Hechos 7
7
Estebancã nirũpãrãrẽ wederigue
1Estebanrẽ ĩñacõãrĩ watoa paia nirũpãrãsotoa nirũpʉ̃ nigʉ̃#7:1 Atiecã abiro wariwatoa Caifás nigatiyi paia nirũpãrãsotoa nirũpʉ̃ marĩcʉ̃. sãĩñayugʉ:
—¿Diamacãrã ñarĩ ãnijãcã mʉrẽ wedesãrẽ? ―ĩyugʉ.
2Esteban cʉ̃rẽ yʉyugʉ:
—Yara, yʉ pacʉsʉmʉã yʉre ñurõ tʉoya. Manigʉ̃ ñurõ asibategʉ marĩ ñecʉ̃ Abrahamrẽ Mesopotamiapʉ nigʉ̃rẽ bajuarigʉ niwĩ cʉ̃cã Haránpʉ nigʉ̃ watosʉguero. 3Topʉ Manigʉ̃ Abrahamrẽ abiro ĩrigʉ niwĩ: «Mʉya ditare, mʉye wederare cũ waya yʉcã mʉrẽ eñoãti ditapʉ».#Gn 12:1.
4”Tairo tigʉ Abraham Caldea macãrãya ditapʉ niãrigʉ witiwʉmʉã Haránpʉ nigʉ̃ warigʉ niwĩ. Topʉ Abrahamcã nirĩwatoa pacʉ cõwõãsurigʉ niwĩ. Pacʉcã cõwõãriasiro Manigʉ̃ Judea dita marĩcʉoro marĩcã nirĩditare cʉ̃rẽ watidotirigʉ niwĩ.#Gn 11:32–12:5. 5Cʉ̃cã anopʉ eañerõcã cʉ̃rẽ icãta pẽrõgã dita nʉniheririgʉ niwĩ marĩcʉ̃. Cʉ̃rẽ nʉnihericãpeicã «Siropʉ mʉya dita, mʉ pãrãmerã nitutiaraya dita nirõãcu»#Gn 12:7. ĩrigʉ niwĩ. Manigʉ̃cã tairo ĩriwatoare Abraham marĩcʉ̃ ĩcʉ̃no pũnamanirigʉ niwĩ. 6Manigʉ̃ cʉ̃rẽ ĩnemorigʉ niwĩ: «Mʉ pãrãmerã nitutiara apeditapʉ apemasãrã abiro nirãgawa marĩcʉ̃. Cuatrocientos cʉmarĩ dotiepeyo ñañarõ tiyora nirãgawa. 7Cʉ̃jãrẽ tairo tiñerõcã yʉ tidita macãrãrẽ ñañarõ tigʉacu. Yʉcã cʉ̃jãrẽ tairo tiariasiro mʉpãrãmerã nitutiara tiditapʉ niãriara witiwʉmʉãti anopʉ ea yʉre ñubuepeo wedewõrãgawa»#Gn 15:13-14. ĩrigʉ niwĩ Manigʉ̃. 8Cʉ̃rẽ ‘abiro tigʉacu’ ĩtuwagʉ Abrahamrẽ abiro dotirigʉ niwĩ: «Nipetira ʉmʉãrẽ cʉ̃jãya conerigʉ yapa macã caserore widetacõãña. Mʉjã abiro tira yʉre mʉjãcã wedewõrẽrẽ eñorõãcu»#Gn 17:10-14. ĩrigʉ niwĩ Manigʉ̃. Tairo tigʉ Abraham cʉ̃ macʉ̃ Isaare ĩcã semana cʉ̃cã bajuariasiro cʉ̃ya conerigʉ yapa macã caserore widetacõãrigʉ niwĩ.#Gn 21:3-4. Isaacã cʉ̃ macʉ̃ Jacore tairora tirigʉ niwĩ. Jacocã cotoarora tirigʉ niwĩ cʉ̃pũna doce buri pacʉsʉmʉã niãnarẽ. Manigʉ̃cã dotiriarora abiro tiriara niwã.
9”Jacob pũna marĩ ñecʉ̃sʉmʉ̃ã cʉ̃jã baji Josére ĩñatutinirã Egiptopʉ warare duariara niwã tomacãrãrẽ dotiepeyoribasocʉ niaro ĩrã. Manigʉ̃pe cʉ̃mena nirucũ#Gn 37:11, 28; 39:2-3, 21. 10cʉ̃cã ñañarõ posarecãrõrẽ cametʉoyugʉ. Cʉ̃rẽ cametʉogʉ paje masĩrẽrẽ nʉnirigʉ niwĩ. Faraón Egipto dita macãrã nirũpʉ̃rẽ Josémena ʉsearecʉtiñerõcã tirigʉ niwĩ. Tairo tigʉ faraón cʉ̃ doca macʉ̃ nirũpʉ̃ sonerigʉ niwĩ Josére. Apeyecãrẽ faraón cʉ̃yawi maquẽ padedere nirũpʉ̃ sonerigʉ niwĩ.#Gn 41:37-41.
11”Josécã topʉ nirũpʉ̃ nirĩwatoa nipetiro Egiptopʉre marĩ ñecʉ̃sʉmʉã nirõ Canaánpʉcãrẽ yarigue petiasuriaro niwʉ̃. Tairo wañerõcã marĩ ñecʉ̃sʉmʉã icãta yarigue cʉoheri ʉaboara wãcũpasʉti ñañarõ cametʉariara niwã.#Gn 41:54-57. 12Tairo wariwatoare Jacob ‘Egiptopʉre yarigue duare niãyuro’ ĩrẽ quetire tʉogʉ cʉ̃pũna marĩ ñecʉ̃sʉmʉãrẽ: ‘Wapatira waya’ ĩcorigʉ niwĩ. Tairo tira cʉ̃jã Egiptopʉre mama wasocoriara niwã. Topʉ ea yarigue wapati camepʉtʉatiriara niwã cʉ̃jãyawipʉ tamʉ.#Gn 42:1-3. 13Yarigue cʉ̃jãcã wapatiriguere yapeti upatuti topʉra wapatira eawariwatoamena José: ‘Yʉ ña mʉjã baji mʉjãcã duayorigʉ’ ĩ wede masĩñerõcã tirigʉ niwĩ cʉ̃ sõwʉ̃sʉmʉãrẽ.#Gn 45:1-16. Tairora faraóncã tocawatoapʉmena Josére: ‘Ãni tie wederucũgʉ̃ ñawĩ’ ĩ masĩrigʉ niwĩ. Ĩñerõcã ‘Ãnijã José sõwʉ̃sʉmʉã ñawã’ ĩrẽrẽ tʉorigʉ niwĩ. 14Siro José cʉ̃ sõwʉ̃sʉmʉãmena cʉ̃ pacʉ Jacore nipetira cʉ̃pũnamena cʉ̃ya wederamena Egiptopʉ watiaro ĩcorigʉ niwĩ.#Gn 45:9–47:12. Nipetira cʉ̃jã topʉ wara setenta y cinco niriara niwã. 15Cʉ̃cã bocoñerõcã tʉogʉ Jacob cʉ̃pũnamena Egiptopʉ nigʉ̃ warigʉ niwĩ. Topʉ Jacob cõwõãsurigʉ niwĩ.#Gn 49:33. Cʉ̃pũna marĩ ñecʉ̃sʉmʉãcã topʉra cõwõpetiasuriara niwã.
