YouVersion Logo
Search Icon

1 MAKABAYO 11

11
Khuli Putolemi Yaseera Siria
1Mwami wa Misri yalaanga halala mikaanda chia vasikali veve vi tsingulu, valolekhanga khuva vanyishi manya khuli muyeeshe khuluchinga lwi inyanza, halala ni tsimeli tsinyishi. Yachelitsa khwamiha shivala shia Alekisanda yamihanga munjila yu vuvehi, nu khuchelitsa khushimeeta khu lusomo lwelwe lwa yamihanga. 2Yasimukha natsia mushivala shia Siria na makhuva malahi ku khulera milembe. Vandu vi litaala lienelo, vamwikulila vilivwa khandi nivatsia khumwakanila, shichila Mwami Alekisanda yali umali khuvavoolela vamwakanile, lwa yali nali mukuuka wa Alekisanda. 3Navutswa lwa Mwami Putolemi yinjila mu mataala, yavikha mikaanda chia vasikali mu shia litaala. 4Lwa Mwami Putolemi yatukha mu litaala lia Azota, vandu vamumanyinya litempeli lia Dagoni liali ni liasambwa, khuli litaala lia Azota nende mataala kandi kali ni kativitswa. Vamumanyinya khandi mivili chia vandu vakhutsa, chiali nichialaakalala shia havundu hosi, khandi mivili chiarikala chia vandu va Yonatsani yali niyasamba nu mulilu mu liihe; shichila vali vachira mu tsinjila tsia ye mwene yalondelakhu. 5Vandu vavoolela khandi Mwami Putolemi vindu via Yonatsani yali nakholi, khu vatsililile khumutuula; navutswa Mwami Putolemi yahonjela vutswa. 6Yonatsani yakana nu Mwami Putolemi mu litaala lia Yopa. Vashielitsana milembe nakonayo vutukhu vwenovo. 7Yonatsani yasimukha natsia nu Mwami Putolemi khali khutsia khutukha khu Muchela kwa Elehutsera; nakalukha Yerusalemi. 8Mwami Putolemi yamiha mataala kali khu tsinjika tsi inyanza khali khutsia khutukha mu litaala lia Selehukia himbi khu inyanza. Yatsililila khuloshitsa vindu vitamanu vianyala khukhola Alekisanda.
9Yaruma vandu khu Mwami Demeturio, nivavoola, “Chendi khukhole lilakano hakari hanje na munyi. Niitsa khukhuveshela mwana wanje wi shikhana wali wa Yonatsani; nu khwamiha havukono hali ha Tata wowo. 10Nyashitswangwa shichila shindu shianomba nimbekha mwana wi shikhana wanje khu Alekisanda, shichila uchelitsi khunziira.” 11Mwami Putolemi yalomoloma vindu vitamanu shichila Alekisanda, lwa Alekisanda yali ninganakani yu khumunuula vwami vwevwe. 12Yamunuula mwana wi shikhana wewe, manamuvekha khu Mwami Demeturio. Yononyinya liiva lielie halala na Alekisanda, khandi vutsiku vwavo vwalolekha havulavu. 13Nalwo lwa Putolemi yinjila mu litaala lia Antiokia, khandi niyikhola khuva Mwami wa Asia. Yifwala tsitaachi tsivili, indala ya Misri na yindi ya Siria.
14Mumatukhu kenako, Mwami Alekisanda yali watsia mu litaala lia Kilikia, shichila vandu vamenyanga mu lusomo lwenolo vali vahingana. 15Navutswa lwa Alekisanda yavoolelwa ka Putolemi yali nakholi, yamukwana. Putolemi yaroonjela namukwana nu mukaanda kwa vasikali vi tsingulu, namukhola khwilukha. 16Alekisanda yilukha natsia Arebia khutsia khwivisayo; ma Mwami Putolemi nanyola likuura. 17Mundu walaangwangwa Zabudieli, wali Muharabu yakutuula murwi kwa Alekisanda, nakuhila khu Mwami Putolemi. 18Navutswa matukhu kavaka nikakhavira, Putolemi yakhutsa. Vandu vi tsimbinga viira mikaanda chia vasikali veve mu tsimbinga.
Khuli Demeturio wa Khavili Yakholela Yonatsani
