2 Makabɛ 4
4
Simon kave nda fete gəmə ke Oniyas
1Nahe gheɓəmə kencɛte pelɛghə tsema tsema pamte hwelefe ta ŋkɛ Simon ba'a gezete nda wəshi nyi mbe ghɛa Shala ŋkɛ ke Apoloniyəs. Ntake wəndəa shɛ kave nda fete gəmə ke Oniyas, ma ke: «Gheŋkɛ nde sahwe nda yaka ke Hɛliyodore ba'a nde vate ndiremi nyi te.» 2Kande tsa ghena yitea mbeli nyi kesleke hɛɗi ndeke nda fete ŋkɛ ke Oniyas nya kande ganyɛa mehele, kande ya hwelefe ta ŋkɛ ba'a nya kande hawe va wəshi mahalegə. 3Pa zlɛa shɛ kelenyɛ, pa Simon pelave nda hweŋkwa ke kwete wəndə nya yite kampə mbeli. 4Pa Oniyas fave tsema tsema nza zlɛa shɛ ndiremike. Kwa nza ŋkɛ ne, nahe ŋkɛ kenakɛ tsema tsema tsa dɛŋwə Apoloniyəs, wəzege ta Mɛnɛstɛ, ŋgwamna ta yɛ Siri nya wəba le Fɛnisi yitea zəzə nyi ndiremi ndiremi yitea Simon. 5Cape Oniyas kalə sha meghe, kenza kezha ve nda fete ke ka hwelefefia ŋkɛ we, ama kezha mpa yitea wəshi nyi kaŋa mbeli pɛtɛ ba'a nyi kaŋa yayata wəndə. 6Kwa nza ŋkɛ nahe ŋkɛ kenakɛ, keɗema meghe kemenete kwete wəsə ne, kanza kwelɛŋe mbe dzeghwa ta hɛɗi ba'a kafɛa Simon yitea slene dewə mehele ta ŋkɛ we.
Zhazon kakele wəshi keshia ka Grɛk kase
(1 MA 1.10-15)
7Kwa sebe ta ŋkɛ, mtiwə meghe Sɛləkəs, tarame Antiyokəs nya heka mbeli kaƐpifane pelɛ pasla ta ŋkɛ. Pa Zhazon, wəzha meghekɛ Oniyas kelete ŋkwa wəndə kwelea ka dzeghe Shala le mbəɗəkwə. 8Hwa'a ŋkɛ sha meghe, pa meɗeyi nda kiləwəa mze kwa tɛawetɛa 10.000 nyi ketese te jaɓeregwale ba'a kiləwə 2.200 nyi ketese te kweci ŋkwa. 9Ɓiyitsa ne, pa meɗeyi ŋki nda kiləwəa mze kwa tɛawetɛa 4.000 kepelave nda hweŋkwa kemene ŋkwa kenteɗe mimi, lekweləa ka mempɛhwetɛti ba'a kerafe sləa ka Zhɛrəzalɛm nyi kehi kanza kaka Antiyoshe meghe. 10Pa meghe yɛte ghena ta ŋkɛ.
Kemavema ta Zhazon ke berete ne, ntəŋə ŋkɛ yitea ŋka ka menəhɛnyɛ kanza kala ka Grɛk. 11Pa ŋkɛ pelemte kweci ghena zhɛ heli nyi hwepete kweci ka meghea kɛfi te ka Zhəwif te zlaɓa ta Zhaŋe, yiteyɛa Epolɛme nya teghwene mbeli kala nde ghwene kadzeme Rome kezha tseɓa ghena ta mcɛ ba'a jikə geva le ka Rome. Pa Zhazon pelemte wəshi nyi gezete wəsə mahalegəa Shala ba'a pa pelave nda hweŋkwa ke wəshi nyi fɛa ŋkwa wəshi mahalegə yite. 12Pa ŋkɛ zlamate zlama yitea ŋa ŋkwa kenteɗe mimi terasle yitea ghweme ta ghɛa Shala ba'a ghwetete ka mempɛhwetɛti ganji kamene wəshi nyi mene ka Grɛk. 13Tsagha gɛ, pa wəshi keshia ka Grɛk kelehwe ŋkwa. Nda wəshi nyi mene ka se se yave nda ghə mbeli. Ma nda menete geva ŋkɛ ne, va nya nza Zhazon kande ndiremia mehele, kande ghema ta Shala ba'a kande hima kanza kawəndə kwelea ka dzeghe Shala. 14Kezhɛne ka dzeghe Shala kasate te ŋkwa yitea slene ta reghwetɛ we, keɓela ghɛa Shala hɛ we, pa hɛ peleyite se yitea dzeghe melɛ. Gakama ta wəsə keheka ŋkwa ne, ntəŋə hɛ kahe kahe kalə kanteɗe mimi nya fɛake wəsə mahalegəa Shala. 15Kezhɛne hɛ kaɓela wəshi nyi se ka shihɛ nci kahawe va hɛ we, ama wəshi nyi mene ka Grɛk yavate zləvə hɛ te hɛ. 16Vatse sləyi geva hɛ kwa sebe ta ŋkɛ mbe nza nya dzawe, kwa nza ŋkɛ wəshi nyi mene ka Grɛk yamawe hɛ, sebe ta nci yaɗe hɛ kazele mbe wəshi pɛtɛ. Ama katezhɛre ka Grɛk kaka ghema ta nci ba'a kaka sa nda yaka ke hɛ. 17Kadzawanyɛ wəndə wəmbəa wəshi mahalegəa Shala kaɗema ndiremi shɛ we. Wəsə nya ketemene geva nde tencɛ.
