YouVersion Logo
Search Icon

2 Makabɛ 14

14
Alkime kapa ŋwashɛ ŋwashɛ yitea Zhəwdas
(1 MA 7.1-38)
1Kwa sebe ta va mahekene ne, pa yɛ Zhəwdas le mbelia ŋkɛ fate nahe Dɛmɛtriyəs, wəzege ta Sɛləkəs kezlakemte ŋkwa keghereŋe yɛ kwambeləa Tripoli le ka sewajɛ ba'a kwambelə kwele kwele, 2nahe ŋkɛ kekelehwe hɛɗi ba'a kempəmte yɛ Antiyokəs le Lisiyas, wəndə nya kedəkwəte ŋkɛ. 3Ma vəa ŋkwa shɛ ne, kwete wəndə ya shɛ nya heka mbeli kaAlkime, nya kese kawəndə kwelea ka dzeghe Shala, ama nahe ŋkɛ kezhɛrete ghəa ŋkɛ wale wale le ɗe ta ŋkɛ laka zele wəshi keshia ka Grɛk, te və nya menete ntɛaŋentɛa ghə ka Zhəwif. Newe ke ne, kwete ntsehwele kembele ta ŋkɛ shɛ we, katezhɛne ka Zhəwif kapele ŋkɛ kahende nda geva ke reghwetɛ nya keveyi geva tekeleke we. 4Vatse lə ŋkɛ kasləyi meghe Dɛmɛtriyəs mbe va gwəmsə ba'a mcɛfemsə kwetɛŋeghəmbe. Pa ŋkɛ keleke nda derə meghe mze kwa tere tere ba'a fəke nda yɛ dzeve ta peha, tsagha yɛ dzeve ta bekele nyi mene slene mbeli le hɛ mbe ghɛa Shala. Ma te vecia shɛ ne, pa nzanyɛ divə. 5Ama pa kemave və ganyɛ kezha mene zəzə gezhia ŋkɛ vəa ŋkwa nya hekakɛ ŋkɛ Dɛmɛtriyəs kezha 'yɛwe nza ta ka Zhəwif ba'a zəzə ta nci kwa kema ta ka ncɛ nda ntsehwelea ŋkɛ. Ma ke Alkime zhɛnete nda: 6«Ma hwa ka Zhəwif ne, wəvəsəa mbeli nyi heka mbeli kaka Hasid ya shɛ, Zhəwdas Makabɛ ya te ghəa nci. Nda ntsehwelea mpa yamene hɛ, mbeli yazhɛre hɛ kaka fama ghena ba'a kasərə hɛɗia meghe hɛ kanza gwezlayɛ we. 7Ma kwa kelemte ɗa hɛ te slene ta ka shihɛ ɗa nya nza zləvə te, geze ta ŋkɛ, slene ta wəndə kwelea ka dzeghe Shala ne, vatse se ɗa 'ya teke. 8Ndagwara 'ya ne, le wənə kwetɛŋe vate zəzə 'ya te wəshi nyi kaŋa meghe, zhɛne ne, kaɓela wəshi nyi kaŋa hwelefe ta ɗa 'ya, kwa nza ŋkɛ slene gezhia mbelia shɛhɛ nyi ɓelate nyi 'ya nde vate ndiremi te pɛtɛa hwelefe ta n'yɛ. 9Ma gha gɛ meghe yawe, zelete zeweve ta ghena shɛ megela. Ganyɛke na sha mbeli pɛtɛ, vatse gɛ, ncɛte ganyɛa mehele ta ŋa laka hɛɗia n'yɛ ba'a hwelefe ta n'yɛ nya nza ɗa te se te yayata bela. 10Kwa nza ŋkɛ ma mba Zhəwdas teghweme ne, kanakɛ kwelɛŋe hɛɗia n'yɛ we.»
11Gezemtema ta Alkime ke ghena ne, pa kweci ka mcɛhɛnyɛa meghe nyi keɗema ntsə ta Zhəwdas tsame ghwə mbe beze ta wənəa Dɛmɛtriyəs. 12Taghanyɛ ne, pa ntave Nikanor, kawəndə nya te ghəa mbeli nyi kedzemte mpa le cewe, kaŋgwamna nya mbe Zhəwdɛ ba'a ghweneghe kalə kadzembe. 13Pa ŋkɛ ndeke nda hweŋkwa kepesle Zhəwdas, ketaze mbeli nyi yite ba'a keve Alkime kawəndə kwelea ka dzeghe Shala mbe ghɛa Shala nya wəba ma te hɛɗi lema. 14Pa kweci hwelefefi nyi mbe Zhəwdɛ nyi kehwɛnji va Zhəwdas jikəte geva kawəvəsə le ka sewajɛa Nikanor. Ma zəzə hɛ ne, ɗa ba'a ndiremi nyi ketenza te ka Zhəwif ka tenza kaŋa nci wəsə ganyɛ.
Nikanor kamene mcɛ le Zhəwdas
