1 Makabɛ 6
6
Zereghwe ba'a mte ta meghe Antiyokəs Ɛpifane
(2 MA 1.11-17; 9; 10.9-11)
1Ma vəa ŋkwa nya jive Antiyokəs Ɛpifane mbe hɛɗi nya kwa ghəa ŋkwa ne, pa fate kwete meleme nya heka mbeli kaƐlimayis mbe Pɛrse, meleme nya dzemte zləvəa ŋkɛ va mcɛləa ŋkɛ, mze kwa tɛawetɛa ta ŋkɛ ba'a mze kwa tere terea ŋkɛ ya shɛ. 2Mcɛlə ya zlahe mbe ghɛa shala nya mbe. Wəshi kempa mze kwa tere tere, yɛ rəbəci ba'a wəshi kempa nyi sərəakɛ Alɛgezandre, wəzege ta Filipe, meghe nya mbe Masɛdowane nya keghate kanza kameghea ka Grɛk ya mbe. 3Cape Antiyokəs kalə kadzembe Ɛlimayis ba'a pa dzeghakɛ kakele melemea shɛ kezha fə wəshi nyi mbe, ama shaŋe ŋkɛ ve, va nya fate ntsehwelea ŋkɛ mbeli nyi mbe melemea shɛ. 4Pa hɛ zhɛnete nda ghə ba'a ntsa yite. Cape ŋkɛ slə tagha le hawe kezha zhɛne geva kadzembe Babilone. 5Ma mba Antiyokəs mbe Pɛrse ne, hwa'a kwete nde ghwene se kezha geze nda nahe mbeli kehərəte ka sewajɛ nyi keghweneghe geva kadzawa Zhəwdɛ. 6Nahe Lisiyas kegha kase kwagha le ka sewajɛ nyi berete berete, ama nahe hɛ kegha kahwɛnji va ka Zhəwif. Ma kwa sebe ta nya nzeremte ka sewajɛa meghe ka Zhəwif ne, nahe hɛ kefəhwe yɛ wəshi kempa, kweci wəshi ba'a mcɛlə kwele kwele va hɛ. Nahe pɛtɛa wəshia shɛhɛ kemtsehete nda berete ke ka sewajɛa nci. 7Nahe hɛ kempəmte wəsə nya ndiremi kashasha nya ŋate Antiyokəs te reghwetɛ mbe Zhɛrəzalɛm ba'a kedzaslete ŋkwa nci nya keveyi geva tekeleke le zli nya biya kala nya vəashi, tsagha Bɛt-Səwr, meleme nya kaŋa meghe. 8Ma kwa fate ghena shɛhɛ Antiyokəs ne, pa helia ŋkɛ slanyɛ ba'a pa mehele ta ŋkɛ tazenyɛ. Pa zereghwe zhɛte nda ba'a ŋgwape ŋkɛ teɗenyɛ te gezle ta ŋkɛ. Pa ŋkɛ yirənyɛ va nya menetema geva wəshi kala nya mawe ŋkɛ. 9Pa ŋkɛ nzanyɛ tagha kahɛ kwele kwele mbe yirə ta mehele nya dzawe kevə kevə. Ma kwa zəzəte ŋkɛ katemte ŋkɛ ne, 10pa hekake pɛtɛa ka mcɛhɛnyɛ, ma ke sha hɛ: «Kezhɛne hɛ kakele ɗa we, zəzə kapesle ɗa. 11Ma 'ya mbe ghəa ɗa: Va wa nza 'ya mbe taze ta mehele nya dzawe nya tse wa? Ndagwara nahe 'ya kese kamene ganyɛ ba'a nahe mbeli kese kaɗe ɗa te vəa meghea ɗa. 12Ma tsetsenya ne, nahe 'ya kezəzəte wəshi nyi ndiremi ndiremi nyi menete 'ya mbe Zhɛrəzalɛm. Nahe 'ya kefəhwe pɛtɛa wəshi mze kwa tere tere ba'a mze kwa tɛawetɛa nyi mbe, nahe 'ya kegezete kezha za sebe mbeli te ka Zhəwdɛ gəmə. 13Nahe 'ya keɗepe tewəmbəreke wəsəa shɛ vate geva ndiremi nyi te 'ya, wa nya 'ya katemte va taze ta mehele te kwete hɛɗi.»
