Rhoi iddo e dy Bryder

Y Golomen

Dewiswyd — Datgelu'r Wraig yn Nghrist

Hadau: Beth a Pham

Ymarfer y Ffordd

Coda a Dos Ati

Dwyt ti Heb Orffen Eto

Ymrwymo dy Waith i'r Arglwydd

Llawenydd ar gyfer y Daith: Dod o Hyd i Obaith yng Nghanol y Treial

Beth yw fy Mhwrpas? Dysgu i Garu Duw a Charu Eraill

Beibl Cymraeg Newydd Diwygiedig 2004

<div class="version vid394 iso6393cym" data-vid="394" data-iso6393="cym">
 <div class="book bkGEN">
 <div class="chapter ch1" data-usfm="GEN.1.1+GEN.1.2+GEN.1.3+GEN.1.4+GEN.1.5+GEN.1.6+GEN.1.7+GEN.1.8+GEN.1.9+GEN.1.10+GEN.1.11+GEN.1.12+GEN.1.13+GEN.1.14+GEN.1.15+GEN.1.16+GEN.1.17+GEN.1.18+GEN.1.19+GEN.1.20+GEN.1.21+GEN.1.22+GEN.1.23+GEN.1.24+GEN.1.25+GEN.1.26+GEN.1.27+GEN.1.28+GEN.1.29+GEN.1.30+GEN.1.31">
 <div class="m">1Yn y dechreuad creodd Duw y nefoedd a'r ddaear. 2Yr oedd y ddaear yn afluniaidd a gwag, ac yr oedd tywyllwch ar wyneb y dyfnder, ac ysbryd Duw#1:2 Neu, a gwynt nerthol. yn ymsymud ar wyneb y dyfroedd. 3A dywedodd Duw, &#8220;Bydded goleuni.&#8221; A bu goleuni. 4Gwelodd Duw fod y goleuni yn dda; a gwahanodd Duw y goleuni oddi wrth y tywyllwch. 5Galwodd Duw y goleuni yn ddydd a'r tywyllwch yn nos. A bu hwyr a bu bore, y dydd cyntaf.</div><div class="p"> 6Yna dywedodd Duw, &#8220;Bydded ffurfafen yng nghanol y dyfroedd yn gwahanu dyfroedd oddi wrth ddyfroedd.&#8221; 7A gwnaeth Duw y ffurfafen, a gwahanodd y dyfroedd odani oddi wrth y dyfroedd uwchlaw iddi. A bu felly. 8Galwodd Duw y ffurfafen yn nefoedd. A bu hwyr a bu bore, yr ail ddydd.</div><div class="p"> 9Yna dywedodd Duw, &#8220;Casgler ynghyd y dyfroedd dan y nefoedd i un lle, ac ymddangosed tir sych.&#8221; A bu felly. 10Galwodd Duw y tir sych yn ddaear, a chronfa'r dyfroedd yn foroedd. A gwelodd Duw fod hyn yn dda. 11Dywedodd Duw, &#8220;Dyged y ddaear dyfiant, llysiau yn dwyn had, a choed ir ar y ddaear yn dwyn ffrwyth &#226; had ynddo, yn &#244;l eu rhywogaeth.&#8221; A bu felly. 12Dygodd y ddaear dyfiant, llysiau yn dwyn had yn &#244;l eu rhywogaeth, a choed yn dwyn ffrwyth &#226; had ynddo, yn &#244;l eu rhywogaeth. A gwelodd Duw fod hyn yn dda. 13A bu hwyr a bu bore, y trydydd dydd.</div><div class="p"> 14Yna dywedodd Duw, &#8220;Bydded goleuadau yn ffurfafen y nefoedd i wahanu'r dydd oddi wrth y nos, ac i fod yn arwyddion i'r tymhorau, a hefyd i'r dyddiau a'r blynyddoedd. 15Bydded iddynt fod yn oleuadau yn ffurfafen y nefoedd i oleuo ar y ddaear.&#8221; A bu felly. 16Gwnaeth Duw y ddau olau mawr, y golau mwyaf i reoli'r dydd, a'r golau lleiaf y nos; a gwnaeth y s&#234;r hefyd. 17A gosododd Duw hwy yn ffurfafen y nefoedd i oleuo ar y ddaear, 18i reoli'r dydd a'r nos ac i wahanu'r goleuni oddi wrth y tywyllwch. A gwelodd Duw fod hyn yn dda. 19A bu hwyr a bu bore, y pedwerydd dydd.</div><div class="p"> 20Yna dywedodd Duw, &#8220;Heigied y dyfroedd o greaduriaid byw, ac uwchlaw'r ddaear eheded adar ar draws ffurfafen y nefoedd.&#8221; 21A chreodd Duw y morfilod mawr, a'r holl greaduriaid byw sy'n heigio yn y dyfroedd yn &#244;l eu rhywogaeth, a phob aderyn asgellog yn &#244;l ei rywogaeth. A gwelodd Duw fod hyn yn dda. 22Bendithiodd Duw hwy a dweud, &#8220;Byddwch ffrwythlon ac amlhewch a llanwch ddyfroedd y moroedd, a lluosoged yr adar ar y ddaear.&#8221; 23A bu hwyr a bu bore, y pumed dydd.</div><div class="p"> 24Yna dywedodd Duw, &#8220;Dyged y ddaear greaduriaid byw yn &#244;l eu rhywogaeth: anifeiliaid, ymlusgiaid a bwystfilod gwyllt yn &#244;l eu rhywogaeth.&#8221; A bu felly. 25Gwnaeth Duw y bwystfilod gwyllt yn &#244;l eu rhywogaeth, a'r anifeiliaid yn &#244;l eu rhywogaeth, a holl ymlusgiaid y tir yn &#244;l eu rhywogaeth. A gwelodd Duw fod hyn yn dda.</div><div class="p"> 26Dywedodd Duw, &#8220;Gwnawn ddyn ar ein delw, yn &#244;l ein llun ni, i lywodraethu ar bysgod y m&#244;r, ar adar yr awyr, ar yr anifeiliaid gwyllt, ar yr holl ddaear, ac ar bopeth sy'n ymlusgo ar y ddaear.&#8221; 27Felly creodd Duw ddyn ar ei ddelw ei hun; ar ddelw Duw y creodd ef; yn wryw ac yn fenyw y creodd hwy. 28Bendithiodd Duw hwy a dweud, &#8220;Byddwch ffrwythlon ac amlhewch, llanwch y ddaear a darostyngwch hi; llywodraethwch ar bysgod y m&#244;r, ar adar yr awyr, ac ar bopeth byw sy'n ymlusgo ar y ddaear.&#8221;</div><div class="p"> 29A dywedodd Duw, &#8220;Yr wyf yn rhoi i chwi bob llysieuyn sy'n dwyn had ar wyneb y ddaear, a phob coeden &#226; had yn ei ffrwyth; byddant yn fwyd i chwi. 30Ac i bob bwystfil gwyllt, i holl adar yr awyr, ac i bopeth sy'n ymlusgo ar y ddaear, popeth ag anadl einioes ynddo, bydd pob llysieuyn glas yn fwyd.&#8221; A bu felly. 31Gwelodd Duw y cwbl a wnaeth, ac yr oedd yn dda iawn. A bu hwyr a bu bore, y chweched dydd.</div>
 </div>
 </div>
</div>

<div class="version vid394 iso6393cym" data-vid="394" data-iso6393="cym">
 <div class="book bkGEN">
 <div class="chapter ch2" data-usfm="GEN.2.1+GEN.2.2+GEN.2.3+GEN.2.4+GEN.2.5+GEN.2.6+GEN.2.7+GEN.2.8+GEN.2.9+GEN.2.10+GEN.2.11+GEN.2.12+GEN.2.13+GEN.2.14+GEN.2.15+GEN.2.16+GEN.2.17+GEN.2.18+GEN.2.19+GEN.2.20+GEN.2.21+GEN.2.22+GEN.2.23+GEN.2.24+GEN.2.25">
 <div class="m">1Felly gorffennwyd y nefoedd a'r ddaear a'u holl luoedd. 2Ac erbyn y seithfed dydd yr oedd Duw wedi gorffen y gwaith a wnaeth, a gorffwysodd ar y seithfed dydd oddi wrth ei holl waith. 3Am hynny bendithiodd Duw y seithfed dydd a'i sancteiddio, am mai ar hwnnw y gorffwysodd Duw oddi wrth ei holl waith yn creu.</div><div class="p"> 4Dyma hanes cenhedlu'r nefoedd a'r ddaear pan grewyd hwy.</div><div class="s">Gardd Eden</div><div class="m">Yn y dydd y gwnaeth yr ARGLWYDD Dduw ddaear a nefoedd, 5nid oedd un o blanhigion y maes wedi dod ar y tir, nac un o lysiau'r maes wedi blaguro, am nad oedd yr ARGLWYDD Dduw eto wedi peri iddi lawio ar y ddaear, ac nad oedd yno ddyn i drin y tir; 6ond yr oedd tarth yn esgyn o'r ddaear ac yn dyfrhau holl wyneb y tir. 7Yna lluniodd yr ARGLWYDD Dduw ddyn o lwch y tir, ac anadlodd yn ei ffroenau anadl einioes; a daeth y dyn yn greadur byw. 8A phlannodd yr ARGLWYDD Dduw ardd yn Eden, tua'r dwyrain; a gosododd yno y dyn yr oedd wedi ei lunio. 9A gwnaeth yr ARGLWYDD Dduw i bob coeden ddymunol i'r golwg, a da i fwyta ohoni, dyfu o'r tir; ac yr oedd pren y bywyd yng nghanol yr ardd, a phren gwybodaeth da a drwg.</div><div class="p"> 10Yr oedd afon yn llifo allan o Eden i ddyfrhau'r ardd, ac oddi yno yr oedd yn ymrannu'n bedair. 11Enw'r afon gyntaf yw Pison; hon sy'n amgylchu holl wlad Hafila, lle y ceir aur; 12y mae aur y wlad honno'n dda, ac yno ceir bdeliwm a'r maen onyx. 13Enw'r ail yw Gihon; hon sy'n amgylchu holl wlad Ethiopia. 14Ac enw'r drydedd yw Tigris; hon sy'n llifo o'r tu dwyrain i Asyria. A'r bedwaredd afon yw Ewffrates.</div><div class="p"> 15Cymerodd yr ARGLWYDD Dduw y dyn a'i osod yng ngardd Eden, i'w thrin a'i chadw. 16Rhoddodd yr ARGLWYDD Dduw orchymyn i'r dyn, a dweud, &#8220;Cei fwyta'n rhydd o bob coeden yn yr ardd, 17ond ni chei fwyta o bren gwybodaeth da a drwg, oherwydd y dydd y bwytei ohono ef, byddi'n sicr o farw.&#8221;</div><div class="p"> 18Dywedodd yr ARGLWYDD Dduw hefyd, &#8220;Nid da bod y dyn ar ei ben ei hun; gwnaf iddo ymgeledd cymwys.&#8221; 19Felly fe luniodd yr ARGLWYDD Dduw o'r ddaear yr holl fwystfilod gwyllt a holl adar yr awyr, a daeth &#226; hwy at y dyn i weld pa enw a roddai arnynt; a pha enw bynnag a roes y dyn ar unrhyw greadur, dyna fu ei enw. 20Rhoes y dyn enw ar yr holl anifeiliaid, ar adar yr awyr, ac ar yr holl fwystfilod gwyllt; ond ni chafodd ymgeledd cymwys iddo'i hun. 21Yna parodd yr ARGLWYDD Dduw i drymgwsg syrthio ar y dyn, a thra oedd yn cysgu, cymerodd un o'i asennau a chau ei lle &#226; chnawd; 22ac o'r asen a gymerodd gwnaeth yr ARGLWYDD Dduw wraig, a daeth &#226; hi at y dyn. 23A dywedodd y dyn,</div><div class="b"></div><div class="q">&#8220;Dyma hi!</div><div class="q">Asgwrn o'm hesgyrn, a chnawd o'm cnawd.</div><div class="q">Gelwir hi yn wraig,</div><div class="q">am mai o &#373;r#2:23 Hebraeg yn chwarae ar y geiriau 'issa (gwraig) ac 'is (g&#373;r). y cymerwyd hi.&#8221;</div><div class="b"></div><div class="m"> 24Dyna pam y bydd dyn yn gadael ei dad a'i fam, ac yn glynu wrth ei wraig, a byddant yn un cnawd. 25Yr oedd y dyn a'i wraig ill dau yn noeth, ac nid oedd arnynt gywilydd.</div>
 </div>
 </div>
</div>

<div class="version vid394 iso6393cym" data-vid="394" data-iso6393="cym">
 <div class="book bkGEN">
 <div class="chapter ch3" data-usfm="GEN.3.1+GEN.3.2+GEN.3.3+GEN.3.4+GEN.3.5+GEN.3.6+GEN.3.7+GEN.3.8+GEN.3.9+GEN.3.10+GEN.3.11+GEN.3.12+GEN.3.13+GEN.3.14+GEN.3.15+GEN.3.16+GEN.3.17+GEN.3.18+GEN.3.19+GEN.3.20+GEN.3.21+GEN.3.22+GEN.3.23+GEN.3.24">
 <div class="m">1Yr oedd y sarff yn fwy cyfrwys na'r holl fwystfilod gwyllt a wnaed gan yr ARGLWYDD Dduw. A dywedodd wrth y wraig, &#8220;A yw Duw yn wir wedi dweud, &#8216;Ni chewch fwyta o'r un o goed yr ardd&#8217;?&#8221; 2Dywedodd y wraig wrth y sarff, &#8220;Cawn fwyta o ffrwyth coed yr ardd, 3ond am ffrwyth y goeden sydd yng nghanol yr ardd dywedodd Duw, &#8216;Peidiwch &#226; bwyta ohono, na chyffwrdd ag ef, rhag ichwi farw.&#8217; &#8221; 4Ond dywedodd y sarff wrth y wraig, &#8220;Na! ni fyddwch farw; 5ond fe &#373;yr Duw yr agorir eich llygaid y dydd y bwytewch ohono, a byddwch fel Duw#3:5 Neu, duwiau. yn gwybod da a drwg.&#8221; 6A phan ddeallodd y wraig fod y pren yn dda i fwyta ohono, a'i fod yn deg i'r golwg ac yn bren i'w ddymuno i beri doethineb, cymerodd o'i ffrwyth a'i fwyta, a'i roi hefyd i'w g&#373;r oedd gyda hi, a bwytaodd yntau. 7Yna agorwyd eu llygaid hwy ill dau i wybod eu bod yn noeth, a gwn&#239;asant ddail ffigysbren i wneud ffedogau iddynt eu hunain.</div><div class="p"> 8A chlywsant s&#373;n yr ARGLWYDD Dduw yn rhodio yn yr ardd gyda hwyr y dydd, ac ymguddiodd y dyn a'i wraig o olwg yr ARGLWYDD Dduw ymysg coed yr ardd. 9Ond galwodd yr ARGLWYDD Dduw ar y dyn, a dweud wrtho, &#8220;Ble'r wyt ti?&#8221; 10Atebodd yntau, &#8220;Clywais dy s&#373;n yn yr ardd, ac ofnais oherwydd fy mod yn noeth, ac ymguddiais.&#8221; 11Dywedodd yntau, &#8220;Pwy a ddywedodd wrthyt dy fod yn noeth? A wyt ti wedi bwyta o'r pren y gorchmynnais iti beidio &#226; bwyta ohono?&#8221; 12A dywedodd y dyn, &#8220;Y wraig a roddaist i fod gyda mi a roes i mi o ffrwyth y pren, a bwyteais innau.&#8221; 13Yna dywedodd yr ARGLWYDD Dduw wrth y wraig, &#8220;Pam y gwnaethost hyn?&#8221; A dywedodd y wraig, &#8220;Y sarff a'm twyllodd, a bwyteais innau.&#8221;</div><div class="s">Dedfryd Duw</div><div class="m"> 14Yna dywedodd yr ARGLWYDD Dduw wrth y sarff:</div><div class="b"></div><div class="q">&#8220;Am iti wneud hyn, yr wyt yn fwy melltigedig</div><div class="q">na'r holl anifeiliaid,</div><div class="q">ac na'r holl fwystfilod gwyllt;</div><div class="q">byddi'n ymlusgo ar dy dor,</div><div class="q">ac yn bwyta llwch holl ddyddiau dy fywyd.</div><div class="q"> 15Gosodaf elyniaeth hefyd rhyngot ti a'r wraig,</div><div class="q">a rhwng dy had di a'i had hithau;</div><div class="q">bydd ef yn ysigo dy ben di,</div><div class="q">a thithau'n ysigo'i sawdl ef.&#8221;</div><div class="b"></div><div class="m"> 16Dywedodd wrth y wraig:</div><div class="b"></div><div class="q">&#8220;Byddaf yn amlhau yn ddirfawr dy boen a'th wewyr;</div><div class="q">mewn poen y byddi'n geni plant.</div><div class="q">Eto bydd dy ddyhead am dy &#373;r,</div><div class="q">a bydd ef yn llywodraethu arnat.&#8221;</div><div class="b"></div><div class="m"> 17Dywedodd wrth Adda:</div><div class="b"></div><div class="q">&#8220;Am iti wrando ar lais dy wraig,</div><div class="q">a bwyta o'r pren y gorchmynnais i ti beidio &#226; bwyta ohono,</div><div class="q">melltigedig yw'r ddaear o'th achos;</div><div class="q">trwy lafur y bwytei ohoni holl ddyddiau dy fywyd.</div><div class="q"> 18Bydd yn rhoi iti ddrain ac ysgall, a byddi'n bwyta llysiau gwyllt.</div><div class="q"> 19Trwy chwys dy wyneb y byddi'n bwyta bara</div><div class="q">hyd oni ddychweli i'r pridd,</div><div class="q">oherwydd ohono y'th gymerwyd;</div><div class="q">llwch wyt ti, ac i'r llwch y dychweli.&#8221;</div><div class="b"></div><div class="m"> 20Rhoddodd y dyn i'w wraig yr enw Efa, am mai hi oedd mam pob un byw. 21A gwnaeth yr ARGLWYDD Dduw beisiau crwyn i Adda a'i wraig, a'u gwisgo amdanynt.</div><div class="p"> 22Yna dywedodd yr ARGLWYDD Dduw, &#8220;Edrychwch, y mae'r dyn fel un ohonom ni, yn gwybod da a drwg. Yn awr, rhaid iddo beidio ag estyn ei law a chymryd hefyd o bren y bywyd, a bwyta, a byw hyd byth.&#8221; 23Am hynny anfonodd yr ARGLWYDD Dduw ef allan o ardd Eden, i drin y tir y cymerwyd ef ohono. 24Gyrrodd y dyn allan; a gosododd gerwbiaid i'r dwyrain o ardd Eden, a chleddyf fflamllyd yn chwyrl&#239;o, i warchod y ffordd at bren y bywyd.</div>
 </div>
 </div>
</div>