15Fatema ta ka Zhəwif se yase Nikanor ba'a mpa nya ha nda kweci hwelefefi ke hɛ ne, ntake hɛ kakərə kaləwə kadzeghəa ghə ba'a kasəkwə ke Shala nya keveyi hɛ kambelia ŋkɛ kaghala ghala, gheŋkɛ nya kefɛama yitea kemane mbeli nyi kaŋa ŋkɛ laka wəshi nyi newe newe mbeli. 16Te ghena nya gezete Zhəwdas ne, ntəŋə hɛ slənji taghanyɛ ba'a have nda mpa ke ka jaga takwa yitea meleme ta Hadasha. 17Nahe Simon, wəza meghekɛa Zhəwdas kehave nda mpa ke Nikanor, ama va nya senji ka jaga vəkə ne, pa hɛ beɓakɛ ŋkɛ dzeyi te sebe. 18Ama fatema ta Nikanor ke hwepe ghə ta yɛ Zhəwdas le mbelia ŋkɛ ba'a ke gezleŋema ghə ta nci mbe mpa nyi mpate hɛ kezha hɛɗia nci ne, pa Nikanor ghazlənənyɛ va nya teɗema ghena shɛ katetseɓate geva le mpa. 19Vatse ghwenakɛ Pozidoniyəs, Tɛyodote ba'a Matatiyas ŋkɛ kezha mene nza kwelɛŋe le Zhəwdas.
20Ma kwa neweve ghena nyi kegezeke geva Zhəwdas megela ne, pa gezete nda hɛ ke ka sewajɛa ŋkɛ. Pɛtɛa ka sewajɛ yɛhwe kanya kwetɛŋe kamene nza kwelɛŋe. 21Pa mbeli nteyi veci nya tebegeme mbeli nyi te ghə kwelɛ ghəa nci te. Shave mbe yayata ghedəkwə ne, kase wəmata gədəwə kwete kwete, pa mbeli beteyi wəshi kentishɛ nyi nza zləvə te. 22Pa Zhəwdas beteyi mbeli ɗeke ɗeke le wəshi kempa te ŋkwa ganji, ya kwete kateha nda mpa ka ghema vəkə ke mbeli. Ama pa tsene ta mbeli nyi te ghəa shɛhɛ kiɗinyɛ kaɗema ghena hwe.
23Kwa sebe ta ŋkɛ ne, pa Nikanor teməhwe temə mbe Zhɛrəzalɛm kaɗema ŋkɛ kemenete wəsə kwa ndiremi mbe. Pa ŋkɛ zhɛneghe ka sewajɛa kweci hwelefefi nyi kejikəte geva le kwele kwele kalə sha ghɛa nci. 24Te Zhəwdas nza tsə ta ŋkɛ keveci keveci, kwa nza ŋkɛ kwele kwele ɗehwe ŋkɛ. 25Pa ŋkɛ gezete nda kezha wəme male ŋkɛ yitea kemave ŋwale. Pa Zhəwdas wəme male ba'a fate deme te nza gwezlayɛ.
Nikanor kazhɛre nda mehele ke Zhəwdas
26Ma kwa nakɛ Alkime megela nza ta yɛ Nikanor le Zhəwdas ne, pa kelete kwete palepa ta ghena nyi tseɓate hɛ ba'a lə sha Dɛmɛtriyəs. Ma ke shɛ: «Zəzə nyi keɗema kakemanakɛ hɛɗi ya va Nikanor, kwa nza ŋkɛ Zhəwdas, nde ghema ta hɛɗi meghea ŋkɛ yanteyi ŋkɛ kezha dzete ŋkwa ŋkɛ.» 27Mɓɛke meghe hwepete wənə va ŋwashɛ ŋwashɛ ta nde ndiremia mehelea shɛ, ma ke meghe rafete nda palepa ke Nikanor: «Kaɗe ghena nyi ketseɓate geva nyi 'ya le Zhəwdas Makabɛ we. Keseve ŋkɛ shɛ na ghweneghe ŋkɛ kahe kahe kadzembe Antiyoshe.»
28Kemavema ta Nikanor ke palepa shɛ ne, kwetɛ kwetɛŋe mehele ta ŋkɛ tazenyɛ. Kashɛ ŋkɛ kele zəzə kedzawa wəmbəa ghena nyi ketseɓate geva le wəndə nya ɗema fete ve we. 29Ama kwa ɗema ŋkɛ dekwede shɛ kazhɛne nda ghə ke meghe ne, pa zeleve və ganyɛ kezha yipə ghena shɛ kadzawa le ntsehwele. 30Ma laka ŋa Makabɛ bela ne, nahe ŋkɛ keneweve tsema tsema nza ghəa Nikanor bake bake le ba'a dewə ɗe ŋkɛ ŋkɛ yitea nya ghala nza. Rəkwə ŋkɛ tsenete wəba ta mbelia ŋkɛ, ntəŋə ŋkɛ lə kawəfərənyɛ va Nikanor.
