनोमेहें सोके होय, तियांआं हाजो होय,
काहाके तें देवोहो देखे;#भजन 24:3
9जें होमजाड़ीलाआ काम कोअतेहे, तियांआं हाजो होय,
काहाके तियांहां देवोअ पोर्ये कोये.
10सतीपणोअ काजे जियांहां तारास ओवू, तियांआं हाजो होय.
काहाके होरगाआ राज तियांआंज होय;’
11“जाहां माआं काजे माअहें तुमाआं विरुद्धामेहें गोगे, तारास देय आन तुमाआं विरुद्धामेहें आखी जातीइ खाराब लबाड़ी कोइत गोगे, ताहां तुमाआं हाजो होय. 12मोज्या कोआ, खुसीवाअहीं उसला, होरगामेहें तुमाआं इलाम वोडू होय; काहाके तुमा रोत पेल जे भविश्यवक्ता ओत गोया, तियांहां तियां एहेंज कोइत दुख वेठाड़्यो.#प्रेशित 7:52
खारो आन दिवू
(मार्क 9:50; लुक 14:34,35)
13“तुमू धरतीइ खारो होय; पोन जर खाराआ खारी सव निहींत गोयी, ताहां फाशोअ तियाहा कि कोइत खारसो बोणावता आवे? ओनखे तियाआ कोड्लाज कामोम वापर ने ओवनारु, पोन तियाहा बाअथे टाकी देत आन माअहोंओं गुडाआ थुड़ी सेंदीइलाआ कामोम आवनारो.
14“तुमू दुन्याआ उजालो होय; टुशा पोर्योओ होयर निकाइत नाहां सेकतो. 15दिवू पेटाड़ीत कोइत टोपलीइ थुड़ी नाहां मिकते, पोन तियाहा बेलकाआ उसे मेकतेहे, याआ काजे के जें कोअमेहें होय तियां बादाहा तो उजालो आपित सेके; 16तेहेंज कोइत तुमाआं उजालो माअहोंओं हुंबूर एहेलोहो पोड़ुहूं द्या के, तें तुमाआं हाजे कामे पालीत तुमाआं होरगामेर्याआ आब्हाआ नाव उसो कोए.
कायदाआ बाप्तिम हिकवोण
17“एहेलोहो मा समजाहा, के आंय मोशेए कायदाआ नेताहां भविश्यवक्ताआं हिकवोण खुड़ीत टाकीइलो काजे आयुहू. आंय आरवीत टाकू नाहां, पोन पुरो कोउ आयुहू. 18काहाके आंय तुमुहूं नक्की कोहो के, जुग आन धरती सेलाइत जाय, ताअहूं जाआं आखी गोठी पुरी ओया सिवाय कायदाआ पुस्तकोअ एक बी कानू नेत मात्रू ने टोले#लुक 16:17. 19तिहीं वाअहीं जों कोडो या वाहीं एवडा आदेशोमेहें रोत एकदू काडीत टाके आन तेहेंज कोइत माअहुंहूं सिकाड़े, तों होरगाआ राजोमेहें जाअखो हानो गोणाय; पोन जों कोडो तियाहा माने आन सिकाड़े, तों होरगाआ राजोमेहें वोडो गोणाय. 20आंय तुमुहूं कोहो, कायदाआ सिकाड़नारा मास्तर आन फरिसी यांआं सतीपणो रोत तुमाआं सतीपण वादार ओया सिवाय तुमू होरगाआ राजोमेहें ने जात सेकनारा.
