1 MAKABAYO 1
1
Alekisanda Mukali
1Alekisanda mwana wa Filipu, warulanga mu shivala shia Kitimu, yaseera khandi nakuura Mwami Dario wa Perisia nende Media; niyamiha havukono hehe. Mumatukhu kenako, Alekisanda yali wa yamihakhu shivala shia Vaguriki. 2Yakwana maahe manyishi, navukula ni tsingulu mataala kavo kali nikumbakhwa ni tsimbinga. Yiira vami mu vivala vienevo. 3Yatsililila khukwana, khali shia havundu hosi khulilova, nayaaya miandu chia vandu vi tsimbia tsindi tsinyishi. Lukhumalilikha, lwa vandu voosi vamenyanga mu vulindi vulahi, mumatukhu ka yali niyamihanga, yichinjilila khandi niyikhuminya mwene. 4Yalaanga halala mukaanda kwa vasikali vi tsingulu, niyamiha vivala, vandu vi tsimbia tsindi, nende vimilili, nivamurunga vushuru.
5Matukhu mati nikakhavira, yaalwala nalola khuli atsitsanga khukhutsa. 6Nalwo lwa yalaanga halala vimilili vali nivaheelwa luyali va yakholanga navo mihinzilu, khandi va yali niyavilukha navo, manavakavila vwami vwevwe lwa yali nashili mwoyo. 7Lwa Alekisanda yali niyakhamiha khumihika likhomi na chivili, yamanya nakhutsa.
8Niyakhutsa khale, shia mulala khu vimilili venavo yaraanga khwamiha havundu ha yali niyakavulilwa. 9Shia mwimilili wosi yaraanga khwamiha mu lusomo lwelwe, Alekisanda niyakhutsa. Khali vitsukhulu vavo vamiha inyuma wavo khumihika minyishi, nivakhola vutamanu vunyishi khulilova.
Antioko Epifane nende Vayahudi vachaya Malako
10Shirina shiu vwoni shilala shiarula mu vimilili venavo, nali Antioko Epifane, wali nali mwana wu Mwami Antioko. Yali wavohwa mu litaala lia Roma. Yaraanga khwamiha shivala shia Vaguriki khumuhika kwi imia indala makhomi kavaka na saba.
11Mumatukhu kenako, vandu valala vali nivachaya malako vanyolekha khurula Israeli, khali nivakoyanyinya vandu vanyishi. Vavoolanga, “Chendi khutsi khukhola lilakano na vandu vi tsimbia tsindi vamenyanga himbi na khutsi, shichila lwa khwahukha khurula khuvo matiinyu kamenya nikakhukwilanga.” 12Makhuva kenako ka vayaanzitsa. 13Valala khu vandu venavo, vasimukha nivatsia khulola Mwami Antioko. Yavavoolela valondenje mechitso ka vandu vi tsimbia tsindi. 14Nalwo lwa vumbakha shikuri shi mivaayo mu Yerusalemi, khulondokhana khuli vandu vi tsimbia tsindi vumbakhanga. 15Varulitsa khu mmbili kwavo vimanyilu viu khushevwa, nivambakhana khulonda lilakano litakatifu. Vandu vi tsimbia tsindi viyunga navo, manivakorela mu likhola vindu vitamanu.
16Lwa Mwami Antioko yalola khuli vwamihi vwevwe vuli ni tsingulu, yirulitsa nu mwoyo kwosi khuva Mwami wa Misri, khwamiha vivala vivili vienevo. 17Yaseera shivala shia Misri halala nu mukaanda kwa vasikali veve, makaare kiliihe, tsinzeku nende vasikali vi tsifarasi, khandi vindu viu khwelemela mu inyanza. 18Yakwana Mwami Putolemi wa Misri, ma Mwami Putolemi niyilukha. Vandu vanyishi vasalilitswa tsinguma, na vandi nivakhutsa. 19Vakumila ni tsingulu mataala kumbakhwa ni tsimbinga mu shivala shia Misri. Yayaaya shia shindu shiosi mu shivala shia Misri.
