1 Makabɛ 3
3
Zhəwdas Makabɛ, wəndə nya te ghəa ka Zhəwif
1Pa Zhəwdas nya heka mbeli kaMakabɛ zhɛrenyɛ kawəndə nya te ghə te ŋkwa yitenyɛ Matatiyas. 2Pa pɛtɛa ka menəhɛnyɛ ba'a mbeli nyi yitea yitenyɛ mbakete nda berete ba'a nza fare fare kampa yitea Israyɛl.
3Pa Zhəwdas mbakete zləvəa hwelefe ta ŋkɛ.
Ma kwa seɗete rəbəcia ŋkɛ ŋkɛ ne, nahe ŋkɛ kenza kala wəndə nya biya.
Pa ŋkɛ fəte wəshi kempa ta ŋkɛ ba'a ntake ŋkɛ kampa,
pa yakɛ ka sewajɛa ŋkɛ le kafayɛa ŋkɛ.
4Ma mbe wəshi nyi jama jama nyi menete ŋkɛ ne,
nahe ŋkɛ kenza yipə yipə le nivɛrə.
Kaghwəghwə ŋkɛ kala wəsə keseɗa nya kənəa wəsə kezeme ta ŋkɛ.
5Kasepa ka 'yaghwa mehele ŋkɛ, kakeka hɛ ŋkɛ.
Katere ka taze nda mehele ke hwelefe ta ŋkɛ ŋkɛ le ghwə.
6Nahe ka 'yaghwa mehele kenza keyirə yirə va ghazlənə ve,
nahe mehele ta ka beze ghena kenza ketaze taze.
Pa Zhəwdas kemave mbele hwelefe ta ŋkɛ.
7Pa ŋkɛ sahwe nda yaka dzawe ke ka meghe kwele kwele
ba'a pa ŋkɛ ndeke nda zlama ke ka Israyɛl laka wəshi nyi menete ŋkɛ.
Katezəzə ŋkɛ mbeli ba'a katetsahe ŋkɛ mbeli kaghala ghala.
8Pa ŋkɛ dzeghwamte meleme nyi mbe Zhəwda
ba'a zamte sebe te ka 'yaghwa mehele mbe hɛ.
Pa ŋkɛ kelemte hwepe wənəa Shala kənəa Israyɛl.
9Pa sləa ŋkɛ ntsehe hwa'a te mendɛkwe ta hɛɗi
ba'a pa tsenete mbeli nyi kezanji.
Zhəwdas kahərə Apoloniyəs ba'a Sɛron
10Pa Apoloniyəs tsenete ka sewajɛa kweci hwelefefi ba'a wəvəsəa ka sewajɛa ka Samari nyi berete berete kezha mpa le Israyɛl. 11Pa Zhəwda fate ghena shɛ ba'a shave kezha keme le. Pa ŋkɛ hərəte ŋkɛ ba'a peslekɛ ŋkɛ. Kwele kwele ka ghema nyi kempə kwamte mpa, pa mbeli nyi ketene teghweme hwɛnji. 12Pa ka Zhəwif fəhwe wəshi kempa ta nci. Laŋe Zhəwdas te kafayɛa Apoloniyəs ba'a cape ŋkɛ yitea mpa le hwa'a te kwa keɗaŋe ta hɛa ŋkɛ. 13Pa Sɛron, wəndə nya te ghəa ka sewajɛa ka Siri, fate nahe Zhəwdas ketseneke wəvəsəa mbeli nyi kempa ba'a ka zele Shala yitea ghəa ŋkɛ. 14Ma ke mbe ghəa ŋkɛ: «'Ya katezhɛre ghəa ɗa kawəndə nya wəba ba'a kawəndə nya nza zləvə te te hɛɗi meghe. 'Ya katempa le Zhəwdas ba'a mbeli nyi yite nyi keɓelama ghena nyi gezete meghe.» 15Tagha gɛ, cape ŋkɛ perə le wəvəsəa ka 'yaghwa mehele kwele kwele nyi keɗe kakemane ŋkɛ kezha wa dewa te ka Israyɛl. 