Lúkà 6
6
Yèésù ní dzɛ́ olí-ɔdzɔ́-ìmíra#á
(Màtéwò 2:1-8; Mákò 2:23-28)
1Ó ɖi nɔ́dzɔ́-ìmíra†-kã̀, tsí Yèésù òŋu ɔmatsɛ́‐ɛ̀ ŋa gbà náàŋírĩ-oko-kã̀ wáa làkóò. À gbɛ̃ dzídzɛ-kã̀ kíbí ìmɔ́rĩ̀ bɛ́ si nóko#ɛ́. Tsí ɔmatsɛ́-Yèésù† ŋa wà wɔ́ ɔma-dzídzɛ ŋa#á ɖà nɔ́wɔ́, tsí à náa wà kĩ́rĩĩ́, tsí wà ń ɖà nárũ.
2Ńbɛ̀ɛ́, ɔma-ɛgbɛ́-Fàrísì† kã̀ŋa gbɔ́, tsí à ǹɖe, tsí wà bèrè ŋá ní: Kí tse tsí à wà tse iŋɛ́ yèé ɛkpa-Ɔ̀ɖáyé† kɔ̀ ní ká máa tse nɔ́dzɔ́-ìmíra#á?
3Tsí Yèésù nyí, tsí wà fɔ̀ fú ŋa ní: À kã Ìwé-Ɔ̀ɖáyé†#ɛ́ gìɖì nɔ̀? Tsí ńǹwèrè yèé ebi wà kpa ólú Ɖàfíɖì† òŋu ègbènáànyì‐ɛ̀ ŋa#á fe, à kò rí iŋɛ́ yèé ó tse#ɛ́ɛ̀? 4Ó wɔ̀ lɔ ńlé yèé à tse si fú Ɔ̀ɖáyé#ɛ́, tsí kɛ́ kpɔ̃́nɔ́ yèé ŋa à ń tsɛbɔ si fú Ɔ̀ɖáyé#ɛ́, tsí dzɛ, tsí fú ègbènáànyì‐ɛ̀ ŋa gbo. Kpɔ̃́nɔ́ ŋa#á, ɔ̀nà kò sì wà fú ɔ̀nyà nákpo-kã̀ ní kó dzɛɛ́. Atsɛbɔ-Ɔ̀ɖáyé† ŋa gé ní náa dzɛɛ́#ɛ́.
5Tsí Yèésù wà wí fú ŋa ní: Òŋu, Ɛnɛ yèé ɔ̀nyà bí#ɛ́† ní dzɛ́ olí-ɔdzɔ́-ìmíra#á.
Yèésù bɔ àkɔ̃̀rɔ̃̀-kã̀ nɔ́dzɔ́-ìmíra
(Màtéwò 12:9-14; Mákò 3:1-6)
6Ó ɖi nɔ́dzɔ́-ìmíra†-kã̀ ró, tsí Yèésù lɔ ńlé-ìkpàɖé-ɔma-Ìyúɖà ŋa†, tsí káà tsɛ̀kɔ́ fú ɔ̀nyà ŋa. Tsí ɔ̀nyà-kã̀ wà bɛ̀, tsí akpá-àwóòtã́‐ɛ̀ kú. 7Akɔ́nɛ nɛ́kpa-Ɔ̀ɖáyé† kã̀ŋa òŋu ɔma-ɛgbɛ́-Fàrísì† kã̀ŋa gbo wà bɛ̀ si, tsí à wà wo Yèésù kokoko, tsí ká rí káyí ní nákó bɔnɛ nɔ́dzɔ́-ìmíraà. À wà wòó bɛ́ɛ̀, àtsùgbée ká rí ɔ̀nà yèé à nákó gbà, tsí kpɛdzɔ́ múu#ɛ́ ni.
8Ó ɖi, Yèésù òŋu ti ma ìsérè-ŋa si, tsí ó wà wí fú ɛnɛ yèé akpá‐ɛ̀-kã̀ kú#ɛ́ ní: Kó ǹɖe, tsí kó wáa ɖóro ńwádzú-àŋa kpó.