14Pa ŋkɛ gezete kezha heka nda Filipe, kwete wəndə hwa ka mcɛhɛnyɛ mbeli, pa veyi ŋkɛ te ghəa pɛtɛa hɛɗia ŋkɛ. 15Pa ŋkɛ ndeke nda derə meghea ŋkɛ, lekwesa meghea ŋkɛ ba'a ŋgwedɛba nya nza lamba ta ŋkɛ te. Kwa sebe ta ŋkɛ, pa geze nda kezha teke nda wəsə ke wəzege ta ŋkɛ Antiyokəs ba'a kezha dəkwə ŋkɛ yitea nza ŋkɛ kameghe. 16Tagha mbe Pɛrse mte meghe Antiyokəs te va kwa gwəmsə ba'a wəfaɗemsə meslighəmbe. 17Ma kwa fate mte ta ŋkɛ Lisiyas ne, pa veyi wəzege ta ŋkɛ Antiyokəs nya kelete ŋkɛ se kawəzege kameghe. Pa ŋkɛ hekate nda slə kaEpator.
Zhəwdas kakele ŋkwa nya berete mbe Zhɛrəzalɛm
18Ma vəa ŋkwa shɛ ne, kafɛa ka Israyɛl ka ghema nyi mba mbe ŋkwa nya berete Zhɛrəzalɛm kedzeghwa dzeyi yitea ghɛa Shala. Zele yazele hɛ kezha mene nda wəsə kwa ndiremi ke hɛ ba'a kezha mtsehe nda berete ke kweci hwelefefi. 19Pa Zhəwdas Makabɛ tarete kezha za sebe te hɛ ba'a pa tseneke mbeli pɛtɛ kezha mpa le hɛ. 20Pa ka Israyɛl tsenete geva ba'a dzaslete ŋkwa nya berete mbe va gwəmsə ba'a mcɛfemsə. Pa hɛ menete yɛ wəmata kempa kezha mpa le ka ghema ta nci ba'a kezha ŋzla zli. 21Ama pa kweci ka ghema nyi dzaslete mbeli mbelenji zlaɓe le kweci ka Israyɛl nyi 'yaghwa 'yaghwa mehele, 22pa hɛ lə sha meghe Antiyokəs Epator, ma ke hɛ shɛ: «Hweŋkwa teɗa ka ghema ta ɓəmə ba'a tewa nda dewa na ke mbelia ɓəmə wa? 23Nahe ghen'yɛ le ŋa n'yɛ keyɛhwe kezha mene nda slene ke yiteyɛ ŋa, kezha mene slene le ghena nyi gezete ŋkɛ ba'a kezha hawe va wəshi mahalegəa ŋkɛ. 24Vatse zhɛrenji mbeli nyi mbe hwelefe ta n'yɛ kaka ghema ta n'yɛ. Ɓiyitsa ne, pa hɛ mpəmte kweci mbeli nyi sləyi hɛ hwa ghen'yɛ ba'a nahe hɛ kefəmte wəshia n'yɛ. 25Deke ke ghen'yɛ yahave n'yɛ mpa hɛ we, ama ke pɛtɛa hɛɗi nyi dzeyi yitea gha. 26Tsetsenya tse ne, ŋkwa nya berete nya mbe Zhɛrəzalɛm yadzasle hɛ kezha kele ŋkɛ, nahe hɛ keŋeyite zli yitea ghɛa Shala, tsagha meleme ta Bɛt-Səwr. 27Ma keɗema na kesate te ŋkwa tsetsenya yitea hɛ ne, dzawe ma temene wəsə kwa ndiremi hɛ zhɛkwa, katezhɛne na kafɛake hɛ we.»
Meghe Antiyokəs Epator kampa le ka Zhəwif
(2 MA 13.1-17)
28Ma kwa fate ghena shɛ meghe ne, pa hwepete wənə. Pa ŋkɛ tsenete pɛtɛa ka mcɛhɛnyɛa meghe, mbeli nyi te ghəa ka sewajɛ ba'a nyi te ghəa ka zleɗe gədəwəa lɛmə. 29Pa ŋkɛ hekake ka sewajɛ nyi kaka mtake se te kweci hɛɗi ba'a se te hɛɗi nyi dzeyi te ndərə. 30Ma hwa ka sewajɛa ŋkɛ ne, 100.000 ka dzeghwa le seɗa, 20.000 ka zleɗe gədəwəa lɛmə ba'a mahekenemsə bakeghəmbe cɛwea lɛmə kempa. 