<div class="version vid394 iso6393cym" data-vid="394" data-iso6393="cym">
 <div class="book bkGEN">
 <div class="chapter ch4" data-usfm="GEN.4.1+GEN.4.2+GEN.4.3+GEN.4.4+GEN.4.5+GEN.4.6+GEN.4.7+GEN.4.8+GEN.4.9+GEN.4.10+GEN.4.11+GEN.4.12+GEN.4.13+GEN.4.14+GEN.4.15+GEN.4.16+GEN.4.17+GEN.4.18+GEN.4.19+GEN.4.20+GEN.4.21+GEN.4.22+GEN.4.23+GEN.4.24+GEN.4.25+GEN.4.26">
 <div class="m">1Cafodd Adda gyfathrach &#226;'i wraig Efa, a beichiogodd ac esgor ar Cain, a dywedodd, &#8220;Dygais#4:1 Hebraeg, canah. Cymh. Cain. &#373;r trwy yr ARGLWYDD.&#8221; 2Esgorodd wedyn ar ei frawd Abel. Bugail defaid oedd Abel, a Cain yn trin y tir. 3Ymhen amser daeth Cain ag offrwm o gynnyrch y tir i'r ARGLWYDD, 4a daeth Abel yntau &#226; blaenffrwyth ei ddefaid, sef eu braster. 5Edrychodd yr ARGLWYDD yn ffafriol ar Abel a'i offrwm, ond nid felly ar Cain a'i offrwm. Digiodd Cain yn ddirfawr, a bu'n wynepdrist. 6Ac meddai'r ARGLWYDD wrth Cain, &#8220;Pam yr wyt wedi digio? Pam yr wyt yn wynepdrist? 7Os gwnei yn dda, oni fyddi'n gymeradwy? Ac oni wnei yn dda, y mae pechod yn llercian wrth y drws; y mae ei wanc amdanat, ond rhaid i ti ei drechu.&#8221; 8A dywedodd Cain wrth Abel ei frawd, &#8220;Gad inni fynd i'r maes.&#8221;#4:8 Felly Fersiynau. Hebraeg heb &#8220;Gad&#8230; maes.&#8221; A phan oeddent yn y maes, troes Cain ar Abel ei frawd, a'i ladd. 9Yna dywedodd yr ARGLWYDD wrth Cain, &#8220;Ble mae dy frawd Abel?&#8221; Meddai yntau, &#8220;Ni wn i. Ai fi yw ceidwad fy mrawd?&#8221; 10A dywedodd Duw, &#8220;Beth wyt wedi ei wneud? Y mae llef gwaed dy frawd yn gweiddi arnaf o'r pridd. 11Yn awr, melltigedig fyddi gan y pridd a agorodd ei safn i dderbyn gwaed dy frawd o'th law. 12Pan fyddi'n trin y pridd, ni fydd mwyach yn rhoi ei ffrwyth iti; ffoadur a chrwydryn fyddi ar y ddaear.&#8221; 13Yna meddai Cain wrth yr ARGLWYDD, &#8220;Y mae fy nghosb yn ormod i'w dwyn. 14Dyma ti heddiw yn fy ngyrru ymaith o'r tir, ac fe'm cuddir o'th &#373;ydd; ffoadur a chrwydryn fyddaf ar y ddaear, a bydd pwy bynnag a ddaw ar fy nhraws yn fy lladd.&#8221; 15Dywedodd yr ARGLWYDD wrtho, &#8220;Nid felly#4:15 Felly Fersiynau. Hebraeg, Felly.; os bydd i rywun ladd Cain, dielir arno seithwaith.&#8221; A gosododd yr ARGLWYDD nod ar Cain, rhag i neb a dd&#244;i ar ei draws ei ladd. 16Yna aeth Cain ymaith o &#373;ydd yr ARGLWYDD, a phreswylio yn nhir Nod, i'r dwyrain o Eden.</div><div class="s">Disgynyddion Cain</div><div class="m"> 17Cafodd Cain gyfathrach &#226;'i wraig, a beichiogodd ac esgor ar Enoch; ac adeiladodd ddinas, a'i galw ar &#244;l ei fab, Enoch. 18Ac i Enoch ganwyd Irad; Irad oedd tad Mehwiael, Mehwiael oedd tad Methwsael, a Methwsael oedd tad Lamech. 19Cymerodd Lamech ddwy wraig; Ada oedd enw'r gyntaf, a Sila oedd enw'r ail. 20Esgorodd Ada ar Jabal; ef oedd tad pob preswylydd pabell a pherchen anifail. 21Enw ei frawd oedd Jwbal; ef oedd tad pob canwr telyn a phib. 22Esgorodd Sila, y wraig arall, ar Twbal-Cain, cyfarwyddwr pob un sy'n gwneud cywreinwaith pres a haearn. Naama oedd chwaer Twbal-Cain.</div><div class="p"> 23A dywedodd Lamech wrth ei wragedd:</div><div class="b"></div><div class="q">&#8220;Ada a Sila, clywch fy llais;</div><div class="q">chwi wragedd Lamech, gwrandewch fy lleferydd;</div><div class="q">lleddais &#373;r am fy archolli, a llanc am fy nghleisio.</div><div class="q"> 24Os dielir am Cain seithwaith,</div><div class="q">yna Lamech saith ddengwaith a seithwaith.&#8221;</div><div class="s">Seth ac Enos</div><div class="m"> 25Cafodd Adda gyfathrach &#226;'i wraig eto, ac esgorodd ar fab, a'i alw'n Seth, a dweud, &#8220;Darparodd#4:25 Hebraeg, sith. Cymh. Seth. Duw i mi fab arall yn lle Abel, am i Cain ei ladd.&#8221; 26I Seth hefyd fe anwyd mab, a galwodd ef yn Enos. Yr amser hwnnw y dechreuwyd galw ar enw yr ARGLWYDD.</div>
 </div>
 </div>
</div>

<div class="version vid394 iso6393cym" data-vid="394" data-iso6393="cym">
 <div class="book bkGEN">
 <div class="chapter ch5" data-usfm="GEN.5.1+GEN.5.2+GEN.5.3+GEN.5.4+GEN.5.5+GEN.5.6+GEN.5.7+GEN.5.8+GEN.5.9+GEN.5.10+GEN.5.11+GEN.5.12+GEN.5.13+GEN.5.14+GEN.5.15+GEN.5.16+GEN.5.17+GEN.5.18+GEN.5.19+GEN.5.20+GEN.5.21+GEN.5.22+GEN.5.23+GEN.5.24+GEN.5.25+GEN.5.26+GEN.5.27+GEN.5.28+GEN.5.29+GEN.5.30+GEN.5.31+GEN.5.32">
 <div class="m">1Dyma lyfr cenedlaethau Adda#5:1 Neu, dyn.. Pan greodd Duw bobl, gwnaeth hwy ar lun Duw. 2Fe'u creodd yn wryw ac yn fenyw, a bendithiodd hwy; ac ar ddydd eu creu fe'u galwodd yn ddyn. 3Bu Adda fyw am gant tri deg o flynyddoedd cyn geni mab iddo, ar ei lun a'i ddelw; a galwodd ef yn Seth. 4Wedi geni Seth, bu Adda fyw am wyth gan mlynedd, a bu iddo feibion a merched eraill. 5Felly yr oedd oes gyfan Adda yn naw cant tri deg o flynyddoedd; yna bu farw.</div><div class="p"> 6Bu Seth fyw am gant a phump o flynyddoedd cyn geni iddo Enos. 7Ac wedi geni Enos, bu Seth fyw am wyth gant a saith o flynyddoedd, a bu iddo feibion a merched eraill. 8Felly yr oedd oes gyfan Seth yn naw cant a deuddeg o flynyddoedd; yna bu farw.</div><div class="p"> 9Bu Enos fyw am naw deg o flynyddoedd cyn geni iddo Cenan. 10Ac wedi geni Cenan, bu Enos fyw am wyth gant a phymtheg o flynyddoedd, a bu iddo feibion a merched eraill. 11Felly yr oedd oes gyfan Enos yn naw cant a phump o flynyddoedd; yna bu farw.</div><div class="p"> 12Bu Cenan fyw am saith deg o flynyddoedd cyn geni iddo Mahalalel. 13Ac wedi geni Mahalalel, bu Cenan fyw am wyth gant pedwar deg o flynyddoedd, a bu iddo feibion a merched eraill. 14Felly yr oedd oes gyfan Cenan yn naw cant a deg o flynyddoedd; yna bu farw.</div><div class="p"> 15Bu Mahalalel fyw am chwe deg a phump o flynyddoedd cyn geni iddo Jered. 16Ac wedi geni Jered, bu Mahalalel fyw am wyth gant tri deg o flynyddoedd, a bu iddo feibion a merched eraill. 17Felly yr oedd oes gyfan Mahalalel yn wyth gant naw deg a phump o flynyddoedd; yna bu farw.</div><div class="p"> 18Bu Jered fyw am gant chwe deg a dwy o flynyddoedd cyn geni iddo Enoch. 19Ac wedi geni Enoch, bu Jered fyw am wyth gan mlynedd, a bu iddo feibion a merched eraill. 20Felly yr oedd oes gyfan Jered yn naw cant chwe deg a dwy o flynyddoedd; yna bu farw.</div><div class="p"> 21Bu Enoch fyw am chwe deg a phump o flynyddoedd cyn geni iddo Methwsela. 22Wedi geni Methwsela, rhodiodd Enoch gyda Duw am dri chan mlynedd, a bu iddo feibion a merched eraill. 23Felly yr oedd oes gyfan Enoch yn dri chant chwe deg a phump o flynyddoedd. 24Rhodiodd Enoch gyda Duw, ac yna nid oedd mwyach, oherwydd cymerodd Duw ef.</div><div class="p"> 25Bu Methwsela fyw am gant wyth deg a saith o flynyddoedd cyn geni iddo Lamech. 26Ac wedi geni Lamech, bu Methwsela fyw am saith gant wyth deg a dwy o flynyddoedd, a bu iddo feibion a merched eraill. 27Felly yr oedd oes gyfan Methwsela yn naw cant chwe deg a naw o flynyddoedd; yna bu farw.</div><div class="p"> 28Bu Lamech fyw am gant wyth deg a dwy o flynyddoedd cyn geni iddo fab; 29a galwodd ef yn Noa, a dweud, &#8220;Fe ddaw hwn &#226; chysur i ni o waith a llafur ein dwylo yn y pridd a felltithiodd yr ARGLWYDD.&#8221; 30Ac wedi geni Noa, bu Lamech fyw am bum cant naw deg a phump o flynyddoedd, a bu iddo feibion a merched eraill. 31Felly yr oedd oes gyfan Lamech yn saith gant saith deg a saith o flynyddoedd; yna bu farw. 32Bu Noa fyw am bum can mlynedd cyn geni iddo Sem, Cham a Jaffeth.</div>
 </div>
 </div>
</div>

<div class="version vid394 iso6393cym" data-vid="394" data-iso6393="cym">
 <div class="book bkGEN">
 <div class="chapter ch6" data-usfm="GEN.6.1+GEN.6.2+GEN.6.3+GEN.6.4+GEN.6.5+GEN.6.6+GEN.6.7+GEN.6.8+GEN.6.9+GEN.6.10+GEN.6.11+GEN.6.12+GEN.6.13+GEN.6.14+GEN.6.15+GEN.6.16+GEN.6.17+GEN.6.18+GEN.6.19+GEN.6.20+GEN.6.21+GEN.6.22">
 <div class="m">1Dechreuodd y bobl amlhau ar wyneb y ddaear, a ganwyd merched iddynt; 2yna gwelodd meibion Duw fod y merched yn hardd, a chymerasant wragedd o'u plith yn &#244;l eu dewis. 3A dywedodd yr ARGLWYDD, &#8220;Ni fydd fy ysbryd yn aros am byth mewn meidrolyn, oherwydd cnawd yw; ond cant ac ugain o flynyddoedd fydd hyd ei oes.&#8221; 4Y Neffilim oedd ar y ddaear yr amser hwnnw, ac wedi hynny hefyd, pan oedd meibion Duw yn cyfathrachu &#226;'r merched, a hwythau'n geni plant iddynt. Dyma'r cedyrn gynt, gw&#375;r enwog.</div><div class="p"> 5Pan welodd yr ARGLWYDD fod drygioni'r bobl yn fawr ar y ddaear, a bod holl ogwydd eu bwriadau bob amser yn ddrwg, 6bu edifar gan yr ARGLWYDD iddo wneud dyn ar y ddaear, a gofidiodd yn fawr. 7Yna dywedodd yr ARGLWYDD, &#8220;Dileaf oddi ar wyneb y ddaear y bobl a greais, ie, dyn ac anifail, ymlusgiaid ac adar yr awyr, oherwydd y mae'n edifar gennyf imi eu gwneud.&#8221; 8Ond cafodd Noa ffafr yng ngolwg yr ARGLWYDD.</div><div class="s">Noa</div><div class="m"> 9Dyma genedlaethau Noa. G&#373;r cyfiawn oedd Noa, perffaith yn ei oes; a rhodiodd Noa gyda Duw. 10Yr oedd Noa'n dad i dri o feibion: Sem, Cham a Jaffeth.</div><div class="p"> 11Aeth y ddaear yn llygredig gerbron Duw, ac yn llawn trais. 12A gwelodd Duw fod y ddaear yn llygredig, am fod bywyd pob peth byw ar y ddaear wedi ei lygru. 13Yna dywedodd Duw wrth Noa, &#8220;Yr wyf wedi penderfynu difodi pob cnawd, oherwydd llanwyd y ddaear &#226; thrais ganddynt; yr wyf am eu difetha o'r ddaear. 14Gwna i ti arch o bren goffer; gwna gelloedd ynddi a rho drwch o byg arni, oddi mewn ac oddi allan. 15Dyma'i chynllun: hyd yr arch, tri chan cufydd; ei lled, hanner can cufydd; ei huchder, deg cufydd ar hugain. 16Gwna do hefyd i'r arch, a gorffen ei grib gufydd yn uwch; gosod ddrws yr arch yn ei hochr, a gwna hi'n dri llawr, yr isaf, y canol a'r uchaf. 17Edrych, yr wyf ar fin dwyn dyfroedd y dilyw ar y ddaear, i ddifetha pob cnawd dan y nef ag anadl einioes ynddo; bydd popeth ar y ddaear yn trengi. 18Ond sefydlaf fy nghyfamod &#226; thi; fe ei di i'r arch, ti a'th feibion a'th wraig, a gwragedd dy feibion gyda thi. 19Yr wyt i fynd &#226; dau o bob math o'r holl greaduriaid byw i mewn i'r arch i'w cadw'n fyw gyda thi, sef gwryw a benyw. 20Daw atat ddau o bob math o'r adar yn &#244;l eu rhywogaeth, o'r anifeiliaid yn &#244;l eu rhywogaeth, ac o holl ymlusgiaid y tir yn &#244;l eu rhywogaeth, i'w cadw'n fyw. 21Cymer hefyd o bob bwyd sy'n cael ei fwyta, a chasgla ef ynghyd; bydd yn ymborth i ti ac iddynt hwythau.&#8221; 22Felly y gwnaeth Noa; gwnaeth bopeth fel y gorchmynnodd Duw iddo.</div>
 </div>
 </div>
</div>

<div class="version vid394 iso6393cym" data-vid="394" data-iso6393="cym">
 <div class="book bkGEN">
 <div class="chapter ch7" data-usfm="GEN.7.1+GEN.7.2+GEN.7.3+GEN.7.4+GEN.7.5+GEN.7.6+GEN.7.7+GEN.7.8+GEN.7.9+GEN.7.10+GEN.7.11+GEN.7.12+GEN.7.13+GEN.7.14+GEN.7.15+GEN.7.16+GEN.7.17+GEN.7.18+GEN.7.19+GEN.7.20+GEN.7.21+GEN.7.22+GEN.7.23+GEN.7.24">
 <div class="m">1Yna dywedodd yr ARGLWYDD wrth Noa, &#8220;Dos i mewn i'r arch, ti a'th holl deulu, oherwydd gwelais dy fod di yn gyfiawn ger fy mron yn y genhedlaeth hon. 2Cymer gyda thi saith b&#226;r o'r holl anifeiliaid gl&#226;n, y gwryw a'i gymar; a ph&#226;r o'r anifeiliaid nad ydynt l&#226;n, y gwryw a'i gymar; 3a phob yn saith b&#226;r hefyd o adar yr awyr, y gwryw a'r fenyw, i gadw eu hil yn fyw ar wyneb yr holl ddaear. 4Oherwydd ymhen saith diwrnod paraf iddi lawio ar y ddaear am ddeugain diwrnod a deugain nos, a byddaf yn dileu oddi ar wyneb y ddaear bopeth byw a wneuthum.&#8221; 5Gwnaeth Noa bopeth fel y gorchmynnodd yr ARGLWYDD iddo. 6Chwe chant oed oedd Noa pan ddaeth dyfroedd y dilyw ar y ddaear.</div><div class="p"> 7Aeth Noa i mewn i'r arch, a'i feibion a'i wraig a gwragedd ei feibion gydag ef, rhag dyfroedd y dilyw. 8Cymerodd o'r anifeiliaid gl&#226;n a'r anifeiliaid nad oeddent l&#226;n, o'r adar a phopeth oedd yn ymlusgo ar y tir, 9a daethant i mewn ato i'r arch bob yn ddau, yn wryw a benyw, fel y gorchmynnodd Duw i Noa. 10Ymhen saith diwrnod daeth dyfroedd y dilyw ar y ddaear.</div><div class="p"> 11Yn y chwe chanfed flwyddyn o oes Noa, yn yr ail fis, ar yr ail ddydd ar bymtheg o'r mis, y diwrnod hwnnw rhwygwyd holl ffynhonnau'r dyfnder mawr ac agorwyd ffenestri'r nefoedd, 12fel y bu'n glawio ar y ddaear am ddeugain diwrnod a deugain nos. 13Y diwrnod hwnnw aeth Noa a'i feibion Sem, Cham a Jaffeth, gwraig Noa a thair gwraig ei feibion hefyd gyda hwy i mewn i'r arch, 14hwy a phob bwystfil yn &#244;l ei rywogaeth, a phob anifail yn &#244;l ei rywogaeth, a phob peth sy'n ymlusgo ar y ddaear yn &#244;l ei rywogaeth, a'r holl adar yn &#244;l eu rhywogaeth, pob aderyn asgellog. 15Daethant at Noa i'r arch bob yn ddau, o bob creadur ag anadl einioes ynddo. 16Yr oeddent yn dod yn wryw ac yn fenyw o bob creadur, ac aethant i mewn fel y gorchmynnodd Duw iddo; a chaeodd yr ARGLWYDD arno.</div><div class="p"> 17Am ddeugain diwrnod y bu'r dilyw yn dod ar y ddaear; amlhaodd y dyfroedd, gan gludo'r arch a'i chodi oddi ar y ddaear. 18Cryfhaodd y dyfroedd ac amlhau'n ddirfawr ar y ddaear, a moriodd yr arch ar wyneb y dyfroedd. 19Cryfhaodd y dyfroedd gymaint ar y ddaear nes gorchuddio'r holl fynyddoedd uchel ym mhob man dan y nefoedd; 20cododd y dyfroedd dros y mynyddoedd a'u gorchuddio dan ddyfnder o bymtheg cufydd. 21Trengodd pob cnawd oedd yn symud ar y ddaear, yn adar, anifeiliaid, bwystfilod, popeth oedd yn heigio ar y ddaear, a phobl hefyd; 22bu farw popeth ar y tir sych oedd ag anadl einioes yn ei ffroenau. 23Dilewyd popeth byw oedd ar wyneb y tir, yn ddyn ac anifail, yn ymlusgiaid ac adar yr awyr; fe'u dilewyd o'r ddaear. Noa yn unig a adawyd, a'r rhai oedd gydag ef yn yr arch. 24Parhaodd y dyfroedd ar y ddaear am gant a hanner o ddyddiau.</div>
 </div>
 </div>
</div>