Khuli Antioko Yatambitsa Vayahudi
20Lwa yali niyakhavukula ni tsingulu shivala shia Misri, Antioko yakalukha khumuhika kwi imia indala makhomi kane na chivaka. Yakwana Israeli natukha mu litaala likali lia Yerusalemi. 21Yinjila mu Litempeli nu khwichinjilila, navukula vwaali vwali nu vwalombwa khu itsahabu, shikuru shi itaaha yu khwashitsa vulavu, halala ni vindu viosi viali nivili mulio. 22Yavukula khandi imesa yi mikati mitakatifu, vikombe vi vihanwa vi idivai, tsisahani, tsinjoo tsialombwa khu itsahabu, tsitaachi nende vindu viasiaya khu itsahabu, viali niviavikhwa imbeli wi Litempeli. Yarulitsaho vindu vienevo viosi. 23Yavukula ifetsa nende itsahabu, halala ni vindu viu vukuuli vululu. Yavukula khandi livishilu liali liaviswa, lia yali niyanyola. 24Yavivukula viosi, natsia mu shivala shieshie. Yiira vandu vanyishi, khandi nalomoloma nu khwichinjilila.
25Tsikhwili tsiahulilikhana shia havundu hosi mu shivala shia Israeli;
26vamihi nende vimilili valila tsikhwili nu vuveleli mu mwoyo,
vakhana vavukha nende vasatsa vavukha vateteshela,
likoondo lia vandu vakhali nilikora.
27Shia musatsa wosi waselelanga mwiiha yimba lwimbo lwi khwikhula,
shia mwiiha wosi yali wikhale munzu mwemwe niyikhulanga.
28Khali shivala shiatechela shichila vandu vamenyanga mushio;
khali vandu vi inzu ya Yakobo nivanyola tsisoni.
29Mihika chivili nichiakhavira, Mwami Antioko yaruma mwimilili wa vasololi vu vushuru mu mataala ka Yudeya. Yinjila mu Yerusalemi nu mukaanda kwa vasikali vanyishi. 30Yavakaatila mulilomoloma liu khwenya khulera milembe, nivamusuuvila; navutswa nonoho yakwana litaala lienelo. Yalikuura, khandi nativitsa Vaisraeli vanyishi. 31Yayaaya shia shindu shiosi mu litaala likali lia Yerusalemi, nalisamba nu mulilu. Yasambulanyinya tsinzu tsiali tsia votokhanwa na masisi. 32Vavukula vakhali nende vaana, khali ni tsing'ombe.
33Mwami Antioko halala nu mukaanda kwekwe kwa vasikali, vumbakha masisi maraambi nende minaara chi tsingulu khuvotokhana litaala likali lia Daudi, nikwa imbinga yavo. 34Vavikhayo vandu vooni, nivali vandu vali nivachaya malako, khulindayo. 35Valerayo viuchi nende shiukhulia, vindu via vali nivayaayi mu Yerusalemi. Khali imbinga yeneyo yamanya nikwa shindu shiu khulerela vandu matiinyu mu litaala likali.
36Imbinga yali shindu shiu khurishitsa khu Litempeli,
shindu shilitsa khutsililila khuva shitamanu khu Israeli.
37Vandu vavula vutamanu vwosi vasinzwa khu tsindulu tsia Havundu Hatakatifu;
khali Havundu Hatakatifu nihononyinywa.
38Vandu va Yerusalemi vilukha shichila vo,
litaala likali liamanya nilikwa lia vandu vacheni vamenyamu;
liakwa shindu shicheni khu vandu vivulwamu,
khali vaana valio valivilila.
39Havundu hatakatifu halio hativitswa nakwa shiangalangwi;
milukha chialio chiakalukhana nichikwa lwikhulu,
litukhu li Lisabato nililera tsisoni,
luyali lwalio nu lwononyinywa.
40Tsisoni tsietsie tsia yanyola tsialekhanywa nu vukhumi vwevwe vwa khale;
vwiloli vwevwe vwakalukhana nuvukwa lwikhulu.