16”Siro cʉ̃jã pãrãmerã nitutiarapʉ cʉ̃jãya cõãrĩrẽ neãriara niwã Siquém wãmecʉtirimãcãpʉ Abrahamcã Hamor pũnarẽ wapatiriaditapʉ yacõãrã wara.#Gn 49:29-32; 50:7-13.
17”Manigʉ̃cã Abrahamrẽ: ‘Mʉ pãrãmerã nitutiara apeditapʉ niãriara Canaánpʉ pʉtʉatiragawa tamʉ’ ĩrigue eatiriwatoa marĩ ñecʉ̃sʉmʉã Egiptopʉ nirã õpemena pajʉ popowʉmʉãriara niwã. 18Cʉ̃jãcã topʉ nirĩwatoa Egiptore ãpĩ nirũpʉ̃ sãrigʉ niwĩ. Cʉ̃ nirũpʉ̃ mama sãgʉ̃ Josécã tiriguere icãta masĩheririgʉ niwĩ.#Ex 1:7-9. 19Cʉ̃ nirũpʉ̃ marĩ ñecʉ̃sʉmʉãmena ñañacametʉagʉ nirigʉ niwĩ. Cʉ̃jã pũna mama bajuarare cũcõãdotirigʉ niwĩ cʉ̃jãrẽ cõwõãro ĩgʉ̃.#Ex 1:8-22.
20”Tibʉrecorirena Moisés bajuarigʉ niwĩ. Manigʉ̃cã ĩñacorore ñurõ peñagʉ̃ nirigʉ niwĩ. Cʉ̃ pacʉsʉmʉã itiãrã muĩpʉ̃ã cʉ̃rẽ cʉo masõriara niwã cʉ̃jãyawipʉra. 21Siro wĩmagʉ̃rẽ sĩãrĩ ĩrã pipʉ sãnirã diapʉ pasocõãriara niwã. Cʉ̃jãcã pasocõãriasiro faraón macõ cʉ̃rẽ ne masõrigo nigõ co macʉ̃ diamacãrẽ tirora abiro.#Ex 2:1-10. 22Cʉ̃ tiwipʉ bʉti nipetire Egipto macãrã buerere buerigʉ niwĩ. Tairo tigʉ ñurõ wederucũtutuagʉ nipetire cʉ̃cã tirere ñurõ tigʉ nirigʉ niwĩ.
23”Moisés cuarenta cʉmarĩ cʉogʉ cʉ̃ya wedera Israelyabumacãrãrẽ ĩñarugagʉ cʉ̃jã cʉtiropʉ camesãgʉ̃ warigʉ niwĩ. 24Topʉ eagʉ ĩcʉ̃ Egipto macʉ̃ cʉ̃ya wedegʉre pañerõcã ĩñarigʉ niwĩ. Cʉ̃ya wedegʉre tairo tiñerõcã ĩñagʉ̃ acuta cʉ̃rẽ camebosagʉ Egipto macʉ̃rẽ pa sĩãmocãrigʉ niwĩ. 25‘Manigʉ̃ yʉmena ya wederare atidita macãrãcã dotiepeyoribasoca nirẽrẽ witiñerõcã tigʉagawi’ ĩ cʉ̃cã wãcũrẽrẽ cʉ̃yarare ‘masĩgawa’ ĩ wãcũmirigʉ niwĩ. Cʉ̃yarape cʉ̃cã wãcũrõrã abiro wãcũheririara niwã. 26Apebʉrecope pʉ̃ãrã cʉ̃ya wederabasurupere camequẽñerõcã ĩñarigʉ niwĩ. Cʉ̃jãrẽ ĩñagʉ̃: ‘Mʉjã ĩcʉ̃pũna ña. ¿Dairo tira tocãrõjoro camequẽrĩ?’ ĩ acutarigʉ nimiwĩ Moisés. 27Cʉ̃cã tairo ĩñerõcã ãpĩrẽ bʉtoro pagʉpe Moisére tudocanʉcõ: ‘¿Noã mʉrẽ “Ʉ̃sã nirũpʉ̃ wedesãrẽrẽ beseacʉ niãro” ĩ soneãrĩ? 28¿Mʉ yʉre sĩãrugagʉ yari tamʉ mʉcã ñamica Egipcio basocʉre sĩãriarora abiro?’ ĩdocaturigʉ niwĩ Moisére. 29Cʉ̃cã tairo ĩñerõcã tʉogʉ Moisés bʉtoro ʉcʉa Egipto niarigʉ dutiwʉmʉãsurigʉ niwĩ Madián wãmecʉtiriditapʉ. Topʉ ea apebasocara abiro ni nʉmocʉti pʉ̃ãrã pũnacʉtirigʉ niwĩ.
30”Cuarenta cʉmarĩ cametʉariasiro yucʉ manirõpʉ Sinaí wãmecʉtiriburo cʉtiropʉ Moisécã wariwatoa ĩcʉ̃ Manigʉ̃rẽ wedecoteribasocʉ yucʉgʉsati ʉ̃rũcũrĩsõ watoapʉ bajuarigʉ niwĩ. 31Moisés yucʉgʉsati ʉ̃rũcũñerõcã ĩñagʉ̃ ĩñamaniãsurigʉ niwĩ. Tairo tigʉ ‘dairo tiro tairo biri’ ĩ pʉtosãñurõ wa ĩñagʉ̃ eawaremena Nirũpʉ̃ Manigʉ̃ time watoapʉ cʉ̃rẽ wederucũrigʉ niwĩ: 32«Yʉ ña Manigʉ̃ mʉ ñecʉ̃sʉmʉã Abraham, Isaac, Jacob cʉ̃jãcã wedewõrigʉ» ĩrigʉ niwĩ. Cʉ̃ tiere tʉogʉ cuiremena nanana ĩñanemorugaheririgʉ niwĩ. 33Manigʉ̃pe cʉ̃rẽ ĩrigʉ niwĩ tamʉ: «Mʉcã nucũrõ yʉcã nirõ ña. Tairo tigʉ mʉya dʉposutire tuweya yʉre ĩñarẽrẽ cuwiopesare eñogʉ̃dagʉ. 34Yʉ ĩña yara Egiptopʉ nirãrẽ cʉ̃jãcã ñañarõ cametʉa bʉtoro posarere. Cʉ̃jãcã ñañarõ cametʉa titamure sãĩñerõcã tʉogʉ cʉ̃jãrẽ cametʉogʉdagʉ duiatiawʉ. Yʉ mʉrẽ Egiptopʉ ticogʉda cʉ̃jãrẽ newiocodotigʉ. Tairo tigʉ mʉ quenoyueya topʉ wagʉdagʉ» ĩrigʉ niwĩ Manigʉ̃ Moisére.#Ex 3:1-10.
