Mateo 5
5
Ri Jesús kak'utun lo chwa jun juyub'
(Lc. 6:20-26)
1Ri Jesús, echiri' xeril ruk'iyal winaq, xaq'an chwa ri juyub' y xtz'uyi'ik. Ek'u rutijo'n xkimol kib' ruk'. 2Jek'uwa' ri xujeq uk'utik chikiwach:
3«Nim kiq'ij kalaxik ri kaketa'maj lik chirajawaxik ri Ruxlab'ixel ri Dios chike,
ma rutaqanik ri Dios petinaq chila' chikaj ku'ana ke.
4Nim kiq'ij kalaxik ri keb'oq'ik,
ma ri Dios e kab'ochi'in kik'u'x.
5Nim kiq'ij kalaxik ri ki'anom ch'uti'n che kib' chwach ri Dios,
ma kaya' na chike, ri luwar ub'i'tisim chi ri Dios.
6Nim kiq'ij kalaxik ri lik kacha kik'u'x che utzuquxik ri jusuk' b'inik silab'ik chwach ri Dios,
ma ri Dios e kaya'w wa' chike.
7Nim kiq'ij kalaxik ri kakik'ut ri k'axna'b'al kik'u'x chike jujun chik,
ma ri Dios kuk'ut ri k'axna'b'al uk'u'x chike rike.
8Nim kiq'ij kalaxik ri u'anom chom ri kanima'
chwach ri Dios,#5:8 Wa' e ri lik xa jumul kiya'om kib' puq'ab' ri Dios ruk' ronoje kik'u'x.
ma rike kakil na uwach ri Dios.
9Nim kiq'ij kalaxik ri kakitzukuj utzil chomal chikiwach,
ma kab'i'x chike rike e ralk'o'al ri Dios.
10Nim kiq'ij kalaxik ri keternab'ex ruk' k'axk'ob'ik ruma ri kaki'an ri jusuk' chwach ri Dios,
ma rutaqanik ri Dios petinaq chila' chikaj ku'ana ke.
11»Nim iq'ij iwalaxik ri'ix echiri' wuma ri'in kixternab'ex ruk' k'ax, kak'aq b'i iq'ij y kab'i'x ronoje ri na utz taj chiwij yey wa' xa raq'ub'al. 12Chixki'kotoq y chixb'ixonoq, ma lik nim ri rajil uk'axel kik'ul chila' chikaj. Makam k'u iwanima' che echiri' kixya' pa k'ax, ma jela' x'an chike ri q'alajisanelab' ojertan, ri xenab'ej lo chiwach ri'ix.
Ri k'amb'al na'oj puwi ratz'am y ri q'ijsaq
13»Wara che ruwachulew ri'ix lik kixajawax chike ri tikawex jela' pacha' ratz'am lik kajawaxik. Yey we xsach rutzayul ratz'am, ¿su'anik tanchi ka'an tza che? Ri' na jinta chi k'ana uchak; ke'k'aq k'u b'i y kaxajaxo'x kan uwi' kuma ri tikawex.#5:13 Mr. 9:50; Lc. 14:34-35
14»Ri'ix ix q'ijsaq che ruwachulew. E juna tinamit k'o lo chwi juna juyub' na utz taj kewaxik. 15Yey na utz tane katzij juna aq' y kach'uq uwi' ruk' juna mulul re pajb'al, ma ri ka'an che e kaya'i' lo chupa ruk'olib'al chikaj cha' jela' kutzij kiwi' konoje ri e k'o pa ri ja. 16Jek'ula' ri'ix, ix q'ijsaq chikiwach ri tikawex cha' kakil ri chomilaj chak ki'ano y jela' e kakiyak uq'ij ri Qaqaw Dios k'o chila' chikaj.
Ri Jesús y Rutzij Upixab' ri Dios
17»Mich'ob' k'u ri'ix we ri'in in k'uninaq re ko'lnusacha uwach Rutzij Upixab' ri Dios tz'ib'ital kan kuma ri Moisés y ri q'alajisanelab'. Ma na in k'uninaq ta che usachik uwach wa'; e in k'uninaq re ko'lnuq'alajisaj rusuk'. 18Paqatzij wi kamb'i'ij chiwe: Xaloq' k'a tikil ruq'ijol ruwa kaj y ruwachulew, na kesax ta k'ana juna letra yey na kesax tane tob' xa juna ralko juch' che Rutzij Upixab' ri Dios, ma e ku'ana na ronoje ri tz'ib'italik.