31Ma kwa ɗepete Nikanor nahe Zhəwdas kegete nda tseghwe viɗi ne, shilimə ŋkɛ mbe ghɛa Shala nya wəba ma ba'a nya keveyi geva tekeleke ma te hɛɗi lema, vəa ŋkwa nya dzeghe melɛ nyi keseneve geva ka dzeghe Shala. Pa ŋkɛ gezete kezha kesave nda Zhəwdas mbeli. 32Ama hwame hwame ka dzeghe Shala zemete nda fela kaɗema hɛ keɗepe ŋkwa nya nza wəndə nya zele ŋkɛ te. 33Tagha gɛ, tayɛ Nikanor sletete dzeve kwa zeme laka ghɛa Shala, ma ke zemete kafela: «Ma keɗema yɛ kekesave ɗa Zhəwdas kwa zewe lɛ ne, katempə ghɛa Shala nya 'ya pa mɛa hɛɗi, kateŋzla reghwetɛ 'ya ba'a kateŋa ghɛ ganyɛ nya keveyi nda geva tekeleke ke Diyonisos 'ya te ŋkwa ŋkɛ.»
34Kwa sebe ta ghena shɛhɛ ne, cape ŋkɛ. Taghanyɛ ne, kekafe ka dzeghe Shala sha dzeve yitea ghweme ba'a səkwəte Shala nya keya mbelia n'yɛ ghala nzanyɛ, ma ke hɛ shɛ: 35«Shala yawe, wəsə shɛ kajɛwə na we. Gha nde ɗehwe nda veyi ghɛ kencɛ nza ta ŋa nya na hwa ghen'yɛ. 36Shala nya keveyi geva tekeleke tsape, kwateyaɓemte ghɛa ŋa ghen'yɛ. Təhwə təhwə ŋa ghen'yɛ, newe ghweme te yitea ɗema ŋkɛ zhɛne kanza wale wale tɛape.»
Mte ta Razis
37Hwa mbelia jama nyi mbe Zhɛrəzalɛm ne, kwete wəndə nya nza sləa ŋkɛ kaRazis ya shɛ. Wəndə nya kezəzə te nza ta hwelefe ta ŋkɛ ba'a nya vate zləvə mbeli kwele kwele te ŋkɛ. KaYitenyɛa ka Zhəwif heka ŋkɛ mbeli va nza ta ŋkɛ ganyɛke le hɛ. Pa mbeli ncɛte nda ŋkɛ ke Nikanor. 38Ma kwa ghate geva fama ghena ne, pa mbeli ndeke nda fete temene slene le wəshi keshia ka Zhəwif. Nahe ŋkɛ kezamte ghə yitea ghəa ŋkɛ ba'a mpia ŋkɛ laka mpa nya mpa ŋkɛ yitea hɛ le hwepe ghə. 39Ma kwa ɗe Nikanor kancɛ ɗema ta ŋkɛ kaɗe ntsə ta ka Zhəwif ne, pa ghwenakɛ ka sewajɛ kwele ma ke gwəmsə mcɛfe kezha kese Razis. 40Kwa nza ŋkɛ ma zəzə ŋkɛ ne, ɗa nya wəba yavate ŋkɛ te hɛ le kese ta wəndəa shɛ.
41Takwa takwa ka sewajɛ kakele cɛ nya biya nya nza Razis mbe. Ma mbe lase degha hɛ ne, pa mbeli gezete nda ke hɛ kezha ndə ghwə yitea gelembe nyi mɛ. Ma kwa nakɛ Razis dzasle ŋkɛ kwa mbeli ne, pa n'yimte ghəa ŋkɛ le kafayɛa ŋkɛ. 42Megela ma mte le zləvə ŋkɛ kenya dzembe dzeve ta ka mpə ŋkwa ba'a keve hawe te ŋkɛ.
43Ama va wədə geva ta mbeli yitea mpa ne, ken'yikɛ ghəa ŋkɛ gare mte we. Ma kwa dzeki ka sewajɛ le hwɛ ne, tarame ŋkɛ pelɛ zli kaɗema kese kaghazlənə, fɛke ŋkɛ neghakawa ghəa ŋkɛ le hwepe ghə kadzeghəa mbeli nyi kwake te hɛɗi. 44Kweshaŋe mbelia shɛhɛ hwɛnji kahe kahe te ŋkwa nya teme Razis. 45Ma kwa nza ŋkɛ mba ŋkɛ teghweme ba'a le hwepe ghə ne, pelɛhetɛme ŋkɛ sate te ŋkwa bətə mbe mimi, ya kwela nza zhi nyi te kazhɛ nda kwele kwele ne, tereŋe ŋkɛ te hwɛ dzate hwa mbeli, tarame ŋkɛ pelɛ kwete gela kebiyanyɛ. 46Ndagwara nahe mimi kesawa mbe kwele kwele. Meleɗəɗə ŋkɛ ntsehakeyi heli same kwa hwəa ŋkɛ, dacɛ ŋkɛ keseve bake dzeve, fɛke ŋkɛ neghaghe kənəa ka sewajɛ. Kwa sebe ta ŋkɛ, pa səkwəte Nde sleke yɛ mpi le sefə kezha zhɛne nda hɛ ŋkɛ te kwete hɛ. Tsetse mtenyɛ Razis.

Currently Selected:

2 Makabɛ 14: BEKDC12

Highlight

Share

Copy

None

Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in