YouVersion Logo
Search Icon

1 Makabhewu 10

10
Jonatane a ngu khala muphasi nya mhamba
1Khu mwaga nya lizana ni livbandre na limwedo magumi (160), Alesandre Epifaniyo, mwamana wa Antiyoko, a dita khu ngalava ata gundrela lidhoropa la Pitolomayidha. Vathu va di mu hakha gwadi va mu ninga ndronga nya wufumu. 2Mufumeli Dhemetriyo na ma pwide mahungu yaya, a di tshanganisa masotshwa nya gutale mata mu dhumela. 3Dhemetriyo a di rumela ga Jonatane lidangalila nya gutale khu magana nya gurule nya gu mu zundze, 4kholu a di pimisa khu monyoni gwaye, khuye: “Gwadi nyi vbiredza gu gira navo pwanano nya gurule, va nga nyi hegudza va pwanana ni Alesandre va hi wugela, 5kholu uye khu lisine a nga gu alakanya guvivba gwatshavbo hi giridego gwaye, ga vandriyaye ni ga lifumbu laye.” 6A di mu tshula a mu dzumedzisa gu tshanganisa masotshwa ni gu pfhula matshari, a mu gira pari yaye nya gidzumeledzwano, a mu bweledzela gambe sibotshwa si nga bani si khothedwe likhokholani.
7Khavbo avbo, Jonatane a dita Jerusalema ata hevbula lidangalila mbeli ga vathu vatshavbo na gu pwidwa khu masotshwa ma nga bani ma gu ghadha likhokhola. 8Masotshwa ma di tala khu hwanga khu gupwa gupwani mufumeli dzumedziside Jonatane gu ramba vadwani nya nyimbi. 9Vaghadhi va di mu ninga sibotshwa, uye a gu si ningela ga vavelegi vawe.
10Jonatane a dita vbanya Jerusalema, a phela guvbahedza lidhoropa. 11A di ruma vavbahi gukhuye va vbahe libhiyo li randrelago gigomo gya Siyoni, khu siwindri nya sikhongolo nya gukhakhathwe, va gira likhokhola. Avo va di gira kharato. 12Masotshwa nya va nya mayigo ma nga bani mari ndrani nya makhokhola ma nga vbahwago khu Bhakidhe, ma di thava; 13moyo ni moyo a di diga wulanga waye nya wughadhi a gu bwelela tigoni gwaye; 14Bheti-Suri khiyo basi gu nga bani gu tshade vanganiyana basi vandragi nya milayo , va nga hambanago ni tumbunugo. Kholu wudiri uwo wulanga nya wuthavelo wawe. 15Khavbo avbo, mufumeli Alesandre a dita embedwa mahungu nya lidangalila li nga rumedwa khu Dhemetriyo ga Jonatane. Va di mu embeledzela gambe mayunga ni sigiro nya wuzundzo a giridego Jonatane ni vandriyaye ni sigaradzo va si wonego. 16Mufumeli a di ganela, khuye: “Ina hi na mu mana mumbe mwama nya nga oyu, gani? Hongoleni hi vbiredzela gu thangana naye wupari hi hunga naye pwanano.” 17A di mu lovela lidangalila a ganela, khuye: 18“Eni mufumeli Alesandre, nyi ngu gu losa uwe ndriyangu Jonatane, sewe! 19Hi pwide mahungu nya ndruma yago, gupwani u mwama nya tshivba, nya wuzundzo u yelago gu khala pari yathu. 20Khu guralo gukhugela olu, hi ngu gu vega wulangani nya muphasi nya khongolo nya mhamba#10:20 Jonatane gitugulwana gya Joiaribi muthangeli nya tsawa nya vaphasi nya mhamba. Khu kharato, a diri ni fanelo nya guhathwe a vegwa wulanga nya khongolo nya muphasi nya mhamba. Khade uye nya guphele gu thuma kha nga mufumeli ni muphasi, a gu pata wufumu nya litigo ni wufumu nya liphuvbo. ga vathu vago ni gu khala pari ya mufumeli. Khu gyago gipandre uwe u na ema ni ethu, u sayisa pwanano nya wupari wathu.” A di mu rumela gambe ni mwendra nya giwunguwungu ni hari nya ndralama. 