YouVersion Logo
Search Icon

San Mateo 5

5
Gá⁴hé⁴ Jesús ja̱³ gá⁴heé⁴ diáh⁴ dsa³
1Liáh³ gá⁴joó² Jesús ja̱³ hi³ bií⁴ fɨɨ́y⁴ diáh⁴ dsa³ ja̱³, mɨ²ja̱³ gá⁴saa³ yuuh¹ cua̱h³ ja̱³, duh³ gá⁴guá³ nɨɨ́⁴. Mɨ²ja̱³ cá⁴ná⁴cua̱a̱yh⁴² diáh⁴ xɨh³chie̱y³² ja̱³ ji̱h²caayh⁴. 2Mɨ²ja̱³ gá⁴laá⁴ Jesús ja̱³ mɨ³heé⁴ diáh⁴ dsa³ ja̱³, liáh³la³ sɨɨ́h⁴ diáh⁴:
Gá⁴liú³ Jesús ja̱³ chiáh² hi³ bií⁴ dxú⁴ chiaa⁴²a²
(Lc. 6:20-23)
3―Dɨ́h¹ yaa⁴ diáh⁴ dsa³ hi³ ca³dah²ca̱³² cua̱a̱y¹ná² hi³ xa³ hi³ niaáh² chiáh² fáh⁴ji̱í̱h⁴ chiáh² diáh⁴, chiaah¹ diáh⁴ hi³nɨy³² na³hiiy⁴ chiáh² Dios.
4’Hi²xiáh³ dxú⁴ chiáh² diáh⁴ hi³ dɨ³fɨɨh⁴² túh²dsɨ́², chiaah¹ hí⁴dxá⁴heey⁴ hí⁴jé⁴ dsɨ́² diáh⁴.
5’Hi²xiáh³ dxú⁴ chiáh² diáh⁴ hi³ ca³dah²jmey³² mii⁴ píyh¹, chiaah¹ na³ca̱á̱y⁴ ba² dxaah¹vó⁴ nɨ³ hí⁴lí³ chiáh² diáh⁴.
6’Dɨ́h¹ yaa⁴ diáh⁴ hi³ ga³ŋɨɨ⁴ dsɨ́² hi³ xiaa³dsaa³², chiaah¹ hí⁴dxá⁴heey⁴ hí⁴lií² chiáh² diáh⁴.
7’Hi²xiáh³ dxú⁴ chiáh² diáh⁴ hi³ ca³dah²ca̱³² mih³ ca³dah²ñi³² dsa³, chiaah¹ hí⁴dxá⁴heey⁴ hí⁴chia̱² mih³ chiáh² mii⁴ diáh⁴.
8’Hi²xiáh³ dxú⁴ chiáh² diáh⁴ hi³ na³xɨ³ na³ŋɨɨ́³ fáh⁴ji̱í̱h⁴ chiáh² diáh⁴, chiaah¹ hí⁴dxá⁴heey⁴ hí⁴dah²joóy² Dios.
9’Hi²xiáh³ dxú⁴ chiáh² diáh⁴ hi³ dɨ³nieeyh⁴² naáy³ chie̱é̱yh¹ dsa³, chiaah¹ hí⁴dah²nuú⁴ ja̱á̱² Dios.
10’Hi²xiáh³ dxú⁴ chiáh² diáh⁴ hi³ ga³cɨ̱ɨ̱yh³² ga³beeyh³² vih²chiaah¹ hi³ ca³dah²naah³² hi³ xiaa³dsaa³², chiaah¹ diáh⁴ hi³nɨy³² na³hiiy⁴ xi² ga³chiuuh³² hiíh⁴ Dios.
