Η Κυριακή προσευχήΔείγμα

Προστασία

Και μη μας αφήσεις να πέσουμε σε πειρασμό, αλλά γλίτωσέ μας από τον πονηρό

Η Αγία Γραφή θεωρεί δεδομένο ότι βρισκόμαστε σε πόλεμο εναντίον του κακού, και ότι αυτή η μάχη δεν είναι απλώς μια αντίσταση απέναντι σε κάποιες αφηρημένες εξουσίες του κακού, αλλά ιδιαίτερα απέναντι στο κακό προσωποποιημένο. Η ιδέα ότι υπάρχει κάποια κακόβουλη και ευφυής δύναμη κακού που δρα στον κόσμο σήμερα σπάνια λαμβάνεται στα σοβαρά, εκτός αν κάποιος είναι θρησκευόμενος. Το γεγονός αυτό, δεδομένου ότι υπάρχουν απτές αποδείξεις για το κακό στον κόσμο σήμερα, πραγματικά με εκπλήσσει. Υπάρχουν ίσως πολλοί λόγοι γι' αυτή την απόρριψη από πλευράς των περισσοτέρων ανθρώπων: το κακό συχνά γελοιοποιείται (σκεφτείτε τον διάβολο που παρουσιάζεται σαν «καρτούν» με τα κέρατα και την τρίαινα), ή αντιμετωπίζεται με λανθασμένο τρόπο, όπως σε τραγικές περιπτώσεις εξορκισμών που πήγαν στραβά, ή ανεύθυνων δηλώσεων του τύπου «ο διάβολος με έβαλε να το κάνω».

Για να εξετάσουμε από πιο κοντά αυτήν την ενδιαφέρουσα φράση, ο πονηρός. Παλαιότερες μεταφράσεις της Κυριακής Προσευχής έλεγαν «ρύσαι ημάς από του πονηρού» με την έννοια ενός αφηρημένου κακού. Ωστόσο, υπάρχει ευρεία συμφωνία ότι ο Χριστός εδώ αναφέρεται σε ένα υπαρκτό ον – τον πονηρό. Υπάρχουν πολλά θέματα εδώ· περισσότερες λεπτομέρειες αναφέρω στο βιβλίο μου για την Κυριακή προσευχή. Όμως, αν κανείς είναι συνεπής χριστιανός, σε συμφωνία με την Αγία Γραφή, οφείλει να πιστεύει στην ύπαρξη κάποιου κακού πνευματικού όντος στον κόσμο, απείρως κατώτερου του Θεού, αλλά ικανού να Του αντισταθεί και να πολεμά τους πιστούς με κακόβουλο και ισχυρό τρόπο. Στην πραγματικότητα, με βάση τον τρόπο που λειτουργεί ο κόσμος, μερικές φορές είναι πιο εύκολο να πιστέψεις στην ύπαρξη του διαβόλου παρά σε έναν καλό Θεό. 

Ο πονηρός εδώ παρουσιάζεται ως ενεργός παράγοντας πειρασμού. Προσοχή, όμως. Υπάρχει κίνδυνος να νομίσουμε ότι ο ίδιος ο Θεός μας πειράζει, και ότι, στην προσευχή αυτή, του ζητάμε να μην το κάνει. Ίσως, ο πιο σωστός τρόπος να κατανοήσουμε αυτή τη φράση, είναι να κάνουμε μια διάκριση ανάμεσα σε δοκιμασία και σε πειρασμό. Η δοκιμασία – είτε σωματική είτε πνευματική – μπορεί να είναι κάτι καλό. Όταν περνάμε μια δοκιμασία, ενθαρρυνόμαστε, γιατί βλέπουμε ότι προοδεύουμε πνευματικά. Όμως, ενώ ο Θεός μπορεί να χρησιμοποιήσει μια δοκιμασία για να μας ωφελήσει, ο διάβολος μπορεί να τη μετατρέψει σε πειρασμό με σκοπό να μας καταστρέψει. 

Ίσως, βοηθάει αν σκεφτούμε ότι αυτή η περικοπή αναφέρεται ταυτόχρονα σε πειρασμό και σε δοκιμασία. Από τη σκοπιά του Θεού, είναι μια δοκιμασία για να φανεί η ποιότητα της πίστης μας· αν την περάσουμε, είναι απόδειξη πνευματικής ωρίμανσης. Αν όμως αποδεχτούμε την ύπαρξη του πονηρού, τότε η ίδια δοκιμασία μπορεί να ιδωθεί και από διαφορετική σκοπιά: αν αποτύχουμε, τότε αυτός πέτυχε ένα πλήγμα στην πίστη μας.

Άρα, τι προσευχόμαστε εδώ; Πολύ απλά, ζητάμε από τον Θεό να μας βοηθήσει να πάρουμε τη νίκη, να θριαμβεύσουμε μάλιστα, και να μην αποτύχουμε όταν έρθουμε αντιμέτωποι με πειρασμό ή δοκιμασία. Ζητάμε από τον Θεό να μας βοηθήσει να αντισταθούμε στις προκλήσεις του πονηρού.  Επιτρέψτε μου να προτείνω τρεις πρακτικές σκέψεις.

Πρώτον, να αναγνωρίσουμε ότι κάθε μέρα, με κάθε τρόπο, υπάρχουν πειρασμοί και δοκιμασίες που έρχονται καταπάνω μας. Πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι.

Δεύτερον, δεν είμαστε απροστάτευτοι σε αυτή τη μάχη απέναντι στον πονηρό. Ο Θεός δίνει στα παιδιά Του το Άγιο Πνεύμα για βοήθεια και δύναμη. Είναι απίστευτα τρελό να προσπαθούμε να αντιμετωπίσουμε έναν σοβαρό πειρασμό χωρίς να καταφεύγουμε στη βοήθεια Εκείνου που ο Θεός έχει εναποθέσει τα παιδιά Του για να τα υπερασπιστεί.

Τρίτον, είναι κλασική τακτική του πονηρού, όταν πέφτουμε – και όλοι πέφτουμε κάποια στιγμή – να προσπαθεί να μας κάνει να πιστέψουμε ότι ο Θεός μας διέγραψε πλέον οριστικά. Όμως, αν πράγματι είμαστε παιδιά του Θεού, τότε, παρόλο που η αποτυχία μας στεναχωρεί πολύ τον Ουράνιο Πατέρα μας, δεν είναι αιτία να μας απορρίψει. Η αποτυχία μας δεν καταστρέφει τη φύση της σχέσης μας με Εκείνον – παραμένουμε παιδιά Του – επηρεάζει, όμως, την ποιότητα της σχέσης μας.