Matiu 5
5
Giŋgimii nyuu baglaa wia
(Luuk 6:20-23)
1Yeesu na nɛkpila la ga tinni giŋgimii bɛl di ga so. U hiŋra wa chaali u be. 2U ra bagli baa, di ŋɔ,
3“Nɛra la n kpa bahinaa tama
di ba Kɔraawiizi be alugɔ nyaara,
ba nuu sumaa,
dikuubɛɛwiai, ba daŋ zuu Kɔraawiizi Kora biini.
4Nɛra la biine n chɔkkɛ ba ra wii,
ka ba nuu sumaa,
dikuubɛɛwiai, Kɔraawiizi daŋ tig ba bampiree.#Jɔɔn 16:20-22
5Nɛra la n dɔɔ sisɔna,
ba nuu sumaa, dikuubɛɛwiai,
ba daŋ na winanaa la maa Kɔraawiizi n ŋɔwɛɛ la.#Yira 37:11
6Nɛra la n na nyiŋŋi winanaa ɛɛi werge maa
alugɔ banna nyiŋŋi diwee ni nii gunla,
ba nuu sumaa, dikuubɛɛwiai,
ba daŋ wa na guŋ, á kukki baa nɛnnɛ.
7Nɛra la n na suŋ ba dɔŋahina ni,
ba nuu sumaa, dikuubɛɛwiai,
Kɔraawiizi daŋ suŋ ba ge ni.
8Nɛra la n ɔɔ dɔɔ biinihuŋŋu,
ba nuu sumaa, dikuubɛɛwiai,
ba daŋ wa na Kɔraawiizi.#Yira 24:4
9Nɛra la n na laafi kalu nɛra biini,
ba nuu sumaa, dikuubɛɛwiai,
Kɔraawiizi daŋ yir baa u biizi.
10Banla banna tɔɔri dikuu ba winanaa ɛɛi wia,
ba nuu sumaa, dikuubɛɛwiai,
ba daŋ zuu Kɔraawiizi Kora biini.#Jems 1:2; 1Pit 3:14; 4:12-14
11Di nɛra a chagzi ia di ra tɔɔri ia, di kanni kara ra chug ia dikuu n wia, ii nuu sumaa. 12Ií gil ii bɔra sɔɔni ia werge maa, dikuubɛɛwiai, tɔna la iin niŋ na Kɔraawiizi be la kannɔ werge maa. Gunnɛ ba faa ɛɛ u dɔgtɛɛzi la n feli ia ba la.
Yazi ni bɔchaaŋ wia
(Maak 9:50; Luuk 14:34-35)
13Ii ɛɛwɔɔ lugɔ yazi durnya naa biini. Ka di a waa kaa wa du sum, ɛrɛɛ bá kaa wer ɛɛa, á du sumnɛi? Di yazi wa nyaa sunzi, a waa kaa dɔɔ wikuarii maa. Ba daŋ kpaabuu ga ha nɛra ra vol a ni.
14Ii ɛɛwɔɔ lugɔ fintinazi di ra chaani durnya. Di ba ma bolzeŋ giŋgimii nyuu, wàá wer suah. 15Di ba choŋŋi fintina, ba daŋ sɛɛ kpa kɛɛgɔ chig u nii? Akai! Ba daŋ kpaubuu hɔŋ chiŋ ú wer di ra chaani a dia biini hina maa. 16Awia, ií ra ɛɛ ania ií wer ɛɛ fintinazi la n na chaani nɛra be nɛnnɛ, bá wer na ii winanaa, di kpa sɔŋ tɛɛ ii Mɛɛ Kɔraawiizi.#1Pit 2:12
Kɔraawiizi gbɔg baglaa wia
17Ii gilɛɛ ra binni lugɔ n ballɔɔ ń wa lizi Moosis Gbɔgni ni dɔgtɛɛzi hɔna wia ha, á bir pɛɛ. Akai! N ballɔɔ ń wer gil a dɔɔ wibii di ga tuŋ. 18Ií gil n ŋɔ wibii maa tɛɛ ia. Di Kɔraawiizi waa gillɛ chiŋ ni hɛri tuŋ mɔɔ, Moosis Gbɔgni u jiga bɛl maa wàá bir pɛɛ. A maa maa daŋ wa ɛɛ. 19Awia, nɛr la maa n niŋ chɔgi u Gbɔgni la, haali u duma bɛl, di ra bagli nɛra guŋ ba ra chɔgaa, a hiŋ wàá na sɔŋ Kɔraawiizi Kora biini. Ba daŋ wa yiruu nɛduma ba maa biini. Ka nɛr la n niŋ hiŋ Gbɔgni la di ra bagli nɛra a hiŋaa, ba daŋ yir a hiŋ waa nɛzeŋ Kɔraawiizi Kora biini. 20Ií gil n ŋɔ ii be. Di ii winanaa ɛɛi waa wette kaali Kɔraawiizi Hɔnzunna naa ni Farisizi naa winanaa ɛɛi, ii wàá wer na bɔr zuu Kɔraawiizi Kora biini maa.”