41Nalwo lwa Mwami Antioko yahandichila vandu veve voosi veve shindu shilala, 42khandi ndi shia mundu wosi khulekhana nu mwiima kwekwe kwa akholanga. 43Vandu vi tsimbia tsindi tsiosi vahuchilila khulonda malako ku Mwami Antioko yali navooli. Vaisraeli vanyishi mu shivala shia Israeli viyunga mu Idini yeye. Vakhola misango khu misambwa khandi nivononyinya litukhu li Lisabato. 44Mwami Antioko yaruma varumwa ni tsibarwa khutsia mu Yerusalemi, khandi mu mataala ka Yudeya. Yavavoolela valonde miima chia vandu vi tsimbia tsindi, 45khukaya vandu khuhaana vihanwa viu khusambwa, vihanwa vi misango nende vihanwa viu khung'wa Havundu Hatakatifu, khwononyinya litukhu li Lisabato nende milukha, 46khwononyinya Havundu Hatakatifu nende vasalisi, 47khumbakha vwaali vu khusambilakhu vihanwa nende havundu handi hatakatifu, nende Havundu Hatakatifu khu misambwa, khukhola misango khu tsingulume nende tsinyama tsindi tsioneshe, 48nu khulekha khusheva vaana vavo vi shiyayi. Vavoolelwa viyononyinyi ni vindu vioneshe nende vitamanu, 49khulekha khulonda malako nu khukalukhanyinya mechitso kavo koosi. 50Yameeta navoola, “Mundu wambakhananga khulonda malako ku Mwami Antioko, aliitsa khukhutsa.”
51Yarumishila makhuva malala mele khuhandika tsibarwa shia havundu hosi mu shivala shia mwene yamihanga. Yarovola varumishi vu khusinjilila vandu voosi, nahaana lilako khu vandu voosi mu mataala ka Yudeya vakhole misango. 52Vandu vanyishi muno, khushila muno yavo vali nivambakhana khulonda malako viyunga navo; manivakhola vikholwa vitamanu mu shivala shienesho. 53Mwiima kwavo kwachila Vaisraeli nivatsia khwivisa havundu ha vene vali nivenyi khutsia khwivisa.
54Khulitukhu li likhomi na kharanu khu mweli kwa Kisilevu, khumuhika kwi imia indala makhomi kane na kharanu, vumbakha havundu wu khuvakholela misango hatamanu khu vwaali vu khusambilakhu shihanwa shiu khusambwa. Vumbakha khandi vwaali vundi mu mataala kali himbi mu shivala shia Yudeya. 55Vasambila vubani mu miliango chi tsinzu khandi mu tsinjila tsi litaala. 56Vitabu via malako via vanyola viarandulwa, khandi nivisambwa nu mulilu. 57Shia mundu wosi wanyolekhanga nali ni shitabu shi lilakano inoho wamenyanga khulondokhana khu malako, yiirwa khulondokhana khu lilako liu Mwami Antioko. 58Shia khumweli kwosi vandu vatamanu venavo, vali vamenya nivanyashitsanga Vaisraeli vanyolekhananga mu mataala.
59Khulitukhu lia makhomi kavili na karanu mu mweli kwenoko, vandu venavo vakholela musango, khu vwaali vwali nu vumbakhwa vu khusambilakhu shihanwa shiu khusambwa mu Litempeli. 60Viira vandu vakhali vali nivasheva vaana vavo, khulondokhana khuli malako kenyanga, 61halala na vandu vi tsinzu tsiavo nende yavo va vasheva. Vasunga tsindana tsiavo ni mikoye mu mang'ori ka vamama vavo.
62Navutswa Vaisraeli vanyishi vasinjila nu mwoyo mulala khwambakhana khulia shiukhulia shioneshe. 63Varovola khukhutsa khuvira khwiyononyinywa ni shiukhulia inoho khwononyinywa lilakano litakatifu. Ni kilikali, vamanya nivakhutsa. 64Vaisraeli vavirila mu matiinyu manyishi muno.