खोतेए बाप्तिम हिकवोण
21“खुन मा कोअही; जों कोडो खुन कोए तों कोर्ठामेहें डोंडोअ दोशी ठरे, एहें कोइत वेगाआ माअहुंहूं कोयोतो, ओं तुमू उनाअयाहा.#निर्ग 20:13; कायदा 5:17 22पोन आंय तुमुहूं कोहो के, जिया कोडाहा तियाआ पायहोपोअ उदड़ीज खोत लागतीय, तियाहा कोर्ठाम डोंड जोड़े; जों कोडो तियाआ पायहोहो ‘ए फोगा,’ एहें कोये, तों वोडा पोन्साम डोंडाअहूं जोगोहो बोणे, आन जों कोडो तियाआ पायहोहो ‘ओ विण ओकल्या!’ एहें कोये, तियाहा नरकाआ आगीम जाअहूं पोड़े. 23तिहीं वाअहीं, जर तू ताआ गाराहा देवान्यापोअ लेत आवही, आन तिहीं ताहूं ओर आवे, के माआं मोनोमेहें माआं पायहोअ विरुद्दाम कि तेबी गोठ होय, 24ताहां तू ताआ गाराहा तिहींज देवान्याअ सामने मिकी दे, आन जात कोइत पेल ताआ पायहोअरी होमजोण कोइत ले, आन तिहींइं फाटी आवित कोइत ताआ ते गाराहा आप.
25“जर ताआ दुस्मोन ताआ विरुद्धामेहें आरोप लेतावे, आन ताहूं कोर्ठम लेत जाय, ताहां तापोअ वेल होय ताअहांज कोर्ठम जाअलोअ पेल तू तियाअरी होमजोण कोइत ले. नेत एकवारी तू तिहीं जाही, ताहां तो ताहूं न्यायाधिशोअ आथोम तोइत आपी देय, आन तो न्यायाधिश ताहूं पुलशोअ आथोम होपी देय, आन पुलिस ताहूं जेलेम टाकी देय. 26आंय ताहूं नक्की कोहो, जाअहूं जाआं आनोन आनो डोंड ने पोई देही, ताअहूं जाआं तू तियामेहें रोत ने सुटही.
सिनालाआ बाप्तिम हिकवोण
27“तु सिनालो मा कोअही; एहें कोइत कोयोतो, तों तुमू उनाअयेहे.#निर्ग 20:14; कायदा 5:18 28पोन आंय तुमुहूं कोहो के, जो कोडो एकदी बोईंइ वोग बाक्ती नजर बी टाक्यी, तेबी तो तियाआ मोनोम तियीइरी सिनालो कोइत सुकुहू. 29जर ताआ हाजाड्यू डोऊ ताहूं पाप कोआड़तुय, ताहां तियाहा काडीत टाकी दे; काहाके ताआ पुरो डिल नरकाम जाय तिया रोत हाजो, ताआ डिलोअ एक भाग आरवात जाय तो फायदाअ होय. 30जर ताआ हाजाड़्यू आथ ताहूं पाप कोअहूं लागाड़तुय, ताहां तु तियाहा वाडीत टाकी दे; काहाके ताआ पुरो डिल नरकाम जाय, या रोत हाजो जी तु ठुटू ओत जाही तो ताहूं पुरड़े.
सोड़ले ओविइलाआ बाप्तिम हिकवोण
(मत्तय 19:9; मार्क 10:11,12; लुक 16:18)
31“ओं बी कोयोतो के, ‘जों कोडो तियाआ लाडीही सोड़नारो ओय, तों तियीही सोड़सिट्टी आपुहूं जोवे.’ 32पोन आंय तुमुहूं कोहो के, जों कोडो तियाआ लाडीही सिनालाअ वासी बिहीरा कोड्ला कारणो वाअहीं सोड़सिट्टी आपे, ताहां तों तियीही सिनालो कोआड़ेहे; आन जों कोडो तियी सोड़ल्यी बोईंइरी वेहवाल कोअहे, तों बी सिनालो कोअहे.#लुक 16:18; 1 करिन्थ 7:10,11
शप्पतेए बाप्तिम हिकवोण
33“ओं बी तुमू उनाअयेहे के जुना वाडोमेर्याआ माअहूं कोयोतो, ‘खोटी शप्पत मा खाही, पोन ताआ शप्पत प्रभुउ सामने पुरी कोअजी.’ 34पोन आंय तुमुहूं कोहो, के शप्पत लेहाज मा; होरगाआ बी मा लेहा, काहाके तों देवोअ राजगादी होय; 35धरतीइ बी मा लेहा, काहाके ते तियाआ गुडा मेकीइलोअ पाट्लू होय. येरुसालेमोअ बी मा, काहाके तों महान राजाआ होयर होय. 36तू ताआ मुन्काआ बी शप्पत मा लेही, काहाके तू ताआ एक बी सिंग्यो पांडो नेताहां कालो नाहां कोइत सेकतु. 37पोन तुमाआं गोगीइलोअ ‘होव’ ताहां होवजे आन ‘नाहां’ ताहां नाहांज जोवे. काहाके या रोत वादार जों होय, तों सैतानोप रोत होय.