21Khu ngima nya livbandre na mivili nya mwaga nya lizana ni livbandre na limwedo magumi (160), khu buzo nya Mitshatsha, Jonatane a di ambala ngandzu yaye nya wuphasi nya mhamba, a gu tshanganisa libutho nya masotshwa, a gu girisa matshari nya mangi ngudzu. 22Dhemetriyo na embeledzedwe satshavbo sesi, a di garadzega, a ganela, khuye: 23“Hi giride kharini gukala hi diga Alesandre a hi hegudza gu gira pwanano nya wupari ni Vajudha, a kodza gu mana gu emedwa khavo? 24Eni neni nyi na va lovela lidangalila ni magana nya gu va zundze, nyi va tumbisa dzisagwati nyi fela gukheni va patana ni eni gasi va nyi phasa.” 25Dhemetriyo a di rumela lidangalila ga Vajudha, khuye: “Eni mufumeli Dhemetriyo, nyi ngu losa litigo nya Vajudha, seweni!” 26Nyi nengede ngudzu khu guta tiviswa gupwani mu ngu vegedzani gwadi gidzumeledzwano gyathu, mu ngu simama na mu tumbegide ga pwanano nya wupari wathu, ni gupwani kha mwa hunga pwanano ni valala vathu. 27Simamani mu khala na mu tumbegide kharato, hi na mi ningani tshatshazelo nya satshavbo mu giridego khu kotani gwathu. 28Hi na tshiphisa mikhupo nya gutale hi wuya hi mi tadza khu miningelo nya yingi. 29Gukhugela olu, nyi ngu mi tshulani, nyi ngu vega nayo nya gukheni Vajudha vatshavbo va nga livbi mikhupo, mihengo nya munyu ni gikhaba nya dzifanelo dza mufumeli. 30Gipandre nya wuraru nya mihandro nya mafu ni gipandre nya wuvili nya mihandro nya misimbo yatshavbo yi nyi lumbago, gukhugela muhuno kha nyi na nga hengula gambe tigoni ga Judha ni ga sipandre siraru nya mayigo ya Samariya ni Galileya si lumbago litigo nya Vajudha. Nyi ngu hunga isoso gukhugela muhuno kala gupindruga. 31Jerusalema gu na khala lidhoropa nya guagiswe, li na tshulega ga gigurumedzo nya gulivbe mihengo nya gipandre nya likhumi ni mikhupo, kharato nayo mayigo ma gu lumbago. 32Khu magirelo ya mamowo nyi ngu tshula gambe dzifanelo dzangu nya gufumele lidhoropa la Jerusalema, nyi ngu li ningela mandzani ga muphasi nya khongolo nya mhamba, gasi a vege umo vale a na va golago, gukhuye va li ghadha. 33Nyi ngu tshula mahala Vajudha vatshavbo va vbagedwego kha nga dzikhumbi, va gu yiswa ni wevbini wulanga nya mufumo wangu, nyi ngu tshiphisa mihengo ni mikhupo yawe yatshavbo, ambari gambe ni eyi nya mitshambi yawe. 34Mibuzo yatshavbo, ni dzisabhadho, ni mibuzo nya Gumege nya Ngima, yi vegidwego khu nayo, ni matshigu ya mararu ma dongiselago mibuzo nya yikhongolo, ni matshigu mararu ma landrelago ma na khala matshigu ma agisidwego nya gutshulege nya Vajudha vatshavbo va vbanyago mufumoni gwangu. 35Mwalo a na gu bani ari ni fanelo nya gu va landre, nya gu va mole mwendro gu va yisa mahunguni ambari khu gevbini gighelo. 36Va na lovedwa ga libutho nya nyimbi ya mufumeli, magumararu magumi mazana (30.000) Vajudha, va gu livbwa idzosaye ni idzo ma livbwago masotshwa ya mufumeli. 37Vambe vbakari gwawe va na rumedwa guya thumela ga makhokhola nya makhongolo ya mufumeli, vambe va na ningwa wulanga nya gutumbege nya mufumo. Vathangeli vawe ni vagimbidzisi nya dzinyimbi va na hathwa vbakari gwawe, va na vbanya gukhedza khu milayo nya tumbunugo wawe, kha nga idzo a rumago khidzo mufumeli gu girwa Judheya. 38Sipandre siraru sa Samariya si nga patwago ni Judheya, gukhugela olu si na lumba Judheya khu nayo gasi si fumedwa khu mufumeli moyo basi, a gu muphasi nya khongolo nya mhamba.
