San Mateo 5
5
Ɨ nyúucarij Jesús tɨ huóꞌixaaj aꞌájna ɨ jɨríj japua
1Tɨꞌɨj huoꞌséj ɨ tyeɨ́tyee maj jéehua ajaꞌtyúusɨɨriaꞌcaꞌaj, Jesús pu antyíraj ɨ jɨríj japua, tɨꞌquij ooyíxɨj. Majta aꞌɨ́ɨmaj ɨ maj jamuán huacɨ́j, aꞌɨ́ɨ mu ajtyáxɨɨriacaꞌ, 2aj puꞌij huatyóochej tɨ tyihuóꞌmuaꞌtyej, aꞌyaa puꞌij tyihuóꞌixaaj tɨjɨn:
Ɨ nyúucarij ɨ maj jɨn huatóotyamuaꞌveꞌen ɨ Dios jimi
(Lc. 6:20-23)
3—Micheꞌ huatóotyamuaꞌveꞌen ɨ maj jamuaꞌreej maj quee jeꞌej tyéejviicueꞌ ɨ Dios jimi, jiꞌnye aꞌɨ́ɨ mu aꞌɨ́jna jɨn antyúumuaꞌreeriaj ɨ tajapuá tɨ tyajáꞌmaꞌcan.
4’Micheꞌ huatóotyamuaꞌveꞌen ɨ maj juxaamuɨjrityeꞌ, jiꞌnye Dios pu tyámuaꞌ tyihuoꞌtyéjeevij.
5’Micheꞌ huatóotyamuaꞌveꞌen ɨ maj quee óotzaahuatyeꞌ, jiꞌnye aꞌɨ́ɨ mu jaꞌancuriáaꞌsij aꞌɨ́jna ɨ chuéj ɨ tɨ jɨmeꞌ ɨ Dios tyaꞌtóoratziiriꞌ tɨ huoꞌtáꞌan.
6’Micheꞌ huatóotyamuaꞌveꞌen ɨ maj aꞌɨ́jna jɨn tajcuj, majta aꞌɨ́jna jɨn iꞌcuj maj aꞌyan huárɨnyij jeꞌej tɨ tyíꞌxaꞌpuɨꞌ ɨ Dios jimi, jiꞌnye aꞌɨ́ɨjma pu jimi tyámuaꞌ tyeꞌmej.
7’Micheꞌ huatóotyamuaꞌveꞌen ɨ maj huaꞌcuꞌvej ɨ juxaꞌaj tyeɨ́tyee, jiꞌnye Dios pu ajta huaꞌancuꞌvajxɨꞌɨj aꞌɨ́ɨjma.
8’Micheꞌ huatóotyamuaꞌveꞌen ɨ maj tyámuaꞌ een ɨ juxɨéjnyuꞌcaa tzajtaꞌ, jiꞌnye aꞌɨ́ɨ mu jaséjran ɨ Dios.
9’Micheꞌ huatóotyamuaꞌveꞌen ɨ maj jahuoo mej mij quee nyoꞌsaꞌaj, jiꞌnye Dios pu aꞌyan huoꞌtámuaꞌsij tɨjɨn: “Nyiyóojmuaꞌ.”
10’Micheꞌ huatóotyamuaꞌveꞌen ɨ maj jajpuéjtzij aꞌɨ́jna jɨmeꞌ maj aꞌyan rɨcɨj jeꞌej tɨ tyíꞌxaꞌpuɨꞌ, jiꞌnye néijmiꞌi pu tyihuáꞌcɨꞌtyij ɨ tajapuá tɨ tyajáꞌmaꞌcan.
11’Siataꞌaj huatóotyamuaꞌveꞌen, matɨꞌɨj ɨ tyeɨ́tyee jeꞌej puaꞌaj tyajaꞌmuaxajtaj, ajta matɨꞌɨj nye jitze maꞌcan hueꞌtzij jɨn tyajaꞌmuaxajtziꞌraj. 12Siataꞌaj huatóotyamuaꞌveꞌen, caxu juxaamuɨjrityaꞌaj, jiꞌnye jéehua pu tyajáꞌmuacɨꞌtyij ɨ tajapuá tɨ tyejéꞌsejreꞌ, jiꞌnye aꞌyaa majta huóꞌruuj aꞌɨ́ɨjma ɨ maj aráꞌtyeej ɨ Dios jitze maꞌcan tyíꞌxajtacaꞌaj.