Tsí ó ǹɖe, tsí káà ɖóro ńwádzú-ŋa. 9Tsí Yèésù wà bèrè ŋá ní: Kí ɛkpa-Ɔ̀ɖáyé† fúnɛ nɔ́ɔ̀nà ní ká tse nɔ́dzɔ́-ìmíra? Ká tse ore nàmí ká tse íbàɖí? Ká gbanɛ là nàmí ká kpanɛ nóòkú? Yèésí ó fúnɛ nɔ́ɔ̀nà ní ká tse ni?
10Tsí ó wo odzú-ŋa kã̀kã̀ lɔ káà dzá, tsí ó wà fɔ̀ fú ɛnɛ yèé akpá‐ɛ̀-kã̀ kú#ɛ́ ní: Kó na akpá#á wá.
Tsí ó nàá, tsí akpá‐ɛ̀ sɛ̃̀ ɖi rere si ńǹɖì‐ɛ̀.
11Tsí kíbí à rí iŋɛ́ yèé Yèésù tse#ɛ́, ó dzà ŋá nára títítí. Inɔ́ bí ŋa gìɖì héŋú, tsí à wà ɖìkpá fú ara-ŋa ní bí àŋa nákó tse Yèésù#ɛ́ gbà fáà ná?
Yèésù tsã ɔmatsɛ́‐ɛ̀ máàméèdzì ŋa#á
(Màtéwò 10:1-4; Mákò 3:13-19)
12Ó ɖi nɔ́dzɔ́-kã̀ ró, tsí Yèésù lɔ ńǹtá-òkè-kã̀, tsí káà wúùre. Ó kí bɛ̀ nóoru, tsí wúùre fú Ɔ̀ɖáyé nóoru#ɛ́ títí ilɛ̀ má. 13Kíbí ilɛ̀ má#á, ó ǹɖe, tsí kpe ɔmatsɛ́‐ɛ̀ ŋa, tsí ó tsã ɔ̀nyà máàméèdzì náàŋírĩ-ŋa ní ká dzɛ́ adzítsɛ́-òŋu ŋa.
14À náa kpe ɔ̀kã̀ ní
Sìmɔ́nì, tsí náa ɖáakì ní Òkúta
òŋu ɔmàná‐ɛ̀ Ànɖérè
má nára-Yàkúbù òŋu Yòhánà† gbo,
Fìlíkpò òŋu Bàtòlòméwò gbo,
15Màtéwò gbo, Tòmá gbo,
Yàkúbù ɔma-Àfáyò gbo,
Sìmɔ́nì ɔma-ɛgbɛ́-Sèlɔ́tì ŋa gbo.#6:15 Ɔma-ɛgbɛ́-Sèlɔ́tì ŋa ní dzɛ́ ɛnɛ yèé ŋa nya ɛnɛ-Rómà ŋa kãdzú#ɛ́. À kò dzɛ́ ní ɛnɛ-Rómà ŋa kó dzoyè si ńǹtá-ɔma-Ìyúɖà ŋa ró.
16Yúɖà, ɔma-Yàkúbù gbo.
Yúɖà Sìkàrìyɔ́tì gbo. Òŋu ní wáa ɖi ɔ̀nyà-amúnɛtà#á.
Adzítsɛ́ máàméèdzì yèé ó tsã̀ ŋá#á ńnɛ̀ɛ́.
