Matye 5

Maluo ma Yiisu ŋa yulu a munguo

(Mar 3.13; Luk 6.12-13)

1Yiisu bu amono mampwumu ma baara, ákumu ku yulu a munguo, ya bu abwi nsini, binduono bi nde bísele kundaa nde. 2Bu atsughu ndagha, nde ábwi oluo ya olyele bo ti:

Esee kii ngaŋma

(Luk 6.20-23)

3«Esee kundaa bawele mu Mufulu,

mu kuulu Emfumu ki Mayulu eli kii ndaa bo!

4Esee kundaa ba bali mu okalili,

mu kuulu Nzaami sa abuono bo!

5Esee kundaa babo ba bali badzuunu,

mu kuulu bo sa babagha pfa li nsie yi ósiini a bo Nzaami!

6Esee kundaa babo ba bali a nzala ya nyoro a bunsumu,

mu kuulu bo sa bagyughuru!

7Esee kundaa babo ba baakamono bana nyiĩ,

mu kuulu sa bamono bo si nyiĩ!

8Esee kundaa babo ba bali a mikolo mimi tse-tsee,

mu kuulu bo sa bamono Nzaami!

9Esee kundaa babo ba baakasa ti edzuunu ekala,

mu kuulu sa bata bo baana ba Nzaami!

10Esee kundaa babo baala bali mu okamwehẽ bo kimini mu nkooro a bunsumu,

mu kuulu Emfumu ki Mayulu eli kii ndaa bo!

11Esee kundaa be kala ti baara batughu be, bamwehẽ be kimini, ya babili mandagha mwohono ma mabi mama mpya mu be, mu nkooro a me. 12Likala a emiini ya likala kunsa muyayaã! Mu kuulu mufuru a be mu mayulu li munene. Me obo si bákamwehẽ mibighili mi mítswama nsomo ya be kimini.»

Mungba ya otsyeme o nsie

(Mar 9.50; Luk 14.34-35)

13«Be lili munbga a nsie. Lo, kala ti munbga ka afirisyili a ese o, lo mu ema bakughu ofiribvurulu nde kye? Lo nde ka afirisyili a esala o. Bafaana otsili nde ku mbala ya baara badzyara nde.

14Be lili otsyeme o nsie nsyini. Bvulu li bátwu ŋa yulu a munguo ka likughu osweme o. 15Ka baakanahaba mwindi ya bafughu nde nkuru o, lo baakatwulu nde ŋa yulu a ebini ki baakwulu mwindi, ya nde aakagwa otsyeme kundaa baara bwohono ba bali munsa nzo. 16Mu obo, nyaã otsyeme o be omoŋono ŋa mihi mi baara bwohono, mu kuulu bo bamono bigyighili bi be bi bibwe, ya basyighi Taara a be wu li mu mayulu.»

Maluo mu mi mitala Mikyene

17«Ka litsimi o ti me aangyi mu oyatsala Mikyene mi Moyidze bwunu we maluo ma mibighili. Me ka aangyi mu otsala o, lo mu osa kuulu ti mye mikeele. 18Mu engaŋma me ndyele kundaa be ti, tee mu matala ma ooluru yulu ya nsie, lo ti esono kii nkwumu i, bwunu we empi-mpiri ki esono nga-emõ, ka bamaha kye mu Mikyene o, tee ŋa ookeele mandagha mwohono. 19Mu obo, nswe munde wu aatsala mukyene si mumõ mu mi mibvulu busala mi, ya luo baara mu osa bumõ, sa bata nde wu bvulu busala mu Emfumu ki Mayulu. Lo munde wu aasalala mye ya aaluo mye, sa balyele ti nde mbwuru wu munene mu Emfumu ki Mayulu. 20Me ndyele kundaa be ti, kala ti bunsumu bu be ka bubvulu bubu ndaa baluo-mikyene ya bubu ndaa ba-Faridzyẽ o, lo be akala ka lisomo mu Emfumu ki Mayulu o.»

Maluo mu mi mitala nkehe

21«Be áli liigyughu bályele kundaa bakwuru ti: “Ka dzwa o”#5.21 Opala 20.13; Deteronome 5.17. Munde wu aadzwa bafaana osa nde muyala. 22Lo me, me ndyele kundaa be ti: Nswe munde wu aakolo nganda-mbwuru a nde nkehe, bafaana osa nde muyala. Munde wu aalyele nganda-mbwuru a nde ti: “Ewulu!” Bafaana osa nde muyala kundaa Ekwuru ki ba-Dzwife#5.22 emvuŋunu ki bakwuru ba ba-Dzwife ba bákalamana mandagha. Munde wu aalyele ti: “Nga-a-lala!” Lo bafaana otubu nde ku mungele a mbaa. 23Lo kala ti we li mu ogwa ekaba ŋa ebini ki baakagwa bikaba, ya we libili mweẽ ti nganda-mbwuru li a ndagha ya we, 24lo nyaã ekaba e we oŋo, matswama yigwihini ya nde, ŋa nseele sa yabvughuru ya gwa ekaba e we.

