De gouden regel

Mattheüs 7 vers 12 staat bekend als de gouden - of gulden - regel. Dit vers is een richtlijn voor onze naastenliefde door je af te vragen hoe jij zelf behandeld wilt worden. We zijn geneigd ons tevreden te stellen met het negatieve: de ander geen kwaad doen. Dan trekken we alleen de grenzen van ieders recht en ontzien we andermans rechten.

Op zich worden veel verhoudingen al beter als we deze gedragslijn zouden volgen: “Al wat jij wilt dat jou niet geschiedt, doe dat ook de ander niet.” Zo bedoelt Jezus het niet. Hij vraagt van ons dat wij ons inleven in de ander, in de situatie van de ander ons verplaatsen. Hoe zou jij zelf in die situatie en die positie behandeld willen worden? Handel op die manier. Dat is de gouden regel die Jezus geeft.

Niemand wil strikt volgens het recht bejegend worden. We rekenen op toegevendheid en billijkheid, want je bent nu eenmaal niet volmaakt. Maar dan moet dit ook de houding zijn tegenover je naaste. Verwacht je vergeving als je zelf schuld erkent, dan mag je de naaste die niet weigeren. Je meent de ander te helpen door op fouten of gebreken te wijzen, dan moet je zelf niet beledigd zijn als het omgekeerd gebeurt.

De gouden regel verbindt de liefde voor de mensen met de liefde voor God. Wat Jezus leert, is niet een sociale ethiek, maar is bijbelse ethiek. Wie dit niet wil inzien, geeft een draai aan de gouden regel. Wat Jezus onderwijst in de Bergrede, is dat God liefhebben boven alles gaat. Hij wil dat wij ons met ons hart eerst toewijden aan de HEERE en dat wij heel ons vertrouwen op Hem stellen in alle omstandigheden in het leven. De HEERE is onze hemelse Vader en wij worden als zijn kinderen vermaand onze naaste lief te hebben, die Hij naar zijn beeld geschapen heeft.

Jezus eindigt met “want dat is de Wet en de Profeten” (Mattheüs 7:12, HSV). Jezus bedoelt heel het Oude Testament. Dat zijn 39 boeken. Die perst Jezus met de gouden regel samen in vijftien woorden (in het Grieks)! Daar is het Jezus dus om te doen. Later zal Hij opnieuw een samenvatting geven van de wet en de profeten (zie Mattheüs 22:37-40). Die komt neer op God liefhebben boven alles en de naaste als jezelf. Het kernwoord is liefde. Eerlijke en waarachtige liefde houdt zelfverloochening in en anderen vriendelijk tegemoet treden. Jezus zal je eeuwig erom prijzen!