17Kíbí ó tsã̀ ŋá tã́#á, ó wáa ǹɖe òŋu adzítsɛ́ máàméèdzì ŋa#á, tsí tì nóòkè#ɛ́ wá ńlɛ̀, tsí à wáa ɖóro ńǹɖì gbantala-kã̀. Ɔmatsɛ́‐ɛ̀ ŋa kpérí si bɛ̀ kpíkpɔ̀, tsí ɔ̀nyà ŋa gbo tsɛ́ kì, tsí wá bɛ̀. À ti ńǹlú-Yèrúsàlɛ́mì òŋu nérè-Yùɖéyà#á kpó, tsí ɔ̀nyà kã̀ŋa gbo ti ńǹlú-Tíre òŋu Sìɖɔ̃́nì sɔ́má-erè-etíɖò-àhũ. 18À ti ńǹlú ŋa#á kpó wá bɛ̀ ní àŋa kó wáa gbɔ́ afɔ̀‐ɛ̀, tsí kó bɔ ɛnɛ yèé wà rɔ̃̀ náàŋírĩ-àŋa ŋa#á gbo. Ɛnɛ yèé ŋa kpó wà bɛ̀, tsí edzò† ŋa wà ɖɔ́kpɔ fú ŋa#á, ó bɔ àŋa gbo. 19Ńbɛ̀ɛ́, ɔ̀nyà ɔ̀kã̀lɔ́ɔ̀kã̀ náa wà wo kó mɔ́wɔ́ kã̀ã́, iŋɛ́ yèé tse#ɛ́, ikpá-kã̀ wà fùɖá nára‐ɛ̀, tsí wà bɔ ŋá kpó.
Yèésù wà sàwé-ìwànwà-olí-éwo-ire
(Màtéwò 5:1-12)
20Tsí Yèésù ǹɖe, tsí nyíwo ɔmatsɛ́‐ɛ̀ ŋa, tsí wà fɔ̀ fú ŋa ní:
Bí è dzɛ́ adzìyàkú, è wɛ éwo-ire,
iŋɛ́ yèé tse#ɛ́, è nákó wà dzèrè-oyè-Ɔ̀ɖáyé†.
21Bí ebi wà kpa ŋɛ́ báàyí, è wɛ éwo-ire,
iŋɛ́ yèé tse#ɛ́, è nákó wáa yó.
Bí è wà sɔkṹ báàyí, è wɛ éwo-ire,
iŋɛ́ yèé tse#ɛ́, è nákó wáa rã́ã̀rĩ́.
22Bí ɔ̀nyà ŋa wà nyà ŋɛ́ nɔ́ɔ̀tɛ̀,
tsí wà nyà ŋɛ́ si níìkã̀, tsí à wà bú ŋɛ́ gbo,
tsí wà kpè ŋɛ́ ní ɛ̀ŋɛ dzɛ́ ɔ̀nyà-íbàɖí ŋa náàtsùgbée èmi,
Ɛnɛ yèé ɔ̀nyà bí#ɛ́†, è wɛ éwo-ire.
23Bí iŋɛ́-ìrɔ́ nyɛ̀ŋɛ̀ ŋa wà bá ŋɛ́, ó wà ní e wà táyè, tsí e wà dzídzó-ayè títɛ́, iŋɛ́ yèé tse#ɛ́, Ɔ̀ɖáyé nákó fú ŋɛ́ nɔ́ɔ̀yà lákṹ-kã̀ nɔ́ɔ̀rɔ̃. Ó ɖi, bɛ́ɛ̀ ké ní gbágbóǹgbàgbò-ŋà ŋa gbo tse bá agbáfɔ̀-Ɔ̀ɖáyé fɔ̀† ŋa dzɔ̀ɔ́ dzɔ̀ɔ́#ɛ́.
24Èkéèdzì#ɛ́, bí è ti dzɛ́ olówó si, ɛ̀rá rá ŋɛ́,
iŋɛ́ yèé tse#ɛ́, è ti dzɛ ayé-ŋɛ́ bí kpó ná.
25Bí è ti wà náyo si báàyí ná, ɛ̀rá rá ŋɛ́,
iŋɛ́ yèé tse#ɛ́, è nákó wáa kí nébi.
Bí è wà rã́ã̀rĩ́ báàyí, ɛ̀rá rá ŋɛ́,
iŋɛ́ yèé tse#ɛ́, è nákó wáa sɔkṹ.
