2Makabeo 4
4
4. FAMPIELEZANA NY HELENISMA SY FANENJEHANA FAHA-ANTIOKOSY EPIFANA
Zava-dratsy nataon’i Simôna
1Io Simôna voalaza teo io, ilay mpitati-bolana ny amin’ny rakitra sy ny tanindrazany, io no nilaza ratsy an’i Oniasa: «Izy io, hoy izy, no namoky an’i Heliodoro, izy no fototry ny loza rehetra.» 2Sahiny nolazaina ho mpanohitra ny fanjakana, ilay mpanao soa ny tanàna, sy mpiaro ny mpiray tanindrazana aminy, ary mpitandrina mahatoky ny lalàna. 3Lasa lavitra loatra izany fandrafiana izany, fa vonoana olona aza no vitan’ny iray amin’ny mpiandany amin’i Simôna. 4Ka nony nodinihin’i Oniasa ny loza avy amin’izany fifampiandaniana izany, sy ny hatezeran’i Apôlôniosy governoran’ny miaramilan’i Sele-Siria sy i Fenisia, izay namporisika ny haratsian’i Simôna, dia lasa izy nankany amin’ny mpanjaka; 5tsy ny hiampanga ny mpiray tanindrazana aminy no nokendreny, fa ny soa ankapobe sy manokana ho an’ny vahoakany rehetra. 6Satria hitany fa tsy misy azo andaminana izany toe-javatra izany sy hampiala an’i Simôna amin’io zava-mahameloka efa natombony io, afa-tsy ny fanelanelanan’ny mpanjaka ihany.
I Jasôna mpisorom-be mampiditra ny Helenisma
7Nony maty anefa i Seleokosy, ka i Antiôkosy, natao hoe Epifana, no nandimby azy, dia nanao izay hisazohany ny fiandrianan’ny mpisorona lehibe i Jasôna rahalahin’i Oniasa. 8Lasa izy niresaka tamin’ny mpanjaka nampanantena azy talenta volafotsy 360 sy talenta 80 avy amin’ny zavatra niditra hafa koa. 9Nampanantena koa izy, ny hanao fanekena an-tsoratra fa hanome talenta 150 koa indray, raha omena alalana izy mba hanorina trano fampianarana asa#4,9 Trano fampianarana asa tena: Nisy trano anankiray ho an’ny olon-drehetra ary anankiray hafa manokana ho an’ny tovolahy. fampahatanjahan-tena#4,9 Fampahatanjahan-tena: Izany hoe, hazakazaka, tolona sns. afa-tsy ny tokotany sy trano hanaovana asa tena, dia nitady hanao trano koa izay hatokana ho an’ny tovolahy ihany., hisy fitoerana voatokana ho an’ny zatovolahy, miankina amin’ny fahefany ihany sy voalahatra araka ny heviny, ary handatsaka ny mponina ao Jerosalema ho isam-bahoakan’i Antiôkosy. 10Neken’ny mpanjaka avokoa izany. Vao lasan’i Jasôna ny fahefana, dia rafitra nampiditra ny fomba grika teo amin’ny mpiray tanindrazana aminy izy. 11Nofoanany ny fanafahana nomen’ny mpanjaka nentin’ny halemem-panahy ho an’ny Jody, noho ny nataon’i Joany, zanak’i Eopôlema, izay nalefa ho ambasadaoro hanao fanekem-pihavanana sy fisakaizana amin’ny Rômanina; dia noravany ny sata ara-dalàna, fa ny fomba manohitra ny lalàna no naoriny. 