11’Hi²xiáh³ dxú⁴ chia̱á̱²ah³, liu³u²xɨ³ vih²chieéy⁴ nɨ³ ca³dah²liuy³² niaá⁴ah³ mɨ³hee³², ca³dah²jmeéh⁴ niaá⁴ah³ mɨ³hee³², baáy⁴ mɨ² ca³dah²ye̱e̱yh³ niaá⁴ah³ ca̱a̱³ hi³ há⁴hé³ he̱é̱yh³. 12Bi³jee⁴²ah³ há²ah³ mɨ²ja̱³, chiaah¹ hí⁴tɨ̱́⁴ah³ ca̱a̱³ premio gaáy³ yuuh¹ güii³ nɨ³, chiaah¹ liáh³ja̱³ cá⁴dah²jmeéh⁴ diáh⁴ profetas hi³ cá⁴dah²guá³ dsa³jéy⁴ liáh³xɨ³ niaá⁴ah³.
Fɨɨh⁴²ñi² baáy⁴ ya⁴²jmɨɨ́⁴
(Mr. 9:50; Lc. 14:34-35)
13’Niaá⁴ah³ nɨ³ na³lɨ́⁴ah³ liáh³xɨ³ fɨɨh⁴²ñi² chiáh² diáh⁴ dsa³ jmɨɨyh⁴²güii³. Joó⁴ xɨ³ ma³lɨ³jmií¹ fɨɨh⁴²ñi² nɨ³, ¿jmiih⁴² ja̱³ máh⁴ hí⁴lii⁴ ca̱á̱h³? Há⁴hé³ máh⁴ xiáh³ niaáh² cáh³ti³², hi³ mɨ³hii³² hí⁴tia̱a̱² hí⁴dah²heé⁴ hí⁴dah²fiíh⁴ diáh⁴ dsa³ bɨh¹ ba².
14’Niaá⁴ah³ nɨ³ na³lɨ́⁴ah³ ya⁴²jmɨɨ́⁴ chiáh² diáh⁴ dsa³ jmɨɨyh⁴²güii³. Liu³u²xɨ³ ca̱a̱³ fɨɨ³ hi³ niaá² yuuh¹ cua̱h³, há⁴hé³ hí⁴jooy³ hí⁴ma². 15Ba² há⁴hé³ ca³lɨ³hi̱i̱⁴ xi³ ñuúh⁴ ca̱a̱³ guaá². Xi² ñií² ba² ca³lɨ³jniaa³ duh³ jniaá⁴ liáh⁴jɨy³ diáh⁴ hi³ tieéyh¹ xɨ¹ñúh⁴. 16Ba² liáh³ja̱³ xa̱³ah³ niaá⁴ah³, ga³jmee⁴ hí⁴já⁴ dxú⁴ xi³ chia̱á̱²ah³ duh³ hí⁴dah²joó² diáh⁴ dsa³, duh³ mɨ² ma³dah²joó² hi³ jmee³ah³ jmáyh² hi³ dxú⁴ ba², mɨ²ja̱³ hí⁴dah²jmeé⁴ dsa³lí³ dsa³dxaá³ chiáh² Ñúh³a² Dios hi³ jey¹ yuuh¹ güii³ nɨ³.
Gá⁴hé³ Jesús ja̱³ ca³jaa¹ chiáh² ley chiáh² Moisés
17’Há⁴ hi³ta³ hi³hɨ³ah³ hi³ ma³güe⁴²á⁴ ma³ya³tiuuh⁴²á² ley chiáh² Moisés, chie̱é̱yh¹ hi³ cá⁴dah²hé³ diáh⁴ profetas. Chiaah¹ há⁴ja̱³ hi³ ma³güe⁴²á⁴ hi²tiuuh⁴²á² la³, hi³ ma³güe⁴²á⁴ hi²jmeey⁴² liáh³xɨ³ na³xɨɨ² duh³ hí⁴yey³ hí⁴jooy³ chiáh² ba² nɨ³. 18Jmɨ́yh³he̱é̱yh³ cáh³ti³² hi²fooh¹á² niaá⁴ah³: Liáh³ rúh⁴ niaá² dxaah¹vó⁴ la³ baáy⁴ yuuh¹ güii³ nɨ³, ñé⁴ gu³xɨ³ ca̱a̱³ vóh² mɨ¹píh⁴ cáh³ti³² chiáh² ley nɨ³ há⁴hé³ hí⁴ii³ hí⁴yey³ hí⁴jooy³ jɨɨ⁴ lɨ́⁴. 19Hi³ja̱³, liu³u²xɨ³ xe̱y³ hi³ há⁴hé³ hí⁴jmeé⁴ he̱é̱yh³ ca̱a̱³ mandamiento hi³ ga³ji̱í̱h⁴ pih², baáy⁴ xɨ³ liáh³ja̱³ hí⁴heé⁴ dxeeyh⁴, mɨ²ja̱³ hi³hí̱³ hí⁴lí³ píyh¹ gɨh¹ liáh³xɨ³ liáh⁴jɨy³ diáh⁴ hi³ nieeyh⁴² yuuh¹ güii³ nɨ³. Joó⁴ liu³u²xɨ³ hi³ ga³nuu³ dsaá², baáy⁴ liáh³ja̱³ hí⁴heé⁴ dxeeyh⁴, hi³hí̱³ hí⁴lí³ ná⁴ŋɨy¹ gɨh¹ jee⁴² chiáh² diáh⁴ hi³ nieeyh⁴² yuuh¹ güii³. 20Hi³ja̱³ ga³fooh³²á⁴ niaá⁴ah³ xɨ³ nɨ³ há⁴hé³ hi²jmee³ah³ gɨh¹ xiaa³dsaa³² liáh³ nɨɨh¹ ca³dah²jmee⁴ diáh⁴ dsa³he⁴ chie̱é̱yh¹ diáh⁴ fariseos nɨ³, mɨ²ja̱³ há⁴hé³ hí⁴jooy³ cua³dxi̱i̱³²ah³ xi² ga³chiuuh³² hiíh⁴ Dios nɨ³.
Gá⁴hé³ Jesús ja̱³ ca³jaa¹ chiáh² hi³hí̱³ ca³lɨ³tí̱yh³
(Lc. 12:57-59)
21’Maá³ah³ ba² hi³ liáh³la³ cá⁴lɨ́⁴xɨɨ́yh¹ diáh⁴ xa²yaa²a² ñú⁴uuh²a²: “Há⁴ hi³jɨ̱h⁴u³ dsa³, chiaah¹ diáh⁴ hi³ ca³dah²jɨ̱yh⁴ dsa³ ga³jmee⁴ hí⁴dah²chí².” 22Joó⁴ jniá³ ga³fooh³²á⁴ niaá⁴ah³ hi³ hí⁴tí̱yh³ hí⁴ñí² du³ñuúh², hi³hí̱³ ga³jmee⁴ hí⁴chí². Ja̱y³ hi³ hí⁴liúy² mɨ³hee³² du³ñuúh², mɨ²ja̱³ diáh⁴ dsa³ jmee⁴ ta² hí⁴dah²ca̱a̱⁴ cua̱a̱y¹ná² chiáh². Baáy⁴ ja̱y³ hi³ hí⁴féh³ hi³ há⁴hé³ xiáh³ niaáh² du³ñuúh², hi³hí̱³ ga³jmee⁴ hí⁴chi̱í̱yh² hí⁴beéyh² dxaah¹ xi³ jee⁴² xi²há⁴dxú⁴.
23’Hi³ja̱³, liu³u²xɨ³ mɨ³hi²cuoy³ foo³ chiú̱h²u³ ñi²yaá³, baáy⁴ ca̱a̱³ ba² dɨ́h¹ hí⁴liih³²u³ hi³ xa³ ná⁴lɨ¹ dsɨ́² du³ñuúh²u³ jooy³² niu³, 24na³fáyh⁴ cueeyh⁴² ruh³ nɨ³ foo³ chiú̱h²u³ duh³ gua³liu² ruh³ dxú⁴ chia̱á̱h¹u³ ba². Mɨ²ja̱³ ba² hi³güé³u³ ca̱á̱h³ duh³ hi²cuoy³ foo³ chiú̱h²u³ nɨ³.
