Ticuna - 1986 WBT (NT) Drama

Pa Chauenexẽgüx rü Pa Chaueya̱xgü ya Rómacüã̱xgüx, choma i Pauru nixĩ i pexca̱x chanaxümatüxü̃ i ñaa popera. Rü choma nixĩ ya Ngechuchu ya Cristuarü duü̃xü̃ chixĩxü̃. Rü choxü̃ nixĩ ga nayaxuxü̃ nax choxü̃ yamuxü̃ca̱x nax duü̃xü̃gümaxã nüxü̃ chixuxü̃ca̱x i norü ore i mexü̃.
Rü Tupana rü nũxcümaü̃güxü̃ ga norü orearü uruü̃gü ümatüxü̃ i ore i üünexü̃wa inaxuneta nax nua tá namuaxü̃ ya Nane ya Cristu.
Rü ñaa ore i mexü̃ rü tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristuchiga nixĩ. Rü nüma rü woo Tupana Nane nax yixĩxü̃, natürü duü̃xü̃gürüxü̃ nabu ga yexguma ñoma ga naanewa nanguxgu. Rü ãẽ̱xgacü ga Dabítaxawa nixĩ ga ínanguxü̃.
Natürü nümatama ya Ngechuchu rü üünecü nixĩ. Rü yexguma Tupanaãxẽarü poramaxã yuwa ínadaxgu rü Tupana tüxü̃ nüxü̃ nadauxẽxẽ nax aixcüma Nanexü̃chi nax yixĩxü̃.
Rü Ngechuchu ga Cristugagu Tupana chomaxã namecüma rü choxü̃ naxuneta nax norü puracü chaxüxü̃ca̱x. Rü yemaca̱x Ngechuchuégagu choxü̃ namu nax guxü̃ i nachixü̃anewa nüxü̃ chixuxü̃ca̱x i norü ore nax yaxõgüãxü̃ca̱x i duü̃xü̃gü rü Tupanaga naxĩnüexü̃ca̱x.
Rü pemax rü ta, Pa Rómacüã̱xgüx, rü ngẽma duü̃xü̃gütanüxü̃ pixĩgü. Rü nüma ya Tupana rü pexü̃ nangechaü̃ rü marü pexü̃ naxuneta nax Ngechuchu ya Cristuarü duü̃xü̃gü pixĩgüxü̃ rü natanüxü̃ pixĩgüxü̃ca̱x i ngẽma norü duü̃xü̃gü i üünegüxü̃. Rü ñu̱xmax, Pa Chauenexẽgü i Rómacüã̱xgüx, rü chanaxwa̱xe i Tanatü ya Tupana rü tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristu poraãcü pexü̃ narüngü̃xẽxẽ rü pexna nanaxã i norü taãxẽ.

Rü ñu̱xma rü Ngechuchu ya Cristuégagu Tupanana moxẽ pexca̱x chaxã i wüxichigü i pema. Erü guxü̃ i naanewa rü duü̃xü̃gü nüxü̃ nixugügü nax aixcüma Cristuaxü̃́ peyaxõgüxü̃.
Rü Tupanaaxü̃́ nixĩ i guxü̃ma i chorü ngúchaü̃maxã chapuracüxü̃ rü nüxü̃ chixuxü̃ i norü ore i mexü̃ i Nanechiga. Rü nüma ya Tupana choxü̃ nadau rü nüxü̃ nacua̱x nax guxü̃guma pexca̱x chayumüxẽxü̃.
Rü guxü̃guma nüxna chaca nax petanüwa choxü̃ namuxü̃ca̱x ega norü ngúchaü̃ yixĩxgu nax pexü̃ íchayadauxü̃ca̱x.
Erü aixcüma choxü̃́ nangúchaü̃ nax pexü̃ chadauxü̃ rü pemaxã nüxü̃ chixuxü̃ i Tupanaarü ore nax yexeraãcü peporaexü̃ca̱x i perü õwa.
Rü ngẽxguma wüxiwa ingẽxmagügu rü tá yigüaxü̃́ tanangúchaü̃xẽxẽ namaxã i ngẽma õ i pema pexü̃́ ngẽxmaxü̃ rü choma choxü̃́ ngẽxmaxü̃
Pa Chauenexẽgüx, chanaxwa̱xe i nüxü̃ pecua̱x nax muẽ̱xpü̱xcüna pexü̃ íchayadauxchaü̃xü̃, natürü ñu̱xmarüta rü choxü̃́ naguxcha. Natürü ngéma petanüwa chaxũxchaü̃, erü chanaxwa̱xe nax petanüwa nüxü̃ chixuxü̃ i Tupanaarü ore nax ngẽmaãcü yaxõgüãxü̃ca̱x i duü̃xü̃gü i taxũta yaxõgüxü̃, yexgumarüxü̃ nax yaxõgüãxü̃ ga togü ga duü̃xü̃gü ga tama Yudíugü ixĩgüxü̃.
Rü nümatama ya Tupana choxü̃ namu nax guxü̃ i duü̃xü̃gümaxã nüxü̃ chixuxü̃ca̱x i norü ore. Rü woo ngẽma poperaxü̃ icuáxü̃ rü woo ngẽma tama poperaxü̃ icuáxü̃, rü woo ngẽma cua̱x nüxü̃́ ngẽxmaxü̃ rü woo ngẽma tama cua̱x nüxü̃́ ngẽxmaxü̃ rü Tupana nanaxwa̱xe nax ngẽmagümaxã nüxü̃ chixuxü̃ i norü ore.
Rü ngẽmaca̱x, Pa Chauenexẽgü i Rómagu Ãchiü̃güxü̃, rü choma rü poraãcü choxü̃́ nangúchaü̃ nax pemaxã rü ta nüxü̃ chixuxü̃ca̱x i Tupanaarü ore i mexü̃.