<div class="version vid394 iso6393cym" data-vid="394" data-iso6393="cym">
 <div class="book bkGEN">
 <div class="chapter ch8" data-usfm="GEN.8.1+GEN.8.2+GEN.8.3+GEN.8.4+GEN.8.5+GEN.8.6+GEN.8.7+GEN.8.8+GEN.8.9+GEN.8.10+GEN.8.11+GEN.8.12+GEN.8.13+GEN.8.14+GEN.8.15+GEN.8.16+GEN.8.17+GEN.8.18+GEN.8.19+GEN.8.20+GEN.8.21+GEN.8.22">
 <div class="m">1Cofiodd Duw am Noa a'r holl fwystfilod a'r holl anifeiliaid oedd gydag ef yn yr arch. Parodd Duw i wynt chwythu dros y ddaear, a gostyngodd y dyfroedd; 2caewyd ffynhonnau'r dyfnder a ffenestri'r nefoedd, ac ataliwyd y glaw o'r nef. 3Ciliodd y dyfroedd yn raddol oddi ar y ddaear, ac wedi cant a hanner o ddyddiau aeth y dyfroedd ar drai. 4Yn y seithfed mis, ar yr ail ddydd ar bymtheg o'r mis, glaniodd yr arch ar fynyddoedd Ararat. 5Ciliodd y dyfroedd yn raddol hyd y degfed mis; ac yn y degfed mis, ar y dydd cyntaf o'r mis, daeth pennau'r mynyddoedd i'r golwg.</div><div class="p"> 6Ymhen deugain diwrnod agorodd Noa y ffenestr yr oedd wedi ei gwneud yn yr arch, 7ac anfon allan gigfran i weld a oedd y dyfroedd wedi treio#8:7 Felly Groeg. Hebraeg heb i weld&#8230; treio. Cymh. adn. 8., ac aeth hithau yma ac acw nes i'r dyfroedd sychu oddi ar y ddaear. 8Yna gollyngodd golomen i weld a oedd y dyfroedd wedi treio oddi ar wyneb y tir; 9ond ni chafodd y golomen le i roi ei throed i lawr, a dychwelodd ato i'r arch am fod d&#373;r dros wyneb yr holl ddaear. Estynnodd yntau ei law i'w derbyn, a'i chymryd ato i'r arch. 10Arhosodd eto saith diwrnod, ac anfonodd y golomen eilwaith o'r arch. 11Pan ddychwelodd y golomen ato gyda'r hwyr, yr oedd yn ei phig ddeilen olewydd newydd ei thynnu; a deallodd Noa fod y dyfroedd wedi treio oddi ar y ddaear. 12Arhosodd eto saith diwrnod; anfonodd allan y golomen, ond ni ddaeth yn &#244;l ato y tro hwn.</div><div class="p"> 13Yn y flwyddyn chwe chant ac un o oed Noa, yn y mis cyntaf, ar y dydd cyntaf o'r mis, sychodd y dyfroedd oddi ar y ddaear; a symudodd Noa gaead yr arch, a phan edrychodd allan, gwelodd wyneb y tir yn sychu. 14Erbyn yr ail fis, ar y seithfed dydd ar hugain o'r mis, yr oedd y ddaear wedi sychu. 15Yna llefarodd Duw wrth Noa, a dweud, 16&#8220;Dos allan o'r arch, ti a'th wraig a'th feibion a gwragedd dy feibion gyda thi; 17a dwg allan gyda thi bob creadur byw o bob cnawd, yn adar ac anifeiliaid a phopeth sy'n ymlusgo ar y ddaear, er mwyn iddynt epilio ar y ddaear, a ffrwytho ac amlhau ynddi.&#8221; 18Felly aeth Noa allan gyda'i feibion a'i wraig a gwragedd ei feibion; 19hefyd aeth allan o'r arch bob bwystfil, pob ymlusgiad, pob aderyn a phob peth sy'n ymlusgo ar y ddaear, yn &#244;l eu rhywogaeth.</div><div class="s">Noa'n Aberthu</div><div class="m"> 20Yna adeiladodd Noa allor i'r ARGLWYDD, a chymryd rhai o bob math o'r anifeiliaid gl&#226;n ac o'r adar gl&#226;n, ac offrymu poethoffrymau ar yr allor. 21A phan glywodd yr ARGLWYDD yr arogl hyfryd, dywedodd yr ARGLWYDD ynddo'i hun, &#8220;Ni felltithiaf y ddaear mwyach o achos dyn, er bod gogwydd ei feddwl yn ddrwg o'i ieuenctid; ni ddifethaf eto bopeth byw fel y gwneuthum.</div><div class="b"></div><div class="q"> 22&#8220;Tra pery'r ddaear,</div><div class="q">ni pheidia pryd hau a medi, oerni a gwres,</div><div class="q">haf a gaeaf, dydd a nos.&#8221;</div>
 </div>
 </div>
</div>

<div class="version vid394 iso6393cym" data-vid="394" data-iso6393="cym">
 <div class="book bkGEN">
 <div class="chapter ch9" data-usfm="GEN.9.1+GEN.9.2+GEN.9.3+GEN.9.4+GEN.9.5+GEN.9.6+GEN.9.7+GEN.9.8+GEN.9.9+GEN.9.10+GEN.9.11+GEN.9.12+GEN.9.13+GEN.9.14+GEN.9.15+GEN.9.16+GEN.9.17+GEN.9.18+GEN.9.19+GEN.9.20+GEN.9.21+GEN.9.22+GEN.9.23+GEN.9.24+GEN.9.25+GEN.9.26+GEN.9.27+GEN.9.28+GEN.9.29">
 <div class="m">1Bendithiodd Duw Noa a'i feibion a dweud, &#8220;Byddwch ffrwythlon, amlhewch a llanwch y ddaear. 2Bydd eich ofn a'ch arswyd ar yr holl fwystfilod gwyllt, ar holl adar yr awyr, ar holl ymlusgiaid y tir ac ar holl bysgod y m&#244;r; gosodwyd hwy dan eich awdurdod. 3Bydd popeth byw sy'n symud yn fwyd i chwi; fel y rhoddais eisoes lysiau gleision i chwi, rhoddaf i chwi bopeth. 4Ond peidiwch &#226; bwyta cig &#226;'i einioes, sef ei waed, ynddo. 5Yn wir, mynnaf iawn am waed eich einioes; mynnaf ef gan bob bwystfil a chan bobl; ie, mynnaf iawn am fywyd y sawl a leddir gan arall.</div><div class="b"></div><div class="q"> 6&#8220;A dywallto waed dyn, trwy ddyn y tywelltir ei waed yntau;</div><div class="q">oherwydd gwnaeth Duw ddyn ar ei ddelw ei hun.</div><div class="q"> 7Chwithau, byddwch ffrwythlon ac amlhewch,</div><div class="q">epiliwch ar y ddaear ac amlhewch ynddi.&#8221;</div><div class="b"></div><div class="m"> 8Llefarodd Duw wrth Noa a'i feibion, a dweud, 9&#8220;Dyma fi'n sefydlu fy nghyfamod &#226; chwi ac &#226;'ch had ar eich &#244;l, 10ac &#226; phob creadur byw gyda chwi, yn adar ac anifeiliaid, a'r holl fwystfilod gwyllt sydd gyda chwi, y cwbl a ddaeth allan o'r arch#9:10 Felly Groeg. Hebraeg yn ychwanegu a'r holl fwystfilod gwyllt.. 11Sefydlaf fy nghyfamod &#226; chwi, rhag torri ymaith eto bob cnawd trwy ddyfroedd dilyw, na bod dilyw arall i ddifa'r ddaear.&#8221; 12A dywedodd Duw, &#8220;Dyma a osodaf yn arwydd o'r cyfamod yr wyf yn ei wneud &#226; chwi ac &#226; phopeth byw gyda chwi tros oesoedd di-rif: 13gosodaf fy mwa yn y cwmwl, a bydd yn arwydd cyfamod rhyngof a'r ddaear. 14Pan godaf gwmwl ar y ddaear bydd bwa yn ymddangos yn y cwmwl, 15a chofiaf fy nghyfamod rhyngof a chwi a phob creadur byw o bob math, ac ni ddaw'r dyfroedd eto yn ddilyw i ddifa pob cnawd. 16Pan fydd y bwa yn y cwmwl, byddaf yn edrych arno ac yn cofio'r cyfamod tragwyddol rhwng Duw a phob creadur byw o bob math ar y ddaear.&#8221; 17Dywedodd Duw wrth Noa, &#8220;Dyma arwydd y cyfamod yr wyf wedi ei sefydlu rhyngof a phob cnawd ar y ddaear.&#8221;</div><div class="s">Noa a'i Feibion</div><div class="m"> 18Sem, Cham a Jaffeth oedd meibion Noa a ddaeth allan o'r arch. Cham oedd tad Canaan. 19Dyma dri mab Noa, ac ohonynt y poblogwyd yr holl ddaear.</div><div class="p"> 20Dechreuodd Noa fod yn amaethwr. Plannodd winllan, 21ac yna yfodd o'r gwin nes meddwi, a gorwedd yn noeth yn ei babell. 22Gwelodd Cham, tad Canaan, ei dad yn noeth, a dywedodd wrth ei ddau frawd y tu allan; 23ond cymerodd Sem a Jaffeth fantell a'i gosod ar eu hysgwyddau, a cherdded yn wysg eu cefnau a gorchuddio noethni eu tad, gan droi eu hwynebau i ffwrdd rhag gweld noethni eu tad. 24Pan ddeffr&#244;dd Noa o'i win, a gwybod beth yr oedd ei fab ieuengaf wedi ei wneud iddo, 25dywedodd,</div><div class="b"></div><div class="q">&#8220;Melltigedig fyddo Canaan;</div><div class="q">gwas i weision ei frodyr fydd.&#8221;</div><div class="b"></div><div class="m"> 26Dywedodd hefyd,</div><div class="q">&#8220;Bendigedig gan yr ARGLWYDD fy Nuw fyddo Sem;#9:26 Neu, Bendigedig fyddo'r ARGLWYDD, Duw Sem.</div><div class="q">bydded Canaan yn was iddo.</div><div class="q"> 27Helaethed Duw Jaffeth, iddo breswylio ym mhebyll Sem;</div><div class="q">bydded Canaan yn was iddo.&#8221;</div><div class="b"></div><div class="m"> 28Bu Noa fyw wedi'r dilyw am dri chant a hanner o flynyddoedd. 29Felly yr oedd oes gyfan Noa yn naw cant a hanner o flynyddoedd; yna bu farw.</div>
 </div>
 </div>
</div>

<div class="version vid394 iso6393cym" data-vid="394" data-iso6393="cym">
 <div class="book bkGEN">
 <div class="chapter ch10" data-usfm="GEN.10.1+GEN.10.2+GEN.10.3+GEN.10.4+GEN.10.5+GEN.10.6+GEN.10.7+GEN.10.8+GEN.10.9+GEN.10.10+GEN.10.11+GEN.10.12+GEN.10.13+GEN.10.14+GEN.10.15+GEN.10.16+GEN.10.17+GEN.10.18+GEN.10.19+GEN.10.20+GEN.10.21+GEN.10.22+GEN.10.23+GEN.10.24+GEN.10.25+GEN.10.26+GEN.10.27+GEN.10.28+GEN.10.29+GEN.10.30+GEN.10.31+GEN.10.32">
 <div class="m">1Dyma genedlaethau meibion Noa, sef Sem, Cham a Jaffeth. Ganwyd iddynt feibion wedi'r dilyw. 2Meibion Jaffeth oedd Gomer, Magog, Madai, Jafan, Tubal, Mesech, a Tiras. 3Meibion Gomer: Ascenas, Riffath, a Togarma. 4Meibion Jafan: Elisa, Tarsis, Cittim, a Dodanim; 5o'r rhain yr ymrannodd pobl yr ynysoedd. Dyna feibion Jaffeth#10:5 Tebygol. Hebraeg heb Dyna&#8230; Jaffeth. Cymh. adn. 20, 31. yn eu gwledydd, pob un yn &#244;l ei iaith a'i lwyth, ac yn eu cenhedloedd.</div><div class="p"> 6Meibion Cham oedd Cus, Misraim, Put, a Canaan. 7Meibion Cus: Seba, Hafila, Sabta, Raama, a Sabteca. Meibion Raama: Seba a Dedan. 8Cus oedd tad Nimrod; hwn oedd y cyntaf o gedyrn y ddaear. 9Yr oedd yn heliwr cryf gerbron yr ARGLWYDD; dyna pam y dywedir, &#8220;Fel Nimrod, yn heliwr cryf gerbron yr ARGLWYDD.&#8221; 10Dechreuodd ei frenhiniaeth gyda Babel, Erech, Accad a Calne yng ngwlad Sinar. 11Aeth allan o'r wlad honno i Asyria ac adeiladu Ninefe, Rehoboth-ir, Cala, 12a Resen, dinas fawr rhwng Ninefe a Cala. 13Yr oedd Misraim yn dad i Ludim, Anamim, Lehabim, Nafftwhim, 14Pathrusim, Casluhim a Cafftorim, y daeth y Philistiaid ohonynt.#10:14 Hebraeg, y daeth&#8230; ohonynt ar &#244;l Casluhim.</div><div class="p"> 15Canaan oedd tad Sidon, ei gyntafanedig, a Heth; 16hefyd y Jebusiaid, Amoriaid, Girgasiaid, 17Hefiaid, Arciaid, Siniaid, 18Arfadiaid, Semariaid, a Hamathiaid. Wedi hynny gwasgarwyd teuluoedd y Canaaneaid, 19ac estyn eu ffin o Sidon i gyfeiriad Gerar, hyd Gasa; ac i gyfeiriad Sodom, Gomorra, Adma, a Seboim, hyd Lesa. 20Dyna feibion Cham, yn &#244;l eu llwythau a'u hieithoedd, ynghyd &#226;'u gwledydd a'u cenhedloedd.</div><div class="p"> 21I Sem hefyd, tad holl feibion Heber, brawd hynaf Jaffeth, ganwyd plant. 22Meibion Sem oedd Elam, Assur, Arffaxad, Lud, ac Aram. 23Meibion Aram: Us, Hul, Gether, a Mas. 24Arffaxad oedd tad Sela, a Sela oedd tad Heber. 25I Heber ganwyd dau fab; enw un oedd Peleg, oherwydd yn ei ddyddiau ef rhannwyd#10:25 Hebraeg, palag. Cymh. Peleg. y ddaear, a Joctan oedd enw ei frawd. 26Joctan oedd tad Almodad, Saleff, Hasar-mafeth, Jera, 27Hadoram, Usal, Dicla, 28Obal, Abimael, Seba, 29Offir, Hafila, a Jobab; yr oeddent oll yn feibion Joctan. 30Yr oedd eu tir yn ymestyn o Mesa i gyfeiriad Seffar, i fynydd-dir y dwyrain. 31Dyna feibion Sem, yn &#244;l eu llwythau a'u hieithoedd, ynghyd &#226;'u gwledydd a'u cenhedloedd.</div><div class="p"> 32Dyma lwythau meibion Noa, yn &#244;l eu hachau, yn eu cenhedloedd; ac o'r rhain yr ymrannodd y cenhedloedd dros y ddaear wedi'r dilyw.</div>
 </div>
 </div>
</div>

<div class="version vid394 iso6393cym" data-vid="394" data-iso6393="cym">
 <div class="book bkGEN">
 <div class="chapter ch11" data-usfm="GEN.11.1+GEN.11.2+GEN.11.3+GEN.11.4+GEN.11.5+GEN.11.6+GEN.11.7+GEN.11.8+GEN.11.9+GEN.11.10+GEN.11.11+GEN.11.12+GEN.11.13+GEN.11.14+GEN.11.15+GEN.11.16+GEN.11.17+GEN.11.18+GEN.11.19+GEN.11.20+GEN.11.21+GEN.11.22+GEN.11.23+GEN.11.24+GEN.11.25+GEN.11.26+GEN.11.27+GEN.11.28+GEN.11.29+GEN.11.30+GEN.11.31+GEN.11.32">
 <div class="m">1Un iaith ac un ymadrodd oedd i'r holl fyd. 2Wrth ymdeithio yn y dwyrain, cafodd y bobl wastadedd yng ngwlad Sinar a thrigo yno. 3A dywedasant wrth ei gilydd, &#8220;Dewch, gwnawn briddfeini a'u crasu'n galed.&#8221; Priddfeini oedd ganddynt yn lle cerrig, a phyg yn lle calch. 4Yna dywedasant, &#8220;Dewch, adeiladwn i ni ddinas, a th&#373;r a'i ben yn y nefoedd, a gwnawn inni enw, rhag ein gwasgaru dros wyneb yr holl ddaear.&#8221; 5Disgynnodd yr ARGLWYDD i weld y ddinas a'r t&#373;r yr oedd y bobl wedi eu hadeiladu, 6a dywedodd, &#8220;Y maent yn un bobl a chanddynt un iaith; y maent wedi dechrau gwneud hyn, a bellach ni rwystrir hwy mewn dim y bwriadant ei wneud. 7Dewch, disgynnwn, a chymysgu eu hiaith hwy yno, rhag iddynt ddeall ei gilydd yn siarad.&#8221; 8Felly gwasgarodd yr ARGLWYDD hwy oddi yno dros wyneb yr holl ddaear, a pheidiasant ag adeiladu'r ddinas. 9Am hynny gelwir ei henw Babel, oherwydd yno y cymysgodd#11:9 Hebraeg, balal. yr ARGLWYDD iaith yr holl fyd, a gwasgarodd yr ARGLWYDD hwy oddi yno dros wyneb yr holl ddaear.</div><div class="s">Disgynyddion Sem</div><div class="r"> 1 Cron. 1:24&#8211;27</div><div class="m"> 10Dyma genedlaethau Sem. Bu Sem fyw am gan mlynedd cyn geni iddo Arffaxad ddwy flynedd wedi'r dilyw. 11Wedi geni Arffaxad, bu Sem fyw am bum can mlynedd, a chafodd feibion a merched eraill.</div><div class="p"> 12Bu Arffaxad fyw am dri deg a phump o flynyddoedd cyn geni iddo Sela. 13Wedi geni Sela, bu Arffaxad fyw am bedwar cant a thair o flynyddoedd, a chafodd feibion a merched eraill.</div><div class="p"> 14Bu Sela fyw am dri deg o flynyddoedd cyn geni iddo Heber. 15Wedi geni Heber, bu Sela fyw am bedwar cant a thair o flynyddoedd, a chafodd feibion a merched eraill.</div><div class="p"> 16Bu Heber fyw am dri deg a phedair o flynyddoedd cyn geni iddo Peleg. 17Wedi geni Peleg, bu Heber fyw am bedwar cant tri deg o flynyddoedd, a chafodd feibion a merched eraill.</div><div class="p"> 18Bu Peleg fyw am dri deg o flynyddoedd cyn geni iddo Reu. 19Wedi geni Reu, bu Peleg fyw am ddau gant a naw o flynyddoedd, a chafodd feibion a merched eraill.</div><div class="p"> 20Bu Reu fyw am dri deg a dwy o flynyddoedd cyn geni iddo Serug. 21Wedi geni Serug, bu Reu fyw am ddau gant a saith o flynyddoedd, a chafodd feibion a merched eraill.</div><div class="p"> 22Bu Serug fyw am dri deg o flynyddoedd cyn geni iddo Nachor. 23Wedi geni Nachor, bu Serug fyw am ddau gan mlynedd, a chafodd feibion a merched eraill.</div><div class="p"> 24Bu Nachor fyw am ddau ddeg a naw o flynyddoedd cyn geni iddo Tera. 25Wedi geni Tera, bu Nachor fyw am gant un deg a naw o flynyddoedd, a chafodd feibion a merched eraill.</div><div class="p"> 26Bu Tera fyw am saith deg o flynyddoedd cyn geni iddo Abram, Nachor a Haran.</div><div class="s">Disgynyddion Tera</div><div class="m"> 27Dyma genedlaethau Tera. Tera oedd tad Abram, Nachor a Haran; a Haran oedd tad Lot. 28Bu Haran farw cyn ei dad Tera yng ngwlad ei enedigaeth, yn Ur y Caldeaid. 29Yna cymerodd Abram a Nachor wragedd iddynt eu hunain; enw gwraig Abram oedd Sarai, ac enw gwraig Nachor oedd Milca, merch Haran, tad Milca ac Isca. 30Yr oedd Sarai yn ddi-blant, heb eni plentyn.</div><div class="p"> 31Cymerodd Tera ei fab Abram, a'i &#373;yr Lot fab Haran, a Sarai ei ferch-yng-nghyfraith, gwraig ei fab Abram; ac aethant allan gyda'i gilydd o Ur y Caldeaid i fynd i wlad Canaan, a daethant i Haran a thrigo yno. 32Dau gant a phump o flynyddoedd oedd oes Tera; a bu farw Tera yn Haran.</div>
 </div>
 </div>
</div>

