Lúkà 7
7
Yèésù gba arú-sɔ́dzà-kã̀ si náàyɛ̀
(Màtéwò 8:5-13; Yòhánà 4:43-54)
1Náànyì-kíbí Yèésù fɔ afɔ̀ nyɛ̀ŋɛ̀ ŋa fú èrò#ɛ́ tã́#á, ó ǹɖe, tsí wáa lɔ ńǹlú-Kàfànàwú. 2Ńǹlú#ɛ́, ɔ̀gã́-sɔ́dzà-ilɛ̀-Rómà†-kã̀ wà bɛ̀. Àledzò ní ó dzɛ́#ɛ́, tsí arú-kã̀ wà nɔ́wɔ́‐ɛ̀. Kà dzɛ́ ńǹɖì-arú#ɛ́ gìɖì. Ńǹwèrè nyɛ̀ŋɛ̀#ɛ́, ara tó arú#ɛ́ si títí ó bòkó kú.
3Tsí kíbí ó gbɔ́ ìdzã̀mà-Yèésù#ɛ́, ó kpe onùgbó-ìlú#ɛ́ kã̀ŋa, tsí ó bɛ̀ ŋá ní ká lɔ ńɖi-Yèésù fú òŋu, tsí ká lɔ káà wí fúu ní kó wáa gba arú-òŋu#ɛ́ fú òŋu ɖé.
4Tsí onùgbó ŋa#á lɔ. Kíbí à tó ńɖi-Yèésù#ɛ́, à wà tsìkálɛ̀ fúu, tsí wà le oŋù si ńnɛ̀ kũkũ ní: Ó dzɔ ní kó mɔ́wɔ́ gbè fú sɔ́dzà#á. 5Iŋɛ́ yèé tse#ɛ́, náa dzáfɔ̀-ìlú#ɛ́ títí òŋu gìɖì ní malé-ìkpàɖé-ɔma-Ìyúɖà ŋa† fú àŋa#á.
6Ńbɛ̀ɛ́, Yèésù ǹɖe, tsí dzì nɔ́ɔ̀nà làkóò bá ŋa. Tsí kíbí à sɔ́má-ilé#ɛ́, ɔ̀gã́-sɔ́dzà ŋa#á ti bɛ ídza‐ɛ̀ kã̀ŋa ró ní ká lɔ káà wí fúu ní: Ɔ̀gá! Kó máa réré ɖɔ́kpɔ fú ara‐ɛ̀ ní òŋu bàa ńlé-òŋu. Iŋɛ́ yèé tse#ɛ́, òŋu kò dzɔ kó wá ńlé-òŋu. 7Bɛ́ɛ̀ ké ní òŋu kò dzɔ òŋu kó nyáa wá ńɖɔ̀‐ɛ̀ gbo#ɛ́. Ńnɛ̀ ní òŋu bɛ ɔ̀nyà ŋa wá fúu#ɛ́. Ó ɖi, kó tsóŋù gé, tsí àrɔ̃̀#ɛ́ kó tu arú-òŋu. 8Ó ɖi, òŋu ká-òŋu, onùgbó-òŋu ŋa wà, tsí wà kã́rũ-òŋu, tsí òŋu gbo, òŋu dzɛ́ onùgbó fú sɔ́dzà kã̀ŋa, tsí wà kã́rũ-ŋa. Bí òŋu wí fú sɔ́dzà-kã̀ ní kó lɔ ńbí, náa lɔ. Bí òŋu wí fú ɔ̀kã̀ gbo ní kó wá, náa wá. Tsí bí òŋu ɖá itsɛ́-kã̀ fú arú-òŋu ní kó tse, náa tseé.
9Kíbí Yèésù gbɔ́ afɔ̀ nyɛ̀ŋɛ̀#ɛ́, ó tsàlá fúu tó bɛ́ɛ̀, tsí ó nyí, tsí wà wí fú ɛnɛ yèé ŋa tsɛ́ kì, tsí wà tɛ̀ náànyì‐ɛ̀#ɛ́ ní: Òŋu wà wí fú ŋa ní fee, ńǹlú-Ìsàràyɛ́lì†#ɛ́ gìɖì gbo, òŋu kò rí ɔ̀nyà-kã̀ kpókpó, tsí kó nɛ́ àkaralé tó bɛ́ɛ̀ wòrí.