26Bí ɔ̀nyà ŋa kpó wà kpe ɛ́kɔ-ŋɛ́ rere, ɛ̀rá rá ŋɛ́,
iŋɛ́ yèé tse#ɛ́, bɛ́ɛ̀ ké ní ɛnɛ yèé wà kpe ɛ́kɔ-ŋɛ́-ire ŋa#á,
gbágbóǹgbàgbò-ŋà ŋa gbo náa tse
nára-atsìké-agbáfɔ̀-Ɔ̀ɖáyé fɔ̀ ŋa dzɔ̀ɔ́ dzɔ̀ɔ́#ɛ́ ńnɛ̀ɛ́.
À náa wà kpe ɛ́kɔ-ŋa-ire.
Yèésù ní ká nɛ́ àmúɖɔ̃̀ fú ɔ̀tɛ̀-nɛ
(Màtéwò 5:38-48)
27Tsí Yèésù ní: Ɛ̀ŋɛ yèé wà rɛ̃tígbè-mi ŋa#á, ǹ wà wí fú ŋɛ́ ní fee, è nɛ́ àmúɖɔ̃̀ fú ɔ̀tɛ̀-ŋɛ́ ŋa. È tse ore fú ɛnɛ yèé ŋa wà nyà ŋɛ́ nɔ́ɔ̀tɛ̀#ɛ́. 28Bí ɔ̀nyà-kã̀ wà ré fɛ́ɛ, ìwɔ òŋu, nà tu kùsɛ̀ɛ̀ fúu, tsí bí ɔ̀nyà-kã̀ gbo wà wo íbàɖí fɛ́ɛ, nà wúùre fú Ɔ̀ɖáyé fú ɛnɛ nyɛ̀ŋɛ̀. 29Bí ɔ̀nyà-kã̀ kpa ìgbètí-kã̀ fɛ́ɛ, nà nyí èkéèdzì‐ɛ̀ gbo fúu. Tsí bí ɔ̀nyà-kã̀ wà gba ìwɔ̀ra-ɛ̀ɛ, nà dzɛ́, tsí kó kɛ́ atsɔ-ɛ̀ɛ gìɖì gbo máa.
30Bí ɔ̀nyà ɔ̀kã̀lɔ́ɔ̀kã̀ bèrèɛ́ ńŋɛ́-kã̀, nà fúu ńnɛ̀. Tsí bí ɔ̀nyà-kã̀ kɛ́ iŋɛ́-ɛ̀ɛ-kã̀, máa bèrèé ní kó sãã́ fú òŋu. 31Tsí iŋɛ́ yèé ò wà wò ní enìkéèdzì-ɛ̀ɛ kó tse fɛ́ɛ#ɛ́, ìwɔ gbo nà tseé bɛ́ɛ̀ fúu. 32Ó ɖi, bí ò wà dzáfɔ̀-ɛnɛ yèé wà dzáfɔ̀-ɛ̀ɛ#ɛ́ sɔ̃́ŋú gé, kí ò tse lárè, tsí ká nyɛ̀ɛ́? Fee, ɔ̀nyà-íbàɖí ŋa gbo náa tse iŋɛ́-ìrɔ́ nyɛ̀ŋɛ̀. 33Tsí bí nà wà tse ore fú ɛnɛ yèé ŋa náa tse ore fɛ́ɛ gé#ɛ́, kí ò tse lárè, tsí ká nyɛ̀ɛ́? Ɔ̀nyà-íbàɖí ŋa gbo náa tse iŋɛ́-ìrɔ́ nyɛ̀ŋɛ̀. 34Tsí bí ò wà ŋɛ́ owó fú ɛnɛ yèé ò mà ní nákó nyáa sãã́ fú òŋu gé#ɛ́, kí ò tse lárè, tsí ká nyɛ̀ɛ́? Ɔ̀nyà-íbàɖí ŋa gbo náa ŋɛ́ fú enìkéèdzì-ŋà ŋa, àtsùgbée ká nyáa sãã́ kpó fú ŋa.
