Ticuna - 1986 WBT (NT) Drama

Rü ngẽmaca̱x, Pa Duü̃xü̃x, rü woo texé quixĩxgu rü taxuacüma Tupanape̱xewa cugüétüwa cuchogü ega togüxü̃ quixuxgu. Erü ngẽxguma togüxü̃ quixuxgu nax nachixexü̃ rü cugütama chixexü̃gu cungu̱xẽxẽ, erü cuma nax cumücüxü̃ quixuxü̃ rü cuma rü ta cunaxü i ngẽma chixexü̃ i cumücüxü̃ naxca̱x quixuxü̃.
Rü nüxü̃ tacua̱x rü Tupana tama inatü i ngẽxguma poxcu namaxã naxueguxgu i ngẽma duü̃xü̃gü i ngẽma chixexü̃ ügüxü̃.
Rü dücax, Pa Duü̃xü̃x, rü ngẽxguma togüxü̃ quixuxgu, natürü cuma rü ta cunaxü̱xgu i ngẽmatama chixexü̃ i nüma naxüxü̃, ¿rü ñuxũcürüwa nagu curüxĩnüxü̃ nax Tupanacha̱xwa tá iquiñaxü̃ nax tama cuxü̃ napoxcuxü̃ca̱x?
¿Rü tü̱xcüü̃ nüxü̃ cuxo i ngẽma mexü̃ ya Tupana cuxca̱x üxü̃? Nüma rü poraãcüxüchi cumaxã namecüma rü yáxna cumaxã naxĩnü rü tama paxa curü chixexü̃ca̱x cuxü̃ napoxcuchaü̃. ¿Rü tü̱xcüü̃ tama nagu curüxĩnü nax Tupana ngẽmaãcü cumaxã mecümaxü̃ nax nüxü̃ curüxoxü̃ca̱x i curü chixexü̃ rü naxca̱x nax cumaxü̃xü̃ca̱x?
Natürü cuma rü tama Tupanaxü̃ cucuáxchaü̃ rü tama nüxü̃ curüxoxchaü̃ i curü chixexü̃. Rü ngẽmaãcü cugüca̱xtama cunayexeraxẽxẽ i curü poxcu i tá cuyaxuxü̃ i ngẽma ngunexü̃ i nagu Tupana norü numaxã napoxcuexü̃ i ngẽma chixexü̃ ügüxü̃.
Rü ngẽma ngunexü̃ tá nixĩ ya Tupana nüxü̃́ yaxütanüxü̃ i wüxichigü i duü̃xü̃gü naxca̱x i ngẽma naxügüxü̃.
Rü maxü̃ i taguma guxü̃maxã Tupana tá tüxü̃́ nanaxütanü ya yíxema guxü̃guma mexü̃ taxügüãcüma naxca̱x daugüxe nax Tupana tümamaxã taãẽxü̃ rü naxca̱x daugüxe nax Tupanaxü̃tawa tangugüxü̃.
Natürü Tupana tá tümamaxã nanu rü tá tüxü̃ napoxcu ya yíxema tama naga ĩnüechaü̃xü̃ i ore i aixcüma ixĩxü̃ rü naxca̱x daugüxe nax chixexü̃ taxügüxü̃.
Rü guxü̃ma i ngẽma duü̃xü̃gü i chixexü̃ ügüxü̃ rü tá ngúxü̃ ningegü rü poraãcü tá guxchaxü̃wa nangẽxmagü. Rü ngẽma Yudíugü i chixexü̃ ügüxü̃xíra tá nixĩ ya Tupana poxcuexü̃. Rü ngẽxgumarüxü̃ tá ta napoxcue i ngẽma tama Yudíugü ixĩgüxü̃ i chixexü̃ ügüxü̃.
Natürü ngẽma duü̃xü̃gü i mexü̃ ügüxü̃ rü Tupana tá nanatachigaxẽxẽ, rü tá nüxü̃ nicua̱xüxü̃, rü tá nanataãẽgüxẽxẽ. Rü ngẽma Yudíugüxíra tá nixĩ i nüxü̃ yacua̱xüü̃güxü̃. Rü ngẽxgumarüxü̃ tá ta nüxü̃ nicua̱xüü̃gü i ngẽma tama Yudíugü ixĩgüxü̃ i mexü̃ ügüxü̃.
Erü Tupanape̱xewa rü nawüxigu i ngẽma duü̃xü̃gü i Yudíugü ixĩgüxü̃ rü ngẽma tama Yudíugü ixĩgüxü̃. Rü guxãma ya texé ya chixexü̃ ügüxe rü tá tanayaxu i tümaarü poxcu, natürü guxãma ya texé ya mexü̃ ügüxe rü tá Tupana tümamaxã nataãxẽ.