25Sa maswa mu ogwihini ya mbwuru wu liibaŋana ya we, ŋaala be ya nde nkini lili mu nzili. Kala pele, nde sa atyeghe we kundaa nsughu a lamana, nsughu a lamana sa agwa we ŋa myaã mi bambumbulu, ya bambumbulu sa balo we munsa boloko. 26Mu engaŋma me ndyele kundaa we ti: We ka apala omo o, tee ŋa aamana ofiri we mupara wu masini mu ebyimi ki li a we.»

Maluo mu mi mitala bukala

27«Be áli líigyughu bályele ti: “Ka bvughu mbughu ya mulumu bwunu we ya mukala a nganda-mbwuru o.#Opa 20.14; Det 5.18” 28Lo, me ndyele kundaa be ti: Nswe mbwuru wu aatala mukaha ya sughu mukolo mu nde, nde maabvughu mbughu ya nde munsa mukolo a nde. 29Kala ti lihi li we lili ku ngo-kwogho liikabwihi we mu masumu, sogholo lo ya tsili lo la ya we. Mu kuulu, obvulu bubwe kundaa we mu opfihili esighi emõ mu bisighi bi nyuru a we, ya banyaã otsili nyuru a we yohono ku mungele a mbaa. 30Kala ti ngo-kwogho e we eekabwihi we mu masumu, tsyiri kye ya tsili kye la ya we. Mu kuulu, obvulu bubwe kundaa we mu opfihili esighi emõ mu bisighi bi nyuru a we, mu kuulu nyuru a we yohono yinyaã ogye ku mungele a mbaa.»

Maluo mu mi mitala odzwa bala

(Mat 19.9; Mar 10.11-12; Luk 16.18)

31«Báfirilyele si ti: “Kala ti mbwuru byi mukala a nde, lo agwa nde mukaana wu ookpi bala.#Det 24.2” 32Lo me, me ndyele kundaa be ti: “Nswe munde wu aabyi mukala a nde, kala ti ka oli mu nkooro a enkwunu o, lo nde sa atsiini nde mu obwa mu bukala. Ya kala ti mbwuru kye mukaha wu baabyi ku bala, lo nde bwi mu bukala.”»

Maluo mu mi mitala olaba mikihi

33«Be áli líifirigyughu bályele kundaa bakwuru ti: “Ka laba mukihi wu a mpya o, lo we faana ogyighili ndagha yi álaba we mukihi kundaa Mfumu”#Bun 19.12; Mut 30.3; Det 23.22-24. 34Lo me, me ndyele kundaa be ti, si okala a bunu, ka likalaba mukihi o, ngu okala mu nkwumu a yulu, mu kuulu lilo likubu li Nzaami. 35Ngu okala mu nkwumu a nsie, mu kuulu yo yili ebini ki ookatwulu Nzaami myili, ngu okala mu nkwumu a Yerusaleme. Mu kuulu lo lili bvulu li Mukogho wu Munene. 36Ka laba mukihi mu mutswi a we si o, mu kuulu we ka kughu osa ti lifu si limõ lipeŋeme bwunu we lipyini o. 37Nyaã mbiili a we yikala kala “heẽ” lo “heẽ”, kala “pele”, lo “pele”. Mandagha mwohono ma baakabwehe ŋa yulu kundaa Nga-a-bubi maakafa.»

Maluo mu mi mitala obvurulu etere

(Luk 6.29-30)

38«Be áli liigyughu bályele ti: “Lihi mu lihi, ya lyini mu lyini”. 39Lo me, me ndyele kundaa be ti: Kala ti mbwuru si be bubi, ka libvurulu nde etere o. Lo, kala ti mbwuru kaha we limpala mu tama lili ku ngo-kwogho, taama nde si tama li like. 40Kala ti mbwuru dzyi osa we mumfwunu mu kuulu agwolo enkuru e we kii butulu, gwa nde si enkuru e we ki ela kii kobo. 41Kala ti mbwuru si we enkwili mu odzyara mankpaã pfwunu (1 000) mu myili ya nde, lidzyara mapfwunu mwolo (2 000) ma mankpaã ya nde. 42Gwa kundaa munde wu aaluomo we. Kundaa munde wu dzyi osuomo kundaa we, ka bihi o.»

Odzyi mitaara

(Luk 6.27-28,32-36)

43«Be áli líigyughu bályele ti: “Dzyi nganda-mbwuru a we ya bele mutaara a we#Bun 19.18.” 44Lo me, me ndyele kundaa be ti: Liikadzyi mitaara mi be, ya liikasamana mu babo ba baakamwehẽ be kimini. 45Me obo be liikala baana ba Taara a be wu li mu mayulu, mu kuulu nde aakapaha tala li nde mu baara ba babwe ya ba babi. Ya aakanohõ mvulu mu banga-a-bunsumu ya mu ba bagwene a bunsumu. 46Mu obo, kala ti be okadzyi yini a ba baakadzyi be, nsa mufuru be liibagha? Mintolo-mpagha ka oli bumõ mye si miikasa o? 47Ya kala ti be mboro okagwa yini a kundaa bankele ba be ba babaghala ya ba bakaha, lo nsa ndagha yi okiŋimi be liikagyighili? Baala ka bali ba-Dzwife o, bo ka baakasa bumõ o? 48Be me baala likala baara ba bakughu, ti bu oli Taara a be mukughu mu mayulu.»

Iliyochaguliwa sasa

Matye 5: txy TEC

Kuonyesha

Shirikisha

Nakili