19Demeturio wa Khavili yamihitswa khuva mwami khumuhika kwi imia indala makhomi sita na saba. 20Mumatukhu kenako, Yonatsani yalaanga halala vasikali va Yudeya khwitsa khukwana imbinga ya Yerusalemi. Vumbakha tsinjiinga tsinyishi tsiu khusinjilakhu khuvakwana. 21Navutswa valala khu vandu vatamanu vali nu vutsiku ni shivala shiavo vene, vasimukha nivatsia khulola Mwami Demeturio wa Khavili nivamuvoolela makhuva khulondokhana khuli Yonatsani avotokhananga imbinga. 22Lwa Mwami Demeturio yahulila makhuva kenako, yali nu vurima muno, nasimukha vwangu khutsia mu litaala lia Putolemi. Yahandichila Yonatsani aleshe khuvotokhana imbinga, navutswa vakane valomolome makhuva ku khuhulishitsana vwangu nikanyalikha. 23Lwa Yonatsani yahulila makhuva kenako, yahaana lilako liu khutsililila khuvotokhana imbinga. Yarovola vandu valala khu vimilili va Vaisraeli nende vasalisi, ma mwene niyilerela maraava, 24shichila yali watsia khulola Mwami Putolemi mu litaala lia Putolemi; khandi yali watsiayo ni ifetsa, itsahabu, tsinguvu nende vihanwa vindi vinyishi. Yali ukholi Mwami Demeturio khumuyaanza. 25Khali niiva vandu vatamanu varulanga mu shivala shieshie vamuyaala, 26Mwami Demeturio yamuvukula munjila indahi manya khuli vami vandi vakholanga. Yamuha luyali lunyishi imbeli wa valina veve voosi. 27Yamukalushitsa khu muhinzilu ku khuva Mukali wa vasalisi voosi, namukalushitsila luyali lwelwe lwa yali niyaheelwa, khandi namukhola khuva mundu wi tsingulu tsinyishi mu valina veve voosi.
28Nalwo lwa Yonatsani yareeva Mwami Demeturio wa Khavili aleshe shivala shia Yudeya, nende tsisomo tsivaka tsia Samaria khuvula khurunga vushuru; manalaaka ndi nikava Mwami Demeturio wa Khavili aliitsa khukhola ndio, alamurunga ifetsa tsiheelefu likhomi. 29Mwami Demeturio wa Khavili yahuchilila, manahandika ibarwa ilondakhu iyi khu Yonatsani khulondokhana khu kenako koosi. Ibarwa yeneyo yali yahandikwamu,
30“Inzi Mwami Demeturio wa Khavili mbandikanga ibarwa iyi khu amwavo wanje Yonatsani, khandi khu Vayahudi. Nyoli milembe!
31“Ibarwa indala yene ya nahandika khulondokhana khu amwiru Lasitsene, nayo yamuhandichilanga munyi, khu mumanye ka ivoolanga.
32“‘Inzi Mwami Demeturio wa Khavili, mbandikanga ibarwa iyi khu yivi amwiru wanje Lasitsene. Nyola milembe! 33Khumali khuviritsa khukholela Vayahudi vindu vilahi, shichila ni valina veru, khandi vakhukholelanga ka khwenyi, lwa varweshitsanga kenyekhananga khulondokhana khu lilakano. 34Khumali khuvaha vunyali vu khuvukula lusomo lwa Yudeya khandi tsisomo tsivaka tsia Efurahimu, Luda, nende Arimatseya, chiarulitswa khu Samaria khuhilwa khu lusomo lwa Yudeya, halala ni tsisomo tsindi tsiosi tsili khu mupaka kwi tsisomo tsienetso. Vandu valiitsa khukhola musango mu Yerusalemi, valiitsa khuvula khurunga vushuru khu vandu vi inzu yu vwami shia khumuhika, inoho khu viraakwa viu mu milimi khandi khu matunda khu misala. 35Muliitsa khurulitsilaho khandi makoovi koosi ka mutaayanga khurula khu injeso, vushuru, vushuru vu vwina vwi ichumbi nende vushuru vundi vwamanyikhana. 36Shia shindu shiosi shiahandikwa mu ibarwa iyi, shiliitsa khutsililila khuva shirio vuchila khukalukhanyinywa mihika ni mihika.
37“‘Khulwa yako, uheenze ulole ndi ibarwa yindi indala yene, ya makhuva kahandikwamu khuli yaka imali khuhandikwa. Muliitsa khuha Yonatsani ibarwa yeneyo, naye aliitsa khuchivikha havundu ha vandu vanyala khuchisoma mu Shikulu Shitakatifu.’”
Khuli Yonatsani Yakhonya Mwami Demeturio wa Khavili
