Zalig de armen van geest

Het Griekse woord dat Mattheüs gebruikt voor “armen”, heeft als grondbetekenis: buigen, zich tegen de grond drukken, kruipen. Ze zijn bedelaars. Bij het woord “arm” moet je zowel denken aan materiële armen als aan geestelijk armen. Als je let op de volgende zaligsprekingen is het terecht dat hij de armen omschrijft als “armen van geest”. Want vervolgens noemt Jezus treurenden, zachtmoedigen, hongerenden, en dan gaat het over dezelfde mensen.

Met de eerste zaligspreking bedoelt Jezus hen die het helemaal van God verwachten; ze leven in armoede, in elk geval als ze op zichzelf zien. Ze zijn zich bewust van eigen gebrek, en staan open voor Gods Woord en de vervulling met zijn Geest. Zalig ben je, zegt Jezus, als je arm bent geworden om Mij te volgen. Willen we dat? Want “arm van geest” is een beschamende uitdrukking. Er breekt iets, als je dit erkent. Je hebt de keuze gemaakt om leerling van Jezus Christus te zijn. Je hebt iets achtergelaten, wat je rijk maakte.

De Heilige Geest vertaalt dit in ieders leven anders. Wie arm wordt van geest, ervaart een omkeer in zijn leven, en ervaart in de wereld een vreemdeling te zijn, en raakt thuis in het Koninkrijk van God. Je wordt armer en tegelijk steeds rijker! Wie Jezus volgt, blijft zijn leven lang arm van geest. Dat bereik je niet, maar je wordt het. Je kunt nooit zeggen: “Nu heb ik het bereikt.” Arm van geest is niet een prestatie, nee, het is genade.

Meer van Jezus worden en minder van jezelf, zoals Johannes de Doper zei, dat is een voortdurend proces tot aan je dood. Arm van geest worden is een nederig mens worden, is een begenadigd mens worden. Het rijk der hemelen ligt hoog, maar hier geldt: wie zichzelf vernedert, zal verhoogd worden (Aurelius Augustinus). Zalig de armen van geest.

Alles wat je overkomt, goed en kwaad, voorspoed en tegenspoed, waardering en miskenning, het zal alles een plaats krijgen in je leven als gelovige. Bedenk dat je al je gaven en krachten in de dienst van God gebruiken mag. Wat je daarbij overkomt, vormt je persoonlijkheid, bouwt je op als gelovige die Gods koningschap zoekt en zijn wil volbrengt. Al het andere is daaraan ondergeschikt en wordt je geschonken als toegift. Dat is dat je gelooft dat God voorziet in je armoede. En dat zal Hij doen. Hij maakt je een erfgenaam van zijn Koninkrijk!