Rü taxuca̱xma naxca̱x chaxãne i ngẽma ore i mexü̃. Erü ngẽma ore rü Tupanaarü pora nixĩ. Rü guxãma ya yíxema ya nüxü̃ ĩnüxe rü Cristuaxü̃́ yaxõgüxe rü tüxü̃́ nangẽxma i maxü̃ i taguma gúxü̃. Rü ngẽma maxü̃, rü Yudíugüca̱xchire̱x nixĩ, natürü i ñu̱xma rü guxü̃ma i ngẽma tama Yudíugü ixĩgüxü̃ca̱x rü ta nixĩ.
Rü ngẽma norü orewa nixĩ ya Tupana tamaxã nüxü̃ yaxuxü̃ nax tórü õgaguxicatama yixĩxü̃ nax nape̱xewa imexü̃. Erü norü ore i ümatüxü̃wa rü ñanagürü:
“Yíxema tümaarü õgagu Tupanape̱xewa mexẽ, rü tüxü̃́ nangẽxma i maxü̃ i taguma gúxü̃”,
ñanagürü.

Rü Tupana rü norü numaxã daxũguxü̃ i naanewa ne nanamu i norü poxcu naxca̱x i guxü̃ma i ngẽma duü̃xü̃gü i tama naga ĩnüexü̃ rü chixexü̃gu maxẽxü̃ rü ngẽma norü chixexü̃maxã togüaxü̃́ naguxchaxẽẽgüxü̃ nax tama yaxõgüãxü̃ca̱x i ngẽma ore i aixcüma ixĩxü̃.
Rü ngẽma duü̃xü̃gü i chixexü̃ ügüxü̃ rü mea nüxü̃ nacua̱xgüchire̱x nax ñuxãcü yixĩxü̃ ya Tupana yerü nümatama ga Tupana rü marü nüxü̃ nüxü̃ nadauxẽxẽ ga yema.
Rü woo tama nüxü̃ idaugügu ya Tupana, natürü guxü̃ma i ngẽma naxüxü̃wa nixĩ i nangóxü̃. Rü yexguma noxri naane naxü̱xgumama nixĩ ga meama duü̃xü̃güxü̃ nüxü̃ nadauxẽẽxü̃ nax aixcüma Tupana nax yixĩxü̃ rü guxü̃guma nax naporaxü̃. Rü ngẽmaca̱x i ngẽma duü̃xü̃gü i chixexü̃ ügüxü̃, rü taxucürüwama ta̱xacümaxã nügü ínapoxü̃gü i Tupanape̱xewa.
Yerü woo nüxü̃ nacua̱xgüchire̱x nax ñuxãcü yixĩxü̃ ga Tupana, natürü tama nanayauxgüchaü̃ nax norü Tupana yixĩxü̃ca̱x, rü bai nax moxẽ nüxna naxãgüxü̃. Natürü yema taxuwama mexü̃guama narüxĩnüe, rü yemaacü naechitamare namaxẽ rü yexeraãcü chixexü̃gu narüxĩnüe.
Rü nügü yaxugüegu rü duü̃xü̃gü i nüxü̃ icuáxü̃ nixĩgü natürü taxuguma narüxĩnüe. Yerü nüxna nixĩgachitanü ga Tupana ya mexẽchicü ya taguma yucü, nax nawe naxĩxü̃ca̱x ga duü̃xü̃gü i yuxwa̱xexü̃chicüna̱xãgü, rü werigüchicüna̱xãgü, rü naẽü̃güchicüna̱xãgü, rü ãxtapegüchicüna̱xãgü.
Rü yemaca̱x ga Tupana rü düxwa nüxna nixũgachi ga yema duü̃xü̃gü nax naxügüã̱xü̃ca̱x ga guxü̃ma ga yema chixexü̃ ga nüxü̃́ ngúchaü̃güxü̃ rü nügümaxã nax naxügüã̱xü̃ca̱x ga naxü̃nearü ngúchaü̃gü i ãne tüxna ãxü̃.
