Y Pregethwr 7:1-29

Y mae enw da yn well nag ennaint gwerthfawr, a dydd marw yn well na dydd geni. Y mae'n well mynd i dŷ galar na mynd i dŷ gwledd; oherwydd marw yw tynged pawb, a dylai'r byw ystyried hyn. Y mae tristwch yn well na chwerthin; er i'r wyneb fod yn drist, gall y galon fod yn llawen. Y mae calon y doethion yn nhŷ galar, ond calon y ffyliaid yn nhŷ pleser. Y mae'n well gwrando ar gerydd y doeth na gwrando ar gân ffyliaid. Oherwydd y mae chwerthin y ffŵl fel clindarddach drain o dan grochan. Y mae hyn hefyd yn wagedd. Yn wir, y mae gormes yn gwneud y doeth yn ynfyd, ac y mae cildwrn yn llygru'r meddwl. Y mae diwedd peth yn well na'i ddechrau, ac amynedd yn well nag ymffrost. Paid â rhuthro i ddangos dig, oherwydd ym mynwes ffyliaid y mae dig yn aros. Paid â dweud, “Pam y mae'r dyddiau a fu yn well na'r rhai hyn?” Oherwydd ni ddangosir doethineb wrth ofyn hyn. Y mae cael doethineb cystal ag etifeddiaeth, ac yn fantais i'r rhai sy'n gweld yr haul. Y mae doethineb yn gystal amddiffyn ag arian; mantais deall yw bod doethineb yn rhoi bywyd i'w pherchennog. Ystyria'r hyn a wnaeth Duw; pwy all unioni'r hyn a wyrodd ef? Bydd lawen pan yw'n dda arnat, ond yn amser adfyd ystyria hyn: Duw a wnaeth y naill beth a'r llall, fel na all neb ganfod beth a fydd yn dilyn. Yn ystod fy oes o wagedd gwelais y cyfan: un cyfiawn yn darfod yn ei gyfiawnder, ac un drygionus yn cael oes faith yn ei ddrygioni. Paid â bod yn rhy gyfiawn, a phaid â bod yn or-ddoeth; pam y difethi dy hun? Paid â bod yn rhy ddrwg, a phaid â bod yn ffŵl; pam y byddi farw cyn dy amser? Y mae'n werth iti ddal dy afael ar y naill beth, a pheidio â gollwng y llall o'th law. Yn wir, y mae'r un sy'n ofni Duw yn eu dilyn ill dau. Y mae doethineb yn rhoi mwy o gryfder i'r doeth nag sydd gan ddeg llywodraethwr mewn dinas. Yn wir, nid oes neb cyfiawn ar y ddaear sydd bob amser yn gwneud daioni, heb bechu. Paid â chymryd sylw o bob gair a ddywedir, rhag ofn iti glywed dy was yn dy felltithio; yn wir fe wyddost dy fod ti dy hun wedi melltithio eraill lawer gwaith. Yr wyf wedi rhoi prawf ar hyn i gyd trwy ddoethineb. Dywedais, “Yr wyf am fod yn ddoeth,” ond yr oedd yn bell oddi wrthyf. Y mae'r hyn sy'n digwydd yn bell ac yn ddwfn iawn; pwy a all ei ganfod? Fe euthum ati i ddeall â'm meddwl, i chwilio a cheisio doethineb a rheswm, a deall drygioni ffolineb, a ffolineb ynfydrwydd. A chanfûm rywbeth chwerwach na marwolaeth: gwraig sydd â'i chalon yn faglau a rhwydau, a'i dwylo'n rhwymau. Y mae'r un sy'n dda yng ngolwg Duw yn dianc oddi wrthi, ond fe ddelir y pechadur ganddi. “Edrych, dyma'r peth a ganfûm,” medd y Pregethwr, “trwy osod y naill beth wrth y llall i chwilio am ystyr, oherwydd yr oeddwn yn chwilio amdano'n ddyfal ond yn methu ei gael; canfûm un dyn ymhlith mil, ond ni chefais yr un wraig ymhlith y cyfan ohonynt. Edrych, hyn yn unig a ganfûm: bod Duw wedi creu pobl yn uniawn; ond y maent hwy wedi ceisio llawer o gynlluniau.”