Mat 5
5
Yésus ŋe yeékúnyi baacɔ a nɔkɔndɔ ɔ ɔmuaná
(Mak 3.3-13 ; 6.20-49)
1Ɛ́makɛ́la Yésus á lɛ́cáka baacɔ eébé, u ŋá báátáka a nɔkɔndɔ ɔ ɔmuaná. U ŋé limíne ɔ ɔmɛsɛ́ o o beébe éékúnyi, aáná bááyɛ́ *baákɔ́nɛ́na ŋe bú bíséŋélíti ne wuúci. 2U ŋé túme oweékúnyi baacɔ :
3« Bɔmbányɛ ná baacɔ abá Bandɔ́mɛsɛ́ ŋeé beébe hámɛ́na ɔ ɔtɛ́má, anyía *Butéŋí bɔ́ Ɔmuaná áŋa búábɔ́.
4Bɔmbányɛ ná baacɔ a bá ŋa bɔ́ lɛ́la aámbáya, anyía Bandɔ́mɛsɛ́ kéé beébe hélúmúkúnyi ɛtɛ́má a tɔɔna.
5Bɔmbányɛ ná baacɔ a bá bɔ́ŋa na ɛtɛ́má isiotóto, anyía Bandɔ́mɛsɛ́ kéé beébe iínjíé ɔmɛsɛ́ ewú u ŋeé beébe bɛ́tánɛ́na.
6Bɔmbányɛ ná baacɔ ebé olíhe háyɛ Bandɔ́mɛsɛ́ ŋa yáamba ŋeé beébe hámɛ́na ɔ ɔtɛ́má noómi buéŋí, anyía Bandɔ́mɛsɛ́ kéé beébe iínjíékíne makɛ́nda ma ɔkɛlaka aáná.
7Bɔmbányɛ ná baacɔ a bá ŋa bɔ́ bɛ́cáma bɔsɔ́ɔ́kɔ́ mahana, anyía Bandɔ́mɛsɛ́ kéé beébe bɛ́cámáka mahana tɔ́na.
8Bɔmbányɛ ná baacɔ a bá bɔ́ŋa na ɔtɛ́má ofúúménénú, anyía bá ká bɔ́ lɛ́caka Bandɔ́mɛsɛ́.
9Bɔmbányɛ ná baacɔ a bá ŋa bɔ́ áamba ɔháya mbuumu aabɔ́ a maabána, anyía Bandɔ́mɛsɛ́ kéé beébe lɔ́á nyiínyi anyía bááyɛ́ baáná.
10Bɔmbányɛ ná baacɔ ebé bé ŋe tékéseke anyía bá ŋa bɔ́ kɛla bɛsana abɛ́ Bandɔ́mɛsɛ́ ŋeé léne ; Butéŋí bɔ́ Ɔmuaná áŋa búábɔ́.
11Énu menyi anyía nua nɔ́ŋa na bɔmbányɛ ekúlú ayɛ́ baacɔ ŋa bɔ́ banɔ́ ɔ́ɔ́mbɔ́na, bá banɔ́ tékeseke, bá banɔ́ kɔɔnakɛna anamánamá cá bɛɛbɛ́ bɛ́ bɛsana ekime anyía nu ŋa nɔ́ mɛ lɔ́kɔ́mɛ́na. 12Énu bílénéke buéŋí, nu bínéke, anyía Bandɔ́mɛsɛ́ káá banɔ́ námaka buéŋí ɔ Ɔmuaná. Yááŋa anyíaʼo, híáná bé ŋe tékéséke tɔ́na *behémúnyi bɛsana bá Bandɔ́mɛsɛ́ a bá ŋa bɔ́ cáŋa ɔ bá eé buúse na banɔ́. »
Baákɔ́nɛ́na a bɔ́ŋa makɛ́lɛ́ ma ɔmɛsɛ́, beébe tɔ́na eese yɛ́ ɔmɛsɛ́
(Mak 9.50 ; 4.21 ; Luk 14.34-35 ; 8.16 ; 18.33)
13« Banɔ́, nua nɔ́ŋa makɛ́lɛ́ ma ɔmɛsɛ́ ooci ;#5.13 Bú ŋe bíhémbule anyía : Banɔ́, nua nɔ́ŋa eebe a bábɔ́ nyɛmana otóŋínyi baacɔ bá ɔmɛsɛ́ ooci nyibíínjie a nyɛbɛ́kɛ́lɛ́na a nyɛmbányɛ. mbá mbɔ́kɔ makɛ́lɛ́ ŋá sɔ́lá, mé ti soómo, anyána bááŋa bá ɔ háná meéme soomisiki e ? Me ti ŋé túné ɔ yɔɔ́lɔ ɔkɛlɛna a bɔkɔ ; bé ŋeé meéme oombóko, baacɔ bó meéme nɔsɔkɛna.
