 Beibl William Morgan   Cyhoeddwyd y cyfieithiad Cymraeg cyntaf o'r Beibl cyfan, gan gynnwys yr Apocryffa, yn y flwyddyn 1588. Gwaith William Morgan, 1545-1604, ydoedd, gŵr a aned ym Mhenmachno, Conwy ac a raddiodd o Goleg Sant Ioan yng Nghaergrawnt. Yn fuan ar ôl ei gyhoeddi dechreuodd William Morgan ar y gwaith o ddiwygio ei gyfieithiad. Yna ar ôl ei farwolaeth yn 1604, dyma’r Esgob Richard Parry a’r Dr John Davies y ymgyryd â’r dasg o gwblhau’r gwaith, gyda'r nod o gaboli’r iaith lenyddol a dileu geiriau a chymalau a ystyrid yn rhy lafar. Cafodd y fersiwn diwygiedig o'r Beibl ei gyhoeddi yn 1620, a’r gyfrol hon yw’r un mae pobl hyd heddiw yn ei galw yn Feibl William Morgan. Y cyfieithiad diwygiedig hwn o’r Beibl fu’r cyfieithiad safonol yng Nghymru hyd 1988. Hwn oedd y Beibl y cerddodd Mary Jones i’r Bala i’w brynu. Hwn oedd y Beibl sbardunodd sefydlu Cymdeithas y Beibl yn 1804. Hwn oedd y Beibl aeth i’r Wladfa gyda’r Cymry ymfudodd yno yn 1865. “...dyma'r gyfrol a fu'n sail i lenyddiaeth Gymraeg y cyfnod modern.” (Gwefan Llyfrgell Genedlaethol Cymru). © Cymdeithas y Beibl 1955, 2018  William Morgan Bible   The first Welsh translation of the complete Bible, including the Apocrypha, was published in 1588. It was the work of William Morgan, 1545-1604, a native of Penmachno, Conwy and a graduate of St. John's College, Cambridge. Soon after its publication Morgan began work on a revision of his translation. After Morgan's death in 1604, Bishop Richard Parry and Dr John Davies continued the work with the aim of polishing the literary language and replacing forms considered too colloquial. The revised version of the Bible was published in 1620, and this edition is still popularly known as William Morgan's Bible.The audio was of the Old and New Testaments of Beibl William Morgan were produced by Cymdeithas Darllen Pethau Da (CDPD). The speaker is Gerallt Jones of Abergeirw, Dolgellau, Gwynedd in north Wales. The New Testament was produced on CD in 2008. © British and Foreign Bible Society 2008, 2019

Beibl William Morgan

<div class="version vid287 iso6393cym" data-vid="287" data-iso6393="cym">
 <div class="book bkLUK">
 <div class="chapter ch18" data-usfm="LUK.18">
 <div class="label">18</div><div class="p"> 1Ac efe a ddywedodd hefyd ddameg wrthynt, fod yn rhaid gwedd&#239;o yn wastad, ac heb ddiffygio; 2Gan ddywedyd, Yr oedd rhyw farnwr mewn rhyw ddinas, yr hwn nid ofnai Dduw, ac ni pharchai ddyn. 3Yr oedd hefyd yn y ddinas honno wraig weddw; a hi a ddaeth ato ef, gan ddywedyd, Dial fi ar fy ngwrthwynebwr. 4Ac efe nis gwn&#226;i dros amser: eithr wedi hynny efe a ddywedodd ynddo ei hun, Er nad ofnaf Dduw, ac na pharchaf ddyn; 5Eto am fod y weddw hon yn peri i mi flinder, mi a&#8217;i dialaf hi; rhag iddi yn y diwedd ddyfod a&#8217;m syfrdanu i. 6A&#8217;r Arglwydd a ddywedodd, Gwrandewch beth a ddywed y barnwr anghyfiawn. 7Ac oni ddial Duw ei etholedigion, sydd yn llefain arno ddydd a nos, er ei fod yn hir oedi drostynt? 8Yr wyf yn dywedyd i chwi, y dial efe hwynt ar frys. Eithr Mab y dyn, pan dd&#234;l, a gaiff efe ffydd ar y ddaear?