Currently Selected:
1 MAKABAYO 1: LLLCATHOLIC
Highlight
Share
Copy
Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in
© The Bible Society of Kenya, 2013
1 MAKABAYO 1
1
Alekisanda Mukali
1Alekisanda mwana wa Filipu, warulanga mu shivala shia Kitimu, yaseera khandi nakuura Mwami Dario wa Perisia nende Media; niyamiha havukono hehe. Mumatukhu kenako, Alekisanda yali wa yamihakhu shivala shia Vaguriki. 2Yakwana maahe manyishi, navukula ni tsingulu mataala kavo kali nikumbakhwa ni tsimbinga. Yiira vami mu vivala vienevo. 3Yatsililila khukwana, khali shia havundu hosi khulilova, nayaaya miandu chia vandu vi tsimbia tsindi tsinyishi. Lukhumalilikha, lwa vandu voosi vamenyanga mu vulindi vulahi, mumatukhu ka yali niyamihanga, yichinjilila khandi niyikhuminya mwene. 4Yalaanga halala mukaanda kwa vasikali vi tsingulu, niyamiha vivala, vandu vi tsimbia tsindi, nende vimilili, nivamurunga vushuru.
5Matukhu mati nikakhavira, yaalwala nalola khuli atsitsanga khukhutsa. 6Nalwo lwa yalaanga halala vimilili vali nivaheelwa luyali va yakholanga navo mihinzilu, khandi va yali niyavilukha navo, manavakavila vwami vwevwe lwa yali nashili mwoyo. 7Lwa Alekisanda yali niyakhamiha khumihika likhomi na chivili, yamanya nakhutsa.
8Niyakhutsa khale, shia mulala khu vimilili venavo yaraanga khwamiha havundu ha yali niyakavulilwa. 9Shia mwimilili wosi yaraanga khwamiha mu lusomo lwelwe, Alekisanda niyakhutsa. Khali vitsukhulu vavo vamiha inyuma wavo khumihika minyishi, nivakhola vutamanu vunyishi khulilova.
Antioko Epifane nende Vayahudi vachaya Malako
10Shirina shiu vwoni shilala shiarula mu vimilili venavo, nali Antioko Epifane, wali nali mwana wu Mwami Antioko. Yali wavohwa mu litaala lia Roma. Yaraanga khwamiha shivala shia Vaguriki khumuhika kwi imia indala makhomi kavaka na saba.
11Mumatukhu kenako, vandu valala vali nivachaya malako vanyolekha khurula Israeli, khali nivakoyanyinya vandu vanyishi. Vavoolanga, “Chendi khutsi khukhola lilakano na vandu vi tsimbia tsindi vamenyanga himbi na khutsi, shichila lwa khwahukha khurula khuvo matiinyu kamenya nikakhukwilanga.” 12Makhuva kenako ka vayaanzitsa. 13Valala khu vandu venavo, vasimukha nivatsia khulola Mwami Antioko. Yavavoolela valondenje mechitso ka vandu vi tsimbia tsindi. 14Nalwo lwa vumbakha shikuri shi mivaayo mu Yerusalemi, khulondokhana khuli vandu vi tsimbia tsindi vumbakhanga. 15Varulitsa khu mmbili kwavo vimanyilu viu khushevwa, nivambakhana khulonda lilakano litakatifu. Vandu vi tsimbia tsindi viyunga navo, manivakorela mu likhola vindu vitamanu.
16Lwa Mwami Antioko yalola khuli vwamihi vwevwe vuli ni tsingulu, yirulitsa nu mwoyo kwosi khuva Mwami wa Misri, khwamiha vivala vivili vienevo. 17Yaseera shivala shia Misri halala nu mukaanda kwa vasikali veve, makaare kiliihe, tsinzeku nende vasikali vi tsifarasi, khandi vindu viu khwelemela mu inyanza. 18Yakwana Mwami Putolemi wa Misri, ma Mwami Putolemi niyilukha. Vandu vanyishi vasalilitswa tsinguma, na vandi nivakhutsa. 19Vakumila ni tsingulu mataala kumbakhwa ni tsimbinga mu shivala shia Misri. Yayaaya shia shindu shiosi mu shivala shia Misri.