14Banɔ́, nua nɔ́ŋa eese yɛ́ ɔmɛsɛ́. Bálɛ́ka a cɛáŋa ɛfalɛ́fákánɔ́ a nɔkɔndɔ ɔ ɔmuaná tɛ a bá cɛ ɔbɛ́námba. 15Bá náŋa bá tɛ á cia *lámba anyía bé ciíci húé a alɔŋgá noómi. Mbá bá ŋaá cia lámba anyía bé ciíci háya a búáyɛ́ bɔtálɛ́ná, anyía baacɔ bekime a bá bɔ́ŋa eé ciíbe ábɔ́ bɛ́lɛ́cákɛna. 16Híáná nyíánɔ́ nyɛbɛ́kɛ́lɛ́na á nyɛmána nyɛ́ ɔnɔmaka eé buúse bɔ́ baacɔ, ananyía bábɔ́ lɛ́cáka bɔmbányɛ abɔ́ nú ŋa nɔ́ kɛ́la, mbá bé búle iínjie cianɔ́ Síkíne cɛ Ɔmuaná nuúmi. »
Yésus ŋeé hembuline baacɔ bikotí
17« Nuti bíkétíki a bíánɔ́ bɛɛtɔ́ anyía ɛ ŋaá mɛ faáya ɔ ɔmɛsɛ́ ooci ɔ ɔkɔɔ́waáŋíaka ne *bikotí bí *Moyís ne eékúnyi cé *behémúnyi bɛsana bá Bandɔ́mɛsɛ́.#5.17 Bí ŋe bíhémbúle anyía : Nyɛlata nyɛ́ Buáyá ekimekime. Eéʼeé, mbá ɛ ŋaá mɛ faáya o okoó biíbi cíbúníne baacɔ bɔmbányɛ bɔmbányɛ. 18Ɛ ŋaá mɛ banɔ́ laana aá taaká anyía ciɔɔ́ŋɛ́ ɛ́mɔtɛ́ ci bikotí tí ké bínyímísi, ta hɛnyɛ́mányɛ́má, ekúlú ekime ayɛ́ na ɔmɛsɛ́ na ɛŋɔ́lɔ́muaná káá bámɔ́kɔ́na, ɔ ɔkɔɔ́háma a nyɛmana nyɛ́ bɛnyɛ́ma bikime. 19Yaátɛ́ asana, ɔɔcɔ okime ewú é kíne ɔlátɛ́na hikotíkótí e bikotí, mbá u éékúnyíki tɔ́na bɔsɔ́ɔ́kɔ́ okine ɔlátɛ́na káá bá hɛcɔɔ́cɔ́ ɔ ɔmbana ú baacɔ abá Bandɔ́mɛsɛ́ ŋe téŋínyi. Mbá ɔɔcɔ ewú é lumitine ɔlátɛ́na hikotíkótí e bikotí, mbá u eékúnyíki bɔsɔ́ɔ́kɔ́ o hiíhi látɛ́na káá bá yaandándá yɛ́ ɔɔcɔ ɔ ɔmbana ú baacɔ abá Bandɔ́mɛsɛ́ ŋe téŋínyi. 20Yááŋa anyía ɛ ŋaá mɛ banɔ́ láana ɛsɛ́ : Mbɔ́kɔ nu ti ŋé nú bíínjie ɔ ɔlátɛ́na bɛsana abɛ́ Bandɔ́mɛsɛ́ ŋeé léne anyía bá látákɛ́na ɔ ɔhɔla ne *beékúnyi bikotí na *Bafalisiɛ́ŋ, nu tɛ anɔ́ bá bá ɔbámɔ́kɔ́na ɔ ɔmbana ú baacɔ abá Bandɔ́mɛsɛ́ ŋe téŋínyi.