Nɛkpui wia
(Luuk 12:57-59)
21“Ba bagli iabuu gunla baŋ faa ŋɔwɛɛ tɛɛ yaa naabaala la. Ba faa ŋɔwɔɔrɛ, ‘Gilɛɛ wàá kpu nɛr. Nɛr la maa n niŋ kpu u dɔŋhiŋ, u dɔɔ chɔgrii bá wa di u seriya.’ 22Ka miŋwaa ra ŋɔ ii benii, ‘Nɛr la maa n niŋ na baaŋ du u dɔŋhiŋ ni, u gba dɔɔ chɔgrii bá wa di u seriya. Nɛr la n niŋ gbɛlli u dɔŋhiŋ gba dɔɔ chɔgrii, bá wa kpau la seriya hina la be. Nɛr la maa n niŋ kaa yiruu kumpɛɛ,#5:22 Aram hina mɔɔri biini kumpɛɛ sɔnnɛ Raka. u gba dɔɔ chɔgrii lugɔ un niŋ zuu Sitaani niŋ la biini.’
23Awia, di i kpa kummaa ba Kɔraawiizi mbusu lizibɔr di ŋɔ í kpau tɛɛ Kɔraawiizi, ka wa liizi de lugɔ i ni i dɔŋhiŋ dɔɔ wii bɛllɛ ii baaŋ, ii chɔgi dɔŋa ni, 24gil i kuŋ hiŋ de mɔɔ ka la ga kuari i ni i dɔŋhiŋ hiŋ be wii la, ka ba di wa kpa i kuŋ hiŋ tɛɛ Kɔraawiizi.
25Di nɛr samii, i nuu ra la seriya diiribɔr, ɛɛ manaŋ di kuari i nuu wii la, di ii haa du ŋmɛnɛɛ. Di guŋ lɛi, u daŋ kpai du seriya diiri nonee biini, u ge gil a seriya bɔr balii kpai ga tɔ dia. 26Gil n ŋɔ wibii maa tɛi. I daŋ turgi a kim pɛsuwa maa mɔɔ, ka haa wer lii a dia biini.
Sɛnsɛŋ wia
27Ba bagli iabuu gunla baŋ faa ŋɔwɛɛ tɛɛ yaa naabaala. Ba ŋɔwɔɔrɛ, ‘Gilɛɛ wàá sɛm.’#Lii 20:14
28Ka miŋwaa ra ŋɔ ii benii, ‘Baal la maa n niŋ binni haaŋ nyiŋŋaa ni, u teŋ sɛmuubuu u nfɛrɛ biini.’#Joob 31:1 29Awia, di i nodig siwii gillɔ i ɛɛ wichɔgaa, lizi i siwii hiŋ ha. Di i bɔrahɔŋ yembɛl liwɔɔ, u guŋ bɔ baŋ kpa i maa bir di ha Sitaani niŋ biini. 30Di i nodig ge kaa darii i ɛɛ wichɔgaa, teŋ u ge ha. Di i bɔrahɔŋ yembɛl liwɔɔ, u guŋ bɔ baŋ kpa i maa bir ha Sitaani niŋ biini.
Hahvɛɛi wia
(Mat 19:8-9; Maak 10:11-12; Luuk 16:18)
31Ba faa ŋɔwɔɔrɛ, ‘Di baal ra nyiŋŋi ú vɛɛ u haaŋ, ú nyiŋŋi hahvɛɛri hɔŋ tɛu mɔɔ ka vɛɛu.’#Gbɔg 24:1 32Ka miŋwaa ra ŋɔ ii benii lugɔ baal la maa n vɛɛ u haaŋ, di waa sɛmmɛ lɛi, u gillɔɔ u birgi hahsɛnsɛnni. Baal la maa ge n kpa haaŋ la baŋ vɛɛwɛ, u gba ra sɛmuu.
