ՆՈՐ ԿՏԱԿԱՐԱՆ ՏԵԱՌՆ ՄԵՐՈՅ ՅԻՍՈՒՍԻ ՔՐԻՍՏՈՍԻ ՀԱՄԵՄԱՏՈՒԹԵԱՄԲ ՅՈՒՆԱԿԱՆ ԲՆԱԳՐԻՆ ԿՈՍՏԱՆԴՆՈՒՊՈԼԻՍ ՏՊԱԳՐՈՒԹԻՒՆ Գ. ՊԱՂՏԱՏԼԵԱՆ 1895 ԱՒԵՏԱՐԱՆ ԸՍՏ ՄԱՏԹԷՈՍԻ Գլուխ ԻԷ
Գլուխ ԻԷ
1 Իբրեւ այգ եղեւ, խորհուրդ արարին ամենայն քահանայապետքն եւ ծերք ժողովրդեանն վասն Յիսուսի սպանանել զնա։ 2Կապեցին զնա եւ առին գնացին, եւ ետուն ի ձեռս Պոնտացւոյ Պիղատոսի դատաւորի։
3Յայնժամ տեսեալ Յուդայի որ մատնեացն զնա թէ պարտաւորեցաւ, զղջացաւ եւ դարձոյց #27։3 Յոյնն. զերեսուն արծաթին առ քահանայապետսն եւ ծերսզարծաթն առ քահանայապետսն եւ ծերս ժողովրդեանն՝՝, 4եւ ասէ. Մեղայ զի մատնեցի զարիւն արդար։ Եւ նոքա ասեն. Մեզ չէ փոյթ, դու գիտես։ 5Եւ ընկէց զարծաթն ի տաճարին եւ գնաց, եւ չոգաւ խեղդեցաւ։ 6Իսկ քահանայապետիցն առեալ զարծաթն՝ ասեն. Ոչ է արժան ընդունել զայդ ի կորբանն, քանզի գինք արեան են։ 7Խորհուրդ արարեալ, գնեցին այնու զագարակն բրտի ի գերեզման օտարաց։ 8Վասն այնորիկ կոչեցաւ ագարակն այն Ագարակ արեան մինչեւ ցայսօր։ 9Յայնժամ լցաւ որ ասացաւն ի ձեռն #27։9 Յոմանս պակասէԵրեմիայի մարգարէի. Եւ առին զերեսուն արծաթին զգինս վաճառելոյն, զոր արկին յորդւոցն Իսրայելի, 10եւ ետուն զնա յագարակն բրտի, որպէս հրամայեաց ինձ Տէր։
11Եւ Յիսուս եկաց առաջի դատաւորին. եհարց ցնա դատաւորն եւ ասէ. Դո՞ւ ես թագաւորն Հրէից։ Եւ Յիսուս ասէ. Դու ասես։ 12Եւ ի չարախօսելն նորա ի քահանայապետիցն եւ ի ծերոց, ոչինչ ետ պատասխանի։ 13Յայնժամ ասէ ցնա Պիղատոս. Ո՞չ լսես որչափ դոքա հակառակ քո վկայեն։ 14Եւ ոչ ետ նմա պատասխանի եւ ոչ բան մի, մինչեւ զարմանալ դատաւորին յոյժ։
15Բայց ըստ տօնի սովոր էր դատաւորն արձակել ժողովրդեանն կապեալ մի զոր կամէին։ 16Ունէին յայնժամ կապեալ մի նշանաւոր, որում անուն էր #27։16 Ի բազումս պակասէՅեսու Բարաբբա։ 17Իբրեւ ժողովեցան, ասէ ցնոսա Պիղատոս. Զո՞ կամիք #27։17 Բազումք. զի արձակեցից ձեզ, զԲարաբբա՞յերկուց աստի զի արձակեցից ձեզ, զՅեսու Բարաբբա՞՝՝ եթէ զՅիսուս զանուանեալն Քրիստոս։ 18Քանզի գիտէր թէ առ նախանձու մատնեցին զնա։
19Եւ մինչ նստէր յատենին, առաքեաց առ նա կինն իւր եւ ասէ. Չկայ ինչ քո եւ արդարոյն այնորիկ, զի բազում անցք անցին ընդ իս այսօր յանուրջս վասն նորա։ 20Իսկ քահանայապետքն եւ ծերք հաւանեցուցին զժողովուրդն, զի խնդրեսցեն զԲարաբբայն, եւ զՅիսուս կորուսցեն։ 21Պատասխանի ետ դատաւորն եւ ասէ ցնոսա. Զո՞ կամիք զի արձակեցից ձեզ յերկուց աստի։ Եւ նոքա ասեն. զԲարաբբա։ 22Ասէ ցնոսա Պիղատոս. Իսկ զի՞ արարից զՅիսուս զանուանեալն Քրիստոս։ 23Ասեն ամենեքեան. Խաչեսցի։ Եւ նա ասէ. Զի՞նչ չար արար։ Եւ նոքա առաւել եւս աղաղակէին եւ ասէին. Խաչեսցի։ 24Եւ տեսեալ Պիղատոսի թէ ոչինչ օգնէ, այլ առաւել խռովութիւն լինի, առեալ ջուր՝ լուաց զձեռս առաջի ժողովրդեանն եւ ասէ. Քաւեալ եմ ես յարենէ արդարոյդ այդորիկ. դուք գիտասջիք։ 25Պատասխանի ետ ամենայն ժողովուրդն եւ ասէ. Արիւն դորա ի վերայ մեր եւ ի վերայ որդւոց մերոց։ 26Յայնժամ արձակեաց նոցա զԲարաբբայն, եւ զՅիսուս գան հարեալ՝ ետ ի ձեռս զի խաչեսցի։
27Յայնժամ զինուորք դատաւորին առին զՅիսուս յապարանս, եւ ժողովեցին ի վերայ նորա զամենայն զգունդն. 28մերկացին զնա, եւ արկին զնովաւ քղամիդ կարմիր։ 29Եւ բոլորեալ պսակ ի փշոց՝ եդին ի գլուխ նորա, եւ եղէգն՝ յաջոյ ձեռին նորա. ի ծունր իջեալ առաջի նորա՝ կատակէին եւ ասէին. Ողջ եր, թագաւոր Հրէից։ 30Եւ թքեալ ի նա՝ առնուին զեղէգնն եւ ծեծէին զգլուխ նորա։ 31Եւ յորժամ ձաղեցին զնա, մերկացուցին ի նմանէ զքղամիդն եւ ագուցին նմա զիւր հանդերձն, եւ տարան զնա ի խաչ հանել։
32Եւ ելեալ արտաքս՝ գտին այր մի Կիւրենացի անուն Սիմովն, զնա կալան պահակ զի բարձցէ զխաչն նորա։ 33Եւ եկեալ ի տեղին անուանեալ Գողգոթա, որ է տեղի կառափելոյ, 34ետուն նմա ըմպել գինի ընդ լեղի խառնեալ. եւ իբրեւ ճաշակեաց, ոչ կամէր ըմպել։ 35Եւ հանեալ զնա ի խաչ՝ բաժանեցին զհանդերձս նորա վիճակաւ. #27։35 Յոմանս պակասէզի լցցի բանն որ ասացաւ ի մարգարէէն. Բաժանեցին զհանդերձս իմ յիւրեանս, ի վերայ պատմուճանի իմոյ վիճակս արկանէին՝՝։ 36Եւ նստեալ պահէին զնա։ 37Եւ եդին ի վերայ գլխոյ նորա գրեալ զվնաս նորա, թէ՝ Այս է Յիսուս, թագաւորն Հրէից։ 38Յայնժամ հանին ընդ նմա ի խաչ երկուս աւազակս, մի յաջմէ նորա եւ մի յահեկէ։
39Եւ որ անցանէինն՝ հայհոյէին զնա, շարժէին զգլուխս իւրեանց, 40եւ ասէին. Վա՜հ, որ քակէիր զտաճարն եւ զերիս աւուրս շինէիր զնա, ապրեցո զքեզ. թէ Որդի ես Աստուծոյ, էջ ի խաչէդ։ 41Նոյնպէս եւ քահանայապետքն ձաղէին հանդերձ դպրօքն եւ ծերովք եւ ասէին. 42Զայլս ապրեցոյց, զինքն ոչ կարէ ապրեցուցանել. եթէ թագաւոր է Իսրայելի, իջցէ այժմ ի խաչէդ, եւ հաւատասցուք դմա. 43եթէ յուսացաւ յԱստուած, փրկեսցէ այժմ զդա, եթէ կամի զդա. քանզի ասաց եթէ Աստուծոյ Որդի եմ։ 44Զնոյն եւ աւազակքն որ խաչեալ էին ընդ նմա՝ նախատէին զնա։