35Ó ɖi, ɛ̀ŋɛ òŋu, è náa wà nɛ́ àmúɖɔ̃̀ fú ɔ̀tɛ̀-ŋɛ́ ŋa, tsí wà tse ore fú ŋa, tsí è náa ŋɛ́ iŋɛ́ ŋa fú ŋa náàrì tsèsérè ní à nákó wáa sãã́ fú ŋɛ́. Bí è wà tse bɛ́ɛ̀#ɛ́, Ɔ̀ɖáyé nákó fú ŋɛ́ nɔ́ɔ̀yà lákṹ-kã̀, tsí è nákó wáa ɖi Ɔma-Ɔ̀ɖáyé Oléwo, iŋɛ́ yèé tse#ɛ́, Ɔ̀ɖáyé náa tse ore fú ɔ̀nyà kpó. Ɔ̀nyà-íbàɖí ŋa gbo, ɛnɛ yèé ŋa kà máa ɖɔ́kpɛ́ fúnɛ#ɛ́ gbo, Ɔ̀ɖáyé náa tse ore fú àŋa kpó.
36Nà rí ànyínɔ́ fú enìkéèdzì-ɛ̀ɛ kíbí Ɔ̀ɖáyé Boba-ɛ̀ɛ nɔ́ɔ̀rɔ̃ gbo náa rí ànyínɔ́ fɛ́ɛ#ɛ́. 37Máa kpɛdzɔ́ bá enìkéèdzì-ɛ̀ɛ, tsí Ɔ̀ɖáyé kàkó kpɛdzɔ́ bá ìwɔ gbo. Máa ɖáàbi fú enìkéèdzì-ɛ̀ɛ, tsí Ɔ̀ɖáyé kàkó ɖáàbi fú ìwɔ gbo. Mú tɔrɛ fú enìkéèdzì-ɛ̀ɛ, tsí Ɔ̀ɖáyé kó mú tɛ̀ɛ gbo tɔrɛ fɛ́ɛ.
38Fú enìkéèdzì-ɛ̀ɛ ńŋɛ́, tsí Ɔ̀ɖáyé kó fú ìwɔ gbo. Nákó kɛ́ àwò, tsí kpurã iŋɛ́ ɖà ńnɛ̀, tsí mìí, tsí nákó kɔ̃́ɔ̃ tɛ́tɛ́tɛ́ títí wà ɖànu, tsí nákó ń ɖà náàkpò-ɛ̀ɛ. Ó ɖi, àwò-ìrɔ́ yèé nàa ń kpũ̀rã̀ã́ fúnɛ#ɛ́, nyɛ̀ŋɛ̀ ké ní nàa ń gbàá#á.
Yèésù kpòwe ní: Ma ti ara-ɛ̀ɛ tã́ná o ma ti ɔ̀nyà
39Tsí Yèésù wà kpòwe fú ŋa ní: Afɔ́dzú náa fa ɔ̀kpá fú afɔ́dzúù? Àŋa méèdzì méèdzì#ɛ́ kpó nákó káà dzì ńfò ni. 40Ɔmatsɛ́ gbo kà láre ɔ̀gá‐ɛ̀. Ó ɖi, bí ɔmatsɛ́-kã̀ gba ɛ̀kɔ́ rere, nákó wáa wà kíbí ɔ̀gá‐ɛ̀ gé ni.
41Kí tse tsí ò wà rí kóko tsígíɖí-kã̀ yèé wà nódzú-enìkéèdzì-ɛ̀ɛ#ɛ́, tsí ò kò nyáa rí òkúùkù lákṹ rìgìɖìì yèé wà nódzú tìwɔ ká-ɛ̀ɛ#ɛ́? 42Ò kàkó nyáa wí fú enìkéèdzì-ɛ̀ɛ ní: Ídzà-mi, dzɔ̀ɔ́, tsí n nya kóko tsígíɖí-kã̀ yèé wà nódzú-ɛ̀ɛ#ɛ́. Ìwɔ ká-ɛ̀ɛ ńnɛ̀ɛ́, ò kò wà rí òkúùkù lákṹ rìgìɖìì yèé ɖí odzú-ɛ̀ɛ si#ɛ́. Rí ɔ̀nyà-atsendzɔdzú yèé gé! Nà tsɛ̃̀tsɛ̃̀ nya òkúùkù lákṹ rìgìɖìì yèé wà nódzú-ɛ̀ɛ#ɛ́ ǹɖe tã́ná, tsí o nyáa rírã tsí nya kóko tsígíɖí yèé wà nódzú-enìkéèdzì-ɛ̀ɛ#ɛ́ gbo ńǹkɛ̀ɛ́.