10Ńbɛ̀ɛ́, adzíkɔ̀-sɔ́dzà ŋa#á, à sɛ̃̀ bɔ̀ lɔ ńlé, tsí kíbí à tó ńlé#ɛ́, à rí ní àkɔ̃̀rɔ̃̀#ɛ́ ti wà nábarakpá si. Àrɔ̃̀‐ɛ̀#ɛ́ tùú kpó.
Yèésù dzí ɔma-okpó-kã̀ ti náàŋírĩ-òkú ŋa wá náyé
11Náànyì-bɛ́ɛ̀#ɛ́, Yèésù ǹɖe, tsí ó lɔ ńǹlú-kã̀. À náa kpe ìlú#ɛ́ ní Nàyínì. Tsí ɔmatsɛ́‐ɛ̀ ŋa òŋu ɔ̀nyà kpíkpɔ̀ kã̀ŋa wà tɛ̀ náànyì‐ɛ̀. 12Tsí kíbí ó bòkó wɔ̀ ńǹlú#ɛ́, ńǹɖì-bɛ̀ gbòkã́#á, ó kpàɖé ɔ̀nyà-ìlú#ɛ́ kã̀ŋa, tsí à kɛ́ òkú-kã̀ wáa làkóò káà rì. Òkú#ɛ́ dzɛ́ ɔma-okpó-kã̀ ni. Tsí ɔma-ɔnɔkɛ̃̀ɛ̃ ɔ̀kã̀ntso nyɛ̀ŋɛ̀ gé ní ó bí#ɛ́. Ɔ̀nyà kpíkpɔ̀ tɛ̀ náànyì-okpó#ɛ́, tsí à gbɛ̃́ɛ̃ wáa làkóò káà ri òkú-ɔma‐ɛ̀#ɛ́ báa.
13Kíbí Ɔlá-wa rí okpó#ɛ́, inɔ́‐ɛ̀ nyɔ́ɔ, tsí ó wà wí fúu ní: Kó máa sɔkṹ ró.
14Tsí ó rɛ̃̀ lɔ káà mɔ́wɔ́ kã bànkàrá yèé à ń kɛ́ òkú#ɛ́ wáa làkóò#ɛ́, tsí ɛnɛ yèé kɛ́ òkú#ɛ́ wáa làkóò ŋa#á ɖóro. Tsí Yèésù tsóŋù, tsí ní: Ɔmɔ̀tsɔ́, ǹ wà wí fɛ́ɛ ní ǹɖe!
15Tsí ńǹɖì-bɛ̀ gbòkã́#á, òkú#ɛ́ ǹɖe, tsí kpé ìnyɛ̀ wíwí. Tsí Yèésù gbɛ̃́ɛ̃ bɔwɔ́-ìná‐ɛ̀.
16Tsí odzo tse ɔ̀nyà ŋa kpó, tsí ó mù ŋá, tsí à wà nyɛ Ɔ̀ɖáyé, tsí wà fɔ̀ ní: Agbáfɔ̀-Ɔ̀ɖáyé fɔ̀† lákṹ-kã̀ wá náàŋírĩ-àŋa nɔ́mbɛ́. Ó ɖi, Ɔ̀ɖáyé wá ńɖi-tɛ̀ɛ̀ ŋa, tsí kó wáa mɔ́wɔ́ gbè fú ŋa.
17Ńbɛ̀ɛ́, nérè-Yùɖéyà òŋu nérè-ìyabɛ̀ kpó#ɛ́, à gbɔ́ ìdzã̀mà-Yèésù ní ó dzí òkú-ɔma-okpó#ɛ́ wá náyé.
Yòhánà Awɛ̀fúnɛ bɛ ɔmatsɛ́‐ɛ̀ ŋa lɔ ńɖi-Yèésù
(Màtéwò 11:2-6)
18Tsí Yòhánà† Awɛ̀fúnɛ gbɔ́ ìdzã̀mà-Yèésù. Ɔmatsɛ́‐ɛ̀ ŋa ní lɔ káà kpɛ̀rɔ́-iŋɛ́ yèé Yèésù wà tse#ɛ́ fúu kpó#ɛ́. 19Kíbí ó gbɔ́ afɔ̀#ɛ́, ó bɛ ɔmatsɛ́‐ɛ̀ méèdzì kã̀ŋa lɔ ńɖi-Ɔlá-wa ní ká lɔ káà bèrèé ní fee: Òŋu ní dzɛ́ Agbanɛlà yèé bàa#áà? Nàmí ó wà ní àŋa kó wà ɖóro ɖe olòmírɛ̃̀ ni?