38Lwa Mwami Demeturio wa Khavili yalola ndi shivala shikhale mu milembe mu vwamihi vwevwe, khandi ndi mundu avulakhuho umuhinjitsanga, yaseevula mukaanda kwa vasikali veve voosi, nivatsia ingo. Yarikala vutswa na vasikali va vandu vi tsimbia tsindi, va yali niyarovola khurula mu visuulu via vandu vi tsimbia tsindi. Mikaanda chia vasikali vali varumikhakhu mumatukhu ka vami valiho imbeli wewe, vakalukhana nivakwa vatsiku veve. 39Mundu wundi walaangwangwa Turifo, wali mulala khu vandu vakhonyanilanga Alekisanda, yalola khuli mikaanda chia vasikali voosi vilililanga shichila Demeturio. Khulwa yako, yasimukha natsia khulola mundu walaangwangwa Imalukuhe, wali Muharabu, wali naleranga Antioko, wali mwana muti wa Alekisanda, 40namuvoolela nayaanza amuhe Antiokio, khulu khwamihitswa havukuno ha tata wewe. Yavoolela Imalukuhe vindu via Demeturio yali nakholi, khandi namuvoolela makhuva kandi khulondokhana khu vuhimwa vwi mikaanda chia vasikali vali navwo shichila ye. Imalukuhe yamenyayo khumatukhu manyishi.
41Mumatukhu kenako, Yonatsani yaruma likhuva khu Mwami Demeturio namusayanga arulitse vasikali veve khurula mu imbinga ya Yerusalemi; khandi mikaanda chia vasikali vandi khurula mu tsimbinga tsindi, shichila vali vamenya nivakwananga Vayahudi. 42Mwami Demeturio wa Khavili yachipa, “Shikali nzitsanga khumukholela vutswa vindu yivi munyi nende shivala shienyu tawe; navutswa niitsa khumuha munyi nende shivala shienyu luyali lunyishi, nikava nyala khunyola vwiyangu vu khukhola ndio. 43Navutswa uliitsa khuva nukholi shindu shilahi, nunderele vandu vanyala khukhonya mu liihe; shichila mikaanda chia vasikali vaanje voosi vambinganyinya.”
44Yonatsani yahila vasikali tsiheelefu tsivaka vechela khukwana mu litaala lia Antiokia. Mwami Demeturio yali nu vuyaanzi muno, lwa vali nivakhatukha, 45shichila mukaanda kwa vandu tsiheelefu imia indala na makhomi kavili vali vivunjelitsili mu litaala likali, ninganakani yu khwiira Mwami Demeturio wa Khavili. 46Navutswa Mwami Demeturio wa Khavili yilushila mu inzu yu vwami, lwa vandu vavukula tsinjila tsi litaala likali, nivaraanga shileeche shiu vukoyanu. 47Nalwo lwa Mwami Demeturio wa Khavili yalaanga vasikali Vayahudi khwitsa khumukhonya, ma voosi nivitsa khumukhonya. Vachenda nivakhalakanyila shia havundu hosi mu litaala, nivasinza himbi vandu tsiheelefu imia indala khulitukhu lienelo. 48Vasamba nu mulilu litaala likali, nivayaaya miandu minyishi khulitukhu lienelo; nivahonyinya vulamu vu Mwami Demeturio wa Khavili. 49Lwa vandu vi litaala lienelo valola ndi Vayahudi vimililanga litaala manya khuli vene vayaanzitswi, vakhutsa ikholo. Valila khu Mwami Demeturio wa Khavili, nivamureeva, 50“Nuyaanza khureevanga milembe, khandi uvoolele Vayahudi vavuli khukhukwana khutsi halala ni litaala lieru.” 51Khulwa yako, vandu venavo vasiuva hasi viuchi viavo, nivakhola lilakano li milembe. Nalwo lwa Vayahudi vakhuminywa imbeli wu Mwami Demeturio wa Khavili khandi imbeli wa vandu voosi mu shivala shienesho. Vamanya nivakalukha mu Yerusalemi ni miandu, chia vali nivayaayi mu vunyishi. 52Nikhali Mwami Demeturio yatsililila khunyola tsingulu tsiu khwamiha, khandi mumatukhu ka yamihanga shivala shiamanya ni shiva mu milembe. 53Navutswa yameneka lilaaka lia yali niyaviritsa alalonda. Yakhola vutsiku khu Yonatsani, khali niyambakhana khumukholela malahi khuli Yonatsani yali niyamukholela, navutswa yamuvukula nu vululu muno.
Khuli Yonatsani Yakhonya Antioko wa Sita