35”Cʉ̃jãcã Moisére: ‘¿Noã mʉrẽ “Ʉ̃sã nirũpʉ̃ ʉ̃sãrẽ wedesãrẽrẽ beseacʉ niãro” ĩ soneãrĩ?’ ĩriasiro nicapetacã Manigʉ̃pe Moisére ‘nirũpʉ̃ sonegʉ̃da’ ĩ cʉ̃rẽ ticorigʉ niwĩ cʉ̃jãrẽ newiocodotigʉ. Manigʉ̃ cʉ̃rẽ wedecoteribasocʉ yucʉgʉ sati ʉ̃rũcũrĩsõ watoapʉ bajuarigʉmena cʉ̃rẽ ticorigʉ niwĩ. 36Moiséra cʉ̃jãrẽ newitirigʉ niwĩ. Cʉ̃rã Manigʉ̃ ĩcʉ̃rã timasĩrẽrẽ tiẽñorigʉ niwĩ Egiptopʉre. Dia pairiya sõãrĩyacãrẽ tairora tiẽñorigʉ niwĩ. Cuarenta cʉmarĩ yucʉ manirõpʉ cʉ̃jãcã wañerõcã tairora tiẽñorucũmocãrigʉ niwĩ. 37Cʉ̃rã marĩ ñecʉ̃sʉmʉã Israelyabumacãrãrẽ abiro ĩ wederigʉ niwĩ: «Manigʉ̃ mʉjã watoare ĩcʉ̃ cʉ̃ye maquẽrẽ wedeacʉre yʉra abiro nigʉ̃rẽ mʉjãrẽ ticogʉagawi» ĩ ojarigʉ niwĩ Moisés. Ĩñaña Deuteronomio 18:15, 18. 38Marĩ ñecʉ̃sʉmʉã yucʉ manirõpʉ neãpoñerõcã Moisés cʉ̃jãmena nirigʉ niwĩ. Topʉ Sinaí buropʉ Manigʉ̃ cʉ̃rẽ wedecoteribasocʉra abiro bajua cʉ̃ye dotire petiherere Moisére wederigʉ niwĩ. Cʉ̃cã wedeariguere Moisépʉra marĩ ñecʉ̃sʉmʉãrẽ wedetutiarigʉ niwĩ. Cʉ̃cã ĩñacorore marĩrẽ cʉ̃mena ‘ñurõ niãro’ ĩgʉ̃ tie dotirere Moisére nʉnirigʉ niwĩ.#Dt 30:15-20; 32:46-47.
39”Moisécã tiere wedeñerõcã marĩ ñecʉ̃sʉmʉãpe tiere tʉora icãta yʉheririara niwã. Cʉ̃cã wederere tʉorugahera Egiptopʉra camepʉtʉasurugariara niwã. 40Tairo tira Moisécã buropʉ mʉãriasiro cʉ̃ sõwʉ̃ Aarónrẽ: ‘Marĩrẽ Egiptopʉ nirãrẽ neãtirigʉ ¿dairo wayuri? Marĩ icãta masĩheri. Tairo tigʉ mʉ ʉ̃sãrẽ queorere webosaya marĩcã watimarẽ eñosʉgueanarẽ’ ĩriara niwã. 41Tibʉrecorire ĩcʉ̃ wecʉ wĩmagʉ̃rã abiro baugʉre oromena weriara niwã. Bosebʉreco tipeora waibʉcʉrare sĩã soemʉõcopeoriara niwã cʉ̃jãcã wearigʉre wedewõrã.#Dt 4:19-20. 42Cʉ̃jãcã tairo tiñerõcã Manigʉ̃ cʉ̃jãrẽ dicawatiasurigʉ niwĩ cʉ̃jã boro tiaro ĩgʉ̃.#Dt 32:15-21. Tairo tira cʉ̃jã ñocõãrẽ, muĩpʉ̃ãrẽ wedewõriara niwã. Manigʉ̃ marĩ ñecʉ̃sʉmʉã cʉ̃ye maquẽrẽ wedesʉgueribasocamena cʉ̃jãcã tairo tiriguere abiro ĩ ojadotirigʉ niwĩ:
«‘Mʉjã, Israelyabumacãrã
yucʉ manirõpʉ cuarenta cʉmarĩ niwõnorã
icãta yʉpere waibʉcʉrare sĩã soemʉõcopeo wedewõheriwʉ.
43Buripe suti caserimena tiariawi tinirã topʉ Moloc#7:43 Moloc niyugʉ ñocõãwʉ̃ Venus wãmecʉtigʉ Canaán macãrã ĩñerõcã Fenicia macãrãcã wedewõgʉ̃. Cʉ̃rã cʉ̃jãrẽ emʉãrõ macʉ̃ manigʉ̃ ĩñerõcã cʉ̃rã manigʉ̃ muĩpʉ̃ niyugʉ. Molóre butura wĩmarãrẽ sĩãicãyura. queorere peonira cʉ̃rẽ wedewõrã apawõnowʉ̃.
Ãpĩ Refán#7:43 Refán niyugʉ ĩcʉ̃ ñocõãwʉ̃ Saturno wãmecʉtigʉ egipcio basoca cʉ̃jãcã wedewõgʉ̃. ñocõãwʉ̃ mʉjãcã queore werigʉcãrẽ wedewõrã tairora tiwʉ.
Mʉjãbasurupera tie queorere wewʉ wedewõradara.
Tairo tigʉ mʉjãcã yʉre wedewõheririgue wapa ãpẽrã mʉjãrẽ ĩñatutirapʉre ñedoti cõãdotigʉda yoaro Babilonia macã aipanerĩpʉ’ ĩyugʉ Manigʉ̃»#Am 5:25-27.
―ĩ ojariara niwã Manigʉ̃ye quetire wedesʉgueribasoca.