<div class="version vid394 iso6393cym" data-vid="394" data-iso6393="cym">
 <div class="book bkGEN">
 <div class="chapter ch12" data-usfm="GEN.12.1+GEN.12.2+GEN.12.3+GEN.12.4+GEN.12.5+GEN.12.6+GEN.12.7+GEN.12.8+GEN.12.9+GEN.12.10+GEN.12.11+GEN.12.12+GEN.12.13+GEN.12.14+GEN.12.15+GEN.12.16+GEN.12.17+GEN.12.18+GEN.12.19+GEN.12.20">
 <div class="m">1Dywedodd yr ARGLWYDD wrth Abram, &#8220;Dos o'th wlad, ac oddi wrth dy dylwyth a'th deulu, i'r wlad a ddangosaf i ti. 2Gwnaf di yn genedl fawr a bendithiaf di; mawrygaf dy enw a byddi'n fendith. 3Bendithiaf y rhai sy'n dy fendithio, a melltithiaf y rhai sy'n dy felltithio, ac ynot ti bendithir holl dylwythau'r ddaear.&#8221;</div><div class="p"> 4Aeth Abram fel y dywedodd yr ARGLWYDD wrtho, ac aeth Lot gydag ef. Saith deg a phump oedd oed Abram pan aeth allan o Haran. 5A chymerodd Abram ei wraig Sarai, a Lot mab ei frawd, a'r holl feddiannau a gasglwyd ganddynt, a'r tylwyth a gawsant yn Haran, a chychwyn i wlad Canaan. Wedi iddynt ddod i wlad Canaan, 6tramwyodd Abram trwy'r tir hyd safle Sichem, at dderwen More. Y Canaaneaid oedd yn y wlad y pryd hwnnw, 7ond ymddangosodd yr ARGLWYDD i Abram a dweud, &#8220;I'th ddisgynyddion di y rhoddaf y wlad hon.&#8221; Adeiladodd yntau allor yno i'r ARGLWYDD, a oedd wedi ymddangos iddo. 8Yna symudodd oddi yno i'r mynydd-dir tua'r dwyrain o Fethel a gosod ei babell, gyda Bethel o'i &#244;l ac Ai o'i flaen; adeiladodd yno allor i'r ARGLWYDD, a galw ar enw'r ARGLWYDD. 9A pharhaodd Abram i symud yn raddol tua'r Negef.</div><div class="s">Abram yn yr Aifft</div><div class="m"> 10Yr oedd newyn yn y tir, ac aeth Abram i lawr i'r Aifft i aros yno dros dro, am fod y newyn yn fawr yn y tir. 11A phan oedd ar gyrraedd yr Aifft, dywedodd wrth Sarai ei wraig, &#8220;Gwn yn dda dy fod yn wraig brydferth; 12a phan w&#234;l yr Eifftiaid di, fe ddywedant, &#8216;Dyma ei wraig.&#8217; A lladdant fi, a'th gadw di'n fyw. 13Dywed mai fy chwaer wyt, fel y bydd yn dda i mi o'th herwydd ac yr arbedir fy mywyd o'th achos.&#8221; 14Pan gyrhaeddodd Abram yr Aifft, gwelodd yr Eifftiaid fod y wraig yn brydferth iawn. 15A gwelodd tywysogion Pharo hi a'i chanmol wrth Pharo, a chymerwyd y wraig i d&#375; Pharo. 16Bu yntau'n dda wrth Abram er ei mwyn hi; a chafodd Abram ganddo ddefaid, ychen, asynnod, gweision, morynion, asennod a chamelod.</div><div class="p"> 17Ond trawodd yr ARGLWYDD Pharo a'i d&#375; &#226; phl&#226;u mawr, o achos Sarai gwraig Abram. 18A galwodd Pharo ar Abram a dweud, &#8220;Beth yw hyn yr wyt wedi ei wneud i mi? Pam na ddywedaist wrthyf mai dy wraig oedd hi? 19Pam y dywedaist, &#8216;Fy chwaer yw hi&#8217;, fel fy mod wedi ei chymryd yn wraig imi? Dyma dy wraig; cymer hi a dos ymaith.&#8221; 20A rhoes Pharo orchymyn i'w w&#375;r amdano, ac anfonasant ef a'i wraig a'i holl eiddo ymaith.</div>
 </div>
 </div>
</div>

<div class="version vid394 iso6393cym" data-vid="394" data-iso6393="cym">
 <div class="book bkGEN">
 <div class="chapter ch13" data-usfm="GEN.13.1+GEN.13.2+GEN.13.3+GEN.13.4+GEN.13.5+GEN.13.6+GEN.13.7+GEN.13.8+GEN.13.9+GEN.13.10+GEN.13.11+GEN.13.12+GEN.13.13+GEN.13.14+GEN.13.15+GEN.13.16+GEN.13.17+GEN.13.18">
 <div class="m">1Yna aeth Abram i fyny o'r Aifft i'r Negef, ef a'i wraig a'i holl eiddo, a hefyd Lot. 2Yr oedd Abram yn gyfoethog iawn o anifeiliaid, ac o arian ac aur. 3Teithiodd ymlaen o'r Negef hyd Bethel, i'r man rhwng Bethel ac Ai lle'r oedd ei babell ar y dechrau, 4y man lle'r oedd wedi gwneud allor ar y cychwyn; ac yno galwodd Abram ar enw'r ARGLWYDD. 5Yr oedd gan Lot, a oedd yn teithio gydag Abram, hefyd ddefaid ac ychen a phebyll; 6ac ni allai'r tir eu cynnal ill dau gyda'i gilydd. Am fod eu meddiannau mor helaeth, ni allent drigo ynghyd; 7a bu cynnen rhwng bugeiliaid anifeiliaid Abram a rhai Lot. Y Canaaneaid a'r Peresiaid oedd yn byw yn y wlad yr amser hwnnw.</div><div class="p"> 8Yna dywedodd Abram wrth Lot, &#8220;Peidied &#226; bod cynnen rhyngom, na rhwng fy mugeiliaid i a'th rai di, oherwydd perthnasau ydym. 9Onid yw'r holl wlad o'th flaen? Ymwahana oddi wrthyf. Os troi di i'r chwith, fe drof finnau i'r dde; ac os i'r dde, trof finnau i'r chwith.&#8221; 10Cododd Lot ei olwg, a gwelodd fod holl wastadedd yr Iorddonen i gyfeiriad Soar i gyd yn ddyfradwy, fel gardd yr ARGLWYDD, neu wlad yr Aifft. Yr oedd hyn cyn i'r ARGLWYDD ddinistrio Sodom a Gomorra. 11A dewisodd Lot iddo'i hun holl wastadedd yr Iorddonen, a theithio tua'r dwyrain; felly yr ymwahanodd y naill oddi wrth y llall. 12Yr oedd Abram yn byw yng ngwlad Canaan, a Lot yn ninasoedd y gwastadedd, gan symud ei babell hyd at Sodom. 13Yr oedd gw&#375;r Sodom yn ddrygionus, yn pechu'n fawr yn erbyn yr ARGLWYDD.</div><div class="p"> 14Wedi i Lot ymwahanu oddi wrtho, dywedodd yr ARGLWYDD wrth Abram, &#8220;Cod dy olwg o'r lle'r wyt, ac edrych tua'r gogledd a'r de a'r dwyrain a'r gorllewin; 15oherwydd yr holl dir yr wyt yn ei weld, fe'i rhoddaf i ti ac i'th ddisgynyddion hyd byth. 16Gwnaf dy had fel llwch y ddaear; os dichon neb rifo llwch y ddaear, yna fe rifir dy had di. 17Cod, rhodia ar hyd a lled y wlad, oherwydd i ti yr wyf yn ei rhoi.&#8221; 18Yna symudodd Abram ei babell a mynd i fyw wrth dderw Mamre, sydd yn Hebron; ac adeiladodd allor yno i'r ARGLWYDD.</div>
 </div>
 </div>
</div>

<div class="version vid394 iso6393cym" data-vid="394" data-iso6393="cym">
 <div class="book bkGEN">
 <div class="chapter ch14" data-usfm="GEN.14.1+GEN.14.2+GEN.14.3+GEN.14.4+GEN.14.5+GEN.14.6+GEN.14.7+GEN.14.8+GEN.14.9+GEN.14.10+GEN.14.11+GEN.14.12+GEN.14.13+GEN.14.14+GEN.14.15+GEN.14.16+GEN.14.17+GEN.14.18+GEN.14.19+GEN.14.20+GEN.14.21+GEN.14.22+GEN.14.23+GEN.14.24">
 <div class="m">1Yn nyddiau Amraffel brenin Sinar, Arioch brenin Elasar, Cedorlaomer brenin Elam, a Tidal brenin Goim, 2rhyfelodd y rhain yn erbyn Bera brenin Sodom, Birsa brenin Gomorra, Sinab brenin Adma, Semeber brenin Seboim, a brenin Bela, sef Soar. 3Cyfarfu'r rhain i gyd yn nyffryn Sidim, sef y M&#244;r Heli. 4Am ddeuddeng mlynedd y buont yn gwasanaethu Cedorlaomer, nes iddynt wrthryfela yn y drydedd flwyddyn ar ddeg. 5Ac yn y bedwaredd flwyddyn ar ddeg daeth Cedorlaomer a'r brenhinoedd oedd gydag ef a tharo'r Reffaimiaid yn Asteroth-carnaim, y Susiaid yn Ham, yr Emiaid yn Safe-ciriathaim, 6yr Horiaid ym mynydd-dir Seir, hyd El-paran ar fin y diffeithwch. 7Yna troesant a dod i En-mispat, sef Cades, a tharo holl dir yr Amaleciaid, a hefyd yr Amoriaid, a oedd yn trigo yn Hasason-Tamar. 8Yna aeth brenin Sodom, brenin Gomorra, brenin Adma, brenin Seboim a brenin Bela, sef Soar, i ryfela yn nyffryn Sidim yn erbyn 9Cedorlaomer brenin Elam, Tidal brenin Goim, Amraffel brenin Sinar ac Arioch brenin Elasar, pedwar brenin yn erbyn pump. 10Yr oedd dyffryn Sidim yn llawn o byllau pyg; ac wrth i frenhinoedd Sodom a Gomorra ffoi, syrthiasant i mewn iddynt, ond ffodd y lleill i'r mynydd. 11Yna cipiodd y pedwar holl eiddo Sodom a Gomorra, a'u holl luniaeth, a mynd ymaith. 12Cymerasant hefyd Lot, mab i frawd Abram, a oedd yn byw yn Sodom, a'i eiddo, ac aethant ymaith.</div><div class="p"> 13A daeth un oedd wedi dianc, a dweud am hyn wrth Abram yr Hebread, a oedd yn byw wrth dderw Mamre yr Amoriad, brawd Escol ac Aner, rhai oedd mewn cynghrair ag Abram. 14Pan glywodd Abram am gaethgludo'i frawd, casglodd#14:14 Cymh. Groeg. Hebraeg, tywalltodd allan. ei w&#375;r arfog oedd yn perthyn i'w d&#375;, tri chant a deunaw ohonynt, ac ymlidiodd hyd Dan. 15Aeth ef a'i weision yn finteioedd yn eu herbyn liw nos, a'u taro a'u hymlid hyd Hoba, i'r gogledd o Ddamascus. 16A daeth &#226;'r holl eiddo yn &#244;l, a dwyn yn &#244;l hefyd ei frawd Lot a'i eiddo, a'r gwragedd a'r bobl.</div><div class="s">Melchisedec yn Bendithio Abram</div><div class="m"> 17Wedi i Abram ddychwelyd o daro Cedorlaomer a'r brenhinoedd oedd gydag ef, aeth brenin Sodom allan i'w gyfarfod i ddyffryn Safe, sef Dyffryn y Brenin. 18A daeth Melchisedec brenin Salem &#226; bara a gwin iddo; yr oedd ef yn offeiriad i'r Duw Goruchaf, 19a bendithiodd ef a dweud:</div><div class="b"></div><div class="q">&#8220;Bendigedig fyddo Abram gan y Duw Goruchaf,</div><div class="q">perchen nef a daear;</div><div class="q"> 20a bendigedig fyddo'r Duw Goruchaf,</div><div class="q">a roes dy elynion yn dy law.&#8221;</div><div class="b"></div><div class="m">A rhoddodd Abram iddo ddegwm o'r cwbl.</div><div class="p"> 21Dywedodd brenin Sodom wrth Abram, &#8220;Rho'r bobl i mi, a chymer di'r eiddo.&#8221; 22Ond dywedodd Abram wrth frenin Sodom, &#8220;Tyngais i'r ARGLWYDD Dduw Goruchaf, perchen nef a daear, 23na chymerwn nac edau na charrai esgid, na dim oll sy'n eiddo i ti, rhag i ti ddweud, &#8216;Yr wyf wedi cyfoethogi Abram.&#8217; 24Ni chymeraf ond yr hyn a fwytaodd y llanciau, a chyfran y gw&#375;r a ddaeth gyda mi, sef Aner, Escol a Mamre; c&#226;nt hwy gymryd eu cyfran.&#8221;</div>
 </div>
 </div>
</div>

<div class="version vid394 iso6393cym" data-vid="394" data-iso6393="cym">
 <div class="book bkGEN">
 <div class="chapter ch15" data-usfm="GEN.15.1+GEN.15.2+GEN.15.3+GEN.15.4+GEN.15.5+GEN.15.6+GEN.15.7+GEN.15.8+GEN.15.9+GEN.15.10+GEN.15.11+GEN.15.12+GEN.15.13+GEN.15.14+GEN.15.15+GEN.15.16+GEN.15.17+GEN.15.18+GEN.15.19+GEN.15.20+GEN.15.21">
 <div class="m">1Wedi'r pethau hyn, daeth gair yr ARGLWYDD at Abram mewn gweledigaeth, a dweud, &#8220;Nac ofna, Abram, myfi yw dy darian; bydd dy wobr yn fawr iawn.&#8221; 2Ond dywedodd Abram, &#8220;O Arglwydd DDUW, beth a roddi i mi, oherwydd rwy'n para'n ddi-blant, ac etifedd fy nh&#375; yw Eleasar o Ddamascus?&#8221;#15:2 Hebraeg yn ansicr. 3Dywedodd Abram hefyd, &#8220;Edrych, nid wyt wedi rhoi epil i mi; a chaethwas o'm t&#375; yw f'etifedd.&#8221; 4Yna daeth gair yr ARGLWYDD ato a dweud, &#8220;Nid hwn fydd d'etifedd; o'th gnawd dy hun y daw d'etifedd.&#8221; 5Aeth ag ef allan a dywedodd, &#8220;Edrych tua'r nefoedd, a rhifa'r s&#234;r os gelli.&#8221; Yna dywedodd wrtho, &#8220;Felly y bydd dy ddisgynyddion.&#8221; 6Credodd Abram yn yr ARGLWYDD, a chyfrifodd yntau hyn yn gyfiawnder iddo.</div><div class="p"> 7Yna dywedodd wrtho, &#8220;Myfi yw'r ARGLWYDD, a ddaeth &#226; thi o Ur y Caldeaid, i roi'r wlad hon i ti i'w hetifeddu.&#8221; 8Ond dywedodd ef, &#8220;O Arglwydd DDUW, sut y caf wybod yr etifeddaf hi?&#8221; 9Dywedodd yntau wrtho, &#8220;Dwg imi heffer deirblwydd, gafr deirblwydd, hwrdd teirblwydd, turtur a chyw colomen.&#8221; 10Daeth &#226;'r rhain i gyd ato, a'u hollti'n ddau a gosod y naill ddarn gyferbyn &#226;'r llall; ond ni holltodd yr adar. 11A phan fyddai adar yn disgyn ar y cyrff byddai Abram yn eu hel i ffwrdd. 12Fel yr oedd yr haul yn machlud, syrthiodd trymgwsg ar Abram; a dyna ddychryn a thywyllwch dudew yn dod arno. 13Yna dywedodd yr ARGLWYDD wrth Abram, &#8220;Deall di i sicrwydd y bydd dy ddisgynyddion yn ddieithriaid mewn gwlad nad yw'n eiddo iddynt, ac yn gaethweision, ac fe'u cystuddir am bedwar can mlynedd; 14ond dof &#226; barn ar y genedl y byddant yn ei gwasanaethu, ac wedi hynny d&#244;nt allan gyda meddiannau lawer. 15Ond byddi di dy hun farw mewn tangnefedd, ac fe'th gleddir mewn oedran teg. 16A dychwelant hwy yma yn y bedwaredd genhedlaeth; oherwydd ni chwblheir hyd hynny ddrygioni'r Amoriaid.&#8221; 17Yna wedi i'r haul fachlud, ac iddi dywyllu, ymddangosodd ffwrn yn mygu a ffagl fflamllyd yn symud rhwng y darnau hynny.</div><div class="p"> 18Y dydd hwnnw, gwnaeth yr ARGLWYDD gyfamod ag Abram a dweud:</div><div class="b"></div><div class="q">&#8220;I'th ddisgynyddion di y rhoddaf y wlad hon,</div><div class="q">o afon yr Aifft hyd yr afon fawr, afon Ewffrates.&#8221;</div><div class="b"></div><div class="m"> 19Dyna wlad y Ceneaid, y Cenesiaid, y Cadmoniaid, 20yr Hethiaid, y Peresiaid, y Reffaimiaid, 21yr Amoriaid, y Canaaneaid, y Girgasiaid, a'r Jebusiaid.</div>
 </div>
 </div>
</div>

<div class="version vid394 iso6393cym" data-vid="394" data-iso6393="cym">
 <div class="book bkGEN">
 <div class="chapter ch16" data-usfm="GEN.16.1+GEN.16.2+GEN.16.3+GEN.16.4+GEN.16.5+GEN.16.6+GEN.16.7+GEN.16.8+GEN.16.9+GEN.16.10+GEN.16.11+GEN.16.12+GEN.16.13+GEN.16.14+GEN.16.15+GEN.16.16">
 <div class="m">1Nid oedd plant gan Sarai gwraig Abram, ond yr oedd ganddi forwyn o Eifftes, o'r enw Hagar. 2Dywedodd Sarai wrth Abram, &#8220;Edrych yn awr, y mae'r ARGLWYDD wedi rhwystro imi ddwyn plant. Dos at fy morwyn; efallai y caf blant ohoni hi.&#8221; Gwrandawodd Abram ar Sarai. 3Wedi i Abram fyw am ddeng mlynedd yng ngwlad Canaan, cymerodd Sarai gwraig Abram ei morwyn Hagar yr Eifftes, a'i rhoi'n wraig i'w g&#373;r Abram. 4Cafodd ef gyfathrach &#226; Hagar, a beichiogodd hithau; a phan ddeallodd ei bod yn feichiog, aeth ei meistres yn ddibris yn ei golwg. 5Yna dywedodd Sarai wrth Abram, &#8220;Bydded fy ngham arnat ti! Rhoddais fy morwyn yn dy fynwes, a phan ddeallodd ei bod yn feichiog, euthum yn ddibris yn ei golwg. Bydded i'r ARGLWYDD farnu rhyngom.&#8221; 6Dywedodd Abram wrth Sarai, &#8220;Edrych, y mae dy forwyn dan dy ofal; gwna iddi fel y gweli'n dda.&#8221; Yna bu Sarai yn gas wrthi, nes iddi ffoi oddi wrthi.</div><div class="p"> 7Daeth angel yr ARGLWYDD o hyd i Hagar wrth ffynnon dd&#373;r yn y diffeithwch, wrth y ffynnon sydd ar y ffordd i Sur. 8A dywedodd wrthi, &#8220;Hagar forwyn Sarai, o ble y daethost, ac i ble'r wyt yn mynd?&#8221; Dywedodd hithau, &#8220;Ffoi yr wyf oddi wrth fy meistres Sarai.&#8221; 9A dywedodd angel yr ARGLWYDD wrthi, &#8220;Dychwel at dy feistres, ac ymostwng iddi.&#8221; 10Dywedodd angel yr ARGLWYDD hefyd wrthi, &#8220;Amlhaf dy ddisgynyddion yn ddirfawr, a byddant yn rhy luosog i'w rhifo.&#8221; 11A dywedodd angel yr ARGLWYDD wrthi:</div><div class="b"></div><div class="q">&#8220;Yr wyt yn feichiog, ac fe esgori ar fab;</div><div class="q">byddi'n ei alw yn Ismael#16:11 H.y., Y mae Duw yn clywed.,</div><div class="q">oherwydd clywodd yr ARGLWYDD am dy gystudd.</div><div class="q"> 12Asyn gwyllt o ddyn a fydd,</div><div class="q">a'i law yn erbyn pawb, a llaw pawb yn ei erbyn ef,</div><div class="q">un yn byw'n groes i'w holl gymrodyr.&#8221;</div><div class="b"></div><div class="m"> 13A galwodd hi enw'r ARGLWYDD oedd yn llefaru wrthi yn &#8220;Tydi yw El-roi#16:13 H.y., Duw y gweld.&#8221;, oherwydd dywedodd, &#8220;A wyf yn wir wedi gweld Duw, a byw ar &#244;l ei weld?&#8221;#16:13 &#8220;A wyf&#8230; weld?&#8221; Tebygol. Hebraeg yn aneglur.. 14Am hynny galwyd y pydew Beer-lahai-roi;#16:14 H.y., Pydew yr un sy'n gweld a byw. y mae rhwng Cades a Bered.</div><div class="p"> 15Ac esgorodd Hagar ar fab i Abram; ac enwodd Abram y mab a anwyd i Hagar yn Ismael. 16Yr oedd Abram yn wyth deg a chwech oed pan anwyd iddo Ismael o Hagar.</div>
 </div>
 </div>
</div>