12Fahafinaretana ho azy, ny nanorina trano fampianarana asa fampahatanjahan-tena, teo ampototry ny Akrôpôla#4,12 Akrôpôla: dia ny tendrombohitra Siôna izay nisy ny tempoly sy ny rovan’i Davida mpanjaka. Io no toerana masina indrindra amin’ny tanàna rehetra. mihitsy, sy nanabe ny zaza avo firazanana indrindra nampanaoviny satroka be sofina#4,12 Satroka be sofina: Izany dia mba hiarovana ny hainandro sy ranonorana, indrindra fa rehefa milalao na manao asa tena any amin’ny kianja sy ny tokotany. Ny tadiavin’i Jasôna amin’izany dia ny hampiditra amin’izany trano fianarana asa tena izany ny tovolahy avo razana sy andrian-toerana indrindra, mba hanabe azy araka ny fomba sy ny fampianaran’ny Grika sy ny mpanompo sampy. - Raha voatariny amin’izany ny zatovo Jody dia fantatra fa tsy maintsy ho very ny finoany ary ny fahadiovany koa.. 13Nandroso fatratra ny fanarahana ny fomba grika, ary hita nifanarototra ny olona hanaraka ny fomban’ny firenen-kafa, voatariky ny haratsiana mihoa-pampana nananan’i Jasôna, lehilahy mpankahala ny fivavahana, fa tsy mpisorona lehibe#4,13 Fa tsy mpisorona lehibe: I Jasôna nisazoka ny anarana sy ny fiambonian’ny mpisorona lehibe, fa tsy tena izy tokoa velively. velively akory, 14ka ny mpisorona, efa tsy naneho fahazotoana kely akory, amin’ny fanompoana eo amin’ny ôtely intsony; ny tempoly notsiratsirainy, ny sorona nataony tsirambina, fa ny ho isan’ny hanao izay asa tena, raràn’ny lalàna, any an-tokotany fanaovana asa tena#4,14 Tokotany fanaovana asa tena: fitoerana efa voaomana rahateo hilalaovana. no nahamaika azy, raha vao re ny fiantsoana hanao antsipibe#4,14 Antsipibe: kilalao karazandrazan’ny antsipilavaka vy na vato, izay alefa lavitra mba hahitana izay matanjaka sy kinga.. 15Tsy nasiany raharaha akory ny raharaha be voninahitra teo amin’ny taniny, fa ny ambony tamin’ny Grika no nataony ho zava-dehibe. 16Noho izany, nidiran-doza lehibe izy, ary ireo indrindra izay narahiny toe-piainana, sy notadiaviny hotahafina amin’ny zavatra rehetra aza no nahitany fahavalo ama-mpampahory. 17Fa tsy afa-potsiny akory izay mandika ny didin’Andriamanitra; ho hita anefa izany amin’ny zavatra mbola hanaraka.
18Tamin’ny nanaovana ilay lalao fanao isan-dimy taona tany Tira, izay natrehin’ny mpanjaka, 19dia nandefa mpizaha, isam-bahoakan’i Antiôkia, avy ao Jerosalema, i Jasôna olo-meloka, nampitondrainy drakma#4,19 Drakma: vola grika izay mitovy amin’ny siramamy iray kilao. volafotsy 300, hanaovan-tsorona amin’i Herkola: ireo nitondra azy mihitsy no nangataka mba tsy hanaovan-tsorona izay tsy fanao, izany vola izany, fa hoenti-manentsina ny lany amin’ny zavatra hafa. 20Ka ireo drakma 300 ireo, dia nokendren’ilay nandefa azy hanaovan-tsorona ho fanajana an’i Herkola, nefa nolanîna tamin’ny fanaovan-tsambo misy fivoy intelo miantoana, araka ny fanirian’ireo nitondra azy.
I Antiôkosy Epifana hobina ao Jerosalema
21Nony nirahina ho any Ejipta i Apôlôniosy zanak’i Menestea, tamin’ny nisehoan’i Ptôlemea Filometora mpanjaka, dia ren’i Antiôkosy fa tsy tia azy, io mpanjaka io, koa nitady hiaro tena aminy mialoha izy, ka nankany Jôpe, dia tany Jerosalema indray nony avy ao. 22Fatratra ny nandraisan’i Jasôna sy ny tao an-tanàna azy, fa notsilovin’ny fanilo sy narahin’ny hoby no niakarany; dia nentiny ho any Fenisia koa ny foloalindahiny.