20Tsí kíbí ɔmatsɛ́ méèdzì ŋa#á lɔ káà tó ńɖi-Yèésù#ɛ́, à wà wí fúu ní: Yòhánà Awɛ̀fúnɛ bɛ àŋa wá ní àŋa kó wáa bèrèé ní fee: Òŋu ní dzɛ́ Agbanɛlà yèé bàa#áà? Nàmí ó wà ní àŋa kó wà ɖóro ɖe olòmírɛ̃̀ ni?
21Ńǹwèrè yèé à tó ńɖɔ̀‐ɛ̀#ɛ́, à rí ní ó wà bɔ àkɔ̃̀rɔ̃̀ ŋa kpíkpɔ̀ làkóò, tsí wà nyà ŋá ǹɖe ńǹréré. Ó wà lé edzò† sɛ̃̀ náànyì-ɛnɛ yèé edzò wà ɖɔ́kpɔ fú ŋa#á, tsí wà tsí odzú fú afɔ́dzú ŋa gbo. 22Tsí ó wà dzɔ́ŋù fú ɔmatsɛ́ méèdzì yèé Yòhánà bɛ̀ lɔ fúu ŋa#á ní: Ká sɛ̃̀ lɔ, tsí iŋɛ́ yèé à rí, tsí gbɔ́ ŋa kpó#ɛ́, ká lɔ káà wíi fú Yòhánà. Ká káà wí fúu ní: Báàyí#ɛ́, afɔ́dzú ŋa wà rírã, tsí arɔ ŋa gbo wà rɛ̃̀, tsí aɖɔ́ɔ̀tɛ̀† ŋa gbo ɖi ɔ̀nyà mímá ŋa, tsí aɖetí ŋa gbo wà gbɔ̃́ɔ̃̀rã̀, tsí òkú ŋa gbo sɛ̃̀ wà dzí wá náyé, tsí adzìyàkú ŋa gbo wà gbɔ́ ikɔ̀ ɖíɖɔ̃̀ ti nára-Ɔ̀ɖáyé. 23Ó ɖi, bí ɔ̀nyà-kã̀ wà rí itsɛ́-ɔwɔ́-òŋu ŋa, tsí òŋu kò dzɛ́ òkúta-àkɔ̀sɛ̀ fúu, ɛnɛ nyɛ̀ŋɛ̀ wɛ éwo-ire.
Yèésù wà wíìnyɛ̀ ti nára-Yòhánà Awɛ̀fúnɛ
(Màtéwò 11:7-19)
24Tsí ɔmatsɛ́-Yòhánà† ŋa sɛ̃̀ bɔ wáa lɔ, tsí Yèésù nyí, tsí wà wíìnyɛ̀ ti nára-Yòhánà fú ɛnɛ yèé kpérí si ŋa#á. Ó ní: Kíbí à lɔ nɔ́ɔ̀ɖã̀ ní àŋa kó lɔ káà rí Yòhánà#á fee, kí à káà rí? Bɛlɛbɛlɛ yèé afɛ́fɛ́ wà fɛ́, tsí ó wà mì#ɛ́ niì? 25Tsí kí à lɔ káà rí ńǹkɛ̀ɛ́ ni? Ɔ̀nyà-kã̀ yèé wɔ ìwɔ̀ra-olówó ŋa si#ɛ́ niì? Fee, ɛnɛ yèé ŋa náa wɔ ìwɔ̀ra-owó geregere ŋa, tsí wà tse iŋɛ́-olówó ŋa gbo#ɛ́, à náa gbé ńlé-ólú ŋa ni. 26Báàyí#ɛ́ fe, kí gìɖì à lɔ káà rí nɔ́ɔ̀ɖã̀#á ńǹkɛ̀ɛ́ ná? Agbáfɔ̀-Ɔ̀ɖáyé fɔ̀†-kã̀ niì? Ɛ̃ɛ̃! Bɛ́ɛ̀ ni. Ó ɖi, òŋu wà wí fú ŋa ní ɛnɛ yèé à rí#ɛ́, ó láre agbáfɔ̀-Ɔ̀ɖáyé fɔ̀ gìɖì gbo. 27Òŋu ní dzɛ́ adzíkɔ̀ yèé à ti kɔ afɔ̀ ti nára‐ɛ̀ si ńǸwé-Ɔ̀ɖáyé†#ɛ́. Ɔ̀ɖáyé ní:
“Màa bɛ adzítsɛ́-mi tsúwádzú-ɛ̀ɛ wá,
tsí nákó lɔ káà tɔ́tse ɔ̀nà-ɛ̀ɛ si fɛ́ɛ.”#7:27 Ìwé-Màlàkí 3:1 (Malachie 3:1)
28Ó ɖi, òŋu wà wí fú ŋa ní ńǹtalɛ̀ yèé fee, ɔ̀nyà-kã̀ kpókpó kò wà, tsí láre Yòhánà. Ó ɖi, nóyè-Ɔ̀ɖáyé†#ɛ́, ńǹtá-ɛnɛ yèé ŋa Ɔ̀ɖáyé wà dzoyè si#ɛ́, ɛnɛ yèé gìɖì dzɛ́ tsígíɖí náàŋírĩ-ŋa#á, ó láre Yòhánà.
29Tsí ɔ̀nyà ŋa kpó, agbalómbà ŋa gìɖì gbo, à wà rɛ̃tígbè-Yòhánà#á, tsí à rí ní òtítɔ́-Ɔ̀ɖáyé wà nárũ‐ɛ̀. Ńnɛ̀ ní à dzɛ́, tsí Yòhánà wà wɛ̀† fú ŋa#á. 30Ńǹwèrè nyɛ̀ŋɛ̀#ɛ́, ɔma-ɛgbɛ́-Fàrísì† ŋa òŋu akɔ́nɛ nɛ́kpa-Ɔ̀ɖáyé† ŋa, àŋa, à kò dzɛ́ ní Yòhánà kó wɛ̀ fú àŋa. Kíbí à tse bɛ́ɛ̀#ɛ́, à kɔ ètò yèé Ɔ̀ɖáyé tse si ti nára-ayé-ŋa#á ńnɛ̀ɛ́.
31Tsí ó wà wí fú ŋa ró ní: Ɔma-ìsɛ̃̀ɛ̃́ ŋa fee, ɛnɛ yèé à dzɔ#ɛ́, òŋu nákó ɖíreé fú ŋa. 32À wà kíbí maɖé ŋa náa kpérí si náàbɔ̀ɔ́mɛ̀ bɛ́#ɛ́ ni. Ɔ̀kã̀ ŋa wà ɖúgbe fú enìkéèdzì-ŋa ní: Àŋa fɔ̃ fèrè, tsí à kò dzó bá àŋa! Tsí àŋa kɔ̃rĩ-àḿbɛ́rɛ́ ŋa gbo, tsí à kò sɔkṹ.
33Ó ɖi fee, kíbí Yòhánà Awɛ̀fúnɛ wá#á, kò wà dzɛ dzídzɛ-kã̀, tsí kò wà mɔ ɔtí líle gbo, tsí à wà fɔ̀ ní: Edzò†-kã̀ wà ɖɔ́kpɔ fúu. 34Tsí òŋu, Ɛnɛ yèé ɔ̀nyà bí#ɛ́†, òŋu wá, tsí òŋu wà dzɛ, tsí wà mɔ, tsí à ní: Òŋu dzɛ́ adzèsè, tsí dzɛ́ àmɔ̀tíŋɔ́ gbo, tsí òŋu náa ɖídza agbalómbà ŋa òŋu olòmírɛ̃̀ yèé ŋa kà nyɛ̀wɔ̀-Ɔ̀ɖáyé#ɛ́. 35Ó ɖi, ká mà ní ɛnɛ yèé ŋa wà tse si ńǹtá-ifɛ̀ɛ́nɔ́-Ɔ̀ɖáyé#ɛ́, à rí mà ní ifɛ̀ɛ́nɔ́-Ɔ̀ɖáyé ni òtítɔ́ ni.