<div class="version vid394 iso6393cym" data-vid="394" data-iso6393="cym">
 <div class="book bkGEN">
 <div class="chapter ch17" data-usfm="GEN.17.1+GEN.17.2+GEN.17.3+GEN.17.4+GEN.17.5+GEN.17.6+GEN.17.7+GEN.17.8+GEN.17.9+GEN.17.10+GEN.17.11+GEN.17.12+GEN.17.13+GEN.17.14+GEN.17.15+GEN.17.16+GEN.17.17+GEN.17.18+GEN.17.19+GEN.17.20+GEN.17.21+GEN.17.22+GEN.17.23+GEN.17.24+GEN.17.25+GEN.17.26+GEN.17.27">
 <div class="m">1Pan oedd Abram yn naw deg a naw mlwydd oed ymddangosodd yr ARGLWYDD iddo a dweud wrtho, &#8220;Myfi yw Duw Hollalluog;#17:1 Hebraeg, El Shadai. rhodia ger fy mron a bydd berffaith. 2Gwnaf fy nghyfamod &#226; thi, ac amlhaf di'n ddirfawr.&#8221; 3Syrthiodd Abram ar ei wyneb, a llefarodd Duw wrtho a dweud, 4&#8220;Dyma fy nghyfamod i &#226; thi: byddi'n dad i lu o genhedloedd, 5ac ni'th enwir di mwyach yn Abram, ond yn Abraham, gan imi dy wneud yn dad i lu o genhedloedd. 6Gwnaf di'n ffrwythlon iawn; a gwnaf genhedloedd ohonot, a daw brenhinoedd allan ohonot. 7Sefydlaf fy nghyfamod yn gyfamod tragwyddol &#226; thi, ac &#226;'th ddisgynyddion ar dy &#244;l dros eu cenedlaethau, i fod yn Dduw i ti ac i'th ddisgynyddion ar dy &#244;l. 8A rhoddaf y wlad yr wyt yn crwydro ynddi, sef holl wlad Canaan, yn etifeddiaeth dragwyddol i ti ac i'th ddisgynyddion ar dy &#244;l, a byddaf yn Dduw iddynt.&#8221;</div><div class="p"> 9Dywedodd Duw wrth Abraham, &#8220;Cadw di fy nghyfamod, ti a'th ddisgynyddion ar dy &#244;l dros eu cenedlaethau. 10Dyma fy nghyfamod rhyngof fi a chwi, yr ydych i'w gadw, ti a'th ddisgynyddion ar dy &#244;l: y mae pob gwryw ohonoch i'w enwaedu. 11Enwaedir chwi yng nghnawd eich blaengrwyn, a bydd yn arwydd cyfamod rhyngom. 12Dros eich cenedlaethau, fe enwaedir pob gwryw ohonoch sydd yn wyth diwrnod oed, boed wedi ei eni i'r teulu, neu'n ddieithryn heb fod yn un o'th ddisgynyddion, ond a brynwyd ag arian. 13Rhaid enwaedu'r sawl a enir i'r teulu, a'r sawl a brynir &#226;'th arian; a bydd fy nghyfamod yn eich cnawd yn gyfamod tragwyddol. 14Y mae unrhyw wryw dienwaededig nad enwaedwyd cnawd ei flaengroen, i'w dorri ymaith o blith ei bobl; y mae wedi torri fy nghyfamod.&#8221;</div><div class="p"> 15Dywedodd Duw wrth Abraham, &#8220;Yngl&#375;n &#226;'th wraig Sarai: nid Sarai y gelwir hi, ond Sara fydd ei henw. 16Bendithiaf hi, a rhoddaf i ti fab ohoni; ie, bendithiaf hi, a bydd yn fam i genhedloedd, a daw brenhinoedd pobloedd ohoni.&#8221; 17Ymgrymodd Abraham, ond chwarddodd ynddo'i hun, a dweud, &#8220;A enir plentyn i &#373;r canmlwydd oed? A fydd Sara'n geni plentyn yn naw deg oed?&#8221; 18A dywedodd Abraham wrth Dduw, &#8220;O na byddai Ismael fyw ger dy fron!&#8221; 19Ond dywedodd Duw, &#8220;Na, bydd dy wraig Sara yn geni iti fab, a gelwi ef Isaac#17:19 Hebraeg, sachac, h.y., chwerthin. Cymh. Isaac. Felly hefyd yn 18:12, 13, 15; 21:6. Sefydlaf fy nghyfamod ag ef yn gyfamod tragwyddol i'w ddisgynyddion ar ei &#244;l. 20Yngl&#375;n ag Ismael: yr wyf wedi gwrando arnat, a bendithiaf yntau a'i wneud yn ffrwythlon a'i amlhau'n ddirfawr; bydd yn dad i ddeuddeg tywysog, a gwnaf ef yn genedl fawr. 21Ond byddaf yn sefydlu fy nghyfamod ag Isaac, y mab y bydd Sara yn ei eni iti erbyn yr amser yma'r flwyddyn nesaf.&#8221; 22Wedi iddo orffen llefaru, aeth Duw oddi wrth Abraham.</div><div class="p"> 23Yna cymerodd Abraham ei fab Ismael, a phawb a anwyd yn ei d&#375; neu a brynwyd &#226;'i arian, pob gwryw o deulu Abraham, ac enwaedodd gnawd eu blaengrwyn y diwrnod hwnnw, fel yr oedd Duw wedi dweud wrtho. 24Yr oedd Abraham yn naw deg a naw mlwydd oed pan enwaedwyd cnawd ei flaengroen, 25a'i fab Ismael yn dair ar ddeg oed pan enwaedwyd cnawd ei flaengroen yntau. 26Y diwrnod hwnnw enwaedwyd Abraham a'i fab Ismael; 27ac enwaedwyd gydag ef holl ddynion ei d&#375;, y rhai a anwyd i'r teulu a phob dieithryn a brynwyd ag arian.</div>
 </div>
 </div>
</div>

<div class="version vid394 iso6393cym" data-vid="394" data-iso6393="cym">
 <div class="book bkGEN">
 <div class="chapter ch18" data-usfm="GEN.18.1+GEN.18.2+GEN.18.3+GEN.18.4+GEN.18.5+GEN.18.6+GEN.18.7+GEN.18.8+GEN.18.9+GEN.18.10+GEN.18.11+GEN.18.12+GEN.18.13+GEN.18.14+GEN.18.15+GEN.18.16+GEN.18.17+GEN.18.18+GEN.18.19+GEN.18.20+GEN.18.21+GEN.18.22+GEN.18.23+GEN.18.24+GEN.18.25+GEN.18.26+GEN.18.27+GEN.18.28+GEN.18.29+GEN.18.30+GEN.18.31+GEN.18.32+GEN.18.33">
 <div class="m">1Ymddangosodd yr ARGLWYDD i Abraham wrth dderw Mamre, pan oedd yn eistedd wrth ddrws y babell yng ngwres y dydd. 2Cododd ei olwg a gwelodd dri g&#373;r yn sefyll o'i flaen. Pan welodd hwy, rhedodd o ddrws y babell i'w cyfarfod, ac ymgrymu i'r llawr, 3a dweud, &#8220;F'arglwydd, os cefais ffafr yn d'olwg, paid &#226; mynd heibio i'th was. 4Dyger ychydig dd&#373;r, a golchwch eich traed a gorffwyso dan y goeden, 5a dof finnau &#226; thamaid o fara i'ch cynnal, ac wedyn cewch fynd ymaith; dyna pam yr ydych wedi dod at eich gwas.&#8221; Ac meddant, &#8220;Gwna fel y dywedaist.&#8221; 6Brysiodd Abraham i'r babell at Sara, a dweud, &#8220;Brysia i estyn tri mesur o flawd peilliaid, tylina ef, a gwna deisennau.&#8221; 7Yna rhedodd Abraham at y gwartheg, a chymryd llo tyner a da a'i roi i'w was; a brysiodd yntau i'w baratoi. 8Cymerodd gaws a llaeth a'r llo yr oedd wedi ei baratoi, a'u gosod o'u blaenau; yna safodd gerllaw o dan y goeden tra oeddent yn bwyta.</div><div class="p"> 9Gofynasant iddo, &#8220;Ble mae dy wraig Sara?&#8221; Atebodd yntau, &#8220;Dyna hi yn y babell.&#8221; 10Yna dywedodd yr ARGLWYDD, &#8220;Dof yn &#244;l atat yn sicr yn nhymor y gwanwyn, a chaiff Sara dy wraig fab.&#8221; Yr oedd Sara yn gwrando wrth ddrws y babell y tu &#244;l iddo. 11Yr oedd Abraham a Sara yn hen, mewn gwth o oedran, ac yr oedd arfer gwragedd wedi peidio i Sara. 12Am hynny, chwarddodd Sara ynddi ei hun, a dweud, &#8220;Ai wedi imi heneiddio, a'm g&#373;r hefyd yn hen, y caf hyfrydwch?&#8221; 13A dywedodd yr ARGLWYDD wrth Abraham, &#8220;Pam y chwarddodd Sara a dweud, &#8216;A fyddaf fi'n wir yn planta, a minnau'n hen?&#8217; 14A oes dim yn rhy anodd i'r ARGLWYDD? Dof yn &#244;l atat ar yr amser penodedig, yn nhymor y gwanwyn, a chaiff Sara fab.&#8221; 15Gwadodd Sara iddi chwerthin, oherwydd yr oedd arni ofn. Ond dywedodd ef, &#8220;Do, fe chwerddaist.&#8221;</div><div class="s">Abraham yn Erfyn dros Sodom</div><div class="m"> 16Pan aeth y gw&#375;r ymlaen oddi yno, ac edrych i lawr tua Sodom, aeth Abraham gyda hwy i'w hebrwng. 17A dywedodd yr ARGLWYDD wrtho'i hun, &#8220;A gelaf fi rhag Abraham yr hyn yr wyf am ei wneud, 18oherwydd yn ddiau daw Abraham yn genedl fawr a chref, a bendithir holl genhedloedd y ddaear ynddo? 19Na, fe'i hysbysaf#18:19 Hebraeg, adnab&#251;m., er mwyn iddo orchymyn i'w blant a'i dylwyth ar ei &#244;l gadw ffordd yr ARGLWYDD a gwneud cyfiawnder a barn, fel y bydd i'r ARGLWYDD gyflawni ei air i Abraham.&#8221; 20Yna dywedodd yr ARGLWYDD, &#8220;Am fod y g&#373;yn yn erbyn Sodom a Gomorra yn fawr, a'u pechod yn ddrwg iawn, 21disgynnaf i weld a wnaethant yn hollol yn &#244;l y g&#373;yn a ddaeth ataf; os na wnaethant, caf wybod.&#8221;</div><div class="p"> 22Pan drodd y gw&#375;r oddi yno a mynd i gyfeiriad Sodom, yr oedd Abraham yn dal i sefyll gerbron yr ARGLWYDD. 23A nesaodd Abraham a dweud, &#8220;A wyt yn wir am ddifa'r cyfiawn gyda'r drygionus? 24Os ceir hanner cant o rai cyfiawn yn y ddinas, a wyt yn wir am ei dinistrio a pheidio ag arbed y lle er mwyn yr hanner cant cyfiawn sydd yno? 25Na foed iti wneud y fath beth, a lladd y cyfiawn gyda'r drygionus, nes bod y cyfiawn yr un fath &#226;'r drygionus. Na ato Duw! Oni wna Barnwr yr holl ddaear farn?&#8221; 26A dywedodd yr ARGLWYDD, &#8220;Os caf yn ninas Sodom hanner cant o rai cyfiawn, arbedaf yr holl le er eu mwyn.&#8221; 27Atebodd Abraham a dweud, &#8220;Dyma fi wedi beiddio llefaru wrth yr ARGLWYDD, a minnau'n ddim ond llwch a lludw. 28Os bydd pump yn eisiau o'r hanner cant o rai cyfiawn, a ddinistri di'r holl ddinas oherwydd pump?&#8221; Dywedodd yntau, &#8220;Os caf yno bump a deugain, ni ddinistriaf hi.&#8221; 29Llefarodd eto wrtho a dweud, &#8220;Beth os ceir deugain yno?&#8221; Dywedodd yntau, &#8220;Nis gwnaf er mwyn y deugain.&#8221; 30Yna dywedodd, &#8220;Na ddigied yr ARGLWYDD os llefaraf. Ond beth os ceir yno ddeg ar hugain?&#8221; Dywedodd yntau, &#8220;Nis gwnaf os caf yno ddeg ar hugain.&#8221; 31Yna dywedodd, &#8220;Dyma fi wedi beiddio llefaru wrth yr ARGLWYDD. Beth os ceir yno ugain?&#8221; Dywedodd yntau, &#8220;Ni ddinistriaf hi er mwyn yr ugain.&#8221; 32Yna dywedodd, &#8220;Peidied yr ARGLWYDD &#226; digio wrthyf am lefaru y tro hwn yn unig. Beth os ceir yno ddeg?&#8221; Dywedodd yntau, &#8220;Ni ddinistriaf hi er mwyn y deg.&#8221; 33Aeth yr ARGLWYDD ymaith wedi iddo orffen llefaru wrth Abraham, a dychwelodd Abraham i'w le.</div>
 </div>
 </div>
</div>

<div class="version vid394 iso6393cym" data-vid="394" data-iso6393="cym">
 <div class="book bkGEN">
 <div class="chapter ch19" data-usfm="GEN.19.1+GEN.19.2+GEN.19.3+GEN.19.4+GEN.19.5+GEN.19.6+GEN.19.7+GEN.19.8+GEN.19.9+GEN.19.10+GEN.19.11+GEN.19.12+GEN.19.13+GEN.19.14+GEN.19.15+GEN.19.16+GEN.19.17+GEN.19.18+GEN.19.19+GEN.19.20+GEN.19.21+GEN.19.22+GEN.19.23+GEN.19.24+GEN.19.25+GEN.19.26+GEN.19.27+GEN.19.28+GEN.19.29+GEN.19.30+GEN.19.31+GEN.19.32+GEN.19.33+GEN.19.34+GEN.19.35+GEN.19.36+GEN.19.37+GEN.19.38">
 <div class="m">1Daeth y ddau angel i Sodom gyda'r hwyr, tra oedd Lot yn eistedd ym mhorth Sodom. Pan welodd Lot hwy, cododd i'w cyfarfod, ac ymgrymu i'r llawr, 2a dweud, &#8220;F'arglwyddi, trowch i mewn i d&#375; eich gwas dros nos, a golchwch eich traed; yna cewch godi'n fore a mynd ar eich taith.&#8221; Dywedasant hwy, &#8220;Na, arhoswn heno yn yr heol.&#8221; 3Ond am iddo erfyn yn daer arnynt, troesant i mewn i'w d&#375;; gwnaeth yntau wledd iddynt a phobi bara croyw, a bwytasant. 4Ond cyn iddynt fynd i orwedd, amgylchwyd y t&#375; gan ddynion Sodom, pawb o bob cwr o'r ddinas, yn hen ac ifanc; 5ac yr oeddent yn galw ar Lot, ac yn dweud wrtho, &#8220;Ble mae'r gw&#375;r a ddaeth atat heno? Tyrd &#226; hwy allan atom, inni gael cyfathrach &#226; hwy.&#8221; 6Aeth Lot i'r drws atynt, a chau'r drws ar ei &#244;l, 7a dywedodd, &#8220;Fy mrodyr, peidiwch &#226; gwneud y drwg hwn. 8Edrychwch, y mae gennyf ddwy ferch heb gael cyfathrach &#226; g&#373;r; dof &#226; hwy allan atoch. Cewch wneud iddynt hwy fel y dymunwch, ond peidiwch &#226; gwneud dim i'r gw&#375;r hyn, gan eu bod wedi dod dan gysgod fy nghronglwyd.&#8221; 9Ond meddant hwy, &#8220;Saf yn &#244;l! Ai un a ddaeth yma i fyw dros dro sydd i ddatgan barn? Yn awr, gwnawn fwy o niwed i ti nag iddynt hwy.&#8221; Yr oedd y dynion yn gwasgu mor drwm ar Lot fel y bu bron iddynt dorri'r drws. 10Ond estynnodd y gw&#375;r eu dwylo, a thynnu Lot atynt i'r t&#375; a chau'r drws. 11A thrawsant yn ddall y dynion oedd wrth ddrws y t&#375;, yn fawr a bach, nes iddynt flino chwilio am y drws.</div><div class="s">Lot yn Ymadael &#226; Sodom</div><div class="m"> 12Yna dywedodd y gw&#375;r wrth Lot, &#8220;Pwy arall sydd gennyt yma? Dos &#226;'th feibion-yng-nghyfraith, dy feibion a'th ferched, a phwy bynnag sydd gennyt yn y ddinas, allan o'r lle hwn, 13oherwydd yr ydym ar fin ei ddinistrio. Am fod y g&#373;yn yn fawr yn eu herbyn gerbron yr ARGLWYDD, fe anfonodd yr ARGLWYDD ni i ddinistrio'r lle hwn.&#8221; 14Felly aeth Lot allan a dweud wrth ei feibion-yng-nghyfraith, a oedd am briodi ei ferched, &#8220;Codwch, ewch allan o'r lle hwn; y mae'r ARGLWYDD ar fin dinistrio'r ddinas.&#8221; Ond yng ngolwg ei feibion-yng-nghyfraith yr oedd Lot fel un yn cellwair.</div><div class="p"> 15Ar doriad gwawr, bu'r angylion yn erfyn ar Lot, gan ddweud, &#8220;Cod, cymer dy wraig a'r ddwy ferch sydd gyda thi, rhag dy ddifa pan gosbir y ddinas.&#8221; 16Yr oedd yntau'n oedi, ond gan fod yr ARGLWYDD yn tosturio wrtho, cydiodd y gw&#375;r yn ei law ac yn llaw ei wraig a'i ddwy ferch, a'u harwain a'u gosod y tu allan i'r ddinas. 17Wedi iddynt eu dwyn allan, dywedodd un, &#8220;Dianc am dy einioes; paid ag edrych yn &#244;l, na sefyllian yn y gwastadedd; dianc i'r mynydd rhag dy ddifa.&#8221; 18Ac meddai Lot, &#8220;Na! Nid felly, f'arglwydd; 19dyma dy was wedi cael ffafr yn d'olwg, a gwnaethost drugaredd fawr &#226; mi yn arbed fy einioes; ond ni allaf ddianc i'r mynydd, rhag i'r niwed hwn fy ngoddiweddyd ac imi farw. 20Dacw ddinas agos i ffoi iddi, ac un fechan ydyw. Gad imi ddianc yno, imi gael byw; onid un fach yw hi?&#8221; 21Atebodd yntau, &#8220;o'r gorau, caniat&#226;f y dymuniad hwn hefyd, ac ni ddinistriaf y ddinas a grybwyllaist. 22Dianc yno ar frys; oherwydd ni allaf wneud dim nes i ti gyrraedd yno.&#8221; Am hynny, galwyd y ddinas Soar#19:22 H.y., Bach..</div><div class="s">Dinistr Sodom a Gomorra</div><div class="m"> 23Erbyn i Lot gyrraedd Soar, yr oedd yr haul wedi codi dros y tir; 24yna glawiodd yr ARGLWYDD frwmstan a th&#226;n dwyfol o'r nefoedd ar Sodom a Gomorra. 25Dinistriodd y dinasoedd hynny a'r holl wastadedd, a holl drigolion y dinasoedd, a chynnyrch y pridd. 26Ond yr oedd gwraig Lot wedi edrych yn ei h&#244;l, a throdd yn golofn halen.</div><div class="p"> 27Aeth Abraham yn y bore bach i'r fan lle'r oedd wedi sefyll gerbron yr ARGLWYDD; 28ac edrychodd i lawr ar Sodom a Gomorra ac ar holl dir y gwastadedd, a gwelodd fwg yn codi o'r tir fel mwg o ffwrn. 29Felly pan oedd Duw'n dinistrio dinasoedd y gwastadedd, yr oedd wedi cofio am Abraham, a phan oedd yn dinistrio'r dinasoedd y bu Lot yn trigo ynddynt, gyrrodd Lot allan o ganol y dinistr.</div><div class="s">Tarddiad Moab ac Ammon</div><div class="m"> 30Yna aeth Lot i fyny o Soar i fyw yn y mynydd-dir gyda'i ddwy ferch, oherwydd yr oedd arno ofn aros yn Soar; a bu'n byw mewn ogof gyda'i ddwy ferch. 31Dywedodd yr hynaf wrth yr ieuengaf, &#8220;Y mae ein tad yn hen, ac nid oes &#373;r yn y byd i ddod atom yn &#244;l arfer yr holl ddaear. 32Tyrd, rhown win i'n tad i'w yfed, a gorweddwn gydag ef, er mwyn inni gael epil o'n tad.&#8221; 33Felly y noson honno rhoesant win i'w tad i'w yfed; a daeth yr hynaf a gorwedd gyda'i thad, ac ni wyddai ef ddim pryd y gorweddodd hi, na phryd y cododd. 34Trannoeth dywedodd yr hynaf wrth yr ieuengaf, &#8220;Dyna fi wedi gorwedd gyda'm tad neithiwr; gad inni roi gwin iddo i'w yfed eto heno, a dos dithau i orwedd gydag ef, er mwyn inni gael epil o'n tad.&#8221; 35Felly rhoesant win i'w tad i'w yfed y noson honno hefyd; ac aeth yr ieuengaf i orwedd gydag ef, ac ni wyddai ef ddim pryd y gorweddodd hi, na phryd y cododd. 36Felly y beichiogodd dwy ferch Lot o'u tad. 37Esgorodd yr hynaf ar fab, a'i enwi Moab; ef yw tad y Moabiaid presennol. 38Esgorodd yr ieuengaf hefyd ar fab, a'i enwi Ben-ammi; ef yw tad yr Ammoniaid presennol.</div>
 </div>
 </div>
</div>