Rü guxü̃ma i duü̃xü̃gü i pecadu ügüxü̃ i tama nüxü̃ cua̱xgüxü̃ i ngẽma mugü ga Moiché ümatüxü̃, rü tá inayarütauxe. Rü ngẽxgumarüxü̃ ta i guxü̃ma i ngẽma pecaduã̱xgüxü̃ i nüxü̃ cua̱xgüxü̃ i ngẽma mugü ga Moiché ümatüxü̃, rü ngẽma mugü nüxü̃ ixuxü̃ãcüma Tupana tá nanapoxcue.
Erü tama Tupanape̱xewa nime i ngẽma duü̃xü̃gü i nüxü̃ ĩnüemarexü̃ natürü tama nagu maxẽxü̃ i norü mugü. Natürü ngẽma duü̃xü̃gü i Tupanaarü mugüga ĩnüexü̃ nixĩ i aixcüma Tupanape̱xewa imexü̃.
Dücax, i ngẽma duü̃xü̃gü i tama Yudíugü ixĩgüxü̃. Nümagü rü tama nüxü̃ nacua̱xgü i Tupanaarü mugü. Natürü ngẽxguma nüechamatama naxügümareãgu i ngẽma Tupana tüxü̃ muxü̃, rü tüxü̃ nüxü̃ nadauxẽxẽ nax nüxü̃ nacua̱xgüxü̃ i ta̱xacü nax yixĩxü̃ i mexü̃ rü ta̱xacü nax yixĩxü̃ i chixexü̃, woo tama nüxü̃ nax nacua̱xgüchiréxü̃ i Tupanaarü mugü.
Erü nacümagüwatama nixĩ i tüxü̃ nüxü̃ nadauxẽẽxü̃ nax nüxü̃ nacua̱xgüxü̃ nax ta̱xacü yixĩxü̃ i mexü̃ rü ta̱xacü nax yixĩxü̃ i chixexü̃. Rü ngẽma duü̃xü̃gü rü ngẽxguma chixexü̃ naxügügu, rü naãxẽwatama nixĩ i nüxü̃ nacua̱xgüxü̃ nax nachixexü̃ i ngẽma naxügüxü̃. Rü ngẽxgumarüxü̃ ta i ngẽxguma mexü̃ naxügügu, rü naãxẽwatama nixĩ i nüxü̃ nacua̱xgüxü̃ nax namexü̃ i ngẽma naxügüxü̃.
Rü ngẽma ngunexü̃ i nagu guxü̃ma i duü̃xü̃güxü̃ yacagüxü̃ ya Tupana rü Ngechuchu ya Cristuxü̃ tá namu nax duü̃xü̃güxü̃ yacagüxü̃ca̱x naxca̱x i ngẽma cúãcü naxügüxü̃. Rü Tupanaarü ore i pemaxã nüxü̃ chixuxü̃ nixĩ i tüxü̃ nüxü̃ cua̱xẽẽxü̃ i ngẽma.

Natürü pema Pa Chauenexẽgü Pa Yudíugüx, rü ñaperügügü: “Toma rü Yudíugü tixĩgü rü meama nüxü̃ tacua̱x i Tupanaarü mugü ga Moiché ümatüxü̃”, ñaperügügü. Rü ngẽmaãcü Tupanamaxã pegü picua̱xüü̃gü erü nagu perüxĩnüe nax Tupana pexü̃ nangechaü̃xü̃ erü Yudíugü pixĩgü.
Rü nüxü̃ pixu nax meama nüxü̃ pecuáxü̃ i ta̱xacü nixĩ i Tupanaarü ngúchaü̃ rü ta̱xacü nixĩ i mexü̃ rü ta̱xacü nixĩ i chixexü̃. Erü Tupanaarü mugüwa naxca̱x pengúe nax nüxü̃ pecuáxü̃ i ngẽma aixcüma mexü̃.
Rü pema rü ñaperügügü: “Toma rü meama nüxü̃ tacua̱x nax tanaxucu̱xẽxü̃ i ngẽma togü i duü̃xü̃gü i tama Tupanaxü̃ cua̱xgüxü̃. Rü meama nüxü̃ tacua̱x nax itayanawe̱xãchixẽẽxü̃ i ngẽma togü i chixexü̃wa ngẽxmagüxü̃”, ñaperügügü.
