मत्‍ति किताब नाल्‍पाका

किताब नाल्‍पाका
इदोइ किताबहेङ “मत्‍तिको लेखिका रेम्‍काबानाल” दोअ्‌का हि। “रेम्‍काबानाल” को माने इसु ख्रिस्‍ट द्‌याङको पापको भाअ्‌सिङ ताइको हाङसा पिलि दुनियाता लोहि रो वाकोता खान्‍धुर पाका झाराङ पापको माफ निनावा रो स्‍वरगको सारभिता दुल्‍लि निनावा। पोतोपा “रेम्‍काबानाल” दोअ्‌का हाइ दोअ्‌तेङ युहन्‍ना ३:१६ ता एसा लेखिका हि: “परमेस्‍वर दुनियाहेङ इस्‍का माया पाहि, वा ताइको एलोङखिनिङ हिका चान बुङ पिहि। वासेहेङ खान्‍धुर पाका हासु बुङ मामुअ्‌ताको, कालाउबुङ इङको हेअ्‌लाउ मामुअ्‌का जिबन निनाको।”
बाइबल पन्‍दितगेलाइता हेअ्मिको बिचार हि, द्‌यालोङ रेम्‍काबानालता मत्‍तिको माको कालाउबुङ मरकुसको रेम्‍काबानाल लाम्‍फा लेखिका हिघाहि (खाङसु मरकुसको नाल्‍पाका)। कालाउबुङ आधिमिको बिचार इदोइ बुङ हि, इसुको तेन्‍हे चात्‍यागेलाइता एअ्‌मि मत्‍ति मिङ हिका तिरो ल्‍होपाका द्‌याङ (मत्‍ति १०:३; मरकुस ३:१८) मरकुस खान्‍तेङ लाम्‍फा इसुको जिबनको बाखान आरामिक राउता लेखिका हिघाखे। कालाउ, मरकुसको रेम्‍काबानाल लेखिकान्‍हुअ्सो मत्‍ति इ. सं. ५५-५६ ताताइमिङ लेखिका बाखानहेङ फेरेतेङ इङकोङता मरकुसको रेम्‍काबानाल गाभेहि। एन्‍साजेङलाउ मरकुसको ६७३ पदता ६१८ पद मत्‍तिको रेम्‍काबानालताङ गाभेन्‍हाका हि।
बाइबल पन्‍दितगेलाइको बिचारता मरकुसको रेम्‍काबानाल माकोसिङ इसुको बिद्‌याको भेनेङ एलोङ जोम्‍पाका हिघाहि, जाइहेङ मत्‍ति रो लुका ताताइको रेम्‍काबानालता मिसल्‍हाइहि। मत्‍तिको रेम्‍काबानालको न्‍हुअ्‌ काटछाट इ. सं. ७०-८० ता एन्‍टिओखिया पुरता पाका हिघाहि। मत्‍ति इदोइ रेम्‍काबानाल खासपातेङ यहुदिगेलाइको भाअ्‌सिङ लेखिका हिघाखे। इदोइ रेम्‍काबानालता मत्‍ति पुरना न्‍याम (यहुदि धरमकिताब) को बचन इसुता हेसापा पोङघाहि दोअ्‌तेङ तिम्‍पाखे।
पोतोका बिसाइ सुचि
इसु ख्रिस्‍टको खाल सुचि रो जोलोम १:१-२:२३
चिभुअ्‌लि पिका युहन्‍नाको सेवा ३:१-१२
इसुको चिभुअ्‌लि रो जाच ३:१३-४:११
इसु गालिलता पाका सेवा ४:१२-१८:३५
गालिलसो यरुसलेमथिकापा १९:१-२०:३४
यरुसलेमता इसुको न्‍हुअ्‌ आथार २१:१-२७:६६
इसु सिकासो सिन्‍हुका रो चात्‍यागेलाइको माझाता तिङन्‍हाका २८:१-२०

Subratllat

Comparteix

Copia

None

Vols que els teus subratllats es desin a tots els teus dispositius? Registra't o inicia sessió