I Menelasa tonga mpisorom-be
23Nony afaka telo taona, nirahin’i Jasôna i Menelasa rahalahin’ilay Simôna teo ambony, hanatitra ny vola tamin’ny mpanjaka sy hanefa ny fandoa amin’ny fanoratana raharaha lehibe amin’ny bokim-panjakana. 24Kanjo i Menelasa nitady fitahiana tamin’ny mpanjaka sy nanome voninahitra azy tamin’ny nanaovany fihetsiky ny olona ambony, ary nanao izay hanomezana ny tenany ny fiandrianan’ny mpisorona lehibe; nanolotra talenta volafotsy 300, mihoatra noho ny nataon’i Jasôna. 25Nony voarainy tamin’ny mpanjaka ny taratasy fananganana azy ho mpisorona lehibe, dia niverina ho any Jerosalema izy, tsy nanana na inona na inona nahamendrika azy ny fisoronana, tsy nitondra afa-tsy ny toetry ny mpanapaka masiaka sy ny haromotan’ny biby dia. 26Noho izany i Jasôna izay efa namitaka ny rahalahiny, dia mba nofitahin’ny hafa kosa indray, ka hany heriny nandositra tany amin’ny tanin’ny Amônita. 27Ny amin’i Menelasa kosa, nahazo ny fahefana izy, nefa tsy nahatanteraka ny vola nampanantenainy ny mpanjaka tamin’izany, 28na dia efa nitaky aza i Sôstraty komandin’ny Akrôpôla, tompon’adidy amin’ny fandraisan-ketra; ka dia samy voantso ho any amin’ny mpanjaka izy roa lahy. 29I Menelasa moa nametraka an’i Lisimàka rahalahiny ho mpisorona lehibe, misolo azy; i Sôstraty kosa nametraka an’i Kôratesy governoran’i Sipra ho solony.
Ny namonoana an’i Oniasa
30Nandritra ireo zava-niseho ireo, dia mba niodina kosa ny mponina tao Tarsa sy Malasa, satria natolotra natao fanomezana ho an’i Antiôkida, vaditsindranon’ny mpanjaka ireo tanàna roa ireo. 31Ka niainga faingana ny mpanjaka, hanaketraka izany fikomiana izany; fa i Andrônika, iray amin’ireo mpifehy ambony no navelany hisolo azy.
32Hitan’i Menelasa fa manambina azy ny toe-javatra ka nalainy ny kapoaka volamena#4,32 Nalainy ny kapoaka volamena: Tsy tao Jerosalema Menelasa tamin’izay fa i Lisimàka solontenany no tao, ka izy no nampanalainy ny kapoaka masina tao an-Tempoly. vitsivitsy tao amin’ny tempoly nomeny an’i Andrônika, ary ny sasany hafa koa azony namidy tany Tira sy tamin’ireo tanàna manodidina. 33Nony fantatr’i Oniasa marina izany heloka vao nataon’i Menelasa izany indray, dia nandefa faniniana azy izy, rehefa tafahataka tao amin’ny toerana fialofana tany Dafne, akaikin’i Antiôkia. 34Koa nalain’i Menelasa mangingina kosa i Andrônika, ary notereny hamono an’i Oniasa. Dia nankany amin’i Oniasa i Andrônika, nanao hafetsena, nanolotra ny tanany havanana taminy, tamim-pianianana; raha efa izany, na dia nampiahiahy aza, nahatarika azy hivoaka avy ao amin’ny fialofany, dia novonoiny niaraka tamin’izay izy, tsy nasiany raharaha akory izay rariny. 35Tamin’izany, tsy ny Jody ihany, fa betsaka koa tamin’izay hafa firenena no tezitra tamin’ny famonoana tsy an-drariny an’izany lehilahy izany. 36Ka nony tonga avy any Silisia ny mpanjaka, na ny Jody tao Antiôkia na ireo Grika mankahala ny fanovana an-keriny koa, dia samy tonga tao aminy, noho ny amin’ny namonoana tsy an-drariny an’i Oniasa. 37Tafalatsaka lalina tao am-pon’i Antiôkosy ny alahelo an’i Oniasa; nangoraka azy mafy izy, ka nirotsaka ny ranomasony nahatsiahy ny fahononan-tena amam-pitondran-tena hendry fatratra nataon’ity maty. 38Noho ny hatezerany, nasainy nesorina niaraka tamin’izay ny jaky teny amin’i Andrônika, dia norovitina ny fitafiany, notaritarihina eran’ny tanàna izy, ary naongany teo amin’ny toerana nanatanterahany tamin-kasahiana ny famonoana an’i Oniasa ihany, ilay tsy mifaditrovana, ka dia nasian’ny Tompo tamin’ny sazy tandrify azy izy.