45Եւ ի վեց ժամէ աւուրն խաւար եղեւ ի վերայ ամենայն երկրի մինչեւ ցինն ժամ։ 46Եւ զինն ժամաւն գոչեաց Յիսուս ի ձայն մեծ եւ ասէ. Էլի, Էլի, լամա սաբաքթանի. այսինքն է. Աստուած իմ, Աստուած իմ, ընդէ՞ր թողեր զիս։ 47Ոմանք յայնցանէ որ անդն կային՝ իբրեւ լուան, ասէին. ԶԵղիա կարդայ դա։ 48Եւ վաղվաղակի ընթացաւ մի ոմն ի նոցանէ, առ սպունգ լի քացախով, հարեալ յեղեգան՝ ետ ըմպել նմա։ 49Եւ կէսքն ասէին. Թող, տեսցուք եթէ գա՞յ Եղիա փրկել զդա։
50Եւ Յիսուս դարձեալ աղաղակեաց ի ձայն մեծ եւ արձակեաց զոգին։
51Եւ ահա վարագոյր տաճարին ցելաւ յերկուս ի վերուստ մինչեւ ի վայր, եւ երկիր շարժեցաւ, եւ վէմք պատառեցան։ 52Եւ գերեզմանք բացան եւ բազում մարմինք ննջեցելոց սրբոց յարեան։ 53Եւ ելեալ ի գերեզմանաց յետ յարութեանն նորա, մտին ի քաղաքն սուրբ եւ երեւեցան բազմաց։
54Իսկ հարիւրապետն եւ որ ընդ նմա պահէին զՅիսուս՝ իբրեւ տեսին զշարժումնն եւ զեղեալսն, երկեան յոյժ եւ ասեն. Արդարեւ Աստուծոյ Որդի էր սա։
55Էին անդ կանայք բազումք, կային ի հեռաստանէ եւ հայէին, որք եկին զկնի Յիսուսի ի Գալիլէէ պաշտել զնա. 56յորս էր Մարիամ Մագդաղենացի, եւ Մարիամ՝ Յակովբայ եւ Յովսեայ մայր, եւ մայր որդւոցն Զեբեդեայ։
57Եւ իբրեւ երեկոյ եղեւ, եկն այր մի մեծատուն յԱրիմաթեայ որում անուն էր Յովսէփ, որ աշակերտեցաւ իսկ Յիսուսի։ 58Սա մատուցեալ առ Պիղատոս՝ խնդրեաց զմարմինն Յիսուսի. յայնժամ Պիղատոս հրամայեաց տալ զմարմինն։ 59Եւ առեալ զմարմինն Յովսէփ՝ պատեաց սուրբ կտաւովք, 60եւ եդ ի նոր գերեզմանի զոր փորեաց ի վիմի. եւ թաւալեցուցեալ կափարիչ դրան գերեզմանին վէմ մի մեծ՝ գնաց։ 61Անդ էր Մարիամ Մագդաղենացի եւ մեւս Մարիամն, նստէին հանդէպ գերեզմանին։
62Եւ ի վաղիւ անդր որ է յետ ուրբաթուն, ժողովեցան քահանայապետքն եւ փարիսեցիքն առ Պիղատոս, 63եւ ասեն. Տէր, յիշեցաք զի մոլորեցուցիչն այն ասէր մինչ կենդանին էր, թէ՝ Յետ երից աւուրց յառնեմ. 64արդ հրամայեա զգուշանալ գերեզմանին մինչեւ ցերիս աւուրս, գուցէ եկեալ աշակերտքն գիշերի՝ գողանայցեն զնա, եւ ասիցեն ժողովրդեանն թէ՝ Յարեաւ ի մեռելոց. եւ լինիցի յետին մոլորութիւնն չար քան զառաջինն։ 65Ասէ ցնոսա Պիղատոս. Ունիք զզօրականն, երթայք, զգուշացարուք որպէս եւ գիտէք։ 66Եւ նոքա երթեալ զգուշացան գերեզմանին, եւ կնքեցին զվէմն հանդերձ զօրականօքն։
Հայաստանի Աստվածաշնչային Ընկերություն, 2018
Bible Society of Armenia, 2018