44”Esteban nirũpãrãrẽ wedenemoyugʉ tamʉ Manigʉ̃wi maquẽrẽ:
—Marĩ ñecʉ̃sʉmʉã yucʉ manirõpʉ nirã Manigʉ̃cã nirĩwire waibʉcʉra caserimena tiyoariawi neãrucũrĩwire cʉoriara niwã. Tiwipʉre Manigʉ̃cã pʉãõpʉcʉñe dotire ojariaʉ̃tãpĩrĩ niriaro niwʉ̃.#Ex 20:1-17; Dt 5:6-21. Tiwire tidotigʉ Manigʉ̃basurupera Moisére ‘abiro tigʉacu’ ĩ queorere eñorigʉ niwĩ. Tairo tira marĩ ñecʉ̃sʉmʉã tiwire Manigʉ̃cã dotiriarora abirora tiriara niwã. 45Marĩ ñecʉ̃sʉmʉãcã cõwõãriasiro cʉ̃jã pũna tiwimena pʉtʉariara niwã. Josué cʉ̃jã nirũpʉ̃ cʉ̃jãrẽ newʉmʉãñerõcã tiwire cʉ̃jãcã waro neãrucũriara niwã. Atidita macãrãrẽ Manigʉ̃cã cõãwiocoñerõcã tiwimenarã cʉ̃jãya ditari nimoãriguere nirã eariara niwã. Yoariwatoa tiwipʉ Manigʉ̃rẽ wedewõriara niwã pʉ Davidcã nirũpʉ̃ sãriasiropʉ. 46David Manigʉ̃cã ñurõ tiyogʉ nirigʉ niwĩ. Tairo tigʉ David Manigʉ̃rẽ: «Yʉre mʉcã niãtiwire tiñerõcã tiya Israelyabumacãrãcã tiwipʉ mʉrẽ wedewõãtora abiro» ĩ sãĩrigʉ niwĩ. Tairo ĩcapeicã tiheririgʉ niwĩ. 47Macʉ̃ Salomónpʉ tiwire tirigʉ niwĩ. 48Manigʉ̃ nipetirasotoare tutuacametʉanʉcãgʉ̃ basocacã tiriwiseripʉ nihegʉ nicapetacã. Merẽ tie maquẽrẽna Manigʉ̃ye quetire wedesʉgueribasocʉ abiro ĩ ojarigʉ niwĩ Manigʉ̃cã wederucũriguere:
49«Yʉ nipetiropʉ ña. Ʉmʉãwesepʉ yʉcã duiro ña;
Atiditapʉ ya dʉporire cʉtacũdui.
Tairo tira icãta mʉjã yʉcã nirĩwire timasĩheriga.
Yʉcã yerisãrõcãrẽ tairora timasĩheriga.
50Yʉra nipetirere tipetiwʉ» ĩyugʉ Manigʉ̃#Is 66:1-2.
―ĩ ojarigʉ niwĩ Manigʉ̃ye quetire wedesʉgueribasocʉ.
51Estebanpe cʉ̃jãrẽ ĩnemoyugʉ:
—Mʉjã Manigʉ̃cã dotirere botiocametʉasu. Cʉ̃cã wederere icãta tʉorugaheri cʉ̃rẽ masĩherara abiro. Espíritu Santocã dotirecãrẽ tirugaheri mʉjã ñecʉ̃sʉmʉã niriarora abiro. 52Cʉ̃jãrã nipetira Manigʉ̃ye quetire wedesʉgueribasocare ñañarõ posañerõcã tiriara niwã. Ĩñerõcã marĩrẽ cametʉoacʉ ñucametʉanʉcãgʉ̃ Cristo cʉ̃cã watiatere wedesʉgueribasocare sĩãmocãriara niwã. Maricʉorore cʉ̃jãcã ‘watigʉagawi’ ĩrigʉrena cʉ̃cã eariasiro mʉjãcã ãpẽrãrẽ wiyo sĩãdotiwʉ. 53Manigʉ̃rẽ wedecoteribasocamena cʉ̃cã dotirere mʉjãrẽ nʉnirigʉ niwĩ. Tiere nʉniyoriara nicaperacã mʉjã botiocametʉa ―ĩyugʉ Esteban.
Estebanrẽ ʉ̃tãperimena docasĩãrigue
54Cʉ̃cã tairo ĩñerõcã tʉora nirũpãrã bʉtoro cuacametʉara opire bacadio tiyura. 55Estebanpe Espíritu Santocã tutuare cʉocametʉanigʉ̃ ʉmʉãwesepʉ ĩñaemʉõcogʉ Manigʉ̃cã asibaterere ĩñayugʉ. Ĩñerõcã Manigʉ̃ diamacãpanepe Jesúre nucũñerõcã ĩñayugʉ.
56Tairo tigʉ abiro ĩyugʉ:
—¡Ĩñaña! Ʉmʉãwesere pãwõrõ nirõrẽ ĩña Jesús Nipetira Sõwʉ̃rẽ#Dn 7:13. Manigʉ̃ diamacãpanepe nucũñerõcã ĩña#Ef 1:20-23; Col 3:1; Heb 1:13; 8:1; 1Pe 3:22. ―ĩyugʉ Esteban.
57Cʉ̃cã tairo ĩñerõcã bʉtoro caribi cʉ̃rẽ tʉorugahera cʉ̃jãya camuperire wãmorĩmena biayura. Tairo tira cʉ̃rẽ ñerugara ĩcãrõmena cʉ̃ cʉtirope cʉtʉwʉmʉãyura. 58Timacã tʉsaropʉ cʉ̃rẽ wejewʉmʉãyura. Cʉ̃rẽ wedesãriara cʉ̃jãya suti sotoamaquẽrẽ tuwe nʉniyura ĩcʉ̃ mamʉ Saulo#7:58 Ãni Saulo Hechos 13:9mena wãmecʉtiyugʉ Pablo. Tocawatoare treinta cʉmarĩ watoa cʉoyugʉ. wãmecʉtigʉpʉre cotedotira. Tuwanʉcõ Estebanrẽ ʉ̃tãperimena docasĩãsocoyura. 59Cʉ̃jãcã ʉ̃tãperimena cʉ̃rẽ tairo tiriwatoa cʉ̃pe Manigʉ̃rẽ ñubue sãĩyugʉ:
—Jesús, yʉ Nirũpʉ̃ ya yeripũnarẽ ñeña ―ĩyugʉ.
60Ãsʉ̃rʉ̃poperimena ñanuã bʉtoro caribiremena ĩyugʉ:
—Nirũpʉ̃, ãnijãcã yʉre ñañarẽ tirere acõboya ―ĩyugʉ. Tairo ĩtuwagʉra cõwõãsuyugʉ.
Currently Selected:
Hechos 7: yui
Highlight
Share
Copy

Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in
© 2026, SIL Global. All rights reserved.