Tyaj aꞌɨ́jna jɨn tyíꞌhuɨɨreꞌ tyej tyij tyámuaꞌ huóꞌuurej ɨ maj yan séejreꞌ ɨ cháanacaj japua
(Mr. 9:50; Lc. 14:34-35)
13’Aꞌyaa xu muaꞌaj tyíꞌhuɨɨreꞌ huaꞌ tzajtaꞌ ɨ tyeɨ́tyee tɨꞌɨj ajta tyíꞌhuɨɨreꞌ ɨ unáj ɨ cueꞌráj jitze. Ajta tɨpuaꞌaj huatyájruꞌnaj, aj puꞌij ráxɨꞌsij ɨ táꞌancatzaj. ¿Jiꞌnye ooj tyíɨꞌrij tɨꞌij ajtáhuaꞌaj áancatzaj táꞌraꞌnyij? Capu ij cheꞌ tyiꞌtɨ́j huɨɨreꞌ, aꞌɨ́j mu jɨn majúuraxɨj, mej mij ɨ tyeɨ́tyee jatzíinajyiꞌcan.
14’Aꞌyaa xu muaꞌaj een huaꞌ tzajtaꞌ ɨ tyeɨ́tyee tɨꞌɨj ɨ tɨéj tɨ áꞌtaa tɨ ajta aꞌɨ́jna jɨn aꞌ ɨmuáj atányeeriꞌcɨj ɨ cháanacaj japua. Aꞌɨ́jna ɨ chájtaꞌnaj jɨríj jitze tɨ jáꞌsejreꞌ, capu ɨꞌríj tɨ huatyóoꞌavaaj. 15Capu ajta aꞌtɨ́j cantyíij antyíteeraj tɨꞌij áan yoꞌtyárujtyeꞌen ɨ utáatzij jityej, sulu ánɨmuaj pu yoꞌojchesij tɨꞌij aꞌ ɨmuáj atányeeriꞌcɨrej huaꞌ tzajtaꞌ ɨ maj iiráatyij u chiꞌtáj. 16Aꞌyaa xu sij chaꞌtaj sianaꞌaj muaꞌaj huárɨnyij, siaj sij aꞌyan tyihuoꞌtyátatzaviꞌtyeꞌen ɨ tyeɨ́tyee, mej mij jamuaaséj siaj xáꞌpuɨꞌ rɨcɨj, aj mu mij majta tyaatatyójtziꞌreꞌej ɨ Dios tajapuá tɨ jáꞌsejreꞌ.
Ɨ Jesús ajta aꞌɨ́jna ɨ nyúucarij ɨ maj jɨn tyíꞌijta
17’Caxu aꞌyan tyíꞌmuaꞌajcaj yee aꞌɨ́j nu jɨn mujoꞌvéꞌmej nyej nyij jaꞌantyipuáꞌrityeꞌen aꞌɨ́jcɨ ɨ nyúucarij Moisés tɨ jaatyájtoo nusu ɨ maj jaataxájtacaꞌ aꞌɨ́ɨmaj ɨ maj tyíꞌxajtacaꞌaj ɨ Dios jitze maꞌcan, canu sulu aꞌɨ́j nu jɨn mujoꞌvéꞌmej nyej nyij caꞌnyíjraꞌaj jamuaataꞌan. 18Jiꞌnye aꞌyaa nu tyajáꞌmuaꞌixaatyeꞌ tzáahuatyiꞌraꞌaj jɨmeꞌ, tɨꞌɨj ooj ya séjreꞌej ɨ cháanacaj, ajta ooj séjreꞌej ɨ tajapuá, capu tyiꞌtɨ́j jóꞌvesij ɨ tɨ áꞌyuꞌsiꞌij ɨ yuꞌxarij jitze, ꞌasta naꞌaj quee néijmiꞌi aróoꞌastej jeꞌej tɨ tyéꞌyuꞌsiꞌ. 