ՆՈՐ ԿՏԱԿԱՐԱՆ ՏԵԱՌՆ ՄԵՐՈՅ ՅԻՍՈՒՍԻ ՔՐԻՍՏՈՍԻ ՀԱՄԵՄԱՏՈՒԹԵԱՄԲ ՅՈՒՆԱԿԱՆ ԲՆԱԳՐԻՆ ԿՈՍՏԱՆԴՆՈՒՊՈԼԻՍ ՏՊԱԳՐՈՒԹԻՒՆ Գ. ՊԱՂՏԱՏԼԵԱՆ 1895 ԱՒԵՏԱՐԱՆ ԸՍՏ ՄԱՏԹԷՈՍԻ Գլուխ ԻԷ
Գլուխ ԻԷ
1 Իբրեւ այգ եղեւ, խորհուրդ արարին ամենայն քահանայապետքն եւ ծերք ժողովրդեանն վասն Յիսուսի սպանանել զնա։ 2Կապեցին զնա եւ առին գնացին, եւ ետուն ի ձեռս Պոնտացւոյ Պիղատոսի դատաւորի։
3Յայնժամ տեսեալ Յուդայի որ մատնեացն զնա թէ պարտաւորեցաւ, զղջացաւ եւ դարձոյց #27։3 Յոյնն. զերեսուն արծաթին առ քահանայապետսն եւ ծերսզարծաթն առ քահանայապետսն եւ ծերս ժողովրդեանն՝՝, 4եւ ասէ. Մեղայ զի մատնեցի զարիւն արդար։ Եւ նոքա ասեն. Մեզ չէ փոյթ, դու գիտես։ 5Եւ ընկէց զարծաթն ի տաճարին եւ գնաց, եւ չոգաւ խեղդեցաւ։ 6Իսկ քահանայապետիցն առեալ զարծաթն՝ ասեն. Ոչ է արժան ընդունել զայդ ի կորբանն, քանզի գինք արեան են։ 7Խորհուրդ արարեալ, գնեցին այնու զագարակն բրտի ի գերեզման օտարաց։ 8Վասն այնորիկ կոչեցաւ ագարակն այն Ագարակ արեան մինչեւ ցայսօր։ 9Յայնժամ լցաւ որ ասացաւն ի ձեռն #27։9 Յոմանս պակասէԵրեմիայի մարգարէի. Եւ առին զերեսուն արծաթին զգինս վաճառելոյն, զոր արկին յորդւոցն Իսրայելի, 10եւ ետուն զնա յագարակն բրտի, որպէս հրամայեաց ինձ Տէր։
11Եւ Յիսուս եկաց առաջի դատաւորին. եհարց ցնա դատաւորն եւ ասէ. Դո՞ւ ես թագաւորն Հրէից։ Եւ Յիսուս ասէ. Դու ասես։ 12Եւ ի չարախօսելն նորա ի քահանայապետիցն եւ ի ծերոց, ոչինչ ետ պատասխանի։ 13Յայնժամ ասէ ցնա Պիղատոս. Ո՞չ լսես որչափ դոքա հակառակ քո վկայեն։ 14Եւ ոչ ետ նմա պատասխանի եւ ոչ բան մի, մինչեւ զարմանալ դատաւորին յոյժ։
15Բայց ըստ տօնի սովոր էր դատաւորն արձակել ժողովրդեանն կապեալ մի զոր կամէին։ 16Ունէին յայնժամ կապեալ մի նշանաւոր, որում անուն էր #27։16 Ի բազումս պակասէՅեսու Բարաբբա։ 17Իբրեւ ժողովեցան, ասէ ցնոսա Պիղատոս. Զո՞ կամիք #27։17 Բազումք. զի արձակեցից ձեզ, զԲարաբբա՞յերկուց աստի զի արձակեցից ձեզ, զՅեսու Բարաբբա՞՝՝ եթէ զՅիսուս զանուանեալն Քրիստոս։ 18Քանզի գիտէր թէ առ նախանձու մատնեցին զնա։
19Եւ մինչ նստէր յատենին, առաքեաց առ նա կինն իւր եւ ասէ. Չկայ ինչ քո եւ արդարոյն այնորիկ, զի բազում անցք անցին ընդ իս այսօր յանուրջս վասն նորա։ 20Իսկ քահանայապետքն եւ ծերք հաւանեցուցին զժողովուրդն, զի խնդրեսցեն զԲարաբբայն, եւ զՅիսուս կորուսցեն։ 21Պատասխանի ետ դատաւորն եւ ասէ ցնոսա. Զո՞ կամիք զի արձակեցից ձեզ յերկուց աստի։ Եւ նոքա ասեն. զԲարաբբա։ 22Ասէ ցնոսա Պիղատոս. Իսկ զի՞ արարից զՅիսուս զանուանեալն Քրիստոս։ 23Ասեն ամենեքեան. Խաչեսցի։ Եւ նա ասէ. Զի՞նչ չար արար։ Եւ նոքա առաւել եւս աղաղակէին եւ ասէին. Խաչեսցի։ 24Եւ տեսեալ Պիղատոսի թէ ոչինչ օգնէ, այլ առաւել խռովութիւն լինի, առեալ ջուր՝ լուաց զձեռս առաջի ժողովրդեանն եւ ասէ. Քաւեալ եմ ես յարենէ արդարոյդ այդորիկ. դուք գիտասջիք։ 25Պատասխանի ետ ամենայն ժողովուրդն եւ ասէ. Արիւն դորա ի վերայ մեր եւ ի վերայ որդւոց մերոց։ 26Յայնժամ արձակեաց նոցա զԲարաբբայն, եւ զՅիսուս գան հարեալ՝ ետ ի ձեռս զի խաչեսցի։
27Յայնժամ զինուորք դատաւորին առին զՅիսուս յապարանս, եւ ժողովեցին ի վերայ նորա զամենայն զգունդն. 28մերկացին զնա, եւ արկին զնովաւ քղամիդ կարմիր։ 29Եւ բոլորեալ պսակ ի փշոց՝ եդին ի գլուխ նորա, եւ եղէգն՝ յաջոյ ձեռին նորա. ի ծունր իջեալ առաջի նորա՝ կատակէին եւ ասէին. Ողջ եր, թագաւոր Հրէից։ 30Եւ թքեալ ի նա՝ առնուին զեղէգնն եւ ծեծէին զգլուխ նորա։ 31Եւ յորժամ ձաղեցին զնա, մերկացուցին ի նմանէ զքղամիդն եւ ագուցին նմա զիւր հանդերձն, եւ տարան զնա ի խաչ հանել։
32Եւ ելեալ արտաքս՝ գտին այր մի Կիւրենացի անուն Սիմովն, զնա կալան պահակ զի բարձցէ զխաչն նորա։ 33Եւ եկեալ ի տեղին անուանեալ Գողգոթա, որ է տեղի կառափելոյ, 34ետուն նմա ըմպել գինի ընդ լեղի խառնեալ. եւ իբրեւ ճաշակեաց, ոչ կամէր ըմպել։ 35Եւ հանեալ զնա ի խաչ՝ բաժանեցին զհանդերձս նորա վիճակաւ. #27։35 Յոմանս պակասէզի լցցի բանն որ ասացաւ ի մարգարէէն. Բաժանեցին զհանդերձս իմ յիւրեանս, ի վերայ պատմուճանի իմոյ վիճակս արկանէին՝՝։ 36Եւ նստեալ պահէին զնա։ 37Եւ եդին ի վերայ գլխոյ նորա գրեալ զվնաս նորա, թէ՝ Այս է Յիսուս, թագաւորն Հրէից։ 38Յայնժամ հանին ընդ նմա ի խաչ երկուս աւազակս, մի յաջմէ նորա եւ մի յահեկէ։
39Եւ որ անցանէինն՝ հայհոյէին զնա, շարժէին զգլուխս իւրեանց, 40եւ ասէին. Վա՜հ, որ քակէիր զտաճարն եւ զերիս աւուրս շինէիր զնա, ապրեցո զքեզ. թէ Որդի ես Աստուծոյ, էջ ի խաչէդ։ 41Նոյնպէս եւ քահանայապետքն ձաղէին հանդերձ դպրօքն եւ ծերովք եւ ասէին. 42Զայլս ապրեցոյց, զինքն ոչ կարէ ապրեցուցանել. եթէ թագաւոր է Իսրայելի, իջցէ այժմ ի խաչէդ, եւ հաւատասցուք դմա. 43եթէ յուսացաւ յԱստուած, փրկեսցէ այժմ զդա, եթէ կամի զդա. քանզի ասաց եթէ Աստուծոյ Որդի եմ։ 44Զնոյն եւ աւազակքն որ խաչեալ էին ընդ նմա՝ նախատէին զնա։