18Ma mbe yayata va wəfaɗe ne, kamene nteɗe mimi mbeli mbe meleme ta Tir kwa kema ta meghe. 19Kaghwene mbeli Zhazon nya wale wale yite same mbe Zhɛrəzalɛm te ŋkwa ka Antiyoshe. Dəɓərəa mze kwa tɛawetɛa gwəmsə mahekene kele hɛ kadzeme kezha dzeghe nda melɛ ke shala Ɛraklɛs. Ama pa mbelia shɛhɛ zəzəve kaɗema ŋkɛ kehi kamene slene ta dzeghe melɛ le cɛdɛa shɛ. Megela ma veyi ŋkɛ mbeli kezha kwete wəsə nya tepa mbeli. 20Kezha pa wəsə kedzeghe nda melɛ ke Ɛraklɛs ɗe Zhazon kamene slene mbeli le cɛdɛa shɛ. Ama pa mbeli nyi kekeleke ŋkɛ kase menehwe slene le kezha baŋe yɛ kwambelə kempa.
Antiyokəs Ɛpifane mbe Zhɛrəzalɛm
21Nahe Antiyokəs keghwenakɛ Apoloniyəs, wəzege ta Mɛnɛstɛ kadzawa Ɛzhipte yitea gəsəkəa peɗe nda ghə ke meghe Filomɛtor. Fa ke Antiyokəs ne, kaɗe dzeghwa ta ŋkɛ meghea shɛ we. Deke ya hɛɗia ŋkɛ yandeke nda ghə ŋkɛ. Hwa'a ŋkɛ mbe Zhopɛ, ntəŋə ŋkɛ slə tagha kadzembe Zhɛrəzalɛm. 22Pa yɛ Zhazon le mbeli nyi mbe meleme kemaneve ŋkɛ megela. Le ghwə te yɛ wəvəzə ba'a le gaghwe begheghe ŋkɛ mbeli kadzembe Zhɛrəzalɛm. Kwetere wəmbəa ŋkɛ, ntəŋə Antiyokəs kadzeme Fɛnisi le ka sewajɛa ŋkɛ.
Mɛnɛlas kazhɛre kawəndə kwelea ka dzeghe Shala
23Kwa sebe ta va mahekene, pa Zhazon ghweneghe nda Mɛnɛlas, wəzha meghekɛa Simon nya se nya 'ya kageze ghena te ke meghe. Pa Zhazon ghweneghe ŋkɛ le cɛdɛ ke meghe ba'a geze nda kezha tseɓa ghena te wəshi nyi jama jama. 24Ma kwa ntsehe Mɛnɛlas kwa kema ta meghe ne, pa kesehwe mehele ta ŋkɛ le wəshi nyi mene ŋkɛ kala wəndə kwele. Pa ŋkɛ kemave nda nza kawəndə kwelea ka dzeghe Shala ke ghəa ŋkɛ laka ve nda kiləwəa mze kwa tɛawetɛa 8.000, za ma ke ŋa Zhazon. 25Ndeke nda ma ta meghe ke palepa ta nza te slenea shɛ ne, tewətelɛwe ŋkɛ zhɛneghe geva kadzawa Zhɛrəzalɛm. Ndagwara kehi ŋkɛ kanza kawəndə kwelea ka dzeghe Shala we. Nde ghwərə ghwərəa ntsə ba'a nde sa nda yaka ke mbeli ŋkɛ, kala wəsə keseɗa nya hwa gamba hwepe wənəa ŋkɛ. 26Ma Zhazon nya keŋkamte wəzha meghekɛ le mbəɗəkwə gɛ ne, kwete wəndə nde ŋkamte ŋkɛ le ŋa ŋkɛ perə. Pa ŋkɛ hwɛnyɛ kalə kawəfərə te hɛɗia ka Amon le ɗema ta ŋkɛ.
