लुका लुकाके लिखल
लुकाके लिखल
इ किताब लिखइया मनइ लुका आहें। उ दबाइ करइया एक बइदबा रेहें (कलस्सि ४:१४), आउर पावल पेरेरितके लिग्घेक सहेता करइया फेक रेहें। लुका इ सुसमाचार केल नाइ पर “पेरेरितभरिनके काम” कहना नम्मा बाचाके किताब फेक लिखनें (लुका १:१-४; पेरेरित १:१-२)। पावल पेरेरित परचार करेक तहन गिरिस आउर टरकिम दुसरा आउर तिसरा दाउँ यात्रा करे बखत कुइ-कुइ जगम लुका फेक ओइन सँघे गिनें (पेरेरित १६:१०; २०:६)। रोममे जइना पावलके आखरि समुन्दर यात्रामे लुका फेक उनका सँघे रेहें (पेरेरित २७:१-२)। तउके रोममे पुगके पावल कइदिके रुपमे पकरबा पाइलपाछुक, लुका उनका सेबा करनें (२ तिमोथि ४:११)।
मत्ति अपनें यहुदि होइलकेमारे, अपना सुसमाचार खास करके अउरे जातके मनइभरिनके तहन लिखनें। पर लुका भर गिरिक रेहें, तभिकमारे उ अपना सुसमाचार खासति अउरे जातभर सहजेति सम्खे सिक्ना मेलक लिखले आहें।
इ सुसमाचार लिखे बखत, लुकातिरा मर्कुसके सुसमाचारके एक परतिलिपि रेहे। (मर्कुसके सुसमाचार अग्देति लिखल सुसमाचार रेहे) तभिकमारे लुका अपना सुसमाचारमे मर्कुसके सुसमाचारमे लिखल बहुत ढेर बात दोहरिले आहें।
मर्कुसके लिखल बात छोरके, लुका आकुर बात फेक लइके अपना सुसमाचार रच्नें। येहमे मत्तिक सुसमाचारमे लिखल कुछ बात फेक सामिल करल आहे। आकुर कुछ बात लुकाके सुसमाचारमे केल मिल्ता।
खास सम्खना बात इ आहे कि लुका डाक्टर केल नाइरेहें, पर पक्का इतिहास्कार फेक रेहें। इ सुसमाचार आउर “पेरेरितभरिनके कामके किताबमे” फेक लुका बहुत होसियारति बिस्तारमे चुन्नि-चुन्नि बहुत ढेर सत्य इतिहासिक बात लिखले आहें।
लुकाके लिखल सँच अउरे बहुत ढेर इतिहासिक किताबभर आउर बइगियानिक खोजिनितिति साबित होइल आहे। येसु खिरिस्टके सुसमाचार कुइ एकठोर मनइक सोंचल (कल्पना) बारता नाइआहे। उ भर पुरा रुपति एक सत्य आउर इतिहासिक बात आहे। लुका अपना सुसमाचार कउन सालमे लिखले रेहें कहिके इ बात ठिकति पता नाइआहे। बाइबलके बहुत ढेर बिदुवानभर लुकाके सुसमाचार इस्बि सम्बत ६५-७० मे लिखलगेल रेहे कहिके सुचतियाँ। अउरे जनें भर ओहति पाछुक लिखल आहे कहिके मन्तियाँ।
बिसय-सुचि
परिचय १:१-४
बप्तिस्मा दिबइया युहन्ना आउर येसुके जलम आउर चुन्नि रहलके बखत १:५—२:५२
बप्तिस्मा दिबइया युहन्नाके सेबकाइ ३:१-२०
येसुके बप्तिस्मा आउर आब ३:२१—४:१३
गालिलमे येसुके सेबकाइ ४:१४—९:५०
गालिलति यरुसलेमतक ९:५१—१९:२७
यरुसलेममे आखरि हप्ता १९:२८—२३:५६
येसु मरलमहति फेक जिति हुइनें आउर स्वरगमे गिनें २४:१-५३
Aktualisht i përzgjedhur:
लुका लुकाके लिखल: KTHR
Thekso
Ndaje
Kopjo
A doni që theksimet tuaja të jenë të ruajtura në të gjitha pajisjet që keni? Regjistrohu ose hyr
© 2024 (Active), Mother Tongue Translators Society and Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.