21Nu ŋa nɔ́ lɔ́kɔ́máká háyɛ bá ŋaá láákɛ́na cíísú sɔ́kɔ́nɔ́ báyɛ : “Atɛ ɔ́ɔ́nɔ ɔɔcɔ ; bá ŋa nyɛmána bé okélísíki ɔɔcɔ okime awɔ́ ɔ́ yɔ́ɔ́nɔ sɔ́ɔ́kɔ́.”#5.21 Nyh 20.13 ; Tet 5.17 22Mbá yaŋɔ́, ɛ ŋaá mɛ banɔ́ laana ɛsɛ́ : Bé kéé kélísíki ɔɔcɔ okime ewú ó lóbísíkínyi uuyé onyíinyí ; okime awɔ́ ɔ́ yɔɔ́mbɔ́na uuyé onyíinyí anyía yaála yɛ́ bɔkɔ#5.22 A N.B., « yaála yɛ́ bɔkɔ » ŋaá bá yaandándá yɛ́ bɔsálɔ́ ɔ ɔɔcɔ ooci ewú u ti ŋé hiíte ekúlú na Bandɔ́mɛsɛ́ ; Bandɔ́mɛsɛ́ yó wuúci lɔmɔkɔ., bé kéé wuúci kélísíki eé buúse bú Hitúlé a hiáŋá. Ɔɔcɔ okime ewú é wuúci ɔɔ́mbɔ́na anyía ɛnyama cɛ bɔkɔ, bé kéé wuúci aahɛna a nɔɔfia nú oocó. 23Ɛ́ɛhɛ́ mbɔ́kɔ ɔ ŋɔɔ́ cɔba o okonyémi Bandɔ́mɛsɛ́ ne nyiínjie e nyiluli nyiínjie, mbá á bɛ́táá ɔɔ́wɔ ɔ ɔtɛ́má anyía ɔnɔ́ɔnyia áŋa ne nyiitíé na kuɔŋɔ́, 24cáŋa nyɛ́ána nyíɔ́wɔ nyiínjie aáhá eé buúse bú nyiluli nyiínjie, ká ká lɔ́kɔ́mána na ɔnɔ́ɔnyia. E elime eécí, á ka hálɔ́mɔ́na o okonyémi Bandɔ́mɛsɛ́ na nyiɔ́wɔ nyiínjie.
25Mbɔ́kɔ ɔɔcɔ ŋa yáamba ɔ kuɔŋɔ́ sɔ́mɛ́na né mukélísi bɛsana, ekúlú eyí nú ŋe nú súéte ne wuúci hɔ́á, aambáka ohónyí okime anyía nuánɔ́ lɔ́kɔ́mána ne wuúci o ohónyí anyía wáŋa wu ɔ kuɔŋɔ́ túé né mukélísi bɛsana, mukélísi bɛsana yɔ́ kuɔŋɔ́ tɔ́ma né mutéŋínyi ciíbe cɛ ɛcaná, mutéŋínyi eémú yɔ́ kuɔŋɔ́ óofinyi eé ciíbe cɛ ɛcaná. 26Ɛ ŋɔ mɛ́ ɔ laana aá taaká anyía ɔ tɛ kɔ́ɔ́ háma aáhá ta buɔ́sɛ́, kuɔŋɔ́ tɛ́ka na ɔmana ɔtua buɔ́wɔ buhíné bukimekime. »
Ɔkanda tusɔmɔ
(Mat 18.8-9 ; Mak 9.47-48)
27« Nu ŋa nɔ́ lɔ́kɔ́máká háyɛ bá ŋaá kɔɔ́náka báyɛ : “Atɛ kandáka tusɔmɔ.”#5.27 Nyh 20.14 ; Tet 5.18 28Mbá yaŋɔ́, ɛ ŋaá mɛ banɔ́ láana ɛsɛ́ : Ɔɔcɔ okime awɔ́ á lɛca oónjú, oónjú oócí wuúci hámɔ́kɔ́na ɔ ɔtɛ́má, wa yáaŋa ɔkandákánɔ́ hɛsɔmɔ e úúyé ɔtɛ́má noómi ne oónjú oócí. 29Mbɔ́kɔ a asana na nyíɔ́wɔ nyiíse ɔ naŋa oó kúfétékéne o olumitinine, nyiínyi tasá, é nyiínyi oombóko haaca na kuɔŋɔ́. Yááŋa ambányɛ nɔ́ɔ́wɔ anyía búɔ́wɔ bɔláŋá bɔ́ cɛɛ́tɔ é nyíme ɔ ɔhɔla anyía bɔ́ yɔ́ɔ waahɛ́na kuɔŋɔ́ okimekime a nɔɔfia nú oocó. 30Mbɔ́kɔ a asana ne úúwu ɔɔbɔ́ ú manɔ́mɛ ɔ naŋa oó kúfétékéne o olumitinine, wuúci sɔ́mbá, é wuúci oombóko haaca na kuɔŋɔ́. Yááŋa ambányɛ nɔ́ɔ́wɔ anyía buɔ́wɔ bɔláŋá bɔ́ cɛɛ́tɔ búmɔtɛ́ é nyímé na anyía ɔ́ɔ cɔba kuɔŋɔ́ okimekime a nɔɔfia nú oocó.