</div><div class="p"> 9Ac efe a ddywedodd y ddameg hon hefyd wrth y rhai oedd yn hyderu arnynt eu hunain eu bod yn gyfiawn, ac yn diystyru eraill: 10Dau &#373;r a aeth i fyny i&#8217;r deml i wedd&#239;o; un yn Pharisead, a&#8217;r llall yn bublican. 11Y Pharisead o&#8217;i sefyll a wedd&#239;odd rhyngddo ac ef ei hun fel hyn; O Dduw, yr wyf yn diolch i ti nad wyf fi fel y mae dynion eraill, yn drawsion, yn anghyfiawn, yn odinebwyr; neu, fel y publican hwn chwaith. 12Yr wyf yn ymprydio ddwywaith yn yr wythnos; yr wyf yn degymu cymaint oll ag a feddaf. 13A&#8217;r publican, gan sefyll o hirbell, ni fynnai gymaint &#226; chodi ei olygon tua&#8217;r nef; eithr efe a gurodd ei ddwyfron, gan ddywedyd, O Dduw, bydd drugarog wrthyf bechadur. 14Dywedaf i chwi, Aeth hwn i waered i&#8217;w d&#375; wedi ei gyfiawnhau yn fwy na&#8217;r llall: canys pob un a&#8217;r y sydd yn ei ddyrchafu ei hun, a ostyngir; a phob un a&#8217;r y sydd yn ei ostwng ei hun, a ddyrchefir.</div><div class="p"> 15A hwy a ddygasant ato blant bychain hefyd, fel y cyffyrddai efe &#226; hwynt: a&#8217;r disgyblion pan welsant, a&#8217;u ceryddasant hwy. 16Eithr yr Iesu a&#8217;u galwodd hwynt ato, ac a ddywedodd, Gadewch i&#8217;r plant bychain ddyfod ataf fi, ac na waherddwch hwynt: canys eiddo&#8217;r cyfryw rai yw teyrnas Dduw. 17Yn wir meddaf i chwi, Pwy bynnag ni dderbynio deyrnas Dduw fel dyn bach, nid &#226; efe i mewn iddi.</div><div class="p"> 18A rhyw lywodraethwr a ofynnodd iddo, gan ddywedyd, Athro da, wrth wneuthur pa beth yr etifeddaf fi fywyd tragwyddol? 19A&#8217;r Iesu a ddywedodd wrtho, Paham y&#8217;m gelwi yn dda? nid oes neb yn dda ond un, sef Duw. 20Ti a wyddost y gorchmynion, Na odineba, Na ladd, Na ladrata, Na ddwg gamdystiolaeth, Anrhydedda dy dad a&#8217;th fam. 21Ac efe a ddywedodd, Hyn oll a gedwais o&#8217;m hieuenctid. 22A&#8217;r Iesu pan glybu hyn, a ddywedodd wrtho, Y mae un peth eto yn &#244;l i ti: gwerth yr hyn oll sydd gennyt, a dyro i&#8217;r tlodion; a thi a gei drysor yn y nef: a thyred, canlyn fi. 23Ond pan glybu efe y pethau hyn, efe a aeth yn athrist: canys yr oedd efe yn gyfoethog iawn. 24A&#8217;r Iesu, pan welodd ef wedi myned yn athrist, a ddywedodd, Mor anodd yr &#226;&#8217;r rhai y mae golud ganddynt i mewn i deyrnas Dduw! 25Canys haws yw i gamel fyned trwy grau&#8217;r nodwydd ddur, nag i oludog fyned i mewn i deyrnas Dduw. 26A&#8217;r rhai a glywsent a ddywedasant, A phwy a all fod yn gadwedig? 27Ac efe a ddywedodd, Y pethau sydd amhosibl gyda dynion, sydd bosibl gyda Duw. 28A dywedodd Pedr, Wele, nyni a adawsom bob peth, ac a&#8217;th ganlynasom di. 29Ac efe a ddywedodd wrthynt, Yn wir meddaf i chwi, Nid oes neb a&#8217;r a adawodd d&#375;, neu rieni, neu frodyr, neu wraig, neu blant, er mwyn teyrnas Dduw, 30A&#8217;r ni dderbyn lawer cymaint yn y pryd hwn, ac yn y byd a ddaw fywyd tragwyddol.