<div class="version vid394 iso6393cym" data-vid="394" data-iso6393="cym">
 <div class="book bkGEN">
 <div class="chapter ch20" data-usfm="GEN.20.1+GEN.20.2+GEN.20.3+GEN.20.4+GEN.20.5+GEN.20.6+GEN.20.7+GEN.20.8+GEN.20.9+GEN.20.10+GEN.20.11+GEN.20.12+GEN.20.13+GEN.20.14+GEN.20.15+GEN.20.16+GEN.20.17+GEN.20.18">
 <div class="m">1Ymdeithiodd Abraham oddi yno i ardal y Negef, a byw rhwng Cades a Sur. Arhosodd dros dro yn Gerar, 2ac yno dywedodd Abraham am ei wraig Sara, &#8220;Fy chwaer yw hi&#8221;; ac anfonodd Abimelech brenin Gerar am Sara, a'i chymryd. 3Ond daeth Duw at Abimelech mewn breuddwyd nos, a dweud wrtho, &#8220;Fe fyddi farw o achos y wraig a gymeraist, oherwydd gwraig briod yw hi.&#8221; 4Ond nid oedd Abimelech wedi nes&#225;u ati; a dywedodd, &#8220;ARGLWYDD, a leddi di bobl ddiniwed? 5Oni ddywedodd ef wrthyf, &#8216;Fy chwaer yw hi&#8217;, a hithau, &#8216;Fy mrawd yw ef&#8217;? Gwneuthum hyn &#226; chydwybod dawel a dwylo gl&#226;n.&#8221; 6Yna dywedodd Duw wrtho yn y freuddwyd, &#8220;Mi wn iti wneud hyn &#226; chydwybod dawel; cedwais innau di rhag pechu yn f'erbyn, a dyna pam na adewais iti ei chyffwrdd. 7Yn awr, rho'r wraig yn &#244;l i'w g&#373;r, oherwydd proffwyd yw ac fe wedd&#239;a trosot, fel y byddi fyw. Ond os na roi hi'n &#244;l, deall di y byddi'n si&#373;r o farw, ti a'th dylwyth.&#8221;</div><div class="p"> 8Cododd Abimelech yn fore, a galw ei holl weision a dweud wrthynt am yr holl bethau hyn; a chafodd y dynion fraw mawr. 9Yna galwodd Abimelech am Abraham a dweud wrtho, &#8220;Beth a wnaethost i ni? Sut yr wyf fi wedi pechu yn dy erbyn, i beri iti ddwyn pechod mawr arnaf fi a'm teyrnas? Yr wyt wedi gwneud pethau i mi na ddylid eu gwneud.&#8221; 10Dywedodd Abimelech ymhellach wrth Abraham, &#8220;Beth oedd yn dy feddwl wrth wneud y peth hwn?&#8221; 11Atebodd Abraham, &#8220;Mi feddyliais nad oedd neb yn ofni Duw yn y lle hwn, ac y byddent yn fy lladd o achos fy ngwraig. 12Ac yn wir, fy chwaer yw hi, merch fy nhad, ond nid merch fy mam; a daeth yn wraig i mi. 13A phan barodd Duw imi adael t&#375; fy nhad, dywedais wrthi, &#8216;Mynnaf y gymwynas hon gennyt: i ble bynnag yr awn, dywed amdanaf, &#8220;Fy mrawd yw ef&#8221;.&#8217; &#8221; 14Yna cymerodd Abimelech ddefaid, ychen, gweision a morynion, a'u rhoi i Abraham, a rhoes ei wraig Sara yn &#244;l iddo. 15A dywedodd Abimelech, &#8220;Dyma fy ngwlad o'th flaen; cei fyw lle bynnag y dymuni.&#8221; 16A dywedodd wrth Sara, &#8220;Dyma fi wedi rhoi i'th frawd fil o ddarnau arian; bydd hyn yn dy glirio ac yn dy gyfiawnhau'n llwyr yng ng&#373;ydd pawb sydd gyda thi.#20:16 Hebraeg yn aneglur.&#8221; 17Yna gwedd&#239;odd Abraham ar Dduw, ac iachaodd Duw Abimelech a'i wraig a'i forynion; a chawsant blant. 18Oherwydd yr oedd yr ARGLWYDD wedi llwyr atal bob planta yn nheulu Abimelech, o achos Sara gwraig Abraham.</div>
 </div>
 </div>
</div>

<div class="version vid394 iso6393cym" data-vid="394" data-iso6393="cym">
 <div class="book bkGEN">
 <div class="chapter ch21" data-usfm="GEN.21.1+GEN.21.2+GEN.21.3+GEN.21.4+GEN.21.5+GEN.21.6+GEN.21.7+GEN.21.8+GEN.21.9+GEN.21.10+GEN.21.11+GEN.21.12+GEN.21.13+GEN.21.14+GEN.21.15+GEN.21.16+GEN.21.17+GEN.21.18+GEN.21.19+GEN.21.20+GEN.21.21+GEN.21.22+GEN.21.23+GEN.21.24+GEN.21.25+GEN.21.26+GEN.21.27+GEN.21.28+GEN.21.29+GEN.21.30+GEN.21.31+GEN.21.32+GEN.21.33+GEN.21.34">
 <div class="m">1Ymwelodd yr ARGLWYDD &#226; Sara yn &#244;l ei air, a gwnaeth iddi fel yr addawodd. 2Beichiogodd Sara a geni mab i Abraham yn ei henaint, ar yr union adeg a ddywedodd Duw wrtho. 3Rhoes Abraham i'r mab a anwyd iddo o Sara yr enw Isaac; 4ac enwaedodd Abraham ei fab Isaac yn wyth diwrnod oed, fel yr oedd Duw wedi gorchymyn iddo. 5Yr oedd Abraham yn gant oed pan anwyd iddo ei fab Isaac. 6A dywedodd Sara, &#8220;Parodd Duw imi chwerthin;#21:6 Cymh. nodyn ar 17:19 uchod. fe fydd pawb a glyw am hyn yn chwerthin gyda mi.&#8221; 7Dywedodd hefyd, &#8220;Pwy fuasai wedi dweud wrth Abraham y rhoddai Sara sugn i blant? Eto mi enais fab iddo yn ei henaint.&#8221;</div><div class="p"> 8Tyfodd y bachgen, a diddyfnwyd ef; ac ar ddiwrnod diddyfnu Isaac, gwnaeth Abraham wledd fawr. 9Ond gwelodd Sara y mab a ddygodd Hagar yr Eifftes i Abraham yn chwarae gyda'i mab Isaac#21:9 Felly Groeg a Lladin. Hebraeg heb gyda'i mab Isaac.. 10A dywedodd wrth Abraham, &#8220;Gyrr allan y gaethferch hon a'i mab; oherwydd ni chaiff mab y gaethferch hon gydetifeddu &#226;'m mab i, Isaac.&#8221; 11Yr oedd hyn yn atgas iawn gan Abraham o achos ei fab; 12ond dywedodd Duw wrth Abraham, &#8220;Paid &#226; phoeni am y llanc a'th gaethferch; gwna bopeth a ddywed Sara wrthyt, oherwydd trwy Isaac y cedwir dy linach. 13Gwnaf fab y gaethferch hefyd yn genedl, am ei fod yn blentyn i ti.&#8221; 14Yna cododd Abraham yn fore, a chymerodd fara a chostrel o dd&#373;r a'u rhoi i Hagar, a'u gosod hwy a'r bachgen ar ei hysgwydd, a'i hanfon ymaith. Aeth hithau i grwydro yn niffeithwch Beerseba. 15Pan oedd y d&#373;r yn y gostrel wedi darfod, gosododd y bachgen i lawr dan un o'r llwyni, 16ac aeth i eistedd bellter ergyd bwa oddi wrtho, gan ddweud, &#8220;Ni allaf edrych ar y bachgen yn marw.&#8221; Fel yr oedd yn eistedd bellter oddi wrtho, cododd y bachgen ei lais#21:16 Felly Groeg. Hebraeg, cododd hi ei llais. ac wylo. 17Clywodd Duw lais y plentyn, a galwodd angel Duw o'r nef ar Hagar a dweud wrthi, &#8220;Beth sy'n dy boeni, Hagar? Paid ag ofni, oherwydd y mae Duw wedi clywed llais y plentyn o'r lle y mae. 18Cod, cymer y plentyn a gafael amdano, oherwydd gwnaf ef yn genedl fawr.&#8221; 19Yna agorodd Duw ei llygaid, a gwelodd bydew d&#373;r; aeth hithau i lenwi'r gostrel &#226; d&#373;r a rhoi diod i'r plentyn. 20Bu Duw gyda'r plentyn, a thyfodd; bu'n byw yn y diffeithwch, a daeth yn saethwr bwa. 21Yr oedd yn byw yn niffeithwch Paran, a chymerodd ei fam wraig iddo o wlad yr Aifft.</div><div class="s">Cytundeb rhwng Abraham ac Abimelech</div><div class="m"> 22Yr amser hwnnw, dywedodd Abimelech a Phichol pennaeth ei fyddin wrth Abraham, &#8220;Y mae Duw gyda thi ym mhopeth yr wyt yn ei wneud; 23yn awr, dos ar dy lw yn enw Duw i mi yma, na fyddi'n anffyddlon i mi, nac i'm plant, nac i'm hwyrion; ond fel yr wyf fi wedi bod yn deyrngar i ti, bydd dithau i minnau ac i'r wlad yr wyt wedi ymdeithio ynddi.&#8221; 24A dywedodd Abraham, &#8220;Mi af ar fy llw.&#8221;</div><div class="p"> 25Pan geryddodd Abraham Abimelech am y pydew d&#373;r yr oedd gweision Abimelech wedi ei gymryd trwy drais, 26dywedodd Abimelech, &#8220;Ni wn i ddim pwy a wnaeth hyn; ni ddywedaist wrthyf, ac ni chlywais i s&#244;n am y peth cyn heddiw.&#8221; 27Yna cymerodd Abraham ddefaid ac ychen, a'u rhoi i Abimelech, a gwnaethant ill dau gyfamod. 28Gosododd Abraham o'r neilltu saith hesbin o'r praidd. 29A gofynnodd Abimelech i Abraham, &#8220;Beth yw'r saith hesbin hyn yr wyt wedi eu gosod o'r neilltu?&#8221; 30Dywedodd yntau, &#8220;Wrth gymryd y saith hesbin gennyf, byddi'n cydnabod mai myfi a gloddiodd y pydew hwn.&#8221; 31Am hynny galwyd y lle hwnnw Beerseba#21:31 H.y., Ffynnon y saith, neu, Ffynnon y llw., oherwydd yno yr aeth y ddau ar eu llw. 32Wedi iddynt wneud cyfamod yn Beerseba, cododd Abimelech a Phichol pennaeth ei fyddin, a dychwelyd i wlad y Philistiaid. 33Plannodd Abraham goeden tamarisg yn Beerseba, a galwodd yno ar enw'r ARGLWYDD, y Duw tragwyddol. 34A bu Abraham yn aros am amser hir yng ngwlad y Philistiaid.</div>
 </div>
 </div>
</div>

<div class="version vid394 iso6393cym" data-vid="394" data-iso6393="cym">
 <div class="book bkGEN">
 <div class="chapter ch22" data-usfm="GEN.22.1+GEN.22.2+GEN.22.3+GEN.22.4+GEN.22.5+GEN.22.6+GEN.22.7+GEN.22.8+GEN.22.9+GEN.22.10+GEN.22.11+GEN.22.12+GEN.22.13+GEN.22.14+GEN.22.15+GEN.22.16+GEN.22.17+GEN.22.18+GEN.22.19+GEN.22.20+GEN.22.21+GEN.22.22+GEN.22.23+GEN.22.24">
 <div class="m">1Wedi'r pethau hyn, rhoddodd Duw brawf ar Abraham. 2&#8220;Abraham,&#8221; meddai wrtho, ac atebodd yntau, &#8220;Dyma fi.&#8221; Yna dywedodd, &#8220;Cymer dy fab, dy unig fab Isaac, sy'n annwyl gennyt, a dos i wlad Moreia, ac offryma ef yno yn boethoffrwm ar y mynydd a ddangosaf iti.&#8221; 3Felly cododd Abraham yn fore, cyfrwyodd ei asyn, a chymryd dau lanc gydag ef, a'i fab Isaac; a holltodd goed i'r poethoffrwm, a chychwynnodd i'r lle y dywedodd Duw wrtho. 4Ar y trydydd dydd cododd Abraham ei olwg, a gwelodd y lle o hirbell. 5Yna dywedodd Abraham wrth ei lanciau, &#8220;Arhoswch chwi yma gyda'r asyn; mi af finnau a'r bachgen draw ac addoli, ac yna dychwelwn atoch.&#8221; 6Cymerodd goed y poethoffrwm a'u gosod ar ei fab Isaac; a chymerodd y t&#226;n a'r gyllell yn ei law ei hun. Ac felly yr aethant ill dau ynghyd. 7Yna dywedodd Isaac wrth ei dad Abraham, &#8220;Fy nhad.&#8221; Atebodd yntau, &#8220;Ie, fy mab?&#8221; Ac meddai Isaac, &#8220;Dyma'r t&#226;n a'r coed; ond ble mae oen y poethoffrwm?&#8221; 8Dywedodd Abraham, &#8220;Duw ei hun fydd yn darparu oen y poethoffrwm, fy mab.&#8221; Ac felly aethant ill dau gyda'i gilydd.</div><div class="p"> 9Wedi iddynt gyrraedd i'r lle'r oedd Duw wedi dweud wrtho, adeiladodd Abraham allor, trefnodd y coed, a rhwymodd ei fab Isaac a'i osod ar yr allor, ar ben y coed. 10Yna estynnodd Abraham ei law, a chymryd y gyllell i ladd ei fab. 11Ond galwodd angel yr ARGLWYDD arno o'r nef, a dweud, &#8220;Abraham! Abraham!&#8221; Dywedodd yntau, &#8220;Dyma fi.&#8221; 12A dywedodd, &#8220;Paid &#226; gosod dy law ar y bachgen, na gwneud dim iddo; oherwydd gwn yn awr dy fod yn ofni Duw, gan nad wyt wedi gwrthod rhoi dy fab, dy unig fab, i mi.&#8221; 13Cododd Abraham ei olwg ac edrych, a dyna lle'r oedd hwrdd y tu &#244;l iddo wedi ei ddal gerfydd ei gyrn mewn drysni; aeth Abraham a chymryd yr hwrdd a'i offrymu yn boethoffrwm yn lle ei fab. 14Ac enwodd Abraham y lle hwnnw, &#8220;Yr ARGLWYDD sy'n darparu&#8221;; fel y dywedir hyd heddiw, &#8220;Ar fynydd yr ARGLWYDD fe ddarperir.&#8221;</div><div class="p"> 15Galwodd angel yr ARGLWYDD eilwaith o'r nef ar Abraham, 16a dweud, &#8220;Tyngais i mi fy hun,&#8221; medd yr ARGLWYDD, &#8220;oherwydd iti wneud hyn, heb wrthod rhoi dy fab, dy unig fab, 17bendithiaf di yn fawr, ac amlhau dy ddisgynyddion yn ddirfawr, fel s&#234;r y nefoedd ac fel y tywod ar lan y m&#244;r. Bydd dy ddisgynyddion yn meddiannu pyrth eu gelynion, 18a thrwyddynt bendithir holl genhedloedd y ddaear, am iti ufuddhau i'm llais.&#8221; 19Yna dychwelodd Abraham at ei lanciau ac aethant gyda'i gilydd i Beerseba; ac arhosodd Abraham yn Beerseba.</div><div class="s">Disgynyddion Nachor</div><div class="m"> 20Wedi'r pethau hyn, mynegwyd i Abraham, &#8220;Y mae Milca wedi geni plant i'th frawd Nachor: 21Hus ei gyntafanedig, a'i frawd Bus, Cemuel tad Aram, 22Cesed, Haso, Pildas, Idlaff, a Bethuel.&#8221; 23Bethuel oedd tad Rebeca. Ganwyd yr wyth hyn o Milca i Nachor, brawd Abraham. 24Hefyd esgorodd Reuma, ei ordderch, ar Teba, Gaham, Tahas a Maacha.</div>
 </div>
 </div>
</div>