19»Ruma k'u wa', china ri kupalajij juna taqanik tob' ne lik ch'uti'n chwach rire yey e tanchi uk'utik ku'an chikiwach ri tikawex, ri' na jinta uwach chupa rutaqanik ri Dios petinaq chila' chikaj. China k'u ri kukoj Rutzij Upixab' ri Dios yey jela' kuk'ut chikiwach jujun chik cha' e kaki'ano, ri' lik k'o uwach chupa rutaqanik ri Dios.
20»Paqatzij wi kamb'i'ij chiwe: Xew kixok ri'ix chupa wa taqanik petinaq chila' chikaj, we rib'inik isilab'ik e más jusuk' chwa ri kib'inik raj k'utunel re ri tzijpixab' y ri fariseos. No'j we na je ta la', ri' na taqal ta chiwe.
Ri Jesús kak'utun chwi ri oyowal
(Lc. 12:57-59)
21»Ri'ix itom ri xb'i'x lo chike ri tikawex ojertan chupa Rutzij Upixab' ri Dios: “Matkamisanik”;#Éx. 20:13 yey china k'u ri kakamisanik, ri' kaq'at tzij puwi'.
22»No'j ri'in kamb'i'ij chiwe: China ri kape royowal chirij juna ratz-uchaq', ri' kaq'at tzij puwi'. China k'u ri kuk'aq b'i uq'ij ri ratz-uchaq', ri' kak'am b'i chwach ri q'atb'al tzij re ri tinamit. Yey china ri kub'i'ij che juna ratz-uchaq': “¡Na jinta k'ana achak!”, ri' katewun puwi' ke'ek pa aq' chi xib'alb'a' re tijb'al k'ax.
23»Ruma k'u la', echiri' kak'am b'i raqasa'n chwa raltar yey chiri' kak'un chak'u'x k'o juna awatz-achaq' k'o royowal chawij, 24chaya'a na kan raqasa'n chwa raltar y jat nab'e ruk' rawatz-achaq', ja'ana utzil chomal ruk'. Ek'uchiri', utz katpe tanchi chwa raltar y kaya k'u ri' raqasa'n chwach ri Dios.
25»We k'o junoq kukoj amak y katuk'am b'i pa q'atb'al tzij, nab'e cha'ana pan utzil chomal ruk' pa b'e cha' jela' na katu'ya'a ta chi puq'ab' raj q'atal tzij. Ma we na xa'an ta ri', raj q'atal tzij katuya b'i puq'ab' ri ausiliar#5:25 “Ausiliar”: E pacha' juna policía waq'ij ora. cha' katu'ya'a pa cárcel. 26Paqatzij wi kamb'i'ij chawe: Na katel tana lo pa ri cárcel we na xatoj ta kan ronoje ramak.
Ri Jesús kak'utun chwi ri makunik chirij ri k'ulanikil
27»Ri'ix itom ri xb'i'x lo ojertan chupa Rutzij Upixab' ri Dios: “Matmakun chirij ri k'ulanikil.”#Éx. 20:14
28»No'j ri'in kamb'i'ij chiwe: We k'o junoq karil juna ixoq y kurayij uwach re kamakun ruk', ri' ya xmakun ruk' pa ranima'.
29»E uwari'che, we e rawach uwikiq'ab' ri katzaqisan awe pa ri mak, chawesaj y chak'aqa b'i; ma xa ne kuya ri' e kajam jun che rawach, chwa ri katk'aq b'i ruk' ronoje racuerpo chi xib'alb'a' re tijb'al k'ax. 30We e raq'ab' uwikiq'ab' ri katzaqisan awe pa ri mak, chaq'ata' y chak'aqa b'i; ma xa ne kuya ri' e kajam jun che raq'ab', chwa ri katk'aq b'i ruk' ronoje racuerpo chi xib'alb'a' re tijb'al k'ax.
Ri Jesús kak'utun chwi ri jachb'al ib'
(Mt. 19:3-12; Mr. 10:2-12; Lc. 16:18)
31»Jenewa' xb'i'x lo ojertan: “We juna achi karaj kujach b'i ri rixoqil, xew chuya'a b'i ruwujil re jachb'al ib' che.”#Dt. 24:1
32»No'j ri'in kamb'i'ij: We rachi kuya b'i ruwujil re jachb'al ib' che ri rixoqil tob' rixoq na makuninaq ta chirij ri k'ulanikil, ri' e kumin ri rixoqil pa ri mak. Ma we rixoq jachom b'i kuk'am jun chik achi, kamakun k'u ri' chirij ri k'ulanikil. Yey e rachi kak'uli' ruk' rixoq jachom b'i, ri' jenela' kamakun chirij ri k'ulanikil.#1 Co. 7:10-11
Ri Jesús kak'utun chwi ri ch'a'tem ku'an junoq echiri' k'o kujikib'a' uwach
33»Ri'ix itom ri xb'i'x lo chike ri tikawex ojertan: “Matsokon ruk' ri kajikib'a' uwach; e lik cha'ana janipa rajikib'am uwach chwach ri Dios”#Lv. 19:12 kacha'.