43Egi-ire-kã̀ kpókpó kà so èso-íbàɖí. Bɛ́ɛ̀ ké ní egi-íbàɖí gbo kà so èso-ire#ɛ́. 44Ó ɖi fee, bí ò rí èso-egi-kã̀ gé, egi-ìrɔ́ yèé egi‐ɛ̀ dzɛ́#ɛ́, nàa màá gbòkã́. À kà ká òrì ńǹtá-èkíkã́kò. Bɛ́ɛ̀ ké ní à kà ká èso-egi-ekũkũ-aworo gbo ńǹtá-sùyɛ̀#ɛ́. 45Ɔ̀nyà-ire náa nya ire fùɖá ńnɔ́-iŋɛ́-ire yèé ŋa kɔ̃́ inɔ́‐ɛ̀ si#ɛ́ ni. Tsí ɔ̀nyà-íbàɖí gbo náa nya íbàɖí fùɖá ńnɔ́-iŋɛ́-íbàɖí yèé ŋa ó kpaɖí si#ɛ́. Fee, afɔ̀ yèé wà ńnɔ́-ɔ̀nyà#á ní náa bɔ́ fùɖá nárũ‐ɛ̀#ɛ́.
Yèésù wà mú ilé míma, tsí wà ń sàwé ìlò-ɔ̀nyà-ìrɔ́ méèdzì
(Màtéwò 7:24-27)
46Tsí Yèésù wà wí fú ŋa ní: Kí tse tsí à wà kpe òŋu ní: Ɔ̀gá, Ɔ̀gá gé, tsí bí òŋu sì ɖíre iŋɛ́-kã̀ fú ŋa ni à kà tse si ńǹtá‐ɛ̀ ná?
47Ó ɖi, ɔ̀nyà kpó yèé náa wá ńɖɔ̀-òŋu, tsí wáa gbɔ́ afɔ̀-òŋu ŋa, tsí wà ń tsitsɛ́ tse#ɛ́, òŋu nákó ń sàwé ɔ̀nyà-kã̀ fú ŋa. 48Ó wà kíbí ɔ̀nyà-kã̀ yèé bàkó malé, tsí ó ɖɛ̃ ifò, tsí ifò#ɛ́ nɔnɔ̀ rere, tsí ó kpilɛ ilé#ɛ́ si ńǹtá-òkúta#á ni. Tsí òdzò wáa rɔ̀, tsí ògbúŋ̀gbu tsã̀ kpíkpɔ̀, tsí gbà nóòkpì-ilé#ɛ́, tsí ilé#ɛ́ kò mì dzígí, iŋɛ́ yèé tse#ɛ́, ó maá rere.
49Tsí ɔ̀nyà kpó yèé náa wá ńɖɔ̀-òŋu, tsí wáa gbɔ́ afɔ̀-òŋu ŋa, tsí kò wà ń tsitsɛ́ tse#ɛ́, òŋu nákó kɛ́ òŋu gbo, tsí ń sàwé ɔ̀nyà-kã̀ fú ŋa, tsí ká gbɔ́. Ó wà kíbí ɔ̀nyà-kã̀ yèé bàkó malé, tsí káà maá si ńlɛ̀ gbaŋgba náàrì ɖɛ̃ ifò#ɛ́ ni. Tsí òdzò wáa rɔ̀, tsí ògbúŋ̀gbu tsã̀ gbà nóòkpì-ilé#ɛ́, tsí ó ɖíwó ɖà ńlɛ̀ kpó gbòkã́ títí iŋɛ́-kã̀ kpókpó kò bɔ̀ ró.
Bí ɔ̀nyà-ìrɔ́ méèdzì ŋa#á wà#á ńnɛ̀ɛ́.
Currently Selected:
Lúkà 6: ngl
Highlight
Share
Copy
Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in
© (Active), Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.