31Nu ŋa nɔ́ lɔ́kɔ́máká tɔ́na háyɛ bá ŋaá kɔɔ́náka báyɛ : “Ɔnɔ́mɔcɔ́ okime ewú é kíne uuyé oónyí ŋá nyɛmána wu o wuúci iínjie nufule nɔ́ ɔwaálɔ́na nyɛtɔ́nɔ́.”#Tet 24.1 32Mbá yaŋɔ́, ɛ ŋa mɛ́ banɔ́ laana ɛsɛ́ : Ɔnɔ́mɔcɔ́ é kíne oónyí yiíyi anyía u tɛ ɔ́mɔ́ kanda hɛsɔmɔ, u ŋaá tɔ́ma oónyí oócí ɔ ɔkandaka tusɔmɔ. Mbá, mbɔ́kɔ ɔnɔ́mɔcɔ́ á bátɛ́na oónjú awɔ́ ɔnɔ́mɛ me kíne, ú ma kandaka tɔ́na hɛsɔmɔ.
33Nu ŋa nɔ́ lɔ́kɔ́máká tɔ́na háyɛ bá ŋa láákɛ́na babaabá báyɛ : “Atɛ súátɛ́na nyiínyi nyɛ́ Bandɔ́mɛsɛ́ etémbí ne etémbí mbá, nyióyísíkínyi bɛsana bikime abɛ́ ɔ ŋɔɔ́ bɛ́tána eé buúse bú Otéŋí a Waáŋá anyía ɔ ŋɔɔ́ kɛláka.”#5.33 Lef 19.12 ; Ɛmb 30.2 34Mbá yaŋɔ́, ɛ ŋa mɛ́ banɔ́ laana ɛsɛ́ : Atɛ súátɛ́na buúse bukime, te eé nyiínyi nyɛ́ Ɔmuaná, wáŋa nɔkɔná nɔ́ Bandɔ́mɛsɛ́ ; 35te eé nyiínyi nyɛ́ ɔmɛsɛ́, wáŋa bɔtálɛ́ná bɔ́ akɔlɔ́ bɔ́ Bandɔ́mɛsɛ́ ; te eé nyiínyi nyí Yelúsalɛm, cɛáŋa bálɛ́ka ci Otéŋí a Waáŋá. 36Atɛ súátɛ́na ta ɔɔ́wɔ a aatɔ́, yááŋa anyía ɔ tɛ ɔ́ bá wu ɔkɛla anyía núɔ́wɔ nuhúnyi nɔ́ aatɔ́, ta hú númɔtɛ́, á halɔ́mɔ́na nufúlúndúndúé ta anyía nufiítíti. 37Mbá ekúlú ekime ayɛ́ ɔ ŋɔɔ́ táŋa, ciɔwɔ “Ɛ́ɛ” á bámɔ́kɔ́na “Ɛ́ɛ” ; ciɔwɔ “Eéʼeé” á bámɔ́kɔ́na “Eéʼeé”. Bɛsana bí etémbí abɛ́ ɔ ŋɔɔ́ látɛnɛna ŋeé húle ná Sátan.#5.37 Alɔ́kɔ́ma áŋa anamá éfendí : Na « Sátan » (ta anyía « aabɛ́ yɛ́ ɔɔcɔ »), na « bɔɔbɛ́ ».