39Nyi ngu ningela lidhoropa la Pitolomayidha ni mayigo yaye gu lumba Nyumba ya Nungungulu ya Jerusalema, gasi gu livbela satshavbo esi si vbwetegago gu thumela wulanga nya miphaso. 40Mwaga ni mwaga nyi na ninga likhumi na livbandre magumi mazana (15.000) dzisekeli nya parata nya dzitsapawu dza mufumeli dzi belago khu sipeto saye. 41Dzitsapawu dzatshavbo va ngamba livba vagimbidzisi nya gyuma myaga hwane, dzi na ningedwa gukhugela olu, gasi gu livbela mithumo nya guvbahedze Nyumba ya Nungungulu. 42Gu diga nya isoso, gu na ningedwa livbandre magumi mazana (5.000)#10:42 Vambe vari khavo livbandre na limwedo magumi (60) dzikilu; vambe gambe khavbo livbandre magumi magumi mazana (50.000) dzisekeli. dzisekeli nya parata dzi hengwago mwaga ni mwaga sipetoni nya Wulanga nya Guage, kholu gyuma gegi, gya gu lumba Vaphasi nya mhamba va gimbidzisago thumo nya wukhongeli. 43Muthu watshavbo a thavelago Nyumbani ga Nungungulu, Jerusalema, mwendro mayigwana ya vbafuvbi, khu gu bani nari ni mangava, mwendro khu gimbe gilo, a na tsetseledwa, gambe a na hodza na tiyide dzithomba dzaye dzatshavbo a gu nadzo mufumoni gwangu. 44Tengo watshavbo nya guvbahe ni guwusedza Nyumba ya Nungungulu, wu na livbwa khu dzitsapawu dza mufumeli. 45“Gyuma nya guvbahedze mabhiyo nya lidhoropa la Jerusalema ni makhokhola ma li randrelago, gi na livbwa khu dzitsapawu dza mufumeli, kharato gambe ni thumo nya guvbahedze mambe makhokhola ya tigoni ga Judheya.”
Gufa ga mufumeli Dhemetriyo
46Avbo Jonatane ni vathu vatshavbo va ngapwago magana yaya, gima kha va khodwa ambari gu ma dzumela, va di dundruga guvivba gwatshavbo ogu Dhemetriyo a giredego va na Israyeli ni edzi a va tshanisidego khidzo. 47Khu guralo, va di hatha gu pwanana ni Alesandre, a gu uye a nga phela khuye gu ganela navo khu mahungu nya gurule. Va di patana naye gikhati gyatshavbo. 48Alesandre a di tshanganisa libutho nya likhongolo nya masotshwa a duga aya dhumela masotshwa ya Dhemetriyo. 49Vafumeli va vavili va di dwana litunga, aholu masotshwa ya Dhemetriyo ma di thava. Alesandre a di va lundra a gu va pala. 50Litunga li di kudzuga khu tshivba ni tshivba kala gupfolani nya lidambo, Dhemetriyo a di songwa litshigu lolo.
Pwanano nya gurule wa Pitolomewu ni Alesandre
51Khavbo avbo, Alesandre, a di rumela vathu ga Pitolomewu, mufumeli wa Egipito, guya mu embela, khuye: 52“Nyi wide gambe tigoni gwangu, olu nyi pharide ndronga vbagikhalotunu nya wufumu wa vababe vangu, nyi dzegide wufumu, nyi pade Dhemetriyo, nyi hakhide mufumo nya litigo lathu. 53Hi dwanide litunga, nyi mu pala uye gumogo ni masotshwa yaye, olu nyi womo vbagikhalotunu nya mufumo waye. 54Olu hi na hunge gidzumeledzwano gegi: Uwe nyi ninge nyamahegyane wago nyi dzega a khala mwangadzi wangu, Eni nyi na khala mwane wago, nyi na mi tadzani uwe ni uye, khu dzitsapawu dzi yelanago ni wuzundzo wanu.”