</div><div class="p"> 31Ac efe a gymerodd y deuddeg ato, ac a ddywedodd wrthynt, Wele, yr ydym ni yn myned i fyny i Jerwsalem; a chyflawnir pob peth a&#8217;r sydd yn ysgrifenedig trwy&#8217;r proffwydi am Fab y dyn. 32Canys efe a draddodir i&#8217;r Cenhedloedd, ac a watwerir, ac a amherchir, ac a boerir arno: 33Ac wedi iddynt ei fflangellu, y lladdant ef: a&#8217;r trydydd dydd efe a atgyfyd. 34A hwy ni ddeallasant ddim o&#8217;r pethau hyn; a&#8217;r gair hwn oedd guddiedig oddi wrthynt, ac ni wybuant y pethau a ddywedwyd.</div><div class="p"> 35A bu, ac efe yn nes&#225;u at Jericho, i ryw ddyn dall fod yn eistedd yn ymyl y ffordd yn cardota: 36A phan glybu efe y dyrfa yn myned heibio, efe a ofynnodd pa beth oedd hyn. 37A hwy a ddywedasant iddo, Mai Iesu o Nasareth oedd yn myned heibio. 38Ac efe a lefodd, gan ddywedyd, Iesu, Mab Dafydd, trugarha wrthyf. 39A&#8217;r rhai oedd yn myned o&#8217;r blaen a&#8217;i ceryddasant ef i dewi: eithr efe a lefodd yn fwy o lawer, Mab Dafydd, trugarha wrthyf. 40A&#8217;r Iesu a safodd, ac a orchmynnodd ei ddwyn ef ato. A phan ddaeth efe yn agos, efe a ofynnodd iddo, 41Gan ddywedyd, Pa beth a fynni di i mi ei wneuthur i ti? Yntau a ddywedodd, Arglwydd, cael ohonof fy ngolwg. 42A&#8217;r Iesu a ddywedodd wrtho, Cymer dy olwg: dy ffydd a&#8217;th iachaodd. 43Ac allan o law y cafodd efe ei olwg, ac a&#8217;i canlynodd ef, gan ogoneddu Duw. A&#8217;r holl bobl, pan welsant, a roesant foliant i Dduw.</div>
 </div>
 </div>
</div>

Ac efe a ddywedodd hefyd ddameg wrthynt, fod yn rhaid gweddïo yn wastad, ac heb ddiffygio; Gan ddywedyd, Yr oedd rhyw farnwr mewn rhyw ddinas, yr hwn nid ofnai Dduw, ac ni pharchai ddyn. Yr oedd hefyd yn y ddinas honno wraig weddw; a hi a ddaeth ato ef, gan ddywedyd, Dial fi ar fy ngwrthwynebwr. Ac efe nis gwnâi dros amser: eithr wedi hynny efe a ddywedodd ynddo ei hun, Er nad ofnaf Dduw, ac na pharchaf ddyn; Eto am fod y weddw hon yn peri i mi flinder, mi a’i dialaf hi; rhag iddi yn y diwedd ddyfod a’m syfrdanu i. A’r Arglwydd a ddywedodd, Gwrandewch beth a ddywed y barnwr anghyfiawn. Ac oni ddial Duw ei etholedigion, sydd yn llefain arno ddydd a nos, er ei fod yn hir oedi drostynt? Yr wyf yn dywedyd i chwi, y dial efe hwynt ar frys. Eithr Mab y dyn, pan ddêl, a gaiff efe ffydd ar y ddaear?
Ac efe a ddywedodd y ddameg hon hefyd wrth y rhai oedd yn hyderu arnynt eu hunain eu bod yn gyfiawn, ac yn diystyru eraill: Dau ŵr a aeth i fyny i’r deml i weddïo; un yn Pharisead, a’r llall yn bublican. Y Pharisead o’i sefyll a weddïodd rhyngddo ac ef ei hun fel hyn; O Dduw, yr wyf yn diolch i ti nad wyf fi fel y mae dynion eraill, yn drawsion, yn anghyfiawn, yn odinebwyr; neu, fel y publican hwn chwaith. Yr wyf yn ymprydio ddwywaith yn yr wythnos; yr wyf yn degymu cymaint oll ag a feddaf. A’r publican, gan sefyll o hirbell, ni fynnai gymaint â chodi ei olygon tua’r nef; eithr efe a gurodd ei ddwyfron, gan ddywedyd, O Dduw, bydd drugarog wrthyf bechadur. Dywedaf i chwi, Aeth hwn i waered i’w dŷ wedi ei gyfiawnhau yn fwy na’r llall: canys pob un a’r y sydd yn ei ddyrchafu ei hun, a ostyngir; a phob un a’r y sydd yn ei ostwng ei hun, a ddyrchefir.