बोदलू लेअलाआ बाप्तिम हिकवोण
(लुक 6:29,30)
38“‘डोआअ बोदले डोऊ, आन दातोअ बोदले दात’ एहें कोयोतो, तों तुमू उनाअयेहे. 39पोन आंय तुमुहूं कोहो, के जों कोडो तुमाआं बाक्तो कोए, तियाआ बोदलू मा लेहा; पोन जों कोडो ताआ हाजाड़्या गालोपोअ देय, ताहां बांगाड़्यू गाल बी आगोअ कोई दे. 40आन जर कोडो ताहूं ताआ आंगड़ाआ काजे आरोप लागाड़ीत कोर्ठामेहें लेत जाअहूं होदे, ताहां तियाहा ताआ कोट बी आपी दे. 41आन जर एकदो ताहूं उदाबादीज एक डोंग होंडाड़े, ताहां तियाअरी बेन डोंग जा. 42जो कोडो तापोअ मागे, तियाहा आप; आन जों कोडो तापोअ उसन्यो मागे, ताहां तियाआ वोगेहे सोब मा मुउड़ीही.
दुस्मोनोहों मेर कोइलोअ
(लुक 6:27,28,32-36)
43“‘ताआ दोस्ती पोअ मेर कोअ, आन ताआ दुस्मोनोअ सीस कोअ’ एहें कोयोतो, तों तुमू उनाअयेहे. 44पोन आंय तुमुहूं कोहो के, तुमू तुमाआं दुस्मोनोहों मेर कोआ, आन जे तुमुहूं तारास कोआड़तेहें, तियांआं काजे प्रार्थना कोआ. 45एहें कोइत, तुमू तुमाआं होरगामेर्याआ आब्हाआ पोर्ये बोणहां; काहाके तो बाक्ता आन हाजा बेनू पोअ बी दिही उगाड़ेहे, आन धर्मी आन पापी बेनू पोअ बी वोऱ्हात पाड़ेहे. 46काहाके जें तुमापोअ मेर कोअतेहे, तियांपोअ तुमू बी मेर कोअहा, ताहां तुमुहूं कि इलाम जोड़े? नाकेदार बी एहेंज कोअताहा के नाहां? 47आन जर तुमू फक्त तुमाआं पाव्हीइलाहा एतेज गोगाड़हा, ताहां की वोडो काम कोअतेहे? बिहीरे माअहें बी तेहेंज कोअतेहे के नाहां? 48तियाहा काजे जेहलुहू तुमाआं होरगामेर्युउ आब्हू पाक्कू होय, तेहलेज तुमू बी पाक्के बोणा.
ទើបបានជ្រើសរើសហើយ៖
:
គំនូសចំណាំ
ចែករំលែក
ចម្លង

ចង់ឱ្យគំនូសពណ៌ដែលបានរក្សាទុករបស់អ្នក មាននៅលើគ្រប់ឧបករណ៍ទាំងអស់មែនទេ? ចុះឈ្មោះប្រើ ឬចុះឈ្មោះចូល
The Noiri-Bhil Bible ©The Word For The World International and Noiri-Bhil Translation Samiti, Dhadgaon, Maharashtra, India, 2025.