55Mufumeli Pitolomewu a di hakha, khuye: “Li kategide litshigu u bedego tigoni ga vavelegi vago, u gu khala vbagikhalotunu nya wufumu wago! 56Nyi na gu girela iso u nyi lombago. Aholu, delu hi ta wonana Pitolomayidha, nyi na gu gira mwane wangu kha nga gu lomba gwago.”
57Pitolomewu a di duga khu Egipito ni nyamahegyane waye Kiloyopatra khu mwaga nya lizana ni livbandre na limwedo magumi na mivili (162). 58A di ningela mwanaye a gu dzegwa khu Alesandre, a ngatago gwaye ata gira buzo nya khongolo nya dzegano nya wufumu.
59Mufumeli Alesandre, a di lovela nuye Jonatane, gukhuye a mu khinge. 60Jonatane a di donga a hongola Pitolomayidha, khu wuzundzo nya wukhongolo ngudzu, avbo a ngaya mana vafumeli va vavili. A di va ninga parata, ndralama ni dzitsapawu nya gutale, a gu ninga gambe ni madhota yawe, a di va salalegisa kharato, va gu vega gwaye gutumba gwawe gwatshavbo; 61vama nya gukari nya guvivbedwe khu monyo, va nga dzi hambanisago ni nayo wa va na Israyeli, va di hidzimela ga mufumeli gasi guya singedza Jonatane. Aholu mufumeli gima kha nga thela kota khu avo. 62A di ruma gu vbindrugedza dzingandzu dza Jonatane, va mu ambagisa giwunguwungu; va di gira kharato. 63Mufumeli a di khala vbafuvbi ni Jonatane, a gu embela manganagana nya huwo, khuye: “Mu dzegeni mu mu gimbidzisa dhoropani, tivisani gukhenu a nga manegi wa gu mu lumbedza gilo, gambe a nga hegwi khu muthu, ambari khu gevbini gighelo.”
64Avbo vale va nga mu thuledza va mu wonego kharato, na tade khu wudhumo, na ambade giwunguwungu, kha nga gu nga huweledwago, vatshavbo va di thava. 65Mufumeli a di mu rungudza, a gu mu lovela kha nga moyo nya dzipari dzaye nya guphele, a mu ninga giyemo nya wuthangeli nya dzinyimbi ni wumwamangulu nya gipandrengulu nya litigo. 66Hwane nya satshavbo sesi, Jonatane a di bwelela Jerusalema khu gurula, na tade khu gunengela.
Jonatane a ngu pala Apolomiyo
67Khu mwaga nya lizana ni livbandre na limwedo magumi ni livbandre (165), Dhemetriyo, mwamana wa Dhemetriyo, a dita khu gidwani gya Kereta, na gu hongola tigoni ga vavelegi vaye. 68Alesandre na dzitide, a di khuga na gorogide ngudzu a hongola Antiyokiya. 69Dhemetriyo a di vega Apoloniyo, mwamangulu wa Kelesiriya,#10:69 Kelesiriya guthudwa Gipandrengulu nya litigo la Muhwadambo nya tsongo wa Ewufrate. Vaperesi va di li riya khavo “Gipandrengulu gya Muhwadambo ga Ewufrate.” gu khala muthangeli nya dzinyimbi dzaye. Uye a di tshanganisa libutho nya tshivba nya gudwane nyimbi ata zumba vbafuvbi ni lidhoropa la Jaminiya, a gu rumela khiyo lidangalila ga muphasi nya khongolo Jonatane, khuye: 70“Uwe basi khuwe wenga u hi kanyisago, u si dzumeli wufumu wathu. Khu kotani gwago, nyi ngu hegwa ni gu hembuludwa. Khu ginani u dzi randrago khu tshivba yago musigomoni, u hi wugela? 71Wa gu bani u tumba tshivba nya masotshwa yago, nga relela panini, hita palisana khu tshivba, kholu eni nyi na ni vadwani nya nyimbi nya tshivba guvbindra vatshavbo. 72Wudzisela, u na nyiti kheni mani, ni gukhuwe khu vamani nyi pwananago navo. Avo navo vari khavo uwe gima khu na nga tiya gu ema mbeli gwathu, kholu gu gira guvili va nga padwago vavelegi vago va duga tigoni gwanu. 73Muhuno uwe khu na dzi kodza gu tsarama u dwana ni vakhileli vangu nya dzikavalu mwendro ni libutho langu nya nyimbi, panini momu, nyambana giwindri, nyambana sigomo, nyambana mavbala nya guthavele umo.”