Ny nahafatesan’i Lisimàka nandritra ny fikomiana
39Ary nisy hala-javatra masina betsaka nataon’i Lisimàka niray tetika tamin’i Menelasa tao an-tanàna, ka niodina tamin’i Lisimàka ny vahoaka, nony efa be sahady no tafahahaka ny kapoaka volamena. 40Nony nahita ity vahoaka nikomy sy izato fo mirehi-pahatezerana i Lisimàka, dia nomeny fiadiana ny lehilahy sahabo ho telo arivo, ka rafitra namely an-keriny, notarihin’olona anankiray atao hoe Tiràna, lehilahy sady be taona no tsy latsa-paharatsiana koa. 41Vao nahalala ny famelezan’i Lisimàka anefa ny olona, dia ny sasany naka vato, ny sasany kosa langilangy, misy aza nandroaka lavenona hitany teo, nafafiny tamim-pihorakorahana tamin’ny andanin’i Lisimàka. 42Ka betsaka no naratrany tamin’ireo mpiandany aminy, maro no matiny ary ny sisa rehetra nataony vaky nandositra, ary ilay mpamotsifotsy ny zavatra masina, dia novonoiny teo akaikin’ny trano firaketan’ny Tempoly.
I Menelasa nafahana, nandoavam-bola
43Raha efa izany, natomboka ny famotorana momba izany zavatra izany hamelezana an’i Menelasa. 44Nony tonga tao Tira ny mpanjaka, dia nasehon’ny olona telo lahy, nirahin’ny loholona, taminy, ny fahamarinan’ny fiampangany. 45Hitan’i Menelasa fa resy izy, ka nampantenainy vola be i Ptôlemea zanak’i Dôrimena, mba hampahazo fitia azy amin’ny mpanjaka. 46Dia notarihin’i Ptôlemea ho eo ambanin’ny lavarangana manodidina ny mpanjaka, mody hoe haka hatsiatsiaka, kanjo voaovany ny fikasany. 47Nolazain’ny mpanjaka ho tsy diso araka ny fiampangana nitoriana azy i Menelasa, nefa diso marina tokoa izy io nanao ny heloka rehetra, fa nohelohiny ho faty kosa iretsy fadiranovana, nefa na dia teo anatrehan’ny Sita aza no nitondran’ireo ny fitarainany, dia ho nampodiny tsy manan-tsiny, 48ka dia niaritra izany fanamelohana tsy marina izany, tsy misy hataka andro akory, ireto olona mitolo-tena niaro ny tanàna sy ny vahoaka ary ny zavatra masina. 49Hatramin’ny Tirianina avy no tezitra tamin’izany ka nanao fandevenana kanto ho an’ireto novonoina. 50Fa i Menelasa kosa, noho ny fitiavam-bolan’ny manam-pahefana, dia tafajanona tamin’ny voninahiny ihany, sady nitombo hasomparana aman-kalozana tamin’ny mpiray tanindrazana aminy.
Currently Selected:
2Makabeo 4: MBC
Highlight
Share
Copy
Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in
Baiboly Katolika © La Société Biblique Malgache, 2003.