Hechos 7
7
Estebancã nirũpãrãrẽ wederigue
1Estebanrẽ ĩñacõãrĩ watoa paia nirũpãrãsotoa nirũpʉ̃ nigʉ̃#7:1 Atiecã abiro wariwatoa Caifás nigatiyi paia nirũpãrãsotoa nirũpʉ̃ marĩcʉ̃. sãĩñayugʉ:
—¿Diamacãrã ñarĩ ãnijãcã mʉrẽ wedesãrẽ? ―ĩyugʉ.
2Esteban cʉ̃rẽ yʉyugʉ:
—Yara, yʉ pacʉsʉmʉã yʉre ñurõ tʉoya. Manigʉ̃ ñurõ asibategʉ marĩ ñecʉ̃ Abrahamrẽ Mesopotamiapʉ nigʉ̃rẽ bajuarigʉ niwĩ cʉ̃cã Haránpʉ nigʉ̃ watosʉguero. 3Topʉ Manigʉ̃ Abrahamrẽ abiro ĩrigʉ niwĩ: «Mʉya ditare, mʉye wederare cũ waya yʉcã mʉrẽ eñoãti ditapʉ».#Gn 12:1.
4”Tairo tigʉ Abraham Caldea macãrãya ditapʉ niãrigʉ witiwʉmʉã Haránpʉ nigʉ̃ warigʉ niwĩ. Topʉ Abrahamcã nirĩwatoa pacʉ cõwõãsurigʉ niwĩ. Pacʉcã cõwõãriasiro Manigʉ̃ Judea dita marĩcʉoro marĩcã nirĩditare cʉ̃rẽ watidotirigʉ niwĩ.#Gn 11:32–12:5. 5Cʉ̃cã anopʉ eañerõcã cʉ̃rẽ icãta pẽrõgã dita nʉniheririgʉ niwĩ marĩcʉ̃. Cʉ̃rẽ nʉnihericãpeicã «Siropʉ mʉya dita, mʉ pãrãmerã nitutiaraya dita nirõãcu»#Gn 12:7. ĩrigʉ niwĩ. Manigʉ̃cã tairo ĩriwatoare Abraham marĩcʉ̃ ĩcʉ̃no pũnamanirigʉ niwĩ. 6Manigʉ̃ cʉ̃rẽ ĩnemorigʉ niwĩ: «Mʉ pãrãmerã nitutiara apeditapʉ apemasãrã abiro nirãgawa marĩcʉ̃. Cuatrocientos cʉmarĩ dotiepeyo ñañarõ tiyora nirãgawa. 7Cʉ̃jãrẽ tairo tiñerõcã yʉ tidita macãrãrẽ ñañarõ tigʉacu. Yʉcã cʉ̃jãrẽ tairo tiariasiro mʉpãrãmerã nitutiara tiditapʉ niãriara witiwʉmʉãti anopʉ ea yʉre ñubuepeo wedewõrãgawa»#Gn 15:13-14. ĩrigʉ niwĩ Manigʉ̃. 8Cʉ̃rẽ ‘abiro tigʉacu’ ĩtuwagʉ Abrahamrẽ abiro dotirigʉ niwĩ: «Nipetira ʉmʉãrẽ cʉ̃jãya conerigʉ yapa macã caserore widetacõãña. Mʉjã abiro tira yʉre mʉjãcã wedewõrẽrẽ eñorõãcu»#Gn 17:10-14. ĩrigʉ niwĩ Manigʉ̃. Tairo tigʉ Abraham cʉ̃ macʉ̃ Isaare ĩcã semana cʉ̃cã bajuariasiro cʉ̃ya conerigʉ yapa macã caserore widetacõãrigʉ niwĩ.#Gn 21:3-4. Isaacã cʉ̃ macʉ̃ Jacore tairora tirigʉ niwĩ. Jacocã cotoarora tirigʉ niwĩ cʉ̃pũna doce buri pacʉsʉmʉã niãnarẽ. Manigʉ̃cã dotiriarora abiro tiriara niwã.
9”Jacob pũna marĩ ñecʉ̃sʉmʉ̃ã cʉ̃jã baji Josére ĩñatutinirã Egiptopʉ warare duariara niwã tomacãrãrẽ dotiepeyoribasocʉ niaro ĩrã. Manigʉ̃pe cʉ̃mena nirucũ#Gn 37:11, 28; 39:2-3, 21. 10cʉ̃cã ñañarõ posarecãrõrẽ cametʉoyugʉ. Cʉ̃rẽ cametʉogʉ paje masĩrẽrẽ nʉnirigʉ niwĩ. Faraón Egipto dita macãrã nirũpʉ̃rẽ Josémena ʉsearecʉtiñerõcã tirigʉ niwĩ. Tairo tigʉ faraón cʉ̃ doca macʉ̃ nirũpʉ̃ sonerigʉ niwĩ Josére. Apeyecãrẽ faraón cʉ̃yawi maquẽ padedere nirũpʉ̃ sonerigʉ niwĩ.#Gn 41:37-41.
11”Josécã topʉ nirũpʉ̃ nirĩwatoa nipetiro Egiptopʉre marĩ ñecʉ̃sʉmʉã nirõ Canaánpʉcãrẽ yarigue petiasuriaro niwʉ̃. Tairo wañerõcã marĩ ñecʉ̃sʉmʉã icãta yarigue cʉoheri ʉaboara wãcũpasʉti ñañarõ cametʉariara niwã.#Gn 41:54-57. 12Tairo wariwatoare Jacob ‘Egiptopʉre yarigue duare niãyuro’ ĩrẽ quetire tʉogʉ cʉ̃pũna marĩ ñecʉ̃sʉmʉãrẽ: ‘Wapatira waya’ ĩcorigʉ niwĩ. Tairo tira cʉ̃jã Egiptopʉre mama wasocoriara niwã. Topʉ ea yarigue wapati camepʉtʉatiriara niwã cʉ̃jãyawipʉ tamʉ.#Gn 42:1-3. 13Yarigue cʉ̃jãcã wapatiriguere yapeti upatuti topʉra wapatira eawariwatoamena José: ‘Yʉ ña mʉjã baji mʉjãcã duayorigʉ’ ĩ wede masĩñerõcã tirigʉ niwĩ cʉ̃ sõwʉ̃sʉmʉãrẽ.#Gn 45:1-16. Tairora faraóncã tocawatoapʉmena Josére: ‘Ãni tie wederucũgʉ̃ ñawĩ’ ĩ masĩrigʉ niwĩ. Ĩñerõcã ‘Ãnijã José sõwʉ̃sʉmʉã ñawã’ ĩrẽrẽ tʉorigʉ niwĩ. 14Siro José cʉ̃ sõwʉ̃sʉmʉãmena cʉ̃ pacʉ Jacore nipetira cʉ̃pũnamena cʉ̃ya wederamena Egiptopʉ watiaro ĩcorigʉ niwĩ.#Gn 45:9–47:12. Nipetira cʉ̃jã topʉ wara setenta y cinco niriara niwã. 15Cʉ̃cã bocoñerõcã tʉogʉ Jacob cʉ̃pũnamena Egiptopʉ nigʉ̃ warigʉ niwĩ. Topʉ Jacob cõwõãsurigʉ niwĩ.#Gn 49:33. Cʉ̃pũna marĩ ñecʉ̃sʉmʉãcã topʉra cõwõpetiasuriara niwã.