Khuli Antioko Yatambitsa Vayahudi
20Lwa yali niyakhavukula ni tsingulu shivala shia Misri, Antioko yakalukha khumuhika kwi imia indala makhomi kane na chivaka. Yakwana Israeli natukha mu litaala likali lia Yerusalemi. 21Yinjila mu Litempeli nu khwichinjilila, navukula vwaali vwali nu vwalombwa khu itsahabu, shikuru shi itaaha yu khwashitsa vulavu, halala ni vindu viosi viali nivili mulio. 22Yavukula khandi imesa yi mikati mitakatifu, vikombe vi vihanwa vi idivai, tsisahani, tsinjoo tsialombwa khu itsahabu, tsitaachi nende vindu viasiaya khu itsahabu, viali niviavikhwa imbeli wi Litempeli. Yarulitsaho vindu vienevo viosi. 23Yavukula ifetsa nende itsahabu, halala ni vindu viu vukuuli vululu. Yavukula khandi livishilu liali liaviswa, lia yali niyanyola. 24Yavivukula viosi, natsia mu shivala shieshie. Yiira vandu vanyishi, khandi nalomoloma nu khwichinjilila.
25Tsikhwili tsiahulilikhana shia havundu hosi mu shivala shia Israeli;
26vamihi nende vimilili valila tsikhwili nu vuveleli mu mwoyo,
vakhana vavukha nende vasatsa vavukha vateteshela,
likoondo lia vandu vakhali nilikora.
27Shia musatsa wosi waselelanga mwiiha yimba lwimbo lwi khwikhula,
shia mwiiha wosi yali wikhale munzu mwemwe niyikhulanga.
28Khali shivala shiatechela shichila vandu vamenyanga mushio;
khali vandu vi inzu ya Yakobo nivanyola tsisoni.
29Mihika chivili nichiakhavira, Mwami Antioko yaruma mwimilili wa vasololi vu vushuru mu mataala ka Yudeya. Yinjila mu Yerusalemi nu mukaanda kwa vasikali vanyishi. 30Yavakaatila mulilomoloma liu khwenya khulera milembe, nivamusuuvila; navutswa nonoho yakwana litaala lienelo. Yalikuura, khandi nativitsa Vaisraeli vanyishi. 31Yayaaya shia shindu shiosi mu litaala likali lia Yerusalemi, nalisamba nu mulilu. Yasambulanyinya tsinzu tsiali tsia votokhanwa na masisi. 32Vavukula vakhali nende vaana, khali ni tsing'ombe.
33Mwami Antioko halala nu mukaanda kwekwe kwa vasikali, vumbakha masisi maraambi nende minaara chi tsingulu khuvotokhana litaala likali lia Daudi, nikwa imbinga yavo. 34Vavikhayo vandu vooni, nivali vandu vali nivachaya malako, khulindayo. 35Valerayo viuchi nende shiukhulia, vindu via vali nivayaayi mu Yerusalemi. Khali imbinga yeneyo yamanya nikwa shindu shiu khulerela vandu matiinyu mu litaala likali.
36Imbinga yali shindu shiu khurishitsa khu Litempeli,
shindu shilitsa khutsililila khuva shitamanu khu Israeli.
37Vandu vavula vutamanu vwosi vasinzwa khu tsindulu tsia Havundu Hatakatifu;
khali Havundu Hatakatifu nihononyinywa.
38Vandu va Yerusalemi vilukha shichila vo,
litaala likali liamanya nilikwa lia vandu vacheni vamenyamu;
liakwa shindu shicheni khu vandu vivulwamu,
khali vaana valio valivilila.
39Havundu hatakatifu halio hativitswa nakwa shiangalangwi;
milukha chialio chiakalukhana nichikwa lwikhulu,
litukhu li Lisabato nililera tsisoni,
luyali lwalio nu lwononyinywa.
40Tsisoni tsietsie tsia yanyola tsialekhanywa nu vukhumi vwevwe vwa khale;
vwiloli vwevwe vwakalukhana nuvukwa lwikhulu.