Yèésù lɔ ńlé-Sìmɔ́nì, ɔma-ɛgbɛ́-Fàrísì-kã̀, tsí ɔnɔbɛ̃̀ɛ̃-kã̀ mú àɖɛ̃́ kpã́ ɛsɛ̀ fúu
36Náànyì-bɛ́ɛ̀#ɛ́, ɔma-ɛgbɛ́-Fàrísì†-kã̀ wà, tsí à náa kpèé ní Sìmɔ́nì. Tsí ó ɖi nɔ́dzɔ́-kã̀, tsí ó kpe Yèésù ní kó wáa dzɛŋɛ́ ńɖɔ̀-òŋu. Tsí Yèésù lɔ, tsí wà dzɛŋɛ́.
37Tsí ɔnɔbɛ̃̀ɛ̃-kã̀ gbo wá. Ɔnɔbɛ̃̀ɛ̃#ɛ́, àlòwá ní ó dzɛ́#ɛ́, tsí wà ńǹlú#ɛ́ si#ɛ́. Tsí kíbí ó gbɔ́ ní Yèésù wà nóòkpì-dzídzɛ si ńkpáfɛ-ɔma-ɛgbɛ́-Fàrísì#ɛ́ si#ɛ́, òŋu gbo ǹɖe ti ńlé‐ɛ̀, tsí wá. Kíbí ó bàa#á, ó banɛ́ àɖɛ̃́ rṹrũ̀ fĩ́rĩ́fĩ́rĩ́ nágbè-kã̀ si, tsí agbè#ɛ́ gbo gbowó. Òkúta-ìrɔ́-kã̀ ní à ń gbɛ̃́ɛ̃#ɛ́, tsí à náa kpe òkúta#á ní àlàbásítà.
38Kíbí ɔnɔbɛ̃̀ɛ̃#ɛ́ tó#ɛ́, ó ɖóro gbe Yèésù, tsí ó wà sɔkṹ, tsí inyɔ́kṹ‐ɛ̀ wà dzò ɖà ńǹtá-ɛsɛ̀-Yèésù. Tsí ó kálɛ̀, tsí wà mú irɔ̃-éwo‐ɛ̀, tsí wà ń nɔ inyɔ́kṹ#ɛ́ nɛ́sɛ̀‐ɛ̀#ɛ́. Tsí ó wà mú arũ, tsí wà ń mɔ́ ɛsɛ̀‐ɛ̀ ŋa, àtóoríi kó nya àmúɖɔ̃̀ ìrɔ́-kã̀ ŋàá. Tsí ó mú àɖɛ̃́ rṹrũ̀ fĩ́rĩ́fĩ́rĩ́ yèé ó banɛ́ wá#á, tsí ń kpã́ ɛsɛ̀ fúu.
39Ńǹwèrè nyɛ̀ŋɛ̀#ɛ́, ɔma-ɛgbɛ́-Fàrísì#ɛ́ wà tsèsérè ńnɔ́-ara‐ɛ̀ ní: Tsáyì! Ɛnɛ yèé bɛ́#ɛ́ má dzɛ́ agbáfɔ̀-Ɔ̀ɖáyé fɔ̀† ìɖéǹɖè#ɛ́, ó má ma ɔ̀nyà-ìrɔ́ yèé dzɛ́ ɔnɔbɛ̃̀ɛ̃ yèé wà mɔ́wɔ́ kã̀ã́#á. Ó má mà ní àlòwá ní ó dzɛ́#ɛ́.
40Tsí Yèésù nyí, tsí wà fɔ̀ fú Sìmɔ́nì ní: Òŋu nɛ́ afɔ̀-kã̀, tsí òŋu kó fɔ̀ fúu.
Tsí Sìmɔ́nì gbo dzɔ́ŋù fúu ní: Ɛ̃ɛ̃, Akɔ́nɛ, fɔ̀ɔ́ wá.
41Tsí Yèésù ní: Onùgbó-kã̀ wà, tsí ŋɛ́ owó fú ɔ̀nyà méèdzì. Ɛnɛ àtsɛ̃̀tsɛ̃̀#ɛ́, ó ŋɛ́ owó àkpò ɔgɔ́ɔrú lé ńrɛ̃́wó (500) fúu, tsí ó ŋɛ́ àkpò maá lé nógóòdzì fú enìkéèdzì‐ɛ̀. 42Tsí ìwèrè wáa tó, tsí ɛnɛ nyɛ̀ŋɛ̀ ŋa kó sã owó#ɛ́ fúu, tsí à kò nyáa sãã́. Tsí onùgbó#ɛ́ kò tsí arũ. Ó mú owó#ɛ́ tɔrɛ fú ŋa.