19Aꞌɨ́j pu jɨn, tɨpuaꞌaj aꞌtɨ́j séej quee aráꞌastej ɨ nyúucarij tɨ áꞌyuꞌsiꞌij ɨ yuꞌxarij jitze, tyij ajta aꞌɨ́ɨn puéꞌeen ɨ tɨquee jéehua juxɨeꞌveꞌ, ajta jeꞌen quee aꞌyan tyihuóꞌmuaꞌtyej ɨ tyeɨ́tyee mej mij jaꞌráꞌastej ɨ Dios, aꞌɨ́ɨ pu ajta aꞌɨ́ɨn puéꞌeenyeꞌej jaꞌmej ɨ tɨ jéetzeꞌ cɨléenyeꞌ jɨn tyiꞌtyaváaj jaꞌmej u tajapuá. Ajta aꞌɨ́jna ɨ tɨ néijmiꞌi aráꞌastej aꞌɨ́jcɨ ɨ nyúucarij, ajta jeꞌen séecan huámuaꞌtyej mej mij majta jaꞌráꞌastej, aꞌɨ́ɨ pu vaꞌcán jɨn tyiꞌtyaváaj jaꞌmej u tajapuá. 20Aꞌyaa nu tyajáꞌmuaꞌixaatyeꞌ muaꞌajmaj, tɨpuaꞌaj sequée huaꞌantyimueꞌtɨn aꞌɨ́ɨjma ɨ maj tyihuáꞌmuaꞌtyej ɨ yuꞌxarij jitze, siajta aꞌɨ́ɨmaj ɨ fariseos, aꞌɨ́jna jɨmeꞌ siaj aꞌyan huárɨnyij jeꞌej tɨ tyíꞌxaꞌpuɨꞌ ɨ Dios jimi, caxu aꞌnáj tajapuá joꞌtyáꞌɨtzeereꞌej.
Jesús pu tyihuáꞌmuaꞌtyej mej mij quee jeꞌej jóomuaꞌraj
(Lc. 12:57-59)
21’Xuꞌríj muaꞌaj aꞌyan tyúꞌnamuajriꞌ maj aꞌyan tyihuoꞌtéꞌexaaj ɨ jáꞌmuahuasimuaꞌcɨꞌɨj tɨjɨn: “Caxu tyíꞌtyacuiꞌcaj, jiꞌnye aꞌɨ́jna ɨ tɨ tyíꞌtyacuiꞌcaa, aꞌyaa pu tyúuxɨeꞌveꞌ maj puéjtzij jaatáꞌan.” 22Nyajta nyáaj, aꞌyaa nu tyajáꞌmuaꞌixaatyeꞌ tɨjɨn tɨpuaꞌaj aꞌtɨ́j tyinyúꞌcaj ɨ juꞌihuáaraꞌ jimi, Dios pu puéjtzij jaatáꞌsij. Ajta aꞌɨ́jna ɨ tɨ jeꞌej puaꞌaj tyaatájeevej ɨ juxaꞌaj tyévij, aꞌyaa pu tyúuxɨeꞌveꞌ maj jáꞌanviꞌtɨj aꞌɨ́ɨjma jimi ɨ maj tyityatatyíj, ajta aꞌɨ́jna ɨ tɨ huápuɨꞌɨj jeꞌej puaꞌaj tyáꞌxajta ɨ juxaꞌaj tyévij, aꞌɨ́ɨ pu aꞌáa joꞌtyáꞌɨtzeereꞌej joꞌtɨj quee aꞌnáj jáꞌmuɨꞌnyij ɨ tɨéj.
23’Aꞌɨ́j pu jɨn, tɨpuaꞌaj períj tyiꞌtɨ́j muꞌvejritaj aꞌɨ́jna japua joꞌsiaj yáꞌnaꞌmichej ɨ Dios, pajta jeꞌen joꞌtámuaꞌreej paj tyiꞌtɨ́j jɨn ootyáꞌɨtzee ɨ axaꞌaj tyévij jimi, 24aꞌáa paj pooj yoꞌtyáꞌɨtzeen ɨ paj jaatámuꞌvejritaj ɨ Dios jimi, pej pij anaquéej ujóꞌmeꞌen aꞌɨ́jcɨ jimi ɨ axaꞌaj tyévij, pajta jeꞌen tyuꞌtáꞌuunyiꞌ aꞌɨ́jcɨ jimi. Aj puꞌij huatáɨꞌriitarij paj mujoꞌvéꞌmeꞌen pajta jeꞌen tyuꞌtámuꞌvejritaj.