Nuuzi lɛɛi wia
33Ba kaa bagli iabuu gunla baŋ faa ŋɔwɛɛ tɛɛ yaa naabaala. Ba ŋɔwɔɔrɛ, ‘Gilɛɛ waa hɛɛhzi Kɔraawiizi di ŋɔ i daŋ ɛɛ wii bɛl, ka bir vɛɛ u ɛɛi. Ɛɛ wii la maa hiŋ hɛɛhzɛɛ ŋɔ i daŋ ɛɛ la.’#Gbɔg 23:21
34Ka miŋwaa ra ŋɔ ii benii, ‘Gilɛɛ waa hɛɛhzi kɔrai. Gilɛɛ waa hɛɛhzi chiŋ, dikuubɛɛwiai, Kɔraawiizi sognibɔttɛ de,#Aiza 66:1-2 35di gilɛɛ waa hɛɛhzi hɛri, u naazi jagribɔttɛ de, di gilɛɛ waa hɛɛhzi Jɛrusalɛm gba, denii a Koorizeŋ bol, 36di gilɛɛ hɛɛhzi i nyuu, dikuubɛɛwiai, hàá wer gil i nyuhuŋhuŋŋu bɛl maa bir biri. Hàá wer gil ubiŋŋu bɛl maa ge bir huuhzi.’ 37Di i sɛɛwɔ, ŋɔ, ‘Ɛɛh.’ Di i kaa vɛɛ genii, ŋɔ, ‘Akai.’ Kpogli guŋ bɛŋ. Di i kaa hɛɛhzi jaa, Sitaani benii a lii.
Wichɔgaa kinturgaa wia
(Luuk 6:29-30)
38Ba bagli iabuu gunla baŋ faa ŋɔwɛɛ, ‘Di nɛr chɔg u dɔŋ siwii, bá chɔg u hor. Di nɛr ku u dɔŋ nyiŋ, bá ku u ge nyiŋ.’#Lii 21:24; Levi 24:20 39Ka miŋwaa ra ŋɔ ii benii, ‘Gilɛɛ i ni nɛchɔgaa waa yoo. Di nɛr chɛ i nodig lia, kaa bir i nomɛɛl lia tɛu ú chɛ. 40Di nɛbɛl tɛi kim di ŋɔ ú lɛɛ i tagta, kpa i wɛjɛ ge jaau. 41Di nɛbɛl kaa firii di ŋɔ í duu la kilomitakpaŋ, duu la kilomitakpaŋ la, di kaa duu la nɛɛhiŋ ge. 42Di nɛr suŋŋii kuŋ, tɛu. Di u kaa ŋɔ í kimuu genii, gilɛɛ vɛɛ.’
Dɔma nɔŋŋaa wia
(Luuk 6:27-28, 32-36)
43Ba bagli iabuu gunla baŋ faa ŋɔwɛɛ, ‘Nɔŋŋi i dɔŋhiŋ ka hah i dɔm.’ 44Ka miŋwaa ra ŋɔ ii benii, ‘Ií nɔŋŋi ii dɔma di suŋŋi wiizi ra tɛɛ banla n na tɔɔri ia.#Room 12:14 45Di ii wetto ɛɛ guŋ, ii ɛɛ ii Mɛɛ Kɔraawiizi la biizii, dikuubɛɛwiai, u ɔɔ giluu wiizi ra nyaazi nɛchɔgaa ni nɛnanaa maa ni, di gil dooŋ ɔɔ ba banla wia n deŋlee ni banla wia n waa deŋlee maa kooni. 46Di ii nɔŋŋi banla n nɔŋŋi ia, bɛɛ tɔnaa ii nai? Lampolɛɛra la n ɛɛ wichɔgɛɛra werge la gba ra ɛɛ gunnɛ. 47Di ii ra jaami ii dɔŋahina bɛŋ, amɔ, ii ra ɛɛ winanaarɛ kaali baŋhina naa? Banla n waa Kɔraawiizi zummɛ gba ra ɛɛ gunnɛ. 48Awia, ií ɛɛ nɛnanaa alugɔ ii Mɛɛ Kɔraawiizi ɛɛ nɛnanii la.’ ”
Currently Selected:
Matiu 5: vag
Highlight
Share
Copy
Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in
© 2017, Copyright Ghana Institute of Linguistics, Literacy and Bible Translation in co-operation with Wycliffe Bible Translators, Inc.