25’Liu² dxú⁴ chia̱á̱h¹u³ hi³ cuo⁴ dsaa² chiú̱h²u³ liáh³ rúh⁴ tiaáh¹ah³ fi¹ hi³ jey⁴ niu³ he̱é̱¹ta². Chiaah¹ liu³u²xɨ³ haá², mɨ²ja̱³ hí⁴cuó⁴ dsaa² chiú̱h²u³ liáh³ ga³jmee⁴ rúh⁴ñi² chiu³fáh⁴. Mɨ²ja̱³ chiu³fáh⁴ nɨ³ hí⁴tiéyh² guaa³ diáh⁴ hɨh²dxaah¹ duh³ hí⁴dah²ta̱a̱yh³ niu³ ñuúh⁴ñí¹. 26Jmɨ́yh³he̱é̱yh³ cáh³ti³² hi²fooh¹á² niu³ hi³ há⁴hé³ hí⁴jooy³ hi²bi³hɨɨ́⁴u³ nɨɨ́⁴, hí⁴dxá⁴héy³ lɨ́⁴ hi²cɨ́y³ na³ŋɨɨyh⁴ liáh³nɨɨh¹ hí⁴dah²bi³chiíy⁴ niu³.
Diáh⁴ hi³ ca³dah²jmee⁴ ga̱y³
27’Maá³ah³ ba² liáh³xɨ³ cá⁴lɨ́⁴xɨɨh²a²: “Há⁴ hi³jmeey³ ga̱³u³.” 28Joó⁴ jniá³ ga³fooh³²á⁴ niaá⁴ah³ hi³ liu³u²xɨ³ ti̱¹ hi³hí̱³ hí⁴joóy² ba² ja̱y³ mɨ́³ baáy⁴ hí⁴lí³ dsɨ́², ja̱³ba² hi³ ma³jmeé³ ga̱y³ chie̱é̱yh¹ fáh⁴ji̱í̱h⁴ chiáh² ja̱³.
29’Hi³ja̱³ xɨ³ mɨ¹ñíy¹ hi³ nu¹u³ nɨ³ ga³jmee⁴ hi³ ga³jmeey³ mɨ³hee³², na³fáyh⁴ gɨh¹ dxɨ́² duh³ tia̱a̱³ vɨ̱ɨ̱́³ cáh³ti³² ba², na³fáyh⁴ gɨh¹ hi³ hí⁴yeéy⁴ ca³liuh² cuerpo chiú̱h²u³ nɨ³, dxa² hi³ guaay³² na³ca̱á̱⁴u³ jee⁴² xi²há⁴dxú⁴ nɨ³. 30Baáy⁴ xɨ³ guaay³² hi³ nu¹u³ nɨ³ ga³jmee⁴ ga³jmeey³ mɨ³hee³², mɨ²ja̱³ na³fáyh⁴ reey⁴² duh³ tia̱a̱³ vɨ̱ɨ̱́³, chiaah¹ na³fáyh⁴ gɨh¹ hi³ dsá⁴yeéy⁴ ca³liuh² cuerpo chiú̱h²u³ nɨ³, dxa² hi³ guaay³² na³ca̱á̱⁴u³ jee⁴² xi²há⁴dxú⁴.
Ga³dsaáy³ diáh⁴ hi³ ná⁴ji̱i̱¹ guaa³
(Mt. 19:9; Mr. 10:11-12; Lc. 16:18)
31’Ba² liáh³la³ cá⁴lɨ́⁴xɨɨh²a²: “Gu³xɨ³ hí̱³ba² hi³ hí⁴tiúy² mɨ́⁴chiáh², ga³jmee⁴ hí⁴cuoó⁴ ca̱a̱³ xi³ mɨ́⁴chiáh² ja̱³, duh³ lii⁴ hi³ he̱é̱yh³ ba² ma³dsaáy³ diáh⁴.” 32Joó⁴ jniá³ ga³fooh³²á⁴ niaá⁴ah³ hi³ liu³u²xɨ³ ja̱y³ dsaá⁴ hi³ hí⁴tiúy² mɨ́⁴chiáh², baáy⁴ xɨ³ há⁴ja̱³ vih²chiaah¹ hi³ ga̱y³ ja̱³ mɨ́³ ja̱³, mɨ²ja̱³ dsɨ̱́y³ dsaa² hi³ hí⁴jmeé⁴ ga̱y³ mɨ́³ ja̱³ xɨ³ nɨ³ hí⁴güe³ chie̱é̱yh¹ dxeeyh⁴ dsaá⁴, baáy⁴ liáh³ja̱³ dsaá⁴ ja̱³, ba² hi³ hí⁴jmeé⁴ ga̱y³ ba² ja̱³.