41Nalwo lwa Mwami Antioko yahandichila vandu veve voosi veve shindu shilala, 42khandi ndi shia mundu wosi khulekhana nu mwiima kwekwe kwa akholanga. 43Vandu vi tsimbia tsindi tsiosi vahuchilila khulonda malako ku Mwami Antioko yali navooli. Vaisraeli vanyishi mu shivala shia Israeli viyunga mu Idini yeye. Vakhola misango khu misambwa khandi nivononyinya litukhu li Lisabato. 44Mwami Antioko yaruma varumwa ni tsibarwa khutsia mu Yerusalemi, khandi mu mataala ka Yudeya. Yavavoolela valonde miima chia vandu vi tsimbia tsindi, 45khukaya vandu khuhaana vihanwa viu khusambwa, vihanwa vi misango nende vihanwa viu khung'wa Havundu Hatakatifu, khwononyinya litukhu li Lisabato nende milukha, 46khwononyinya Havundu Hatakatifu nende vasalisi, 47khumbakha vwaali vu khusambilakhu vihanwa nende havundu handi hatakatifu, nende Havundu Hatakatifu khu misambwa, khukhola misango khu tsingulume nende tsinyama tsindi tsioneshe, 48nu khulekha khusheva vaana vavo vi shiyayi. Vavoolelwa viyononyinyi ni vindu vioneshe nende vitamanu, 49khulekha khulonda malako nu khukalukhanyinya mechitso kavo koosi. 50Yameeta navoola, “Mundu wambakhananga khulonda malako ku Mwami Antioko, aliitsa khukhutsa.”
51Yarumishila makhuva malala mele khuhandika tsibarwa shia havundu hosi mu shivala shia mwene yamihanga. Yarovola varumishi vu khusinjilila vandu voosi, nahaana lilako khu vandu voosi mu mataala ka Yudeya vakhole misango. 52Vandu vanyishi muno, khushila muno yavo vali nivambakhana khulonda malako viyunga navo; manivakhola vikholwa vitamanu mu shivala shienesho. 53Mwiima kwavo kwachila Vaisraeli nivatsia khwivisa havundu ha vene vali nivenyi khutsia khwivisa.
54Khulitukhu li likhomi na kharanu khu mweli kwa Kisilevu, khumuhika kwi imia indala makhomi kane na kharanu, vumbakha havundu wu khuvakholela misango hatamanu khu vwaali vu khusambilakhu shihanwa shiu khusambwa. Vumbakha khandi vwaali vundi mu mataala kali himbi mu shivala shia Yudeya. 55Vasambila vubani mu miliango chi tsinzu khandi mu tsinjila tsi litaala. 56Vitabu via malako via vanyola viarandulwa, khandi nivisambwa nu mulilu. 57Shia mundu wosi wanyolekhanga nali ni shitabu shi lilakano inoho wamenyanga khulondokhana khu malako, yiirwa khulondokhana khu lilako liu Mwami Antioko. 58Shia khumweli kwosi vandu vatamanu venavo, vali vamenya nivanyashitsanga Vaisraeli vanyolekhananga mu mataala.
59Khulitukhu lia makhomi kavili na karanu mu mweli kwenoko, vandu venavo vakholela musango, khu vwaali vwali nu vumbakhwa vu khusambilakhu shihanwa shiu khusambwa mu Litempeli. 60Viira vandu vakhali vali nivasheva vaana vavo, khulondokhana khuli malako kenyanga, 61halala na vandu vi tsinzu tsiavo nende yavo va vasheva. Vasunga tsindana tsiavo ni mikoye mu mang'ori ka vamama vavo.
62Navutswa Vaisraeli vanyishi vasinjila nu mwoyo mulala khwambakhana khulia shiukhulia shioneshe. 63Varovola khukhutsa khuvira khwiyononyinywa ni shiukhulia inoho khwononyinywa lilakano litakatifu. Ni kilikali, vamanya nivakhutsa. 64Vaisraeli vavirila mu matiinyu manyishi muno.
Currently Selected:
:
Highlight
Share
Copy
Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in
© The Bible Society of Kenya, 2013