31Pa yɛ meghe le ka sewajɛa ŋkɛ jivenji mbe Idəmɛ ba'a dzaslete Bɛt-Səwr nya temə mpa mbe kahɛ kwele kwele. Pa hɛ menete yɛ wəmata kempa, ama pa ka Zhəwif shavenji mbe, ndəyi ghwə yitea yɛ wəmata kempa ba'a mpate mpa le hwepe ghə. 32Tagha gɛ, pa Zhəwdas wəfəyite ŋkwa nya berete mbe Zhɛrəzalɛm ba'a nzanyɛ le ka sewajɛa ŋkɛ mbe Bɛt-Zakariya mbe kema ta ghedəkwəa meghe. 33Pelɛhetɛme meghe sate te ŋkwa masheke masheke, ntəɗə ŋkɛ nteɗete ka sewajɛa ŋkɛ kwa hweŋkwa ta Bɛt-Zakariya. Pa ka sewajɛa ŋkɛ pate geva kezha mpa ba'a vɛte yɛ vəaŋə mbeli. 34Pa mbeli sahwe nda yɛməa yɛ rɛzɛŋe le mancɛha deghwava ke yɛ cɛwea lɛmə kezha zlere ghə hɛ yitea mpa. 35Pa mbeli neheyi cɛwea lɛməa shɛhɛ dzeyi kwelɛ yɛ wəvəsəa ka sewajɛ nyi le seɗa. Ma dzeyi vare yayata cewe ne, pa mbeli pate ka sewajɛ slibə nyi le rəbəci ba'a yɛ kwenə mze kwa ghwə ghwə mbe ghə. Ɓiyitsa ne, ka katsala ka zleɗe gədəwəa lɛmə gwəmsə mcɛfe ya shɛ yitea yayata cewe. 36Ŋkwa nya dzeyi cewe te yazele hɛ. Te yayata ŋkwa nya lə ŋkɛ ne, kaslə hɛ yite tɛape we. 37Ma te wəmbəa yayata cewe ne, ŋkwa kewəfərə nya berete le sheghwə kala ŋkwa keya ŋkwa ya kehwepe hwepe le yɛ zewe. Ka sewajɛ mahekene nyi kempa te wəmbəa cewe ba'a wəndə nya kezleɗe ŋkɛ ya kwa. 38Pa meghe neheyi ka zleɗe gədəwəa lɛmə nyi ketene dzate vare bela nyi bake ta ka sewajɛ kezha mpa le ka ghema ba'a kezha ya ka sewajɛ nyi le seɗa.
39Ma kwa ɓele veci te yɛ gelə mze kwa tere tere ba'a nyi le mze kwa gheme ne, ntake yɛ ghweme kanza waŋe va hɛ ba'a kamaɗake kala ghwə te wəvəzə. 40Nahe kwete bela ta ka sewajɛa meghe kepate geva kwa ghə ghweme ba'a kwake kwake kwete bela. Kadzeghwa hɛ kaɗema kaghazlənə ba'a kewəvəsə kewəvəsə. 41Keyirə yirə pɛtɛa wəshi va gaka ta ka sewajɛa nyi kwele kwelea shɛhɛ ba'a va gaka ta wəshi kempa nyi kempempa geva. Nahe hɛ kenza kaka sewajɛ nyi kwele kwele ba'a nyi berete berete.
42Pa yɛ Zhəwdas le yɛ ka sewajɛa ŋkɛ hendeghe geva kezha gha mpa: taghanyɛ ne, pa ka sewajɛa meghe gwəmsə ŋkwaŋe mpəmte geva. 43Pa Ɛlazar nya heka mbeli kaAvaran nakɛ kwete cewe nya wəba ma ke pɛtɛa kweci nya bətə mbe wəshi kempa ta meghe. Ma zəzə ŋkɛ ne, meghe ya pelɛ wəsə keseɗa shɛ. 44Pa ŋkɛ tarete kaza mpia ŋkɛ kezha mbele hwelefe ta ŋkɛ ba'a kezha kemave zləvə nya kaghala ghala. 45Tereŋe ŋkɛ te hwɛ kwalɛ gezhi jive laka cɛwea shɛ dzate hwa ka sewajɛ nyi le seɗa. Pa ŋkɛ mpəmte mbeli laka kwa zeme ba'a kwa gwela ba'a ŋkaghe ka ghema jive ŋwela. 46Pa ŋkɛ dzembenyɛ mbe hwəa cewe, pa mpamte ŋkɛ te hwə ba'a peslekɛ ŋkɛ. Pa ŋkɛ bərəɓənyɛ kənəa Ɛlazar nya kemtenyɛ te ŋkwa shɛ. 47Ma kwa nakɛ berete ta ka sewajɛa meghe ba'a hwepe ghə ta nci ka Zhəwif ne, pa hɛ slənji.