16”Siro cʉ̃jã pãrãmerã nitutiarapʉ cʉ̃jãya cõãrĩrẽ neãriara niwã Siquém wãmecʉtirimãcãpʉ Abrahamcã Hamor pũnarẽ wapatiriaditapʉ yacõãrã wara.#Gn 49:29-32; 50:7-13.
17”Manigʉ̃cã Abrahamrẽ: ‘Mʉ pãrãmerã nitutiara apeditapʉ niãriara Canaánpʉ pʉtʉatiragawa tamʉ’ ĩrigue eatiriwatoa marĩ ñecʉ̃sʉmʉã Egiptopʉ nirã õpemena pajʉ popowʉmʉãriara niwã. 18Cʉ̃jãcã topʉ nirĩwatoa Egiptore ãpĩ nirũpʉ̃ sãrigʉ niwĩ. Cʉ̃ nirũpʉ̃ mama sãgʉ̃ Josécã tiriguere icãta masĩheririgʉ niwĩ.#Ex 1:7-9. 19Cʉ̃ nirũpʉ̃ marĩ ñecʉ̃sʉmʉãmena ñañacametʉagʉ nirigʉ niwĩ. Cʉ̃jã pũna mama bajuarare cũcõãdotirigʉ niwĩ cʉ̃jãrẽ cõwõãro ĩgʉ̃.#Ex 1:8-22.
20”Tibʉrecorirena Moisés bajuarigʉ niwĩ. Manigʉ̃cã ĩñacorore ñurõ peñagʉ̃ nirigʉ niwĩ. Cʉ̃ pacʉsʉmʉã itiãrã muĩpʉ̃ã cʉ̃rẽ cʉo masõriara niwã cʉ̃jãyawipʉra. 21Siro wĩmagʉ̃rẽ sĩãrĩ ĩrã pipʉ sãnirã diapʉ pasocõãriara niwã. Cʉ̃jãcã pasocõãriasiro faraón macõ cʉ̃rẽ ne masõrigo nigõ co macʉ̃ diamacãrẽ tirora abiro.#Ex 2:1-10. 22Cʉ̃ tiwipʉ bʉti nipetire Egipto macãrã buerere buerigʉ niwĩ. Tairo tigʉ ñurõ wederucũtutuagʉ nipetire cʉ̃cã tirere ñurõ tigʉ nirigʉ niwĩ.
23”Moisés cuarenta cʉmarĩ cʉogʉ cʉ̃ya wedera Israelyabumacãrãrẽ ĩñarugagʉ cʉ̃jã cʉtiropʉ camesãgʉ̃ warigʉ niwĩ. 24Topʉ eagʉ ĩcʉ̃ Egipto macʉ̃ cʉ̃ya wedegʉre pañerõcã ĩñarigʉ niwĩ. Cʉ̃ya wedegʉre tairo tiñerõcã ĩñagʉ̃ acuta cʉ̃rẽ camebosagʉ Egipto macʉ̃rẽ pa sĩãmocãrigʉ niwĩ. 25‘Manigʉ̃ yʉmena ya wederare atidita macãrãcã dotiepeyoribasoca nirẽrẽ witiñerõcã tigʉagawi’ ĩ cʉ̃cã wãcũrẽrẽ cʉ̃yarare ‘masĩgawa’ ĩ wãcũmirigʉ niwĩ. Cʉ̃yarape cʉ̃cã wãcũrõrã abiro wãcũheririara niwã. 26Apebʉrecope pʉ̃ãrã cʉ̃ya wederabasurupere camequẽñerõcã ĩñarigʉ niwĩ. Cʉ̃jãrẽ ĩñagʉ̃: ‘Mʉjã ĩcʉ̃pũna ña. ¿Dairo tira tocãrõjoro camequẽrĩ?’ ĩ acutarigʉ nimiwĩ Moisés. 27Cʉ̃cã tairo ĩñerõcã ãpĩrẽ bʉtoro pagʉpe Moisére tudocanʉcõ: ‘¿Noã mʉrẽ “Ʉ̃sã nirũpʉ̃ wedesãrẽrẽ beseacʉ niãro” ĩ soneãrĩ? 28¿Mʉ yʉre sĩãrugagʉ yari tamʉ mʉcã ñamica Egipcio basocʉre sĩãriarora abiro?’ ĩdocaturigʉ niwĩ Moisére. 29Cʉ̃cã tairo ĩñerõcã tʉogʉ Moisés bʉtoro ʉcʉa Egipto niarigʉ dutiwʉmʉãsurigʉ niwĩ Madián wãmecʉtiriditapʉ. Topʉ ea apebasocara abiro ni nʉmocʉti pʉ̃ãrã pũnacʉtirigʉ niwĩ.
30”Cuarenta cʉmarĩ cametʉariasiro yucʉ manirõpʉ Sinaí wãmecʉtiriburo cʉtiropʉ Moisécã wariwatoa ĩcʉ̃ Manigʉ̃rẽ wedecoteribasocʉ yucʉgʉsati ʉ̃rũcũrĩsõ watoapʉ bajuarigʉ niwĩ. 31Moisés yucʉgʉsati ʉ̃rũcũñerõcã ĩñagʉ̃ ĩñamaniãsurigʉ niwĩ. Tairo tigʉ ‘dairo tiro tairo biri’ ĩ pʉtosãñurõ wa ĩñagʉ̃ eawaremena Nirũpʉ̃ Manigʉ̃ time watoapʉ cʉ̃rẽ wederucũrigʉ niwĩ: 32«Yʉ ña Manigʉ̃ mʉ ñecʉ̃sʉmʉã Abraham, Isaac, Jacob cʉ̃jãcã wedewõrigʉ» ĩrigʉ niwĩ. Cʉ̃ tiere tʉogʉ cuiremena nanana ĩñanemorugaheririgʉ niwĩ. 33Manigʉ̃pe cʉ̃rẽ ĩrigʉ niwĩ tamʉ: «Mʉcã nucũrõ yʉcã nirõ ña. Tairo tigʉ mʉya dʉposutire tuweya yʉre ĩñarẽrẽ cuwiopesare eñogʉ̃dagʉ. 34Yʉ ĩña yara Egiptopʉ nirãrẽ cʉ̃jãcã ñañarõ cametʉa bʉtoro posarere. Cʉ̃jãcã ñañarõ cametʉa titamure sãĩñerõcã tʉogʉ cʉ̃jãrẽ cametʉogʉdagʉ duiatiawʉ. Yʉ mʉrẽ Egiptopʉ ticogʉda cʉ̃jãrẽ newiocodotigʉ. Tairo tigʉ mʉ quenoyueya topʉ wagʉdagʉ» ĩrigʉ niwĩ Manigʉ̃ Moisére.#Ex 3:1-10.