45Եւ ի վեց ժամէ աւուրն խաւար եղեւ ի վերայ ամենայն երկրի մինչեւ ցինն ժամ։ 46Եւ զինն ժամաւն գոչեաց Յիսուս ի ձայն մեծ եւ ասէ. Էլի, Էլի, լամա սաբաքթանի. այսինքն է. Աստուած իմ, Աստուած իմ, ընդէ՞ր թողեր զիս։ 47Ոմանք յայնցանէ որ անդն կային՝ իբրեւ լուան, ասէին. ԶԵղիա կարդայ դա։ 48Եւ վաղվաղակի ընթացաւ մի ոմն ի նոցանէ, առ սպունգ լի քացախով, հարեալ յեղեգան՝ ետ ըմպել նմա։ 49Եւ կէսքն ասէին. Թող, տեսցուք եթէ գա՞յ Եղիա փրկել զդա։
50Եւ Յիսուս դարձեալ աղաղակեաց ի ձայն մեծ եւ արձակեաց զոգին։
51Եւ ահա վարագոյր տաճարին ցելաւ յերկուս ի վերուստ մինչեւ ի վայր, եւ երկիր շարժեցաւ, եւ վէմք պատառեցան։ 52Եւ գերեզմանք բացան եւ բազում մարմինք ննջեցելոց սրբոց յարեան։ 53Եւ ելեալ ի գերեզմանաց յետ յարութեանն նորա, մտին ի քաղաքն սուրբ եւ երեւեցան բազմաց։
54Իսկ հարիւրապետն եւ որ ընդ նմա պահէին զՅիսուս՝ իբրեւ տեսին զշարժումնն եւ զեղեալսն, երկեան յոյժ եւ ասեն. Արդարեւ Աստուծոյ Որդի էր սա։
55Էին անդ կանայք բազումք, կային ի հեռաստանէ եւ հայէին, որք եկին զկնի Յիսուսի ի Գալիլէէ պաշտել զնա. 56յորս էր Մարիամ Մագդաղենացի, եւ Մարիամ՝ Յակովբայ եւ Յովսեայ մայր, եւ մայր որդւոցն Զեբեդեայ։
57Եւ իբրեւ երեկոյ եղեւ, եկն այր մի մեծատուն յԱրիմաթեայ որում անուն էր Յովսէփ, որ աշակերտեցաւ իսկ Յիսուսի։ 58Սա մատուցեալ առ Պիղատոս՝ խնդրեաց զմարմինն Յիսուսի. յայնժամ Պիղատոս հրամայեաց տալ զմարմինն։ 59Եւ առեալ զմարմինն Յովսէփ՝ պատեաց սուրբ կտաւովք, 60եւ եդ ի նոր գերեզմանի զոր փորեաց ի վիմի. եւ թաւալեցուցեալ կափարիչ դրան գերեզմանին վէմ մի մեծ՝ գնաց։ 61Անդ էր Մարիամ Մագդաղենացի եւ մեւս Մարիամն, նստէին հանդէպ գերեզմանին։
62Եւ ի վաղիւ անդր որ է յետ ուրբաթուն, ժողովեցան քահանայապետքն եւ փարիսեցիքն առ Պիղատոս, 63եւ ասեն. Տէր, յիշեցաք զի մոլորեցուցիչն այն ասէր մինչ կենդանին էր, թէ՝ Յետ երից աւուրց յառնեմ. 64արդ հրամայեա զգուշանալ գերեզմանին մինչեւ ցերիս աւուրս, գուցէ եկեալ աշակերտքն գիշերի՝ գողանայցեն զնա, եւ ասիցեն ժողովրդեանն թէ՝ Յարեաւ ի մեռելոց. եւ լինիցի յետին մոլորութիւնն չար քան զառաջինն։ 65Ասէ ցնոսա Պիղատոս. Ունիք զզօրականն, երթայք, զգուշացարուք որպէս եւ գիտէք։ 66Եւ նոքա երթեալ զգուշացան գերեզմանին, եւ կնքեցին զվէմն հանդերձ զօրականօքն։
Currently Selected:
:
Highlight
Share
Copy
Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in
Հայաստանի Աստվածաշնչային Ընկերություն, 2018
Bible Society of Armenia, 2018