Rü pema nagu perüxĩnüe rü nüxü̃ pecua̱x nax penaxucu̱xẽxü̃ i ngẽma togü i duü̃xü̃gü i tama Tupanaxü̃ cua̱xgüxü̃ rü penangúexẽẽxü̃ i ngẽma duü̃xü̃gü i ngexwaca yaxõgüxü̃. Rü ngẽmaãcü nagu perüxĩnüe erü Tupanaarü mugüwa pengúe rü ngẽmaca̱x meama nüxü̃ pecua̱x i ta̱xacü nixĩ i mexü̃ rü ta̱xacü nixĩ i ore i aixcüma ixĩxü̃.
Rü dücax, Pa Chauenexẽgü Pa Yudíugüx, pema nax togüxü̃ pengúexẽẽxü̃, ¿rü tü̱xcüü̃ tama pegütama pengúexẽxẽ? Pema nüxü̃ pixu nax tama namexü̃ nax ingĩ́xü̃, ¿rü tü̱xcüü̃ i pema pengĩ́exü̃?
Rü pema nüxü̃ pixu nax tama namexü̃ nax nai i ngexü̃maxã ipexü̃, ¿rü tü̱xcüü̃ i pema i ngẽmaãcü pemaxẽxü̃? Rü pema nax naxchi pexaiexü̃ i ngẽma tupananetachicüna̱xãgü, ¿rü tü̱xcüü̃ i naxca̱x pengĩ́xü̃ i norü tupaucagüarü ngẽmaxü̃gü?
Pema rü pegü picua̱xüü̃gü erü mea nüxü̃ pecua̱xgü i Tupanaarü mugü. Natürü Tupanape̱xewa chixexü̃ pexüe, erü tama naga pexĩnüe i ngẽma pexü̃ namuxü̃ i norü mugüwa.
Rü ngẽmaca̱x i Tupanaarü ore i ümatüxü̃wa rü ñanagürü:
“Rü pegagu nixĩ nax chixri Tupanachiga yadexagüxü̃ i ngẽma duü̃xü̃gü i tama Yudíugü ixĩgüxü̃”,
ñanagürü.
Pema i Yudíugü rü pegü ípewíecha̱xmüü̃pe̱xechiraü̃güxü̃ nax Tupanaarü duü̃xü̃gü pixĩgüxü̃ca̱x. Rü ngẽma rü name ega aixcüma naga pexĩnüegu i Tupanaarü mugü. Natürü ngẽxguma tama naga pexĩnüegu i Tupanaarü mugü rü natüca̱xmamare nixĩ nax pegü ípewíecha̱xmüü̃pe̱xechiraü̃güxü̃.
Rü ngẽma tama Yudíugü ixĩgüxü̃ i tama nügü íwíecha̱xmüü̃pe̱xechiraü̃güxü̃, rü woo tama ngẽma naxügügu natürü Tupanaarü duü̃xü̃gü tá nixĩgü ega naga naxĩnüegu i norü mugü.
Rü dücax, Pa Chauenexẽgü Pa Yudíugüx, rü ngẽma duü̃xü̃gü i tama Yudíugü ixĩgüxü̃ i tama íwíecha̱xmüü̃pe̱xechiraü̃güxü̃ natürü naga ĩnüexü̃ i Tupanaarü mugü, rü ngẽma duü̃xü̃ rü tá Tupanape̱xewa pexü̃ nixu. Erü pema rü tama naga pexĩnüe i Tupanaarü mugü rü woochire̱x nax nüxü̃ pecuáxü̃ i ngẽma mugü, rü woochire̱x nax ípewíecha̱xmüü̃pe̱xechiraü̃güxü̃.
Rü dücax, rü tama ngẽma nax Yudíugüxacügü pixĩgüxü̃ca̱x nixĩ nax aixcüma Tupanaxacügü pixĩgüxü̃. Rü tama ngẽma nax ípewíecha̱xmüü̃pe̱xechiraü̃güxü̃ca̱x nixĩ nax Tupanaarü duü̃xü̃gü pixĩgüxü̃.
Erü yíxema aixcüma tümaãxẽwa Tupanaga ĩnüxe tixĩ ya aixcüma Tupanaxacü ixĩxẽ. Rü ngẽxguma aixcüma taãẽwa yaxõ̱xgu nixĩ i aixcüma Tupanaarü duü̃xü̃gü ixĩxü̃. Rü Tupanaãxẽ ya Üünecü nixĩ i tüxü̃ rüngü̃xẽẽxü̃ nax yaxõxü̃ca̱x, rü tama ngẽma mugü ga Moiché ümatüxü̃. Rü yíxema aixcüma Tupanaarü ixĩxẽ, rü Tupana rü tümamaxã nataãxẽ woo duü̃xü̃gü tama tümamaxã taãẽgügu.

Poslouchat Popera ga Rómawa yexmagüxü̃ ga yaxõgüxü̃tanüwa namuxü̃ ga Pauru 2