<div class="version vid394 iso6393cym" data-vid="394" data-iso6393="cym">
 <div class="book bkGEN">
 <div class="chapter ch23" data-usfm="GEN.23.1+GEN.23.2+GEN.23.3+GEN.23.4+GEN.23.5+GEN.23.6+GEN.23.7+GEN.23.8+GEN.23.9+GEN.23.10+GEN.23.11+GEN.23.12+GEN.23.13+GEN.23.14+GEN.23.15+GEN.23.16+GEN.23.17+GEN.23.18+GEN.23.19+GEN.23.20">
 <div class="m">1Bu Sara fyw am gant dau ddeg a saith o flynyddoedd; dyna hyd ei hoes. 2Bu farw Sara yn Ciriath-arba, hynny yw Hebron, yng ngwlad Canaan; ac aeth Abraham i alaru am Sara, ac wylodd amdani. 3Wedi hynny cododd Abraham o &#373;ydd y marw, a dywedodd wrth yr Hethiaid, 4&#8220;Dieithryn ac ymdeithydd wyf yn eich mysg; rhowch i mi hawl ar fedd yn eich plith, er mwyn imi gael claddu fy marw.&#8221; 5Atebodd yr Hethiaid Abraham, a dweud wrtho, 6&#8220;Clyw ni, f'arglwydd; tywysog nerthol wyt ti yn ein plith. Cladda dy farw yn y gorau o'n beddau; ni wrthyd neb ohonom ei fedd iti i gladdu dy farw.&#8221; 7Yna cododd Abraham ac ymgrymu i'r Hethiaid, pobl y wlad, 8a dweud wrthynt, &#8220;Os ydych yn fodlon imi gladdu fy marw, gwrandewch arnaf, a deisyfwch trosof ar Effron fab Sohar 9iddo roi imi ogof Machpela, sy'n eiddo iddo ac yng nghwr ei faes. Rhodded hi i mi am y pris llawn, imi gael hawl ar fedd yn eich plith.&#8221; 10Yr oedd Effron yn eistedd gyda'r Hethiaid, a dywedodd wrth Abraham yng nghlyw'r Hethiaid a phawb oedd yn dod i mewn trwy borth ei ddinas, 11&#8220;Na, f'arglwydd, gwrando arnaf; rhof y maes i ti yn ogystal &#226;'r ogof sydd ynddo; yr wyf yn ei rhoi i ti yng ng&#373;ydd fy mhobl; cladda dy farw.&#8221; 12Yna ymgrymodd Abraham o flaen pobl y wlad, 13a dywedodd wrth Effron yn eu clyw, &#8220;Os felly, gwrando arnaf; yr wyf am roi i ti bris y maes; cymer hyn gennyf, er mwyn imi gael claddu fy marw yno.&#8221; 14Atebodd Effron Abraham a dweud wrtho, 15&#8220;Gwrando arnaf, f'arglwydd; darn o dir gwerth pedwar can sicl o arian, beth yw hynny rhyngom ni? Cladda dy farw.&#8221; 16Cytunodd Abraham ag Effron, a phwysodd iddo yr arian a grybwyllodd yng nghlyw'r Hethiaid, pedwar can sicl o arian, yn &#244;l pwysau'r marchnatwyr.</div><div class="p"> 17-18Felly y sicrhawyd i Abraham, yng ng&#373;ydd yr Hethiaid a phawb oedd yn dod i mewn trwy borth y ddinas, feddiant ar faes Effron yn Machpela, i'r dwyrain o Mamre. Cafodd ef y maes a'r ogof ynddo a phob coeden o fewn holl derfynau'r maes. 19Wedi hynny, claddodd Abraham ei wraig Sara yn yr ogof ym maes Machpela, i'r dwyrain o Mamre, hynny yw Hebron, yng ngwlad Canaan. 20Sicrhawyd gan yr Hethiaid y maes a'r ogof oedd ynddo yn gladdfa i Abraham.</div>
 </div>
 </div>
</div>

<div class="version vid394 iso6393cym" data-vid="394" data-iso6393="cym">
 <div class="book bkGEN">
 <div class="chapter ch24" data-usfm="GEN.24.1+GEN.24.2+GEN.24.3+GEN.24.4+GEN.24.5+GEN.24.6+GEN.24.7+GEN.24.8+GEN.24.9+GEN.24.10+GEN.24.11+GEN.24.12+GEN.24.13+GEN.24.14+GEN.24.15+GEN.24.16+GEN.24.17+GEN.24.18+GEN.24.19+GEN.24.20+GEN.24.21+GEN.24.22+GEN.24.23+GEN.24.24+GEN.24.25+GEN.24.26+GEN.24.27+GEN.24.28+GEN.24.29+GEN.24.30+GEN.24.31+GEN.24.32+GEN.24.33+GEN.24.34+GEN.24.35+GEN.24.36+GEN.24.37+GEN.24.38+GEN.24.39+GEN.24.40+GEN.24.41+GEN.24.42+GEN.24.43+GEN.24.44+GEN.24.45+GEN.24.46+GEN.24.47+GEN.24.48+GEN.24.49+GEN.24.50+GEN.24.51+GEN.24.52+GEN.24.53+GEN.24.54+GEN.24.55+GEN.24.56+GEN.24.57+GEN.24.58+GEN.24.59+GEN.24.60+GEN.24.61+GEN.24.62+GEN.24.63+GEN.24.64+GEN.24.65+GEN.24.66+GEN.24.67">
 <div class="m">1Yr oedd Abraham yn hen ac oedrannus, ac yr oedd yr ARGLWYDD wedi ei fendithio ef ym mhob dim. 2Yna dywedodd Abraham wrth y gwas hynaf yn ei d&#375;, yr un oedd yn gofalu am ei holl eiddo, &#8220;Gosod dy law dan fy nghlun, 3a pharaf iti dyngu i'r ARGLWYDD, Duw'r nefoedd a'r ddaear, na chymeri wraig i'm mab o ferched y Canaaneaid yr wyf yn byw yn eu plith, 4ond yr ei i'm gwlad ac at fy nhylwyth, i gymryd gwraig i'm mab Isaac.&#8221; 5Dywedodd y gwas wrtho, &#8220;Efallai na fydd y wraig am ddod ar fy &#244;l i'r wlad hon; a fydd raid i mi fynd &#226;'th fab yn &#244;l i'r wlad y daethost allan ohoni?&#8221; 6Dywedodd Abraham wrtho, &#8220;Gofala nad ei &#226;'m mab yn &#244;l yno. 7Yr ARGLWYDD, Duw'r nefoedd, yr un a'm cymerodd o d&#375; fy nhad ac o wlad fy ngeni, ac a lefarodd a thyngu wrthyf, a dweud, &#8216;Rhof y wlad hon i'th ddisgynyddion&#8217;, bydd ef yn anfon ei angel o'th flaen, ac fe gymeri wraig i'm mab oddi yno. 8Os na fydd y wraig am ddod ar dy &#244;l, yna byddi'n rhydd oddi wrth y llw hwn; ond paid &#226; mynd &#226;'m mab yn &#244;l yno.&#8221; 9Felly gosododd y gwas ei law dan glun ei feistr Abraham, a thyngu iddo am y mater hwn.</div><div class="p"> 10Yna cymerodd y gwas ddeg o gamelod ei feistr, a mynd ymaith a holl anrhegion ei feistr dan ei ofal, ac aeth i Aram-naharaim, i ddinas Nachor. 11Parodd i'r camelod orwedd y tu allan i'r ddinas, wrth y pydew d&#373;r, gyda'r hwyr, sef yr amser y byddai'r merched yn dod i godi d&#373;r. 12A dywedodd, &#8220;O ARGLWYDD, Duw fy meistr Abraham, rho lwyddiant i mi heddiw, a gwna garedigrwydd &#226;'m meistr Abraham. 13Dyma fi'n sefyll wrth y ffynnon dd&#373;r, a merched y ddinas yn dod i godi d&#373;r. 14Y ferch y dywedaf wrthi, &#8216;Gostwng dy st&#234;n, er mwyn i mi gael yfed&#8217;, a hithau'n ateb, &#8216;Yf, ac mi rof ddiod i'th gamelod hefyd&#8217;, bydded mai honno fydd yr un a ddarperaist i'th was Isaac. Wrth hyn y caf wybod iti wneud caredigrwydd &#226;'m meistr.&#8221; 15Cyn iddo orffen siarad, dyma Rebeca, a anwyd i Bethuel fab Milca, gwraig Nachor, brawd Abraham, yn dod allan &#226;'i st&#234;n ar ei hysgwydd. 16Yr oedd y ferch yn hardd odiaeth, yn wyryf, heb orwedd gyda g&#373;r. Aeth i lawr at y ffynnon, llanwodd ei st&#234;n, a daeth i fyny. 17Rhedodd y gwas i'w chyfarfod, a dweud, &#8220;Gad imi yfed ychydig dd&#373;r o'th st&#234;n.&#8221; 18Dywedodd hithau, &#8220;Yf, f'arglwydd,&#8221; a brysio i ostwng ei st&#234;n ar ei llaw, a rhoi diod iddo. 19Pan orffennodd roi diod iddo, dywedodd hi, &#8220;Codaf dd&#373;r i'th gamelod hefyd, nes iddynt gael digon.&#8221; 20Brysiodd i dywallt ei st&#234;n i'r cafn, a rhedeg eilwaith i'r ffynnon, a chodi d&#373;r i'w holl gamelod. 21Syllodd y g&#373;r arni, heb ddweud dim, i wybod a oedd yr ARGLWYDD wedi llwyddo'i daith ai peidio.</div><div class="p"> 22Pan orffennodd y camelod yfed, cymerodd y g&#373;r fodrwy aur yn pwyso hanner sicl, a dwy freichled yn pwyso deg sicl o aur i'w garddyrnau, 23ac meddai, &#8220;Dywed wrthyf, merch pwy wyt ti? A oes lle i ni aros noson yn nh&#375; dy dad?&#8221; 24Dywedodd hithau wrtho, &#8220;Merch Bethuel fab Milca a Nachor.&#8221; 25Ac ychwanegodd, &#8220;Y mae gennym ddigon o wellt a phorthiant, a lle i letya.&#8221; 26Ymgrymodd y g&#373;r i addoli'r ARGLWYDD, 27a dweud, &#8220;Bendigedig fyddo'r ARGLWYDD, Duw fy meistr Abraham, am nad ataliodd ei garedigrwydd a'i ffyddlondeb oddi wrth fy meistr. Arweiniodd yr ARGLWYDD fi ar fy nhaith i d&#375; brodyr fy meistr.&#8221;</div><div class="p"> 28Rhedodd y ferch a mynegi'r pethau hyn i dylwyth ei mam. 29Ac yr oedd gan Rebeca frawd o'r enw Laban, a rhedodd ef allan at y g&#373;r wrth y ffynnon. 30Pan welodd y fodrwy, a'r breichledau ar arddyrnau ei chwaer, a chlywed geiriau ei chwaer Rebeca am yr hyn a ddywedodd y g&#373;r wrthi, aeth at y g&#373;r oedd yn sefyll gyda'r camelod wrth y ffynnon. 31Dywedodd, &#8220;Tyrd i'r t&#375;, fendigedig yr ARGLWYDD; pam yr wyt yn sefyll y tu allan, a minnau wedi paratoi'r t&#375;, a lle i'r camelod?&#8221; 32Pan ddaeth y g&#373;r at y t&#375;, gollyngodd Laban y camelod, ac estyn gwellt a phorthiant iddynt, a rhoi d&#373;r i'r g&#373;r a'r dynion oedd gydag ef i olchi eu traed. 33Pan osodwyd bwyd o'i flaen, dywedodd y g&#373;r, &#8220;Nid wyf am fwyta nes imi ddweud fy neges.&#8221; Ac meddai Laban, &#8220;Traetha.&#8221;</div><div class="p"> 34Dywedodd, &#8220;Gwas Abraham wyf fi. 35Y mae'r ARGLWYDD wedi bendithio fy meistr yn helaeth, ac y mae yntau wedi llwyddo; y mae wedi rhoi iddo ddefaid ac ychen, arian ac aur, gweision a morynion, camelod ac asynnod. 36Ac y mae Sara gwraig fy meistr wedi geni mab iddo yn ei henaint; ac y mae fy meistr wedi rhoi ei holl eiddo i hwnnw. 37Parodd fy meistr i mi fynd ar fy llw, a dywedodd, &#8216;Paid &#226; chymryd gwraig i'm mab o blith merched y Canaaneaid yr wyf yn byw yn eu gwlad; 38ond dos i d&#375; fy nhad, ac at fy nhylwyth, i gymryd gwraig i'm mab.&#8217; 39Dywedais wrth fy meistr, &#8216;Efallai na ddaw'r wraig ar fy &#244;l.&#8217; 40Ond dywedodd yntau wrthyf, &#8216;Bydd yr ARGLWYDD, yr wyf yn rhodio ger ei fron, yn anfon ei angel gyda thi ac yn llwyddo dy daith. Os cymeri wraig i'm mab o'm tylwyth ac o d&#375; fy nhad, 41yna byddi'n rhydd oddi wrth fy llw; os doi at fy nhylwyth, a hwythau'n gwrthod ei rhoi iti, byddi hefyd yn rhydd oddi wrth fy llw.&#8217; 42Pan ddeuthum heddiw at y ffynnon, dywedais, &#8216;O ARGLWYDD, Duw fy meistr Abraham, os wyt am lwyddo fy nhaith yn awr, 43tra wyf yn sefyll wrth y ffynnon dd&#373;r, bydded mai'r ferch ifanc a ddaw allan i godi d&#373;r ac yna, pan ddywedaf wrthi, &#8220;Rho i mi ychydig dd&#373;r i'w yfed o'th st&#234;n&#8221;, 44fydd yn ateb, &#8220;Yf, a chodaf dd&#373;r i'th gamelod hefyd&#8221;, bydded mai honno fydd y wraig y mae'r ARGLWYDD wedi ei darparu i fab fy meistr.&#8217; 45Cyn i mi orffen gwneud fy nghais, dyma Rebeca yn dod allan &#226;'i st&#234;n ar ei hysgwydd; aeth i lawr at y ffynnon a chodi d&#373;r. Dywedais wrthi, &#8216;Gad imi yfed.&#8217; 46Brysiodd hithau i ostwng ei st&#234;n oddi ar ei hysgwydd, a dywedodd, &#8216;Yf, a rhof ddiod i'th gamelod hefyd.&#8217; Yfais, a rhoes hithau ddiod i'r camelod. 47Yna gofynnais iddi, &#8216;Merch pwy wyt ti?&#8217; Ac meddai hithau, &#8216;Merch Bethuel fab Nachor a Milca.&#8217; Yna gosodais y fodrwy yn ei thrwyn, a'r breichledau am ei garddyrnau. 48Ymgrymais i addoli'r ARGLWYDD, a bendithiais yr ARGLWYDD, Duw fy meistr Abraham, a arweiniodd fi yn y ffordd iawn i gymryd merch brawd fy meistr i'w fab. 49Yn awr, os ydych am wneud caredigrwydd a ffyddlondeb i'm meistr, dywedwch wrthyf; ac onid e, dywedwch wrthyf, fel y gallaf droi ar y llaw dde neu'r chwith.&#8221;</div><div class="p"> 50Yna atebodd Laban a Bethuel, a dweud, &#8220;Oddi wrth yr ARGLWYDD y daeth hyn; ni allwn ni ddweud dim wrthyt, na drwg na da. 51Dyma Rebeca o'th flaen; cymer hi a dos. A bydded yn wraig i fab dy feistr, fel y dywedodd yr ARGLWYDD.&#8221;</div><div class="p"> 52Pan glywodd gwas Abraham eu geiriau, ymgrymodd i'r llawr gerbron yr ARGLWYDD, 53ac estynnodd dlysau o arian ac aur, a gwisgoedd, a'u rhoi i Rebeca; rhoddodd hefyd anrhegion gwerthfawr i'w brawd ac i'w mam. 54A bwytaodd ac yfodd, ef a'r dynion oedd gydag ef, ac aros yno noson. Pan godasant yn y bore, dywedodd, &#8220;Gadewch imi fynd at fy meistr.&#8221; 55Ac meddai ei brawd a'i mam, &#8220;Gad i'r ferch aros gyda ni am o leiaf ddeg diwrnod; wedi hynny caiff fynd.&#8221; 56Ond dywedodd ef wrthynt, &#8220;Peidiwch &#226;'m rhwystro, gan i'r ARGLWYDD lwyddo fy nhaith; gadewch imi fynd at fy meistr.&#8221; 57Yna dywedasant, &#8220;Galwn ar y ferch, a gofynnwn iddi hi.&#8221; 58A galwasant ar Rebeca, a dweud wrthi, &#8220;A ei di gyda'r g&#373;r hwn?&#8221; Atebodd hithau, &#8220;Af.&#8221; 59Felly gollyngasant eu chwaer Rebeca a'i mamaeth, a gwas Abraham a'i ddynion, 60a bendithio Rebeca, a dweud wrthi,</div><div class="b"></div><div class="q">&#8220;Tydi, ein chwaer, boed iti fynd</div><div class="q">yn filoedd o fyrddiynau,</div><div class="q">a bydded i'th ddisgynyddion</div><div class="q">etifeddu porth eu gelynion.&#8221;</div><div class="b"></div><div class="m"> 61Yna cododd Rebeca a'i morynion, a marchogaeth ar y camelod gan ddilyn y g&#373;r; felly cymerodd y gwas Rebeca a mynd ymaith.</div><div class="p"> 62Yr oedd Isaac wedi dod o Beer-lahai-roi ac yn byw yn ardal y Negef. 63Pan oedd Isaac allan yn myfyrio yn y maes fin nos, cododd ei olygon i edrych, a gwelodd gamelod yn dod. 64Cododd Rebeca hefyd ei golygon, a phan welodd Isaac, disgynnodd oddi ar y camel, 65a gofyn i'r gwas, &#8220;Pwy yw'r g&#373;r acw sy'n cerdded yn y maes tuag atom?&#8221; Atebodd y gwas, &#8220;Dyna fy meistr.&#8221; Cymerodd hithau orchudd a'i wisgo. 66Ac adroddodd y gwas wrth Isaac am bopeth yr oedd wedi ei wneud. 67Yna daeth Isaac &#226; Rebeca i mewn i babell ei fam Sara, a'i chymryd yn wraig iddo. Carodd Isaac Rebeca, ac felly cafodd gysur ar &#244;l marw ei fam.</div>
 </div>
 </div>
</div>