27Mɛnɛlas yanza berete te dzeve ve, ama kaŋki nda cɛdɛ nya meɗeyi nda ŋkɛ ke meghe ŋkɛ we. 28Ndagwara cɛdɛa shɛ ya'yɛwe Sostrate, wəndə nya te ghə ŋkwa nya berete ta Zhɛrəzalɛm, kwa nza ŋkɛ gheŋkɛ nde kese jaɓeregwale. Vatse hekake hɛ meghe bake nci. 29Pa Mɛnɛlas veyi wəza meghekɛ Lizimake kawəndə kwelea ka dzeghe Shala te ŋkwa ŋkɛ, pa Sostrate veyi Kratɛs, wəndə nya te ghəa ka sewajɛa ka Shipre te ŋa ŋkɛ.
Mɛnɛlas kapesle Oniyas
30Ma vəa ŋkwa shɛ ne, pa mbeli nyi mbe Tarse ba'a nyi mbe Malos zhɛnete ghə, va nya ndeke nda yɛ meleme ta nci meghe kawəsə gəmə ke Antiyokis, male meghwa ta ŋkɛ. 31Cape meghe kahe kahe kalə katseɓa ghena nya te hɛɗia shɛ. Pa ŋkɛ sərəakɛ Andronikəs, kwete wəndə hwa ka mene slene ta ŋkɛ te ŋkwa ŋkɛ. 32Ma kwa zəzəte Mɛnɛlas kamene ghəa ŋkɛ mbe vəa shɛ ne, pa ghərəve kweci wəshi mze kwa tere tere mbe ghɛa Shala, kəliɓə ŋkɛ fəave nda hɛ kawəsə gəmə ke Andronikəs. Pa ŋkɛ pamte nda kweci ke ka Tyr ba'a ke meleme nyi dekwede. 33Ma kwa fake ghena shɛ Oniyas megela ne, pa wəfərənyɛ mbe ghɛa Shala nya mbe Dafnɛ, takwa yitea Antiyoshe. Pa ŋkɛ ndeke nda fete ke Mɛnɛlas sawa pelɛagha. 34Tagha gɛ, pa Mɛnɛlas begeme le Andronikəs tewəfərə kezha geze nda kapesle Oniyas. Cape Andronikəs kalə sha Oniyas, pa gwəfəte nda ghə le ntsehwele laka mpa nda dzeve ba'a laka meɗe nda wəshi. Pa ŋkɛ kesehwe mehele ta ŋkɛ kezha ghwete ŋkɛ shave mbe ghɛa Shala, ya ghəa ŋkɛ nza mba kampeɗe ŋkɛ. Ama shavema ta ŋkɛ pelɛ te ŋwela ne, mbəhə Andronikəs peslekɛ ŋkɛ, kaɗema kese kazəzə nza tiɗiɗi. 35Kenza deke ke ka Zhəwif tazemte nda mehele ba'a zhɛrete nda mehele mte kwa ndiremi ta wəndəa shɛ, ama pa le mbeli kwele kwele mbe kweci hwelefefi.
Andronikəs kakema zhɛme ta fete ta ŋkɛ
36Ma kwa zhɛneke geva meghe sawa pelɛ Silisi ne, hwa'a ka Zhəwif nyi kwa Antiyoshe shɛ te ghəa mte ta Oniyas. Nahe ka Grɛk keɗema ghena ta fetea shɛ perə. 37Kwetɛ kwetɛŋe mehele ta Antiyokəs tazenyɛ ba'a pa heɗete kema. Pelame pelame ŋkɛ sha nehwene kwa zəzəte ntsehwele ba'a dzeghwa tiɗiɗia wəndə nya kemte ŋkɛ. 38Le wənə le wənə ne, pa seɗemte lekwesa kwa gheme kənəa Andronikəs taghanyɛ, pa ŋkwahemte lekwesa nyi kənə. Ma kwa sebe ta nya ntəsləmte meleme mbeli le hwa'a te ŋkwa nya peslekɛ Oniyas ŋkɛ kala nde pamte ŋkwa ne, mbəhə mbeli peslekɛ ŋkɛ te ŋkwa shɛ. Tsetse ŋkikɛ nda wəsə nya menete ŋkɛ Shala ke Andronikəs.