74Na pwide magana yaya ya Apoloniyo, Jonatane a di goroga ngudzu, a ramba likhumi magumi mazana (10.000) vama a duga navo khu Jerusalema. Ndriyaye Simoni a diya dzi pata naye gasi gu engedzela tshivba yaye. 75A diya ghova mbeli nya lidhoropa la Dzope, aholu malimba ya Dzope ma di segwa kholu ndrani gakone, ma diromo masotshwa ya Apoloniyo ma ghadha. Jonatane a di dhumela lidhoropa. 76Vathu va di tala khu hwanga va mu tulela malimba, Jonatane a di bela a gu wandra Dzope. 77Avbo Apoloniyo a nga pwago mahungu nya esi si dugeledego, a di bela ndzilani ni magumararu mazana (3.000) vakhileli nya dzikavalu ni libutho nya lingi nya tshivba 78a gu hongola Asidhoti. A di gira gukhwatshi a gu li tsemakanya, aholu, khu githugedza, a di bwelela panini, na gu tumba ngudzu talo nya masotshwa yaye nya vakhileli nya dzikavalu. Jonatane a di mu landra kala Asidhoti, khavbo li ngaya dwanwa litunga. 79Apoloniyo a di tshiya likhumi mazana (1.000) vakhileli nya dzikavalu na va sihade gasi gu riya Vajudha va gu va dhumela khu hwane. 80Aholu Jonatane a di tiviswa gikungo gegi gi nga bani gi riyidwe hwane gwaye. Valala va di va dhumela, va randrela wughovelo waye, va rinyela matshari vathu vaye, gukhugela vbadzimindrutunu kala gupfolani nya lidambo. 81Vathu va di simama gu khala malangani gwawe kha nga idzo a nga va layago khidzo Jonatane, kala vakhileli nya dzikavalu ya valala va garala. 82Khavbo avbo, Simoni a di bela ni masotshwa yaye, a gu dhumela ndzarara nya vakhileli nya dzikavalu. Kha nga vakhileli nya dzikavalu va nga bani va garade, a di va pala va gu thava. 83Vakhileli nya dzikavalu va di phalalega panini gwatshavbo va gu lundrwa kala Asidhodhi, vaya thavela nyumbani nya miphaso ya Dhagoni, nungungulu wawe nya malipha, khavo mwendro va na kodza guvbanyiswa. 84Jonatane a di rotha nilo a vbisa Asidhodhi ni mitalala ya vbafuvbi, hwane nya gu na ma phangide. A di vbisa gambe ni nyumba nya miphaso ya Dhagoni gumogo ni vatshavbo va nga thavelago umo. 85Tengo nya avo va nga songwago khu matshari ni nilo, wu di vboha gipimo nya livbandre na mararu magumi mazana (8.000) vama.
86Jonatane a di khusa wughovelo a gu hidzimela dhoropani ga Asikaloni. Vathu va dhoropani va di duga va mu hakha khu mikulungwane ni wuzundzo. 87Hwane nya ugo, Jonatane a di bwelela Jerusalema ni vathu vaye na va rwade esi va phangidego. 88Avbo mufumeli Alesandre a si tidego esi si nga giregago, a di engedzela gambe gu ninga wuzundzo Jonatane. 89A di mu rumela gikwangwangwa nya ndralama, gukhedza khu giolovedzo gyawe nya guninge sihiwa ga valongo va vafumeli, a wuya a mu ninga gufumela lidhoropa la Ekroni ni gipandre gyatshavbo gi lumbago litigo laye.

Currently Selected:

1 Makabhewu 10: BGG2014

Highlight

Share

Copy

None

Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in