A hwy a ddygasant ato blant bychain hefyd, fel y cyffyrddai efe â hwynt: a’r disgyblion pan welsant, a’u ceryddasant hwy. Eithr yr Iesu a’u galwodd hwynt ato, ac a ddywedodd, Gadewch i’r plant bychain ddyfod ataf fi, ac na waherddwch hwynt: canys eiddo’r cyfryw rai yw teyrnas Dduw. Yn wir meddaf i chwi, Pwy bynnag ni dderbynio deyrnas Dduw fel dyn bach, nid â efe i mewn iddi.
A rhyw lywodraethwr a ofynnodd iddo, gan ddywedyd, Athro da, wrth wneuthur pa beth yr etifeddaf fi fywyd tragwyddol? A’r Iesu a ddywedodd wrtho, Paham y’m gelwi yn dda? nid oes neb yn dda ond un, sef Duw. Ti a wyddost y gorchmynion, Na odineba, Na ladd, Na ladrata, Na ddwg gamdystiolaeth, Anrhydedda dy dad a’th fam. Ac efe a ddywedodd, Hyn oll a gedwais o’m hieuenctid. A’r Iesu pan glybu hyn, a ddywedodd wrtho, Y mae un peth eto yn ôl i ti: gwerth yr hyn oll sydd gennyt, a dyro i’r tlodion; a thi a gei drysor yn y nef: a thyred, canlyn fi. Ond pan glybu efe y pethau hyn, efe a aeth yn athrist: canys yr oedd efe yn gyfoethog iawn. A’r Iesu, pan welodd ef wedi myned yn athrist, a ddywedodd, Mor anodd yr â’r rhai y mae golud ganddynt i mewn i deyrnas Dduw! Canys haws yw i gamel fyned trwy grau’r nodwydd ddur, nag i oludog fyned i mewn i deyrnas Dduw. A’r rhai a glywsent a ddywedasant, A phwy a all fod yn gadwedig? Ac efe a ddywedodd, Y pethau sydd amhosibl gyda dynion, sydd bosibl gyda Duw. A dywedodd Pedr, Wele, nyni a adawsom bob peth, ac a’th ganlynasom di. Ac efe a ddywedodd wrthynt, Yn wir meddaf i chwi, Nid oes neb a’r a adawodd dŷ, neu rieni, neu frodyr, neu wraig, neu blant, er mwyn teyrnas Dduw, A’r ni dderbyn lawer cymaint yn y pryd hwn, ac yn y byd a ddaw fywyd tragwyddol.
Ac efe a gymerodd y deuddeg ato, ac a ddywedodd wrthynt, Wele, yr ydym ni yn myned i fyny i Jerwsalem; a chyflawnir pob peth a’r sydd yn ysgrifenedig trwy’r proffwydi am Fab y dyn. Canys efe a draddodir i’r Cenhedloedd, ac a watwerir, ac a amherchir, ac a boerir arno: Ac wedi iddynt ei fflangellu, y lladdant ef: a’r trydydd dydd efe a atgyfyd. A hwy ni ddeallasant ddim o’r pethau hyn; a’r gair hwn oedd guddiedig oddi wrthynt, ac ni wybuant y pethau a ddywedwyd.
A bu, ac efe yn nesáu at Jericho, i ryw ddyn dall fod yn eistedd yn ymyl y ffordd yn cardota: A phan glybu efe y dyrfa yn myned heibio, efe a ofynnodd pa beth oedd hyn. A hwy a ddywedasant iddo, Mai Iesu o Nasareth oedd yn myned heibio. Ac efe a lefodd, gan ddywedyd, Iesu, Mab Dafydd, trugarha wrthyf. A’r rhai oedd yn myned o’r blaen a’i ceryddasant ef i dewi: eithr efe a lefodd yn fwy o lawer, Mab Dafydd, trugarha wrthyf. A’r Iesu a safodd, ac a orchmynnodd ei ddwyn ef ato. A phan ddaeth efe yn agos, efe a ofynnodd iddo, Gan ddywedyd, Pa beth a fynni di i mi ei wneuthur i ti? Yntau a ddywedodd, Arglwydd, cael ohonof fy ngolwg. A’r Iesu a ddywedodd wrtho, Cymer dy olwg: dy ffydd a’th iachaodd. Ac allan o law y cafodd efe ei olwg, ac a’i canlynodd ef, gan ogoneddu Duw. A’r holl bobl, pan welsant, a roesant foliant i Dduw.

Dengarkan Luc 18