<div class="version vid394 iso6393cym" data-vid="394" data-iso6393="cym">
 <div class="book bkGEN">
 <div class="chapter ch25" data-usfm="GEN.25.1+GEN.25.2+GEN.25.3+GEN.25.4+GEN.25.5+GEN.25.6+GEN.25.7+GEN.25.8+GEN.25.9+GEN.25.10+GEN.25.11+GEN.25.12+GEN.25.13+GEN.25.14+GEN.25.15+GEN.25.16+GEN.25.17+GEN.25.18+GEN.25.19+GEN.25.20+GEN.25.21+GEN.25.22+GEN.25.23+GEN.25.24+GEN.25.25+GEN.25.26+GEN.25.27+GEN.25.28+GEN.25.29+GEN.25.30+GEN.25.31+GEN.25.32+GEN.25.33+GEN.25.34">
 <div class="m">1Cymerodd Abraham wraig arall o'r enw Cetura. 2Ohoni hi ganwyd iddo Simran, Jocsan, Medan, Midian, Isbac a Sua. 3Jocsan oedd tad Seba a Dedan; a meibion Dedan oedd Assurim, Letusim a Lewmmim. 4Meibion Midian oedd Effa, Effer, Hanoch, Abida ac Eldaa. Yr oedd y rhain i gyd yn blant Cetura. 5Rhoddodd Abraham ei holl eiddo i Isaac. 6Ond tra oedd eto'n fyw, yr oedd Abraham wedi rhoi anrhegion i feibion ei wragedd gordderch, ac wedi eu hanfon ymaith oddi wrth ei fab Isaac, draw i wlad ddwyreiniol.</div><div class="s">Marw Abraham a'i Gladdu</div><div class="m"> 7Yr oedd oes gyfan Abraham yn gant saith deg a phump o flynyddoedd. 8Anadlodd Abraham ei anadl olaf, a bu farw wedi oes hir, yn hen ac oedrannus; a chladdwyd ef gyda'i dylwyth. 9Claddwyd ef gan ei feibion Isaac ac Ismael yn ogof Machpela, ym maes Effron fab Sohar yr Hethiad, i'r dwyrain o Mamre, 10y maes yr oedd Abraham wedi ei brynu gan yr Hethiaid. Yno y claddwyd Abraham gyda'i wraig Sara. 11Wedi marw Abraham bendithiodd Duw ei fab Isaac, ac arhosodd Isaac ger Beer-lahai-roi.</div><div class="s">Disgynyddion Ismael</div><div class="r"> 1 Cron. 1:28&#8211;31</div><div class="m"> 12Dyma genedlaethau Ismael fab Abraham, a anwyd iddo o Hagar yr Eifftes, morwyn Sara. 13Dyma enwau meibion Ismael, yn nhrefn eu geni: Nebaioth, cyntafanedig Ismael, a Cedar, Adbeel, Mibsam, 14Misma, Duma, Massa, 15Hadad, Tema, Jetur, Naffis a Cedema. 16Dyna feibion Ismael, a dyna enwau deuddeg tywysog y llwythau yn &#244;l eu trefi a'u gwersylloedd. 17Hyd oes Ismael oedd cant tri deg a saith o flynyddoedd; anadlodd ei anadl olaf, a chladdwyd ef gyda'i dylwyth. 18Yr oeddent yn trigo o Hafila hyd Sur, i'r dwyrain o'r Aifft, i gyfeiriad Asyria; yr oeddent yn erbyn eu holl frodyr.</div><div class="s">Geni Esau a Jacob</div><div class="m"> 19Dyma genedlaethau Isaac fab Abraham: tad Isaac oedd Abraham, 20ac yr oedd Isaac yn ddeugain mlwydd oed pan gymerodd yn wraig Rebeca ferch Bethuel yr Aramead o Padan Aram, chwaer Laban yr Aramead. 21A gwedd&#239;odd Isaac ar yr ARGLWYDD dros ei wraig, am ei bod heb eni plentyn. Atebodd yr ARGLWYDD ei weddi, a beichiogodd ei wraig Rebeca. 22Aflonyddodd y plant ar ei gilydd yn ei chroth, a dywedodd hithau, &#8220;Pam y mae fel hyn arnaf?&#8221;#25:22 Tebygol. Hebraeg yn aneglur. Aeth i ymofyn &#226;'r ARGLWYDD, 23a dywedodd yr ARGLWYDD wrthi,</div><div class="b"></div><div class="q">&#8220;Dwy genedl sydd yn dy groth,</div><div class="q">a gwahenir dau lwyth o'th fru,</div><div class="q">bydd y naill yn gryfach na'r llall,</div><div class="q">a'r hynaf yn gwasanaethu'r ieuengaf.&#8221;</div><div class="b"></div><div class="m"> 24Pan ddaeth ei dyddiau i esgor, yr oedd gefeilliaid yn ei chroth. 25Daeth y cyntaf allan yn goch, a'i holl gorff fel mantell flewog; am hynny galwyd ef Esau. 26Wedyn daeth ei frawd allan, a'i law yn gafael yn sawdl Esau; am hynny galwyd ef Jacob#25:26 H.y., Y mae'n gafael yn sawdl, neu, Yn disodli.. Yr oedd Isaac yn drigain oed pan anwyd hwy.</div><div class="s">Esau'n Gwerthu ei Enedigaeth-fraint</div><div class="m"> 27Tyfodd y bechgyn, a daeth Esau yn heliwr medrus, yn &#373;r y maes; ond yr oedd Jacob yn &#373;r tawel, yn byw mewn pebyll. 28Yr oedd Isaac yn hoffi Esau, am ei fod yn bwyta o'i helfa; ond yr oedd Rebeca yn hoffi Jacob.</div><div class="p"> 29Un tro pan oedd Jacob yn berwi cawl, daeth Esau o'r maes ar ddiffygio. 30A dywedodd Esau wrth Jacob, &#8220;Gad imi fwyta o'r cawl coch yma, oherwydd yr wyf ar ddiffygio.&#8221; Dyna pam y galwyd ef Edom#25:30 H.y., Coch. Cymh. adn. 25 uchod.. 31Dywedodd Jacob, &#8220;Gwertha imi'n awr dy enedigaeth-fraint.&#8221; 32A dywedodd Esau, &#8220;Pa les yw genedigaeth-fraint i mi, a minnau ar fin marw?&#8221; 33Dywedodd Jacob, &#8220;Dos ar dy lw i mi yn awr.&#8221; Felly aeth ar ei lw, a gwerthu ei enedigaeth-fraint i Jacob. 34Yna rhoddodd Jacob fara a chawl ffacbys i Esau; bwytaodd ac yfodd, ac yna codi a mynd ymaith. Fel hyn y diystyrodd Esau ei enedigaeth-fraint.</div>
 </div>
 </div>
</div>

<div class="version vid394 iso6393cym" data-vid="394" data-iso6393="cym">
 <div class="book bkGEN">
 <div class="chapter ch26" data-usfm="GEN.26.1+GEN.26.2+GEN.26.3+GEN.26.4+GEN.26.5+GEN.26.6+GEN.26.7+GEN.26.8+GEN.26.9+GEN.26.10+GEN.26.11+GEN.26.12+GEN.26.13+GEN.26.14+GEN.26.15+GEN.26.16+GEN.26.17+GEN.26.18+GEN.26.19+GEN.26.20+GEN.26.21+GEN.26.22+GEN.26.23+GEN.26.24+GEN.26.25+GEN.26.26+GEN.26.27+GEN.26.28+GEN.26.29+GEN.26.30+GEN.26.31+GEN.26.32+GEN.26.33+GEN.26.34+GEN.26.35">
 <div class="m">1Bu newyn yn y wlad, heblaw'r newyn a fu gynt yn nyddiau Abraham, ac aeth Isaac i Gerar at Abimelech brenin y Philistiaid. 2Yr oedd yr ARGLWYDD wedi ymddangos iddo, a dweud, &#8220;Paid &#226; mynd i lawr i'r Aifft; aros yn y wlad a ddywedaf fi wrthyt. 3Ymdeithia yn y wlad hon, a byddaf gyda thi i'th fendithio; oherwydd rhoddaf yr holl wledydd hyn i ti ac i'th ddisgynyddion, a chadarnhaf y llw a dyngais wrth dy dad Abraham. 4Amlhaf dy ddisgynyddion fel s&#234;r y nefoedd, a rhoi iddynt yr holl wledydd hyn. Bendithir holl genhedloedd y ddaear trwy dy ddisgynyddion. 5Bydd hyn am i Abraham wrando ar fy llais, a chadw fy ngofynion, fy ngorchmynion, fy neddfau a'm cyfreithiau.&#8221; 6Felly arhosodd Isaac yn Gerar.</div><div class="p"> 7Pan ofynnodd gw&#375;r y lle ynghylch ei wraig, dywedodd, &#8220;Fy chwaer yw hi&#8221;, am fod arno ofn dweud, &#8220;Fy ngwraig yw hi&#8221;, rhag i w&#375;r y lle ei ladd#26:7 Hebraeg, fy lladd i. o achos Rebeca; oherwydd yr oedd hi'n brydferth. 8Wedi iddo fod yno am ysbaid, edrychodd Abimelech brenin y Philistiaid trwy'r ffenestr a chanfod Isaac yn anwesu ei wraig Rebeca. 9Yna galwodd Abimelech ar Isaac, a dweud, &#8220;Y mae'n amlwg mai dy wraig yw hi; pam y dywedaist, &#8216;Fy chwaer yw hi&#8217;?&#8221; Dywedodd Isaac wrtho, &#8220;Am imi feddwl y byddwn farw o'i hachos hi.&#8221; 10Dywedodd Abimelech, &#8220;Beth yw hyn yr wyt wedi ei wneud i ni? Hawdd y gallasai un o'r bobl orwedd gyda'th wraig, ac i ti ddwyn euogrwydd arnom.&#8221; 11Felly rhybuddiodd Abimelech yr holl bobl a dweud, &#8220;Lleddir y sawl a gyffyrdda &#226;'r g&#373;r hwn neu &#226;'i wraig.&#8221;</div><div class="p"> 12Heuodd Isaac yn y tir hwnnw, a medi'r flwyddyn honno ar ei ganfed, a bendithiodd yr ARGLWYDD ef. 13Llwyddodd y g&#373;r, a chynyddodd nes dod yn gyfoethog iawn. 14Yr oedd yn berchen defaid ac ychen, a llawer o weision, fel bod y Philistiaid yn cenfigennu wrtho. 15Caeodd y Philistiaid yr holl bydewau a gloddiodd y gweision yn nyddiau ei dad Abraham a'u llenwi &#226; phridd, 16a dywedodd Abimelech wrth Isaac, &#8220;Dos oddi wrthym, oherwydd aethost yn gryfach o lawer na ni.&#8221;</div><div class="p"> 17Felly ymadawodd Isaac oddi yno, a gwersyllodd yn nyffryn Gerar ac aros yno. 18Ac ailgloddiodd Isaac y pydewau d&#373;r a gloddiwyd yn nyddiau ei dad Abraham, ac a gaewyd gan y Philistiaid ar &#244;l marw Abraham; a galwodd hwy wrth yr un enwau &#226;'i dad. 19Ond pan gloddiodd gweision Isaac yn y dyffryn, a chael yno ffynnon o dd&#373;r yn tarddu, 20bu cynnen rhwng bugeiliaid Gerar a bugeiliaid Isaac, a dywedasant, &#8220;Ni biau'r d&#373;r.&#8221; Felly enwodd y ffynnon Esec#26:20 H.y., Cynnen., am iddynt godi cynnen ag ef. 21Yna cloddiasant bydew arall, a bu cynnen yngl&#375;n &#226; hwnnw hefyd; felly enwodd ef Sitna#26:21 H.y., Gelyniaeth.. 22Symudodd oddi yno a chloddio pydew arall, ac ni bu cynnen yngl&#375;n &#226; hwnnw; felly enwodd ef Rehoboth#26:22 H.y., Lle helaeth., a dweud, &#8220;Rhoes yr ARGLWYDD le helaeth i ni, a byddwn ffrwythlon yn y wlad.&#8221;</div><div class="s">Cytundeb rhwng Abimelech ac Isaac</div><div class="m"> 23Aeth Isaac oddi yno i Beerseba. 24Ac un noson ymddangosodd yr ARGLWYDD iddo, a dweud, &#8220;Myfi yw Duw Abraham dy dad; paid ag ofni, oherwydd yr wyf fi gyda thi. Bendithiaf di ac amlhaf dy ddisgynyddion er mwyn fy ngwas Abraham.&#8221; 25Felly adeiladodd yno allor, a galw ar enw'r ARGLWYDD; cododd ei babell yno, a chloddiodd gweision Isaac ffynnon yno. 26Yna daeth Abimelech ato o Gerar, gydag Ahussath ei gynghorwr a Phichol pennaeth ei fyddin. 27Gofynnodd Isaac iddynt, &#8220;Pam yr ydych wedi dod ataf, gan i chwi fy nghas&#225;u a'm gyrru oddi wrthych?&#8221; 28Atebasant hwythau, &#8220;Gwelsom yn eglur fod yr ARGLWYDD gyda thi; am hynny fe ddywedwn, &#8216;Bydded llw rhyngom&#8217;, a gwnawn gyfamod &#226; thi, 29na wnei di ddim drwg i ni, yn union fel na fu i ni gyffwrdd &#226; thi, na gwneud dim ond daioni iti a'th anfon ymaith mewn heddwch. Yn awr, ti yw bendigedig yr ARGLWYDD.&#8221; 30Yna, gwnaeth wledd iddynt, a bwytasant ac yfed. 31Yn y bore codasant yn gynnar a thyngu llw i'w gilydd; ac anfonodd Isaac hwy ymaith, ac aethant mewn heddwch. 32Daeth gweision Isaac y diwrnod hwnnw a mynegi iddo am y pydew yr oeddent wedi ei gloddio, a dweud wrtho, &#8220;Cawsom dd&#373;r.&#8221; 33Galwodd yntau ef Seba#26:33 H.y., Llw, neu, Saith.; am hynny Beerseba yw enw'r ddinas hyd heddiw.</div><div class="s">Gwragedd Esau</div><div class="m"> 34Pan oedd Esau'n ddeugain mlwydd oed, priododd Judith ferch Beeri yr Hethiad, a hefyd Basemath ferch Elon yr Hethiad; 35a buont yn achos gofid i Isaac a Rebeca.</div>
 </div>
 </div>
</div>

<div class="version vid394 iso6393cym" data-vid="394" data-iso6393="cym">
 <div class="book bkISA">
 <div class="chapter ch52" data-usfm="ISA.52.7+ISA.52.8+ISA.52.9+ISA.52.10+ISA.52.11+ISA.52.12+ISA.52.13+ISA.52.14+ISA.52.15">
 <div class="q">7Mor weddaidd ar y mynyddoedd yw traed y negesydd</div><div class="q">sy'n cyhoeddi heddwch, yn datgan daioni, yn cyhoeddi iachawdwriaeth;</div><div class="q">sy'n dweud wrth Seion, &#8220;Dy Dduw sy'n teyrnasu.&#8221;</div><div class="q"> 8Clyw, y mae dy wylwyr yn codi eu llais</div><div class="q">ac yn bloeddio'n llawen gyda'i gilydd;</div><div class="q">&#226;'u llygaid eu hunain y gwelant</div><div class="q">yr ARGLWYDD yn dychwelyd i Seion.</div><div class="q"> 9Bloeddiwch, cydganwch, chwi adfeilion Jerwsalem,</div><div class="q">oherwydd tosturiodd yr ARGLWYDD wrth ei bobl,</div><div class="q">a gwaredodd Jerwsalem.</div><div class="q"> 10Dinoethodd yr ARGLWYDD ei fraich sanctaidd</div><div class="q">yng ng&#373;ydd yr holl genhedloedd,</div><div class="q">ac fe w&#234;l holl gyrrau'r ddaear</div><div class="q">iachawdwriaeth ein Duw ni.</div><div class="b"></div><div class="q"> 11Allan! Allan! Ymaith &#226; chwi!</div><div class="q">Peidiwch &#226; chyffwrdd &#226; dim aflan.</div><div class="q">Ewch allan o'i chanol, glanhewch eich hunain,</div><div class="q">chwi sy'n cludo llestri'r ARGLWYDD.</div><div class="q"> 12Nid ar ffrwst yr ewch allan,</div><div class="q">ac nid fel ffoaduriaid y byddwch yn ymadael,</div><div class="q">oherwydd bydd yr ARGLWYDD ar y blaen,</div><div class="q">a Duw Israel y tu cefn i chwi.</div><div class="s">Y Gwas Dioddefus</div><div class="q"> 13Yn awr, bydd fy ngwas yn llwyddo;</div><div class="q">fe'i codir, a'i ddyrchafu, a bydd yn uchel iawn.</div><div class="q"> 14Ar y pryd roedd llawer yn synnu ato#52:14 Felly rhai llawysgrifau. TM, atat.&#8212;</div><div class="q">roedd ei wedd yn rhy hagr i ddyn,</div><div class="q">a'i bryd yn hyllach na neb dynol,</div><div class="q"> 15a phobloedd lawer yn troi i ffwrdd rhag ei weld,</div><div class="q">a brenhinoedd yn fud o'i blegid.</div><div class="q">Ond byddant yn gweld peth nas eglurwyd iddynt,</div><div class="q">ac yn deall yr hyn na chlywsant amdano.</div>
 </div>
 </div>
</div>

<div class="version vid394 iso6393cym" data-vid="394" data-iso6393="cym">
 <div class="book bkISA">
 <div class="chapter ch53" data-usfm="ISA.53.1+ISA.53.2+ISA.53.3+ISA.53.4+ISA.53.5+ISA.53.6+ISA.53.7+ISA.53.8+ISA.53.9+ISA.53.10+ISA.53.11+ISA.53.12">
 <div class="q">1Pwy a gredai'r hyn a glywsom?</div><div class="q">I bwy y datguddiwyd braich yr ARGLWYDD?</div><div class="q"> 2Fe dyfodd o'i flaen fel blaguryn,</div><div class="q">ac fel gwreiddyn mewn tir sych;</div><div class="q">nid oedd na phryd na thegwch iddo,</div><div class="q">na harddwch i'w hoffi wrth inni ei weld.</div><div class="q"> 3Roedd wedi ei ddirmygu a'i wrthod gan eraill,</div><div class="q">yn &#373;r clwyfedig, cyfarwydd &#226; dolur;</div><div class="q">yr oeddem fel pe'n cuddio'n hwynebau oddi wrtho,</div><div class="q">yn ei ddirmygu ac yn ei anwybyddu.</div><div class="q"> 4Eto, ein dolur ni a gymerodd,</div><div class="q">a'n gwaeledd ni a ddygodd&#8212;</div><div class="q">a ninnau'n ei gyfrif wedi ei glwyfo</div><div class="q">a'i daro gan Dduw, a'i ddarostwng.</div><div class="q"> 5Ond archollwyd ef am ein troseddau ni,</div><div class="q">a'i ddryllio am ein camweddau ni;</div><div class="q">roedd pris ein heddwch ni arno ef,</div><div class="q">a thrwy ei gleisiau ef y cawsom ni iach&#226;d.</div><div class="q"> 6Rydym ni i gyd wedi crwydro fel defaid,</div><div class="q">pob un yn troi i'w ffordd ei hun;</div><div class="q">a rhoes yr ARGLWYDD arno ef</div><div class="q">ein beiau ni i gyd.</div><div class="q"> 7Fe'i gorthrymwyd a'i ddarostwng,</div><div class="q">ond nid agorai ei enau;</div><div class="q">arweiniwyd ef fel oen i'r lladdfa,</div><div class="q">ac fel y bydd dafad yn ddistaw yn llaw'r cneifiwr,</div><div class="q">felly nid agorai yntau ei enau.</div><div class="q"> 8Cymerwyd ef ymaith heb ei roi ar brawf na'i farnu&#8212;</div><div class="q">pwy oedd yn malio am ei dynged?</div><div class="q">Fe'i torrwyd o dir y rhai byw,</div><div class="q">a'i daro am drosedd fy mhobl.</div><div class="q"> 9Rhoddwyd iddo fedd gyda'r rhai drygionus,</div><div class="q">a beddrod#53:9 Felly Sgr&#244;l. TM, ac yn ei farwolaeth. gyda'r troseddwyr#53:9 Tebygol. Hebraeg, cyfoethog.,</div><div class="q">er na wnaethai niwed i neb</div><div class="q">ac nad oedd twyll yn ei enau.</div><div class="b"></div><div class="q"> 10Yr ARGLWYDD a fynnai ei ddryllio</div><div class="q">a gwneud iddo ddioddef.</div><div class="q">Pan rydd ei fywyd yn aberth dros bechod,</div><div class="q">fe w&#234;l ei had, fe estyn ei ddyddiau,</div><div class="q">ac fe lwydda ewyllys yr ARGLWYDD yn ei law ef.</div><div class="q"> 11Wedi helbulon ei fywyd fe w&#234;l oleuni#53:11 Felly Sgr&#244;l a Groeg. TM heb oleuni.,</div><div class="q">a chael ei fodloni yn ei wybodaeth;</div><div class="q">bydd fy ngwas#53:11 Felly rhai llawysgrifau. TM yn ychwanegu cyfiawn. yn cyfiawnhau llawer,</div><div class="q">ac yn dwyn eu camweddau.</div><div class="q"> 12Am hynny rhof iddo ran gyda'r mawrion</div><div class="q">ac fe ranna'r ysbail gyda'r cedyrn,</div><div class="q">oherwydd iddo dywallt ei fywyd i farwolaeth,</div><div class="q">a chael ei gyfrif gyda throseddwyr,</div><div class="q">a dwyn pechodau llaweroedd,</div><div class="q">ac eiriol dros y troseddwyr.</div>
 </div>
 </div>
</div>

40 ቀናትን ከኢየሱስ ጋርSampl

መጀመሪያ

ዘፍጥ 1:1 - 26:5፣ ኢሣ 52:7-53:12

Ysgrythur

Am y Cynllun hwn

Cynlluniau Tebyg