Antiyokəs Epator kaha nda mpa ke ghweme ta Siyon
(2 MA 13.18-23)
48Cape ka sewajɛa meghe kadzeme laka Zhɛrəzalɛm kezha mpa le ka Zhəwif nyi mbe. Pa meghe have nda mpa ke Zhəwdɛ ba'a ghweme ta Siyon. 49Pa ŋkɛ veyi kwelɛŋe kwelɛ ghəa ŋkɛ le ka Zhəwif nyi mbe Bɛt-Səwr nyi keshavenji mbe meleme, kwa nza ŋkɛ dewə nda wəshi kezeme ke hɛ kezha temə mbe mpa, kwa nza ŋkɛ va kezhɛne nda mpi kehɛɗi ŋkɛ. 50Pa meghe kelehwe Bɛt-Səwr ba'a sərəakɛ ka sewajɛa ŋkɛ mbe kezha ya ŋkɛ. 51Pa ŋkɛ dzaslete ghɛa Shala kahɛ kwele kwele ba'a pa beteyi yɛ wəmata kempa kezha mpə ka Zhəwif ba'a kezha ŋzla zli, wəshi kebeza ghwə, wəshi kebeza pelɛ, wəshi kehe yɛ have ba'a mama ta wəshi nyi beza ŋkwa mbeli le yamene slene ŋkɛ le hɛ. 52Pa ka Zhəwif nyi dzaslete mbeli menete ŋa nci wəmata kempa kezha mpə ŋa ka ghema ba'a pa hɛ mpahwe mpa kahɛ kwele kwele. 53Ama mba wəshi kezeme kwa yɛ tame ta ghɛa Shala we, kwa nza ŋkɛ va kezhɛne nda mpi ke hɛɗi ŋkɛ. Zhɛne nahe ka Zhəwif nyi kese se te kweci hɛɗi kezha wəfərə mbe Zhəwdɛ kezehwe wəshi kezeme nyi ketene. 54Ma va ma gɛ ne, deke mbeli ɓɛhwɛ yasərəakɛ mbeli mbe ghɛa Shala. Kwetɛ kwetɛŋe kweci mbeli tazemte geva, yayata wəndə kadzeyi te ŋa ŋkɛ ŋkwa.
Antiyokəs Epator kapele ka Zhəwif kazele Shala ta nci
55Pa Lisiyas fate nahe Filipe nya ntave meghe Antiyokəs mba ŋkɛ teghweme kezha dəkwə Antiyokəs, wəzege ta ŋkɛ, kezha dzeme pasla, 56kezhɛneke geva se mbe Pɛrse ba'a Mɛdi le ka sewajɛ nyi kebeghakɛ meghe ba'a zele yazele ŋkɛ kezha nza te ghəa wəshi. 57Va ghena shɛ ne, pa Lisiyas hite geva kahe kahe kezha slə. Ma ke sha meghe, mbeli nyi te ghəa ka sewajɛ ba'a ka sewajɛ: «Dene yadene gheɓəmə keveci keveci ba'a dewə yadewə wəshi kezeme va gheɓəmə. Zli ya bereteke yitea ŋkwa nya dzaslete nya gheɓəmə, zhɛne ne, nahe ŋkɛ kehi kanewe ghweme gheɓəmə te wəshi nyi te hɛɗi meghe. 58Sərəakɛ ɓəmə mpa le mbeli nyi tsetsenya, veyi ɓəmə kwelɛŋe kwelɛ ghəa ɓəmə le hɛ ba'a le pɛtɛa hwelefe ta nci. 59Pelave nda ɓəmə hweŋkwa kazele wəshi keshia nci kala nya vəashi. Kwa nza ŋkɛ ne, nahe hɛ kefatema ghena ba'a kemenete wəshi nyi ɗema ghə te hɛ va nya zamte wəshi keshia nci gheɓəmə.» 60Pa meghe ba'a mbeli nyi te ghə yɛhwe ghena shɛ. Pa Lisiyas ghweneghe mbeli kalə sha ka Zhəwif kezha zele kwelɛŋe, pa ka Zhəwif yɛhwe ghena ta nci. 61Ma kwa sebe ta nya zemete fela meghe ba'a mbeli nyi te ghə kezha hawe va ghena shɛ ne, pa ka Zhəwif shave mbe ŋkwa nya le berete. 62Ma vəa ŋkwa nya dzeme ghweme ta Siyon meghe ne, pa nakɛ tsema tsema nza ŋkwa shɛ bereteke. Tagha gɛ, pa dzawanyɛ wəmbəa fela nya zehwe ŋkɛ ba'a gezete kezha ŋzla zli nya yitea ghɛa Shala mbeli. 63Kwa sebe ta ŋkɛ ne, cape ŋkɛ kahe kahe, pa zhɛrete geva kadzembe Antiyoshe nya sləyi Filipe ŋkɛ kande sleke meleme mbe. Pa ŋkɛ have nda mpa ba'a zləgwəhwe melemea shɛ le berete.
Currently Selected:
1 Makabɛ 6: BEKDC12
Highlight
Share
Copy
Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in
La Bible en langue Kapsiki avec les livres deutérocanoniques © Alliance Biblique du Cameroun 2012.