16Ma kwa hendave nda geva Sɛron ke wəmbəa Bɛt-Horon ne, pa Zhəwdas shave le mbeli ɓɛhwɛ kezha keme le. 17Ma kwa nakɛ ka sewajɛ nyi kese sha hɛ mbelia shɛhɛ ne, ma ke hɛ sha Zhəwdas: «Tsema tenza gheɓəmə kampate mpa le ka sewajɛ nyi kwele kwele nyi wa? Nahe gheɓəmə kenza keɓɛhwɛ mbarave ba'a kedene dene, kwa nza ŋkɛ, wəsə shɛ kezehwe gheɓəmə ɓeshi we.» 18Ma ke Zhəwdas zhɛnete: «Wəsə nya dekwe ŋkɛ kezha hərə mbeli kwele kwele mbeli nyi ɓɛhwɛ. Ma kwa kema ta Shala ne, nza ta mbeli kwele kwele keɗema ɓɛhwɛ nde mbele ŋkwa we. 19Ma kwamte mpa ne, va nza ta ka sewajɛ kwele kwele se hərə ŋkwa we, ama va berete nya kese va Shala. 20Ka ghema ta ɓəmə kase sha gheɓəmə le ŋkele ntsə ba'a 'yaghwa mehele. Kaɗe hɛ kampə ɓəmə, gheɓəmə, mia ɓəmə, ŋwalea ɓəmə ba'a kafə wəshia ɓəmə. 21Ama gheɓəmə ne, kampa gheɓəmə kezha mpia ɓəmə ba'a kezha wəshi mahalegəa ɓəmə. 22Katempə ka ghema ta ɓəmə Shala mbe kema ta ɓəmə: ghazlənəma yɛ va hɛ ma.»
23Gezemtema ta ŋkɛ ke ghena ne, pa have nda mpa vəkə ke yɛ Sɛron le ka sewajɛa ŋkɛ nyi keme ɗa te hɛ. 24Pa hɛ ntsa yitea hɛ dzawa vare Bɛt-Horon hwa'a kwagha te ŋwela. Pa hɛ mpəmte mbeli gwəmsə deghese, pa mbeli nyi ketene teghweme hwɛnji kadzete hɛɗia ka Filisti. 25Ntake mbeli kaghazlənə va yɛ Zhəwdas le ka menəhɛnyɛ. Nahe hwelefefi nyi dzeyi yitea hɛ kedakenji. 26Pa zləvəa Zhəwdas ntsehe hwa'a sha meghe Antiyokəs, ntake kweci hwelefefi kageze ghena te yɛ hərə ŋkwa ta ŋkɛ.
Meghe Antiyokəs kave Lisiyas kezha za Israyɛl
27Ma kwa fate ghena nya geze mbeli meghe Antiyokəs ne, pa wənəa ŋkɛ hwepenyɛ kwele kwele. Pa ŋkɛ gezete kezha tsene pɛtɛa ka sewajɛ nyi te hɛɗia ŋkɛ mbeli kawəvəsəa ka sewajɛ nya berete. 28Pa ŋkɛ ŋkikɛ nda zhɛme ta va zake ke ka sewajɛa ŋkɛ le mcɛləa ŋkɛ. Pa ŋkɛ gezete nda ke hɛ kanza ɗeke ɗeke kezha yayata wəsə nya kese. 29Ama newe ke ne, mba cɛdɛ kwa yɛ səndəkwəa ŋkɛ we. Dewə jaɓeregwale nyi tsehe mbeli mbe sla ta hɛɗia shɛ. Kwa nza ŋkɛ ne, nahe ŋkɛ kekeleke beze ba'a ndiremi kadzete hɛɗi laka fɛa wəshi keshi nyi vəashinji. 30Nahe Antiyokəs keseneve beze wəshi ba'a vele kwele kwele, za ma ke pɛtɛa ka meghe nyi mpelɛa ma ke gheŋkɛ. Ntake ghazlənə kazhɛ nda va nya tezhɛnema ŋkɛ kamene kala nyagha. 31Pa ŋkɛ yirənyɛ va ghena shɛ ba'a tarete kalə kadzembe Pɛrse kezha tsehe jaɓeregwale mbe yɛ sla ta hɛɗi nyi te hɛɗia shɛ ba'a kezha fə cɛdɛ kwele kwele.