25’Tɨpuaꞌaj aꞌtɨ́j muáꞌanviꞌtɨj ɨ juéesij jimi, pataꞌaj jaaxáꞌpuɨꞌɨntareꞌen aꞌɨ́jna jamuán ɨ tɨ muájchaꞌɨɨreꞌ, tɨꞌɨj ooj muáaviꞌtɨj, taꞌaj ij quee amojoꞌréꞌnyijtyeꞌ ɨ juéesij jimi, naꞌríij quee aꞌɨ́ɨ pu muéetzij tyuꞌtátuiireꞌsij ɨ juéesij jimi, ajta jeꞌen ɨ juées aꞌɨ́ɨjma jimi muaatátoosij ɨ maj jahuɨɨreꞌ, aꞌɨ́ɨ mu mij mueꞌtyánasij. 26Aꞌyaa nu tyíꞌmuaꞌixaatyeꞌ tzáahuatyiꞌraꞌaj jɨmeꞌ mej quee muiꞌrátoosij ꞌasta panaꞌaj quee néijmiꞌi tyihuoꞌnájchityeꞌen aꞌchu maj muajijveꞌ.
Aꞌɨ́jcɨ jɨmeꞌ ɨ maj juxanaꞌcɨreꞌ
27’Xuꞌríj muaꞌaj aꞌyan tyúꞌnamuajriꞌ ɨ maj aamíꞌ aꞌyan tyuꞌtaxájtacaꞌ tɨjɨn: “Capáj íitaj jamuán huiꞌcareꞌen ɨ paj quee jatyéviꞌtɨn.” 28Nyajta nyáaj, aꞌyaa nu tyajáꞌmuaꞌixaatyeꞌ tɨjɨn aꞌtɨ́j tɨ naꞌaj tɨ íitaj huaséj ajta jeꞌen jaatanyácuaꞌaj, aꞌɨ́j pu jɨn arí huóoxanaꞌcɨrej ɨ jutzájtaꞌ aꞌɨ́jna jamuán ɨ íitaj tɨquee jatyéviꞌtɨn.
29’Aꞌyaa nu nyij tyajáꞌmuaꞌixaatyeꞌ tɨjɨn tɨpuaꞌaj muaꞌ jɨꞌɨj tɨ amuácaꞌtaꞌ pujmuaꞌ séejreꞌ jitze petyoꞌojpuáꞌrityeꞌen, ɨ paj jɨn ootyáꞌɨtzee ɨ Dios jimi, eetátɨchij muaꞌ jɨꞌɨj pajta jeꞌen aꞌɨmuáj yóorɨenyij, jiꞌnye jéetzeꞌ pu muatyáhuɨꞌrii paj tyiꞌtɨ́j joꞌrɨeenyij tɨ cɨ́leen quee maj néijmiꞌi aꞌáa muajaꞌtyárɨeenyij joꞌtɨj jusén jɨmeꞌ jáꞌtaa. 30Ajta tɨpuaꞌaj muaꞌ muácaꞌ jitze petyoꞌojpuáꞌrityeꞌen, pataꞌaj jaꞌajtavéjche pajta jeꞌen aꞌ ɨmuáj yóorɨenyij, jiꞌnye jéetzeꞌ pu muatyáhuɨꞌrii paj tyiꞌtɨ́j joꞌrɨeenyij tɨ cɨ́leen, quee paj néijmiꞌi aꞌhuaꞌrɨeenyij aꞌájna ɨ tɨéj jitze tɨ quee aꞌnáj jáꞌmuɨꞌnyij.