Ca³jaa¹ chiáh² hi³ ga³he³²a² Fii³²a²
33’Ba² maá³ah³ hi³ liáh³la³ cá⁴lɨ́⁴xɨɨh² diáh⁴ xa²yaa²a² ñú⁴uuh²a²: “Há⁴ hi³caáyh³ juúh⁴ chiú̱h²u³ hi³ ma³tia̱a̱h⁴u³ vo̱ó̱h²u³ hi²jmeey³. Hi³jmeey³ ba² hi³ ma³xɨɨ́yh¹ Ñúh³a² nɨ³ hi³ hi²jmeey³.” 34Joó⁴ jniá³ ga³fooh³²á⁴ niaá⁴ah³ há⁴ hi³ho⁴ah³ Dios he² liáh³nɨ³ liú¹ah³. Há⁴ hi³ho³ah³ yuuh¹ güii³, chiaah¹ nɨɨ́⁴ jey¹ Dios. 35Ba² há⁴ hi³ho³ah³ dxaah¹vó⁴, chiaah¹ la³ nɨ³ na³heeh⁴ diáh⁴ tɨɨ². Há⁴ hi³ho³ah³ Jerusalén, chiaah¹ nɨɨ́⁴ jey¹ rey hi³ bií⁴ gaáy³ nɨ³. 36Ba² há⁴ hi³ho³ah³ mɨ¹dxɨ́¹ah³ he² liáh³nɨ³ ga³fáh³ah³, chiaah¹ gu³xɨ³ ca̱a̱³ mɨɨyh⁴ jñu³ dxɨ́¹ah³ nɨ³ há⁴hé³ hí⁴jooy³ hi²guah⁴²ah³ hi²jmee³ah³ tiaa³ hu̱² gɨh³ liah³. 37Ca̱a̱³ hi³ fáh³ah³ “ja̱a̱¹” hi³ liáh³ja̱³, baáy⁴ hi³fáh³ah³ “haá²” hi³ há⁴hé³ he̱é̱yh³. Chiaah¹ jmáyh² hi³chiaah³² hi³há⁴dxúy⁴ ba² nɨ³ fáh⁴liu⁴ hi³ ca³lɨ³ta̱á̱h² gɨh¹ nɨ³.
Hi³hí̱³ ga³ji̱í̱h⁴ ca̱á̱h³ he² nɨ³ hí̱³ cɨ̱ɨ̱yh³²
(Lc. 6:29-30)
38’Maá³ah³ ba² hi³ liáh³la³ cá⁴lɨ́⁴xɨɨh²a²: “Ja̱y³ hi³ ma³yeéy² mɨ¹ñi² oóyh², ba² ga³jmee⁴ hí⁴yeéy⁴ chiáh² ñaá². Ba² liáh³ja̱³ hi³ hí⁴yeéy² na¹ja̱² oóyh², ba² ga³jmee⁴ hí⁴yeéy⁴ chiáh² ñaá².” 39Joó⁴ jniá³ ga³fooh³²á⁴ niaá⁴ah³: Há⁴ hi³lɨ́³ah³ ree³ chia̱á̱h¹ah³ ja̱y³ hi³ mɨ³hey³². Xɨ³ xe̱y³ ja̱y³ hi³ hí⁴chiu̱ú̱⁴ ca³jaa¹ ñíy¹, cuoo² xiáh³ ca³jaa¹ ba². 40Liu³u²xɨ³ ja̱y³ dsa³ hí⁴laá⁴ hí⁴liú⁴ ñuú³ duh³ hí⁴booy³ niu³ mɨh³hií¹ chiú̱h²u³, cuoo² gua²chiá̱³ ji̱í̱⁴ mɨh³dxaá³ chiú̱h²u³ ba². 41Liu³u²xɨ³ hí⁴dah²dxa³tie̱e̱y³ niu³ hi²ca̱a̱y⁴ ca̱a̱³ liaá¹ hí⁴yey³ ca̱a̱³ kilómetro, na³fáyh⁴ chia̱a̱⁴ tú̱⁴ kilómetros cáh³ti³². 42Gu³xɨ³ hí̱³ba² hi³ hí⁴ŋɨɨ́h⁴ niu³ hi³la³ hi³nɨ³, hi³cuooy³². Baáy⁴ xɨ³ xa³ hi³ hí⁴ŋɨɨ́h⁴ niu³ prestado ja̱y³ dsa³, há⁴ hi³bi³hɨɨ́y¹.
