Sędziów 3
3
Narody niepodbite
1A to są narody, które JHWH pozostawił w spokoju, aby przez nie doświadczyć#Rdz 22:1; 2Krn 32:31 Izraela, [to znaczy] tych wszystkich, którzy nie uczestniczyli we wszystkich wojnach o Kanaan. 2[Uczynił to] tylko po to, by [dalsze] pokolenia synów Izraela nauczyły się [prowadzenia] wojny – tylko [z powodu] tych, którzy o nich przedtem nie wiedzieli.
3[Pozostało zatem] pięciu książąt#3:3 książę, סֶרֶן (seren), słowo filist.; Filistyni byli ludem kupieckim od XIV w. p. Chr. filistyńskich i wszyscy Kananejczycy, i Sydończycy, i Chiwici mieszkający na pogórzu Libanu od góry Baal-Hermon aż po Lebo-Chamat.#3:3 Lebo-Chamat, לְבוֹא חֲמָת, lub: aż do wejścia do Chamat. 4Pozostali oni, aby przez nich doświadczyć Izraela; by poznać, czy będą słuchać przykazań JHWH, które nadał ich ojcom za pośrednictwem Mojżesza,#Sdz 2:22 [czy też nie].
5Synowie Izraela mieszkali zatem wśród Kananejczyków, Chetytów i Amorytów, i Peryzytów, i Chiwitów, i Jebuzytów, 6brali sobie ich córki za żony, a swoje córki wydawali [za mąż] za ich synów – i służyli ich bogom.#Pwt 7:3
7Synowie Izraela czynili więc to, co złe w oczach JHWH – i zapomnieli o JHWH, swoim Bogu, służyli natomiast baalom i aszerom.#3:7 Aszera, אֲשֵׁרָה (’aszeraʰ), kan. bogini powodzenia i szczęścia, żona Ela, naczelnego bóstwa w panteonie Kanaanu. Można ją utożsamiać z ugar. boginią Athirat, żoną Ela. Lm może łączyć się z miejscami kultu, Sdz 3:7L.
Sędzia pierwszy: Otniel Uwolnienie spod wpływów Aramu
8Wówczas zapłonął gniew JHWH na Izraela i zaprzedał ich [On] w rękę Kuszan-Riszataima,#3:8 Kuszan-Riszataim, כּוּשַׁן רִשְׁעָתַיִם, czyli: Kuszyta podwójnie niegodziwy. króla Aram-Naharaim,#3:8 Tj. króla Aramu Międzyrzecznego lub Mezopotamskiego. i synowie Izraela służyli Kuszan-Riszataimowi przez osiem lat.#3:8 Niewole, lata, sędziowie i czas spokoju: (1) Aram, 8 lat, Otniel, 40 lat, zob. Sdz 3:7-11. (2) Moab, 18 lat, Ehud, 80 lat, zob. Sdz 3:12-30. (3) Filistyni, Szamgar, okresy niepodane, lecz zob. Sdz 3:31-4:1. (4) Kanaan, 20 lat, Debora i Barak, 40 lat, zob. Sdz 4:1-5; 5:31. (5) Midian, 7 lat, Gedeon, 40 lat, zob. Sdz 6-8. (6) Sędzia Tola, okres niewoli niewspomniany, spokój przez 23 lata, zob. Sdz 10:1-2. (7) Sędzia Jair, okres niewoli niewspomniany, spokój przez 23 lata, zob. Sdz 10:3-5. (8) Filistyni, Ammonici 18 lat, Jefta, 7 lat, zob. Sdz 10:6-12:7. (9) Ibsan, okres niewoli niewspomniany, sądził przez 7 lat, zob. Sdz 12:8-10. (10) Elon, okres niewoli niewspomniany, sądził przez 10 lat, zob. Sdz 12:11-12. (11) Abdon, okres niewoli niewspomniany, sądził przez 8 lat, zob. Sdz 11:13-15. (12) Filistyni, 40 lat, Samson, 20 lat, zob. Sdz 13-16. 