35”Cʉ̃jãcã Moisére: ‘¿Noã mʉrẽ “Ʉ̃sã nirũpʉ̃ ʉ̃sãrẽ wedesãrẽrẽ beseacʉ niãro” ĩ soneãrĩ?’ ĩriasiro nicapetacã Manigʉ̃pe Moisére ‘nirũpʉ̃ sonegʉ̃da’ ĩ cʉ̃rẽ ticorigʉ niwĩ cʉ̃jãrẽ newiocodotigʉ. Manigʉ̃ cʉ̃rẽ wedecoteribasocʉ yucʉgʉ sati ʉ̃rũcũrĩsõ watoapʉ bajuarigʉmena cʉ̃rẽ ticorigʉ niwĩ. 36Moiséra cʉ̃jãrẽ newitirigʉ niwĩ. Cʉ̃rã Manigʉ̃ ĩcʉ̃rã timasĩrẽrẽ tiẽñorigʉ niwĩ Egiptopʉre. Dia pairiya sõãrĩyacãrẽ tairora tiẽñorigʉ niwĩ. Cuarenta cʉmarĩ yucʉ manirõpʉ cʉ̃jãcã wañerõcã tairora tiẽñorucũmocãrigʉ niwĩ. 37Cʉ̃rã marĩ ñecʉ̃sʉmʉã Israelyabumacãrãrẽ abiro ĩ wederigʉ niwĩ: «Manigʉ̃ mʉjã watoare ĩcʉ̃ cʉ̃ye maquẽrẽ wedeacʉre yʉra abiro nigʉ̃rẽ mʉjãrẽ ticogʉagawi» ĩ ojarigʉ niwĩ Moisés. Ĩñaña Deuteronomio 18:15, 18. 38Marĩ ñecʉ̃sʉmʉã yucʉ manirõpʉ neãpoñerõcã Moisés cʉ̃jãmena nirigʉ niwĩ. Topʉ Sinaí buropʉ Manigʉ̃ cʉ̃rẽ wedecoteribasocʉra abiro bajua cʉ̃ye dotire petiherere Moisére wederigʉ niwĩ. Cʉ̃cã wedeariguere Moisépʉra marĩ ñecʉ̃sʉmʉãrẽ wedetutiarigʉ niwĩ. Cʉ̃cã ĩñacorore marĩrẽ cʉ̃mena ‘ñurõ niãro’ ĩgʉ̃ tie dotirere Moisére nʉnirigʉ niwĩ.#Dt 30:15-20; 32:46-47.
39”Moisécã tiere wedeñerõcã marĩ ñecʉ̃sʉmʉãpe tiere tʉora icãta yʉheririara niwã. Cʉ̃cã wederere tʉorugahera Egiptopʉra camepʉtʉasurugariara niwã. 40Tairo tira Moisécã buropʉ mʉãriasiro cʉ̃ sõwʉ̃ Aarónrẽ: ‘Marĩrẽ Egiptopʉ nirãrẽ neãtirigʉ ¿dairo wayuri? Marĩ icãta masĩheri. Tairo tigʉ mʉ ʉ̃sãrẽ queorere webosaya marĩcã watimarẽ eñosʉgueanarẽ’ ĩriara niwã. 41Tibʉrecorire ĩcʉ̃ wecʉ wĩmagʉ̃rã abiro baugʉre oromena weriara niwã. Bosebʉreco tipeora waibʉcʉrare sĩã soemʉõcopeoriara niwã cʉ̃jãcã wearigʉre wedewõrã.#Dt 4:19-20. 42Cʉ̃jãcã tairo tiñerõcã Manigʉ̃ cʉ̃jãrẽ dicawatiasurigʉ niwĩ cʉ̃jã boro tiaro ĩgʉ̃.#Dt 32:15-21. Tairo tira cʉ̃jã ñocõãrẽ, muĩpʉ̃ãrẽ wedewõriara niwã. Manigʉ̃ marĩ ñecʉ̃sʉmʉã cʉ̃ye maquẽrẽ wedesʉgueribasocamena cʉ̃jãcã tairo tiriguere abiro ĩ ojadotirigʉ niwĩ:
«‘Mʉjã, Israelyabumacãrã
yucʉ manirõpʉ cuarenta cʉmarĩ niwõnorã
icãta yʉpere waibʉcʉrare sĩã soemʉõcopeo wedewõheriwʉ.
43Buripe suti caserimena tiariawi tinirã topʉ Moloc#7:43 Moloc niyugʉ ñocõãwʉ̃ Venus wãmecʉtigʉ Canaán macãrã ĩñerõcã Fenicia macãrãcã wedewõgʉ̃. Cʉ̃rã cʉ̃jãrẽ emʉãrõ macʉ̃ manigʉ̃ ĩñerõcã cʉ̃rã manigʉ̃ muĩpʉ̃ niyugʉ. Molóre butura wĩmarãrẽ sĩãicãyura. queorere peonira cʉ̃rẽ wedewõrã apawõnowʉ̃.
Ãpĩ Refán#7:43 Refán niyugʉ ĩcʉ̃ ñocõãwʉ̃ Saturno wãmecʉtigʉ egipcio basoca cʉ̃jãcã wedewõgʉ̃. ñocõãwʉ̃ mʉjãcã queore werigʉcãrẽ wedewõrã tairora tiwʉ.
Mʉjãbasurupera tie queorere wewʉ wedewõradara.
Tairo tigʉ mʉjãcã yʉre wedewõheririgue wapa ãpẽrã mʉjãrẽ ĩñatutirapʉre ñedoti cõãdotigʉda yoaro Babilonia macã aipanerĩpʉ’ ĩyugʉ Manigʉ̃»#Am 5:25-27.
―ĩ ojariara niwã Manigʉ̃ye quetire wedesʉgueribasoca.