Hi²jmee²a² niaa³²a² diáh⁴ hi³ na³chi⁴²a² chia̱a̱h²a²
(Lc. 6:27-28, 32-36)
43’Ba² liih³²ah³ hi³ liáh³la³ cá⁴lɨ́⁴xɨɨh²a²: “Hi³jmeey³ naá⁴u³ amigo chiú̱h²u³, joó⁴ hi³jmeey³ cɨ̱ɨ̱³²u³ hi³joo⁴u³ enemigo chiú̱h²u³.” 44Joó⁴ jniá³ ga³fooh³²á⁴ niaá⁴ah³: Hi³jmee³ah³ naá⁴ah³ diáh⁴ enemigos chia̱á̱²ah³ ba², liu⁴²ah³ dxú⁴ diáh⁴ hi³ ca³dah²liuy³² niaá⁴ah³ mɨ³hee³², jmeéh¹ah³ dxú⁴ diáh⁴ hi³ dɨ³cɨ̱ɨ̱y³² ca³dah²ñi³² niaá⁴ah³, liu⁴²ah³ Dios chiáh² diáh⁴ hi³ ca³dah²liu⁴ mɨ³hee³² chia̱á̱²ah³ baáy⁴ diáh⁴ ca³dah²caayh³² niaá⁴ah³. 45Mɨ²ja̱³ hí⁴lí³ah³ ja̱á̱² Ñúh³a² Dios hi³ jey¹ yuuh¹ güii³ hi³ ga³jmee⁴ ga³hooyh⁴ yaa³ diáh⁴ hi³ xe̱y³ dxú⁴, baáy⁴ diáh⁴ hi³ mɨ³hey³². Hi³ ga³xɨy⁴ jmɨ́² chiáh² diáh⁴ hi³ nieeyh⁴² xiaa³dsaa³², baáy⁴ diáh⁴ hi³ nieeyh⁴² mɨ³hee³² nɨ³. 46Liu³u²xɨ³ ti̱¹ diáh⁴ hi³ dɨ³nieéy² niaá⁴ah³ ba² hi²jmee³ah³ naá⁴ah³, ¿xɨ² foóh¹ xa³ cua̱a̱y¹ná² hi³ liáh³ja̱³? Chiaah¹ ca³dah²jmee⁴ ba² liáh³ja̱³ diáh⁴ hi³ ca̱a̱⁴ cuu² nɨ³. 47Baáy⁴ xɨ³ ti̱¹ diáh⁴ hi³ naá³ah³ chia̱á̱h¹ah³ ba² hi²hí̱¹ah³ hi²jmeeh¹ah³, he² ja̱³ na³guayh⁴ gɨh¹ jmee³ah³. Chiaah¹ ba² ji̱í̱⁴ diáh⁴ hi³ há⁴hé³ dɨ³cui̱i̱y⁴ Dios ca³dah²jmee⁴ liáh³ja̱³. 48Hi³ñí³ah³ jmɨ́yh³ xiaa³dsaa³² cáh³ti³² ba², liáh³xɨ³ xiaa³dsaay³² ñaá² Ñúh³a² hi³ jey¹ yuuh¹ güii³ nɨ³.

Currently Selected:

San Mateo 5: cle

Highlight

Share

Copy

None

Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in

YouVersion uses cookies to personalize your experience. By using our website, you accept our use of cookies as described in our Privacy Policy