9A gdy synowie Izraela wołali do JHWH, JHWH wzbudził synom Izraela wybawcę i ten ich wybawił. Był nim Otniel,#3:9 Otniel, עָתְנִיאֵל (‘otni’el), czyli: (1) Bóg jest moją mocą; (2) Bóg moją ochroną (od amor. עֹתֶן), Judejczyk Joz 15:17; Sdz 1:13; 3:9-11; 1Krn 4:13; 27:15. syn Kenaza, brata Kaleba, młodszego od niego.#Sdz 1:13 10Spoczął na nim Duch JHWH,#3:10 spoczął na nim Duch JHWH, וַתְּהִי עָלָיו רוּחַ־יְהוָה. tak że sądził Izraela, a gdy wyszedł na wojnę, JHWH wydał Kuszan-Riszataima, króla Aramu, w jego rękę, i wzmocnił [on] swoją rękę#3:10 wzmocnił swoją rękę, וַתָּעָז יָדוֹ, idiom: przejął władzę. nad Kuszan-Riszataimem. 11I uspokoiła się ziemia na czterdzieści#3:11 Pod. GB; wg GA: pięćdziesiąt, πεντήκοντα. lat, aż umarł Otniel, syn Kenaza.
Sędzia drugi: Ehud Uwolnienie spod wpływów moabskich
12Lecz synowie Izraela nadal czynili to, co złe w oczach JHWH, dlatego JHWH wzmocnił Eglona,#3:12 Eglon, עֶגְלוֹן (‘eglon), czyli: cielak, może przezwisko? króla Moabu,#Wj 15:15; Lb 21:29; Pwt 23:4; 1Sm 14:47 nad Izraelem za to, że czynili to, co złe w oczach JHWH. 13Zebrał on u siebie synów Ammona i Amalekitów, poszedł, pobił Izraela – i przejęli Miasto Palm.#3:13 Jerycho lub miasto w jego pobliżu, zob. Pwt 34:3; Sdz 1:16; 3:13; 2Krn 28:15, ale może też miasto na pd od M. Martwego. 14Potem synowie Izraela służyli Eglonowi, królowi Moabu, przez osiemnaście lat.
15Wtedy synowie Izraela wołali do JHWH i JHWH wzbudził im wybawcę, Ehuda,#3:15 Ehud, אֵהוּד (’ehud), skr. אֲחִיהוּד (?), czyli: brat sławy, sławny (por. Sławomir). syna Gery, syna Beniamina, człowieka leworęcznego.#3:15 leworęcznego, אִישׁ אִטֵּר יַד־יְמִינוֹ, hl2, zob. Sdz 20:16, idiom: człowieka o związanej prawej ręce. Być może łączyło się to ze świadomą taktyką nauki walki leworęcznej, zob. Sdz 20:16. Za jego pośrednictwem synowie Izraela wysłali haracz#3:15 haracz, מִנְחָה (minchaʰ), pod. określona jest ofiara z pokarmów. Eglonowi, królowi Moabu. 16A Ehud sporządził sobie miecz długości łokcia,#3:16 Tj. 45 cm. mający dwa ostrza, przypasał go sobie pod płaszczem, u prawego biodra – 17i tak przybył z haraczem do Eglona, króla Moabu. Eglon zaś był człowiekiem bardzo otyłym. 18Kiedy więc [Ehud] skończył składanie haraczu i odesłał ludzi, którzy haracz nieśli, 19sam zawrócił od posągów, które są przy Gilgal, i powiedział: Mam dla ciebie, królu, pewną tajemnicę. Ten zaś powiedział: Cicho! – I wyszli od niego wszyscy, którzy przy nim stali. 20Ehud zaś podszedł do niego – a on siedział wtedy w górnej chłodnej komnacie, którą miał tylko dla siebie – i Ehud powiedział: Mam dla ciebie Słowo od Boga. Ten zaś podniósł się z tronu. 