34»No'j ri'in kamb'i'ij chiwe: Lik mak'o mijikib'a' uwach pub'i' junoq. Mak'o ne mijikib'a' uwach pa rub'i' ri kaj, ma ri chila' chikaj e tz'ulib'al pa kataqan wi ri Dios. 35Mak'o mijikib'a' uwach pub'i' ruwa ulew, ma ruwa ulew e utak'alib'al ri raqan ri Dios. Mak'o ne mijikib'a' uwach pub'i' ri tinamit Jerusalem, ma wa' e utinamit ri Nimalaj Taqanel Dios. 36Mak'o mijikib'a' uwach pub'i' ruwi' ijolom, ma ri'ix na kiriq tane u'anik saq o q'eq che riwi', tob' tane xa jun chi wi'aj. 37E chib'i'ij ri jusuk'. We lik qatzij, xew chib'i'ij: “Qatzij.” We na qatzij taj, xew chib'i'ij: “Na qatzij taj.” Ma ri kakoji' uwi' ri kab'i'xik, wa' ruk' ritzel winaq petinaq wi.
Ri Jesús kak'utun chwi ri rutzil k'u'xaj
(Lc. 6:27-36)
38»Ri'ix itom ri xb'i'x lo ojertan:
We k'o junoq kupuch' rawach,
ri' taqal che kapuch' ri ri're.
We k'o junoq kutor b'i juna awe',
ri' taqal che kator b'i ri ri're. Éx. 21:24
39»No'j ri'in kamb'i'ij chiwe: Mi'an uk'axel che ri ku'an ri na utz taj chiwe. We k'o k'u junoq kupach' q'ab' xe' awe' pawikiq'ab', chaya'a luwar che kupach' ri pa mox. 40We k'o junoq katuchap pa ch'a'oj pa q'atb'al tzij re kumaj rakoton, asu chaya'a ne kan raq'u' re pisb'al awij che. 41We k'o junoq katumin b'i chuxe' eqa'n cha' kaweqaj b'i jun kilómetro che, asu keb' kilómetro chaweqaj b'i che. 42Chatsipan che ri nib'a' we kutz'onoj to'b'al chawe. We k'o junoq kachiq'iman chawe, ma'an xu'yal che.
43»Itom k'u ri xb'i'x lo ojertan:
K'ax chana'a rawatz-achaq' Lv. 19:18
yey tzel chawila ri tzel kilow awe.
44»No'j ri'in kamb'i'ij chiwe: K'ax cheb'ina'a ri e aj retzelal k'u'x chiwij. Chitz'onoj ri rutzil uk'u'x ri Dios pakiwi ri kakitz'onoj ri na utz taj piwi ri'ix. Chi'ana ri utz chike ri tzel keb'ilow iwe. Chi'ana k'u orar pakiwi janipa ri kakik'aq b'i iq'ij y ri kixkiternab'ej ruk' k'axk'ob'ik 45cha' jela' kaq'alajinik ix ralk'o'al ri Qaqaw Dios k'o chila' chikaj. Ma Rire ku'an che ri q'ij kel lo pakiwi ri tikawex kaki'an ri utz y pakiwi ri kaki'an ri na utz taj, yey kutaq lo ri jab' pakiwi ri jusuk' kib'inik kisilab'ik y pakiwi ri na jusuk' ta kib'inik kisilab'ik.
46»Ma we xew k'ax keb'ina' ri k'ax kena'w iwe, ¿sa' k'u ri' ri rajil uk'axel kik'ulu? Ma jenela' kaki'an raj tz'onol puaq re tojonik. 47We xew kiya rutzil kiwach ri iwatz-ichaq' ri'ix, ¿sa' k'u ri' ri utz kixtajin che u'anik? Ma jenela' kaki'an ri na keta'am ta uwach ri Dios. 48Chi'ana k'u jusuk' che ri ib'inik isilab'ik jela' pacha' ri usuk'likil ri Qaqaw Dios k'o chila' chikaj.
Currently Selected:
Mateo 5: acrN
Highlight
Share
Copy
Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in
© 2009, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.