Rü yemaacü ga yema duü̃xü̃gü rü nüxna nixĩgachi ga gumá aixcüma Tupana ixĩcü nax nüxü̃ yacua̱xüü̃güxü̃ca̱x ga yema nüma ga Tupana nango̱xẽẽxü̃. Rü tama nüxü̃ nicua̱xüü̃gü ya Tupana ya guxü̃guma mecü nax nüxü̃ yacua̱xüü̃güxü̃. Rü ngẽmaãcü yixĩ.
Rü yemaca̱x ga Tupana rü düxwa nanayexrü ga yema duü̃xü̃gü nax naxügüã̱xü̃ca̱x ga naxü̃nearü ngúchaü̃ i ãne tüxna ãxü̃. Rü ngexü̃gü rü naxrüxü̃ ngexü̃gümaxãtama namaxẽ rü tama yatügümaxã.
Rü yexgumarüxü̃ ta ga yatügü rü naxrüxü̃ yatüxü̃maxãtama namaxẽ, rü tama ngexü̃maxã. Rü yema naxü̃nearü ngúchaü̃ ga chixexü̃gü rü nüxü̃ napora nax naxrüxü̃ yatüxü̃maxã namaxẽxü̃. Rü yemaacü ga yema yatügü rü nügümaxã nanaxügü ga yema naxü̃nearü ngúchaü̃ i ãne tüxna ãxü̃, rü düxwa yemagagu nida̱xawee rü naturaxü̃negü.
Rü yema nax tama Tupanaxü̃ nacua̱xgüchaü̃xü̃, rü yemaca̱x ga nüma ga Tupana rü düxwa nanayexrü ga yema duü̃xü̃gü nax norü chixexü̃gu naxĩnüexü̃ca̱x rü naxügüã̱xü̃ca̱x ga yema chixexü̃.
Rü düxwa ga yema duü̃xü̃gü rü guxü̃raü̃xü̃ ga chixexü̃gu narüxĩnüe. Rü tama aixcüma mea naxma̱xmaxã rü natemaxã namaxẽ. Rü naxaü rü nügüna nananugüchaü̃ i guxü̃ma. Rü chixexü̃gu namaxẽ. Rü nixãũxãchiwa̱xegü, rü namáetagü, rü nanuewa̱xegü, rü nawomüxẽẽwa̱xegü, rü naxü̃nearü ngúchaü̃ nüxü̃ napora, rü Taxúegama naxĩnüe, rü nixoregüta̱a̱xgü.
Rü chixexü̃maxã toguã̱xü̃ nixugüe, rü Tupanachi naxaie, rü toguã̱xmaxã naguxchigagü. Rü nügügu naxĩnüegu rü togüarü yexera nixĩgü, rü nügü nicua̱xüü̃gü. Rü naxca̱x nadaugü nax yexera chixexü̃ naxügüxü̃. Rü tama nanatüga rü naéga naxĩnüechaü̃.
Rü tama inarüxĩnüechaü̃. Rü tama aixcüma nayanguxẽxẽ i ngẽma nüxü̃ yaxugüxü̃. Rü taxúexü̃ma nangechaü̃gü. Rü tama toguã̱x nüxü̃́ tangechaü̃tümüü̃gü.
Rü nümagü i ngẽma duü̃xü̃gü rü meama nüxü̃ nacua̱xgüchire̱x rü Tupana rü marü namaxã nanaxuegu nax noxtacüma nayuexü̃ i ngẽma duü̃xü̃gü i ngẽmaãcü maxẽxü̃. Natürü woo meama nüxü̃ nacua̱xgüchire̱x i guxü̃ma i ngẽma, natürü nanaxügüama i ngẽma chixexü̃, rü nataãẽgü ega togü naxü̱xgu.

Dëgjoj Popera ga Rómawa yexmagüxü̃ ga yaxõgüxü̃tanüwa namuxü̃ ga Pauru 1