54Matukhu mati nikakhavira, Turifo yakalukha, halala nu mwana muyayi Antioko, waraanga khwamiha; khandi niyifwala itaachi yu vwami. 55Mikaanda chia vasikali voosi va Demeturio yali niyaseevula vitsa khukhonya Mwami Antioko wa Sita, lwa yali nashili muvukha. Vakuura Demeturio, ma Demeturio niyilukha. 56Turifo yakumila ni tsingulu tsinzeku, naraanga khwamiha litaala lia Antiokia. 57Nalwo lwa Mwami Antioko, wali nashili muvukha yahandika ibarwa khu Yonatsani, navoola, “Mali khukhurovola khuva Mukali wa vasalisi voosi, khandi khuheele vunyali vu khusinjilila tsisomo tsine nu khukhukhola khuva mulala khu valina vu mwami.” 58Yamuhilela vindu vialombwa khu itsahabu, khandi viu khurumishila khu imesa. Yamuha vunyali vu khung'wela mu vikombe vialombwa khu itsahabu, khwifwala tsinguvu tsia sambarau nu khwivoha viuma vialombwa khu itsahabu. 59Yarovola Yonatsani wali nali amwavo wa Simoni khuva gavana wu lusomo luraanjilanga khuluchinga lwi inyanza himbi mu litaala lia Foenike, khutsia khutukha khu mupaka kwa Misri. 60Nalwo lwa Yonatsani yasimukha natsia injelekha wu muchela khandi mu mataala; vasikali voosi va Siria viyunga naye khuli valina veve vu khumukhonya. Lwa yatukha mu litaala lia Ashikaloni, vandu vi litaala lienelo vamwakanila, khandi nivamuha luyali. 61Yasimukha natsia khandi mu litaala lia Gaza, navutswa vandu vi litaala lienelo vamwikalila khwinjila mu vilivwa viavo. Khulwa yako, yavotokhana litaala lienelo, nalisamba nu mulilu khandi nayaaya mulio vindu vinyishi. 62Nalwo lwa vandu va Gaza vasaya Yonatsani, ma Yonatsani nakhola navo lilakano li milembe; yavukula vaana va vamihi vavo manya khuli vavohe navahila Yerusalemi. Yonatsani yakhalakanyila mu shivala shienesho natsia khutukha mu litaala lia Damasika. 63Yonatsani yavoolelwa ndi varumishi vu Mwami Demeturio wa Khavili vamali khwitsa mu litaala lia Kadeshi lili mu lusomo lwa Galilaya halala nu mukaanda kwa vasikali vanyishi, ni lienya liu khumurulitsa khu muhinzilu kwekwe. 64Yasimukha natsia khuvalola, navutswa yarika amwavo wewe Simoni mu shivala shienesho. 65Simoni yamenya mu litaala lia Betsi shani, nalikwana khandi nalivukula. 66Khu, vandu vamenyayo vamureeva makhuva khulondokhana khu milembe, navakholela ndio. Yavarulitsayo, navukula litaala lienelo, khandi navikhayo mukaanda kwa vasikali khulilinda.
67Yonatsani nende vasikali veve vasimiikha maheemo kavo ku khumenyamu havundu halaangwangwa Genesareti. Nukushili mu mavwevwe, vasimukha nivatsia mu lwomera lwi litaala lwa Hazori, 68ha vasikali va vandu vi tsimbia tsindi vamunyola. Vali vamukoneshela mu vikulu, navutswa vene vamunyola moni namoni.
69Nalwo lwa vasikali vali nivakoneshe mumbulimu varula havundu ha vali nivivisi; niviyunga mu liihe. 70Vasikali voosi vali nivali halala na Yonatsani vilukha. Mundu avulakhuho warikala, nikakhali Matatsia mwana wa Abisolomu nende Yudasi mwana wa Kalifi, wimililanga vimilili vi mikaanda chia vasikali. 71Yonatsani yarandula tsinguvu tsietsie, maniyivekha lukuushi khu murwi kwekwe, naraanga khusaala. 72Yakalukha mu liihe khukwana mutsiku manamukuura; ma mutsiku niyilukha. 73Lwa Vasikali veve mwene vali nivilukhanga valola makhuva kenako, vakalukha khuye; maniviyunga naye khuhitsanyinya khali nivatukha mu litaala lia Kadeshi, havundu havo ha vamenyanga, nivamenyayo. 74Himbi vunyishi vwa vasikali tsiheelefu tsivaka va vandu vi tsimbia tsindi, vakhutsa khulitukhu lienelo. Yonatsani yakalukha mu litaala likali lia Yerusalemi.

Currently Selected:

1 MAKABAYO 11: LLLCATHOLIC

Highlight

Share

Copy

None

Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in