Aꞌɨ́jna jɨmeꞌ ɨ maj tóotoꞌraj
(Mt. 19:9; Mr. 10:11-12; Lc. 16:18)
31’Aꞌyaa mu majta aamíꞌ tyuꞌtaxájtacaꞌ tɨjɨn: “Aꞌtɨ́j tɨ naꞌaj tɨ juꞌɨ́ɨj huatátoonyij, cheꞌ yuꞌxarij jaatapíjtyeꞌen ɨ tɨ jitzán áꞌyuꞌsiꞌij jeꞌej tɨ een jɨmeꞌ jaatátoj.” 32Nyajta nyáaj, aꞌyaa nu tyajáꞌmuaꞌixaatyeꞌ tɨjɨn tɨpuaꞌaj aꞌtɨ́j juꞌɨ́ɨj huatátoonyij, quee aꞌyan tyiꞌtɨ́j jɨn huarɨ́n ɨ íitɨꞌ tɨ séej jamuán huáhuiꞌnyij, aꞌyaa puꞌij puéjtzij tyaataꞌsij ɨ tɨ ɨ́ɨraꞌraꞌan puéꞌeenyeꞌej. Ajta aꞌɨ́jna ɨ tyáatɨꞌ tɨ jaꞌancuréꞌviꞌtɨj aꞌɨ́jcɨ íitaj tɨ huatátuiihuacaꞌ aꞌɨ́ɨ pu ajta juxanaꞌcɨreꞌ.
Aꞌɨ́jna jɨmeꞌ ɨ maj jɨn tyaꞌtóoratziꞌracaa
33’Siajta aꞌyan seríj tyúꞌnamuajriꞌ maj aꞌyan aráꞌtyeej tyihuoꞌtéꞌexaaj ɨ tahuásimuaꞌcɨꞌɨj tɨjɨn: “Capáj yóꞌhuaꞌnan ɨ paj jɨn tyaꞌtáꞌratziiriꞌ jitzán maꞌcan ɨ tavástaraꞌ.” 34Nyajta nyáaj, aꞌyaa nu tyajáꞌmuaꞌixaatyeꞌ tɨjɨn: Caxu tyiꞌtɨ́j jɨn tyaꞌtóoratziꞌraꞌan. Caxu tyaꞌtóoratziꞌraꞌan aꞌɨ́jna jitze maꞌcan ɨ tajapuá, jiꞌnye aꞌɨ́ɨ pu aꞌɨ́ɨn puéꞌeen ɨ ɨpuariáaraꞌan ɨ Dios, 35caxu siajta tyaꞌtóoratziꞌraꞌan aꞌɨ́jna jitze maꞌcan ɨ cháanacaj, jiꞌnye aꞌɨ́ɨ pu yan raꞌɨ́ɨcajmee ɨ Dios, caxu siajta aꞌɨ́jna jitze maꞌcan ɨ Jerusalén, jiꞌnye aꞌɨ́ɨ pu ɨ chájtaꞌnaj aꞌɨ́jna jitze ajtyámaꞌcan ɨ rey ɨ tɨ vaꞌcán antyúumuaꞌreej. 36Caxu siajta tyaꞌtóoratziꞌraꞌan ɨ jumuꞌúj jitze maꞌcan, jiꞌnye caxu jaayíꞌtɨn siaj jaatyáxuꞌmuareꞌen, nusu siaj jaatyácueenareꞌen séej mu ju cɨpuáj. 37Cheꞌ aꞌyan eenyeꞌ, tɨpuaꞌaj aꞌyan setyuꞌtaxáj yee: “jee”, cheꞌ aꞌyan eenyeꞌ tzáahuatyiꞌraꞌaj jɨmeꞌ, naꞌríij aꞌyan setyuꞌtaxáj yee “capu”, cheꞌ aꞌyan ajta tzáahuatyiꞌraꞌaj jɨmeꞌ eenyeꞌ. Jiꞌnye ɨ tɨ seequéj een, aꞌɨ́j pu jitze jáꞌmaꞌcan ɨ tɨ jeꞌej puaꞌaj een.