21Wtedy Ehud wyciągnął swoją lewą rękę, chwycił za miecz u swojego prawego biodra i wbił mu go w brzuch. 22Weszła nawet rękojeść za ostrzem, tak że tłuszcz zamknął się za ostrzem, gdyż [Ehud] nie wyciągnął miecza z jego brzucha – i wyszedł [z niego] kał.#3:22 kał, פַּרְשְׁדֹנָה (parszedonaʰ), hl, może od פֶּרֶשׁ, Sdz 3:22L. 23Ehud tymczasem wyszedł do krużganka,#3:23 krużganek, מִסְדְּרוֹן (misderon), hl. lecz zamknął za sobą drzwi górnej komnaty i zaryglował je. 24A gdy on wyszedł, przyszli jego słudzy, gdy jednak zobaczyli, że oto drzwi górnej komnaty są zaryglowane, powiedzieli: Pewnie w chłodnej komnacie zasłania sobie stopy.#3:24 w chłodnej komnacie zasłania sobie stopy, מֵסִיךְ הוּא אֶת־רַגְלָיו בַּחֲדַר הַמְּקֵרָה, idiom euf., odnoszący się do załatwiania potrzeby z szatą spuszczoną na stopy, zob. Pwt 28:57; Iz 7:20; Ez 16:25. Wg GA: może siedzi na swoim krześle w zamkniętym miejscu swojej sypialni, μήποτε πρὸς δίφροὐ κάθηται ἐν τῇ ἀποξωρήσει τοῦ κοιτῶνος; pod. GB: μήποτε ἀποκενοῖ τοὺς πόδας αὐτοῦ ἐν τῷ ταμιείῳ τῷ θερινῷ. 25Lecz gdy się nakrzątali#3:25 Lub: natańczyli, namartwili. [przy drzwiach] aż do zakłopotania, a oto on nie otwierał drzwi górnej komnaty, wzięli klucz i otworzyli – a oto ich pan leżał martwy na ziemi!
26Ehud zaś, podczas gdy oni zwlekali, uszedł – minął posągi i uszedł do Seira. 27A gdy tam wszedł, zadął w róg na pogórzu Efraima i zeszli z nim synowie Izraela z pogórza, on zaś był na ich czele. 28I powiedział do nich: Zdążajcie za mną, gdyż JHWH wydał waszych wrogów, Moabitów, w wasze ręce. Zeszli więc za nim i zdobyli brody Jordanu [prowadzące] do Moabu,#3:28 Lub: jordańskie brody Moabu. Sdz 3:28L. i nie pozwalali nikomu przejść. 29W tym czasie wybili Moabitów, około dziesięciu tysięcy ludzi, wszystkich ludzi krzepkich i uzbrojonych, tak że nikt nie ocalał. 30Tego dnia Moab został upokorzony pod ręką Izraela i ziemia uspokoiła się na osiemdziesiąt lat.
Sędzia trzeci: Szamgar Wyzwolenie spod wpływów filistyńskich
31Po nim natomiast nastał Szamgar,#3:31 Szamgar, שַׁמְגַּר (szamgar), czyli: [sługa] słońca, imię pochodzenia hur., od imienia hur. bóstwa słońca; syn Anata, lub: syn Anat (?) od imienia kan. bogini wojny. syn Anata, który pobił Filistynów – sześciuset ludzi – ościeniem na bydło. On także wybawił Izraela.#Sdz 5:6
Currently Selected:
Sędziów 3: SNPD4
Highlight
Share
Copy
Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in
Polish Bible © Ewangeliczny Instytut Biblijny, 2018
Wydanie cyfrowe przy współpracy z Platformą SzukajacBoga.pl. Dodatkowe informacje o SNP oraz wykaz skrótów użytych w przypisach znajdziesz klikając poniżej