44”Esteban nirũpãrãrẽ wedenemoyugʉ tamʉ Manigʉ̃wi maquẽrẽ:
—Marĩ ñecʉ̃sʉmʉã yucʉ manirõpʉ nirã Manigʉ̃cã nirĩwire waibʉcʉra caserimena tiyoariawi neãrucũrĩwire cʉoriara niwã. Tiwipʉre Manigʉ̃cã pʉãõpʉcʉñe dotire ojariaʉ̃tãpĩrĩ niriaro niwʉ̃.#Ex 20:1-17; Dt 5:6-21. Tiwire tidotigʉ Manigʉ̃basurupera Moisére ‘abiro tigʉacu’ ĩ queorere eñorigʉ niwĩ. Tairo tira marĩ ñecʉ̃sʉmʉã tiwire Manigʉ̃cã dotiriarora abirora tiriara niwã. 45Marĩ ñecʉ̃sʉmʉãcã cõwõãriasiro cʉ̃jã pũna tiwimena pʉtʉariara niwã. Josué cʉ̃jã nirũpʉ̃ cʉ̃jãrẽ newʉmʉãñerõcã tiwire cʉ̃jãcã waro neãrucũriara niwã. Atidita macãrãrẽ Manigʉ̃cã cõãwiocoñerõcã tiwimenarã cʉ̃jãya ditari nimoãriguere nirã eariara niwã. Yoariwatoa tiwipʉ Manigʉ̃rẽ wedewõriara niwã pʉ Davidcã nirũpʉ̃ sãriasiropʉ. 46David Manigʉ̃cã ñurõ tiyogʉ nirigʉ niwĩ. Tairo tigʉ David Manigʉ̃rẽ: «Yʉre mʉcã niãtiwire tiñerõcã tiya Israelyabumacãrãcã tiwipʉ mʉrẽ wedewõãtora abiro» ĩ sãĩrigʉ niwĩ. Tairo ĩcapeicã tiheririgʉ niwĩ. 47Macʉ̃ Salomónpʉ tiwire tirigʉ niwĩ. 48Manigʉ̃ nipetirasotoare tutuacametʉanʉcãgʉ̃ basocacã tiriwiseripʉ nihegʉ nicapetacã. Merẽ tie maquẽrẽna Manigʉ̃ye quetire wedesʉgueribasocʉ abiro ĩ ojarigʉ niwĩ Manigʉ̃cã wederucũriguere:
49«Yʉ nipetiropʉ ña. Ʉmʉãwesepʉ yʉcã duiro ña;
Atiditapʉ ya dʉporire cʉtacũdui.
Tairo tira icãta mʉjã yʉcã nirĩwire timasĩheriga.
Yʉcã yerisãrõcãrẽ tairora timasĩheriga.
50Yʉra nipetirere tipetiwʉ» ĩyugʉ Manigʉ̃#Is 66:1-2.
―ĩ ojarigʉ niwĩ Manigʉ̃ye quetire wedesʉgueribasocʉ.
51Estebanpe cʉ̃jãrẽ ĩnemoyugʉ:
—Mʉjã Manigʉ̃cã dotirere botiocametʉasu. Cʉ̃cã wederere icãta tʉorugaheri cʉ̃rẽ masĩherara abiro. Espíritu Santocã dotirecãrẽ tirugaheri mʉjã ñecʉ̃sʉmʉã niriarora abiro. 52Cʉ̃jãrã nipetira Manigʉ̃ye quetire wedesʉgueribasocare ñañarõ posañerõcã tiriara niwã. Ĩñerõcã marĩrẽ cametʉoacʉ ñucametʉanʉcãgʉ̃ Cristo cʉ̃cã watiatere wedesʉgueribasocare sĩãmocãriara niwã. Maricʉorore cʉ̃jãcã ‘watigʉagawi’ ĩrigʉrena cʉ̃cã eariasiro mʉjãcã ãpẽrãrẽ wiyo sĩãdotiwʉ. 53Manigʉ̃rẽ wedecoteribasocamena cʉ̃cã dotirere mʉjãrẽ nʉnirigʉ niwĩ. Tiere nʉniyoriara nicaperacã mʉjã botiocametʉa ―ĩyugʉ Esteban.
Estebanrẽ ʉ̃tãperimena docasĩãrigue
54Cʉ̃cã tairo ĩñerõcã tʉora nirũpãrã bʉtoro cuacametʉara opire bacadio tiyura. 55Estebanpe Espíritu Santocã tutuare cʉocametʉanigʉ̃ ʉmʉãwesepʉ ĩñaemʉõcogʉ Manigʉ̃cã asibaterere ĩñayugʉ. Ĩñerõcã Manigʉ̃ diamacãpanepe Jesúre nucũñerõcã ĩñayugʉ.
56Tairo tigʉ abiro ĩyugʉ:
—¡Ĩñaña! Ʉmʉãwesere pãwõrõ nirõrẽ ĩña Jesús Nipetira Sõwʉ̃rẽ#Dn 7:13. Manigʉ̃ diamacãpanepe nucũñerõcã ĩña#Ef 1:20-23; Col 3:1; Heb 1:13; 8:1; 1Pe 3:22. ―ĩyugʉ Esteban.
57Cʉ̃cã tairo ĩñerõcã bʉtoro caribi cʉ̃rẽ tʉorugahera cʉ̃jãya camuperire wãmorĩmena biayura. Tairo tira cʉ̃rẽ ñerugara ĩcãrõmena cʉ̃ cʉtirope cʉtʉwʉmʉãyura. 58Timacã tʉsaropʉ cʉ̃rẽ wejewʉmʉãyura. Cʉ̃rẽ wedesãriara cʉ̃jãya suti sotoamaquẽrẽ tuwe nʉniyura ĩcʉ̃ mamʉ Saulo#7:58 Ãni Saulo Hechos 13:9mena wãmecʉtiyugʉ Pablo. Tocawatoare treinta cʉmarĩ watoa cʉoyugʉ. wãmecʉtigʉpʉre cotedotira. Tuwanʉcõ Estebanrẽ ʉ̃tãperimena docasĩãsocoyura. 59Cʉ̃jãcã ʉ̃tãperimena cʉ̃rẽ tairo tiriwatoa cʉ̃pe Manigʉ̃rẽ ñubue sãĩyugʉ:
—Jesús, yʉ Nirũpʉ̃ ya yeripũnarẽ ñeña ―ĩyugʉ.
60Ãsʉ̃rʉ̃poperimena ñanuã bʉtoro caribiremena ĩyugʉ:
—Nirũpʉ̃, ãnijãcã yʉre ñañarẽ tirere acõboya ―ĩyugʉ. Tairo ĩtuwagʉra cõwõãsuyugʉ.
Currently Selected:
:
Highlight
Share
Copy

Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in
© 2026, SIL Global. All rights reserved.