32Pa ŋkɛ veyi Lisiyas, wəndə nya nza zləvə te, nya kwa yita ta ka meghe, te ghəa wəshi nyi te hɛɗi meghe nya te hɛɗi nya kwelɛ yɛ Efrate le yɛ ghala ta Ɛzhipte. 33Pa ŋkɛ veyi ŋkɛ kande teke nda wəsə ke wəzege ta ŋkɛ Antiyokəs, hwa'a te zhɛne geva ta ŋkɛ kase. 34Pa ŋkɛ ndeke nda bela ta ka sewajɛa ŋkɛ le yɛ cewe kempa. Pa ŋkɛ gezete pɛtɛa wəshi nyi hi ŋkɛ kamene kezha yipə yɛ zəzə ta ŋkɛ, halama laka ka Zhəwda ba'a ka Zhɛrəzalɛm. 35Nahe ŋkɛ kehi kaghwene ka sewajɛ Lisiyas ke hɛ. Tsagha ne, kateza sebe ŋkɛ te berete ta Israyɛl, katempə mbeli nyi ketene mbe Zhɛrəzalɛm ŋkɛ ba'a kateza sləa nci ŋkɛ te ŋkwa shɛhɛ. 36Kateve ka se se ŋkɛ te yayata yɛ ŋkwa ba'a katenehe nda hɛɗi ke hɛ. 37Pa meghe kelete kwete bela ta ka sewajɛ yitea ghəa ŋkɛ ba'a slə mbe Antiyoshe, wədəa meleme ta hɛɗia ŋkɛ, mbe va gwəmsə ba'a wəfaɗemsə mberefaŋeghəmbe. Ma kwa sebe ta nya zlakemte Efrate ŋkɛ ne, pa jivenyɛ mbe hɛɗi nya pelɛghə.
Ka sewajɛa Lisiyas kapesle geva mbe Zhəwda
(2 MA 8.8-15)
38Pa Lisiyas ntave Ptolɛmɛ, wəzege ta Dorimɛne, Nikanor ba'a Gorzhiyas, mbeli nyi nza zləvə te hɛ hwa ka mcɛhɛnyɛa meghe. 39Pa ŋkɛ nta nda zhili 40.000 ba'a ka zleɗe gədəwəa lɛmə 7.000 ke hɛ, pa ghweneghe hɛ kadzete hɛɗia Zhəwda kezha za sebe te, kala nya gezete meghe. 40Pa mbeli nyi te ghə nyi mahekene nyi slə le pɛtɛa ka sewajɛa nci. Ntsehema ta nci te ŋwela nya dekwe yitea Ɛmawəs ne, pa hɛ menete ghedəkwəa nci tagha. 41Pa ka zhɛre dzeve nyi te hɛɗia shɛ fate ghena shɛ. Tagha gɛ, pa hɛ fəte mze kwa tɛawetɛa ba'a mze kwa tere tere kwele kwele, tsagha yɛ zewe lɛ. Kwa sebe ta ŋkɛ ne, cape hɛ kadzembe ghedəkwəa shɛ kezha pa ka Israyɛl kaka mavashi. Pa ka sewajɛa ka Idəmɛ ba'a ŋa ka Filisti jikəyi geva vare ka ghema. 42Newe ke yɛ Zhəwdas le ka menəhɛnyɛ ne, mbake yambake ndiremi. Kwa nza ŋkɛ ne, nahe ka sewajɛa ka ghema kenzanji te hɛɗia Israyɛl. Pa hɛ fate nahe meghe kegezete kezha za sebe te hwelefe ta nci. 43Ma ke hɛ kwelɛ ghəa nci: «Mbele ɓəmə hwelefe ta ɓəmə va za ta ŋkɛ. Mpa ɓəmə kezha gheŋkɛ ba'a kezha ghɛa Shala ta ɓəmə nya keveyi geva tekeleke.» 44Tagha gɛ, pa mbeli tsenete geva kezha hi geva yitea mpa, kezha səkwə ghə ba'a kezha 'yɛwe zhɛ heli ba'a ganyɛa mehele ta Shala.