38Nu ŋa nɔ́ lɔ́kɔ́máká háyɛ bá ŋaá kɔɔ́náka anyía : “Ɔ́ɔ tasá sɔ́ɔ́kɔ́ nyiíse, bɔ́ kuɔŋɔ́ tasá tɔ́na nyiíse ; ɔ́ɔ báŋá sɔ́ɔ́kɔ́ nyiínyi, bɔ́ kuɔŋɔ́ báŋa tɔ́na nyiínyi.”#5.38 Nyh 21.24 ; Lef 24.20 ; Tet 19.21 39Mbá yaŋɔ́, ɛ ŋa mɛ́ banɔ́ láana ɛsɛ́ : Nuti bífúné ɔɔcɔ awɔ́ á banɔ́ kɛla asana a yaabɛ́. Ɔɔcɔ ɔ́ yɔ́ɔ waátɛ́na ɔbɛ́lɛ́ a nyɛtáma, nyɛána wɔ́ yɔ́ɔ ɔwaátɛ́na tɔ́na ɔbɛ́lɛ́ e eenyi a nyɛ́mɔtɛ́. 40Mbɔ́kɔ ɔɔcɔ ŋɔ́ yɔ́ɔ sɔ́mɛ́na anyía wɔ́ hɔɔ́ yɔ́ɔ́wɔ aháŋá namuaná, wuúci nyɛánɛ́na tɔ́na búɔ́wɔ bɔlaka bú nyiike. 41Ɔɔcɔ ó yóo weékínyi ɔkandaka kilomɛ́ta ɛ́mɔtɛ́, lumítíne ɔkanda te kilomɛ́ta ífendí ɔlɔŋɔ ne wuúci.#5.41 Ne bicénji na ambala yí Lóom ŋa bɔ́ bá na makɛ́nda ma ɔhatɛakɛna Besuif ɔ ɔbɛ́túáhákɛ́na maabɔ́ malamɔ́. 42Ɔɔcɔ ɔ́ yɔ́ɔ kɔŋɛ́na bɔkɔ, wuúci íínjíé ; wɔ́ yɔ́ɔ batá bɔkɔ bú o wuúci foli, eti wuúci oómóko.
43Nu ŋa nɔ́ lɔ́kɔ́máká háyɛ bá ŋaá kɔɔ́náka anyía : “Lénéke ciɔwɔ sɔ́ɔ́kɔ́ mbá, e liŋékíne muɔwɔ muliŋine.”#Lef 19.18 44Mbá yaŋɔ́, ɛ ŋa mɛ́ banɔ́ láana ɛsɛ́ : Énu lénéke tɔ́na báánɔ́ beliŋine, [ánɔ sayábákɛ́na baacɔ a bá ŋa bɔ́ banɔ́ iínjie iŋiné ; ánɔ kɛláka bɔmbányɛ a baacɔ a bá ŋa bɔ́ banɔ́ líŋine ;] ánɔ bɛ́cɔ́kɔ́lɔ́kɛ́na Bandɔ́mɛsɛ́ a asana yɛ́ baacɔ a bá ŋa bɔ́ banɔ́ tékese, anyía wé beébe boosíki. 45Aáná nu ká nɔ́ bámɔ́kɔ́nɛ́na baáná bá cianɔ́ Síkíne cɛ Ɔmuaná. Wuúci u ŋe númisinyi baacɔ bekime úúyé ɔɔ́cɔ́, na a baŋána na a bɛmbányɛ bɛ́ baacɔ ; u neesikinyi tɔ́na tɔbɔ́lá a baacɔ bekime : Ta bɛtálɛ́mánánɔ́ bɛ́ baacɔ, te eebe a bá tɛ ábɔ́ bá batálɛ́mánánɔ́. 46Yááŋa anyía mbɔ́kɔ nu ŋe nú léne hú baacɔ a bá ŋa bɔ́ banɔ́ léne, bɛnamá bɛ́yaátɛ́ nu ŋa nɔ́ tata e ? Te *betúé etéési ŋa bɔ́ kɛ́la híáná. 47Mbɔ́kɔ nu ŋe nú téŋí hú báánɔ́ benyíinyí, aátɛ́ e yekenyí nu ŋa nɔ́ kɛla e ? Te be-ti-menyí Bandɔ́mɛsɛ́ ŋa bɔ́ kɛla híáná.#5.47 Ciɔɔ́ŋɛ́ cɛ́mɔtɛ́ cɛ́ buáyá áŋa ne « betúé etéési ». 48Ánɔ bámɔ́kɔ́nɛ́na aná tɛ́ka na hɛkɔma, háyɛ cianɔ́ Síkíne cɛ Ɔmuaná áŋa tɛ́ka na hɛkɔma. »
Currently Selected:
Mat 5: lem
Highlight
Share
Copy
Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in
© 2008, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.