Niet oordelen? Toch wel!

Ongetwijfeld is Mattheüs 7 vers 1 een van de meest verkeerd geïnterpreteerde uitspraken van Jezus. Vaak wordt gedacht dat “oordeel niet” betekent dat je geen oordeel mag hebben over het gedrag of het standpunt van een ander, dat je iets niet mag afkeuren. Jezus bedoelt helemaal niet dat we het onderscheid tussen goed en kwaad moeten relativeren. Hij pleit niet voor een liberale houding in het leven. Integendeel. Duidelijke uitspraken over juist en fout, over goed en kwaad verbiedt Jezus zeker niet. Hij oordeelt zelf. Zo zegt Hij na de derde verzoeking tegen de duivel: “Ga weg, satan, want er staat geschreven: …” (Mattheüs 4:10, HSV).

Van zijn volgelingen vraagt Jezus dat zij oordelen. Jezus wil dat onze gerechtigheid groter is dan die van de schriftgeleerden en de farizeeën (zie Mattheüs 5:20). Hij vermaant ons: je kunt niet twee heren dienen (zie Mattheüs 6:24). Dat vraagt om een oordeel. Wat Hij verbiedt, is het erop uit zijn te oordelen, de drang en het genoegen dat het geeft. Jezus verbiedt het kritisch oordelen om te oordelen. Dat is het oordelen waarbij je zelf buiten schot blijft. Wel de splinter in andermans oog zien maar niet de balk in eigen oog (zie Mattheüs 7:3). Jezus bedoelt dat je je eigen zonden, fouten en gebreken niet opmerkt of vergoelijkt, en bij de ander altijd iets vindt om af te keuren. Hij wil dat je eerst bij jezelf die zonde ontdekt en er tegen strijdt. Dan zul je ootmoedig genoeg worden om de ander te dienen.

Aan wie met een verkeerd motief oordeelt, geeft Jezus een waarschuwing. Hij zegt: “Oordeel niet, opdat u niet geoordeeld wordt.” (Mattheüs 7:1, HSV) Jezus doelt op Gods oordeel op de jongste dag. Alleen God is in staat rechtvaardig te oordelen. Als volgeling van Jezus worden wij niet geroepen een aanklager te zijn, maar ook niet onnozel in het leven te staan. Een veroordelende houding helpt de kerk niet, naïviteit evenmin. Tenzij je de balk uit je eigen oog verwijdert, zul je niet in staat zijn het verschil te onderscheiden tussen een medegelovige met een betrekkelijk geringe moeilijkheid en een vijand die grote schade zal aanrichten aan het Koninkrijk.

Aansluitend vraagt Jezus aandacht voor het gebed. Daar zijn we diep en volledig van afhankelijk voor de vervulling van alles waartoe Hij ons aanspoort. Wij mogen onze hemelse Vader vragen om wat ons ontbreekt. Dat zal Hij je als volgeling van Jezus de bekwaamheid om te oordelen geven!