Mte ta Lizimake
39Ma vəa ŋkwa shɛ ne, pa Lizimake ghərəhwe wəshi kwele kwele mbe ghɛa Shala nya mbe Zhɛrəzalɛm le ɗepe ta wəza meghekɛ Mɛnɛlas. Kwele kwele wəshi mze kwa tere tere nyi kefəmte geva. Pa ghena shɛ pesleyi geva mbe meleme, rəkwə mbeli nyi mbe tseneyite geva yitea Lizimake. 40Ma kwa nza mehele ketaze taze ba'a wənə kebeze beze te mbeli kwele kwele ne, pa Lizimake fəave nda wəshi kempa ke mbeli gare 3.000 kezha taze mbeli le berete. Oranos nya kameha za ba'a kande dewə mehele ya te ghəa ka sewajɛa shɛhɛ. 41Ma kwa nakɛ mbeli nyi te ŋwela ta ghɛa Shala mpa yaha nda Lizimake ke hɛ ne, pa kweci tsehave pelɛ, kəliɓə kweci te ghəa deme, dedemake kweci te pəsəɗəa wəshi nyi dzeghekɛ melɛ mbeli le hɛ. Kase teke kase teke hɛ bezaghe hɛ kənəa yɛ Lizimake le mbelia ŋkɛ. 42Tsagha gɛ, kwele kwele ka sewajɛ nyi ɗamte hɛ le zhi, pa hɛ mpəmte kweci, ŋkwase hɛ ŋkamte kweci. Ma Lizimake nya kande ghərə wəshi nyi keveyi geva tekeleke le ŋa ŋkɛ gɛ ne, mbəhə hɛ peslekɛ ŋkɛ terasle yitea cɛ kebete wəshi.
Mɛnɛlas mbelenyɛ le mbəɗəkwə
43Tewəmbəreke wəshi nyi kemenete geva nyi ne, pa mbeli ndeke nda fete ke Mɛnɛlas. 44Ma kwa dzawa Tir meghe ne, pa mbelia jama nyi mbe Zhɛrəzalɛm ghweneghe mbeli mahekene kezha ve nda fete ke mbeli. 45Newe ke Mɛnɛlas kaɗema ŋkɛ katembele ne, pa meɗeyi nda cɛdɛ kwele kwele ke Ptolɛmɛ, wəzege ta Dorimɛne kezha geze nda ŋkɛ ke meghe kakemane ŋkɛ te ghwə. 46Kala wəsə nya sa sefə Ptolɛmɛ ne, pa hekaghe meghe kajive mɛa cɛ, te ŋkwa nya nza yɛ selə. Pa ŋkɛ zhɛrete zəzə ta ŋkɛ. 47Tsagha gɛ, pa meghe sheshamte ghena nyi ndeke nda fete mbeli te hɛ ke Mɛnɛlas, wəndə nya kemene wəsə kwa ndiremia shɛ. Ama pa ŋkɛ ndeke nda fete kemte ke mbelia jama nyi mahekene nyi ɗema nyi fete va hɛ ya kwa kema ta ka Site. 48Taghanyɛ ne, pa mbeli mpəmte mbeli nyi mahekene nyi te ghəa ghena ta Zhɛrəzalɛm, ka Zhəwif ba'a ŋa wəshi nyi keveyi geva tekeleke. 49Kwele kwele bezemte nda wənə ghena shɛ ke ka Tir nyi kenehwenekɛ mbelia shɛhɛ megela. 50Ma Mɛnɛlas le ŋa ŋkɛ ne, mba ŋkɛ te ŋkwa ŋkɛ va nya ɗehwe cɛdɛ mbeli nyi te ghə kwele kwele. Nda mtsehe yamtsehe 'yaghwa mehele ta ŋkɛ, pa zhɛrete ghəa ŋkɛ kande ghema nya wəba ta hwelefe ta ŋkɛ.
Currently Selected:
2 Makabɛ 4: BEKDC12
Highlight
Share
Copy
Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in
La Bible en langue Kapsiki avec les livres deutérocanoniques © Alliance Biblique du Cameroun 2012.