Tsí Yèésù nyí, tsí wà bere Sìmɔ́nì ní: Báàyí fee, náàŋírĩ-àŋa méèdzì#ɛ́, nɛ̀ɛ́ nákó dzáfɔ̀-onùgbó#ɛ́ lárè?
43Tsí Sìmɔ́nì ní: Nódzú tòŋu#ɛ́, ɛnɛ yèé dzɛŋɛ̀ kpíkpɔ̀#ɛ́ ní nákó dzáfɔ̀‐ɛ̀ lárè#ɛ́.
Tsí Yèésù ní: Ɛ̃ɛ̃, bɛ́ɛ̀ ni.
44Tsí ó nyí, tsí wo ɔnɔbɛ̃̀ɛ̃#ɛ́, tsí wà wí fú Sìmɔ́nì ró ní: Òŋu sɔ̀ɔ́ náàledzò, tsí kò gba òŋu rere. Kíbí òŋu wá#á, kò fú òŋu nómi, tsí òŋu kó ń tsã ɛsɛ̀. Kó rí ɔnɔbɛ̃̀ɛ̃ yèé bɛ́. Ɔnɔbɛ̃̀ɛ̃#ɛ́, òŋu ní tsã ɛsɛ̀ fú òŋu, òŋu inyɔ́kṹ‐ɛ̀#ɛ́, tsí ó kɛ́ irɔ̃‐ɛ̀ gbo, tsí ń nɔ̀ɔ́#ɛ́. 45Èkéèdzì‐ɛ̀#ɛ́, kò fɔ̃́ òŋu gbo, tsí ɔnɔbɛ̃̀ɛ̃#ɛ́ òŋu wà mɔ́ ɛsɛ̀ fú òŋu tònítòní. 46Èkéèdzì‐ɛ̀ ró#ɛ́, kò mú àɖɛ̃́ ɖà néwo fú òŋu, kíbí à náa tse#ɛ́. Tsí ɔnɔbɛ̃̀ɛ̃#ɛ́ òŋu kɛ́ àɖɛ̃́ rṹrũ̀ fĩ́rĩ́fĩ́rĩ́ yèé fɛ́ lárè#ɛ́, tsí ń kpã́ ɛsɛ̀ fú òŋu.
47Ó ɖi, òŋu wà fɔ̀ fúu ní fee, ɔnɔbɛ̃̀ɛ̃#ɛ́, àbi kpíkpɔ̀ yèé ŋa wà nára‐ɛ̀ kpó#ɛ́, à mú ŋa tɔrɛ fúu. Ńnɛ̀ ní àmúɖɔ̃̀‐ɛ̀ gbo kpɔ̀#ɛ́. Ó ɖi, ɛnɛ yèé dzàbi oɖé, tsí à múu tɔrɛ fúu#ɛ́, àmúɖɔ̃̀‐ɛ̀ kà kpɔ̀. 48Tsí ó nyí, tsí wà wí fú ɔnɔbɛ̃̀ɛ̃#ɛ́ ní: À mú àbi‐ɛ̀ ŋa kpó tɔrɛ fúu.
49Ńbɛ̀ɛ́, ɛnɛ yèé wà bɛ̀ ŋa, tsí wà dzɛŋɛ́ báa#á, à wà kpɔ̀kɔ̃̀ɔ̃́rɔ̃̀ ní: Nɛ̀ɛ́ dzɛ́ ɛnɛ yèé bɛ́#ɛ́, tsí ní òŋu wà mú àbi-nɛ tɔrɛ fúnɛ#ɛ́ gìɖì ná?
50Tsí ó wà wí fú ɔnɔbɛ̃̀ɛ̃#ɛ́ ró ní: Ɔ̀ɖáyé gbàá là, iŋɛ́ yèé tse#ɛ́, ó nɛ́ àkaralé si ńǹtá-òŋu. Ó ɖi, kó tó ńlé ire fòò.
Currently Selected:
Lúkà 7: ngl
Highlight
Share
Copy
Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in
© (Active), Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.