45Shaka shaka kaɓerama se Zhɛrəzalɛm,
kazhɛne mbeli kadzembe keɗema kashave mbe we.
Kahawe mbeli va ghɛa Shala we,
ka se se ya mbe meleme nya berete.
Nahe zlama keslənyɛ hwa ka Israyɛl,
nahe gaka ta shela ba'a getsepele keza.
Ka Zhəwif kasleke geva kezha mpa
(2 MA 8.16-23)
46Pa ka Zhəwif tsenete geva ba'a lə kadzembe Mispa, kwa kema va Zhɛrəzalɛm, kwa nza ŋkɛ ŋkwa kesəkwə ghə ta ka Israyɛl ya tagha vəashi. 47Ma te vecia shɛ ne, pa hɛ menete səwəmayɛ, behwekɛ ghəa nci le pəsəɗə, ŋkwahemte lekwesa ta nci ba'a hwepahwe wəsə hwa hwə. 48Pa hɛ pelemte palepa ta wəsə mahalegə kezha fa ghena nya geze ŋkɛ. Kese hɛ kamene kala kweci hwelefefi nyi ke'yɛwe ntsehwele va yɛ shala ta nci we. 49Pa hɛ fəke yɛ lekwesa ta ka dzeghe Shala, tsəməa wəshi nyi kese te wəve ba'a kwa meŋe ta bela ta wəshi nyi kese te wəve. Pa hɛ tsenete mbeli nyi keveyi ghəa nci tekeleke nyi kekiɗimte vəa meɗe mɛa nci. 50Ma ke hɛ səkwəte Shala le berete: «Wa yatemene nda n'yɛ ke mbeli nyi ba'a kadzema tefə hɛ n'yɛ wa? 51Nahe zləvə kekelemte geva te ghɛa ŋa nya keveyi geva tekeleke ba'a nahe mbeli kezhɛrete ŋkɛ wale wale. Nahe ka dzeghe ŋa melɛ kenza mbe nehwene ba'a shewə va hawe. 52Nahe kweci hwelefefi ketsenete geva yitea ghen'yɛ kezha za sebe te ghen'yɛ. Ma gha ne, nahe na keɗepe wəsə nya ɗe hɛ kamene n'yɛ. 53Tsema nza n'yɛ kaghereŋe kwa kema ta nci keɗema na kese kakemane n'yɛ wa?» 54Kwa sebe ta ŋkɛ ne, ntake hɛ kavɛ vəaŋə ba'a katsa kaka.
55Ma kwetere wəmbəa ŋkɛ ne, pa Zhəwdas ntenteyi mbeli nyi te ghə te ghəa wəvəsəa mbeli slibə, mbeli gwəmsə, mbeli mcɛfemsə ba'a mbeli meŋe. 56Ke mbeli nyi keŋa ghɛa nci keɗema nyi kenteyi makwa kwa ghwa, nyi kemɓete yɛ rɛzɛŋe keɗema nyi keghazlənənji ne, pa gezete nda ke hɛ kezha zhɛne geva kalə sha ghɛa nci kala nya gezete wəsə mahalegə. 57Tagha gɛ, cape ka sewajɛa ka Israyɛl kwa hweŋkwa kalə kanzanji laka bela kwa zeme ta Ɛmawəs. 58Ma ke Zhəwdas sha hɛ: «Hi mə wəshi kempa ta ŋayɛ ba'a hwepe mə ghə. Nza mə ɗeke ɗeke kezha mpa hendɛ le hwelefefi nyi ketsenete geva nyi kezha za sebe te gheɓəmə ba'a kezha mpə ghɛa Shala ta ɓəmə. 59Ganyɛ ma mpə ɓəmə gheɓəmə kwamte mpa ke newe ndiremi nyi te hwelefe ta ɓəmə ba'a ghɛa Shala ta ɓəmə. 60Ma wəsə nya ɗe Mahwətə ne, katemene ŋkɛ ŋkɛ.»
Currently Selected:
1 Makabɛ 3: BEKDC12
Highlight
Share
Copy
Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in
La Bible en langue Kapsiki avec les livres deutérocanoniques © Alliance Biblique du Cameroun 2012.