Tyaj huoꞌxɨéꞌveꞌen aꞌɨ́ɨjma ɨ maj tájchaꞌɨɨreꞌ
(Lc. 6:29-30)
38’Aꞌyaa xu muaꞌaj tyúꞌnamuajriꞌ maj aráꞌtyeej aꞌyan tyuꞌtaxájtacaꞌ tɨjɨn: “Tɨpuaꞌaj aꞌtɨ́j jeꞌej puaꞌaj mojoꞌsejra, pataꞌaj pajta muáaj jeꞌej puaꞌaj yóꞌsejraj”, ajta aꞌyan tɨjɨn: “Tɨpuaꞌaj aꞌtɨ́j jeꞌej puaꞌaj muaꞌuuriaj pataꞌaj pajta muáaj tyiꞌtɨ́j jɨn jeꞌej puaꞌaj jáaꞌuurej.” 39Nyajta nyáaj, aꞌyaa nu tyajáꞌmuaꞌixaatyeꞌ tɨjɨn: Caxu aꞌyan chaꞌtaj sianaꞌaj jeꞌej puaꞌaj jaꞌuurej aꞌɨ́jna ɨ tɨ jeꞌej jáꞌmuaꞌuurej, sulu tɨpuaꞌaj aꞌtɨ́j muiꞌtyéveenyij muaꞌ ipéesij jitze, pataꞌaj jaatáꞌan tɨ ajta sɨ́ɨcɨtaꞌ muiꞌtyéveenyij. 40Tɨpuaꞌaj aꞌtɨ́j caꞌnyéjrij jɨn muaꞌantyíchueenyij, pataꞌaj jaatáchuiityeꞌen pajta muaꞌ máancaj 41Ajta tɨpuaꞌaj aꞌtɨ́j caꞌnyéjrij jɨn muaataꞌíjtyeꞌen paj tyíaꞌraꞌan tyaꞌantɨnyij séej víꞌraꞌaj ɨmuáj tɨ huatátyeej, pataꞌaj huaꞌpuácaa víꞌraꞌaj ɨmuáj atyiyóotuiiraj. 42Aꞌtɨ́j tɨ naꞌaj tɨ tyiꞌtɨ́j muahuaviiraj, pataꞌaj jaatáꞌan, pajta quee jamueeriaꞌaj tɨpuaꞌaj aꞌtɨ́j tyiꞌtɨ́j muaatanyéjviꞌ.
(Lc. 6:27-28, 32-36)
43’Aꞌyaa xu siajta tyúꞌnamuajriꞌ maj aráꞌtyeej aꞌyan tyuꞌtaxájtacaꞌ tɨjɨn: “Pataꞌaj tyámuaꞌ yóꞌmuaꞌraj ɨ axaꞌaj tyévij, pajta jájchaꞌɨɨriaꞌaj aꞌɨ́jcɨ ɨ tɨ muájchaꞌɨɨreꞌ.” 44Nyajta nyáaj aꞌyaa nu tyajáꞌmuaꞌixaatyeꞌ tɨjɨn: Siahuoꞌxɨéꞌveꞌ ɨ maj jamuájchaꞌɨɨreꞌ, siajta huatyényuunyij ɨ Dios jimi aꞌɨ́ɨjma jɨmeꞌ ɨ maj jeꞌej puaꞌaj jáꞌmuaꞌuurej. 45Aj xu sij muaꞌaj yójmuaꞌmuaꞌ puéꞌeenyeꞌej xáꞌjuꞌun ɨ Dios tajapuá tɨ jáꞌsejreꞌ, ɨ tɨ jeꞌréꞌnyinyiicatyaa ɨ xɨcáj aꞌɨ́ɨjma jimi ɨ maj jeꞌej puaꞌaj tyíꞌtyetyeɨtyee, ajta aꞌɨ́ɨjma jimi ɨ maj tyámuaꞌ tyíꞌtyetyeɨtyee, ajta tyiꞌtáꞌcaa mej mij huatyéviiyej huaꞌ japua ɨ maj xáꞌpuɨꞌ rɨcɨj, ajta huaꞌ japua ɨ maj jeꞌej puaꞌaj rɨcɨj. 46Jiꞌnye tɨpuaꞌaj muaꞌaj siahuáꞌxɨeꞌveꞌej aꞌɨ́ɨjma ɨ maj majta jáꞌmuaxɨeꞌveꞌ, ¿tyiꞌtanyí siamueꞌtɨn ɨ Dios jimi? Ajta aꞌɨ́ɨmaj ɨ maj huáꞌjijveꞌ ɨ maj tyíꞌtɨcɨj aꞌɨ́ɨmaj mu majta aꞌyan tyityetyúuchaꞌɨj. 47Ajta tɨpuaꞌaj aꞌɨ́ɨjma sianaꞌaj huatatyójtyeꞌen ɨ maj jaꞌmua ihuáamuaꞌ puéꞌeen, ¿tyiꞌtanyí jɨn xáꞌpuɨꞌ siarɨcɨj? Jiꞌnye aꞌɨ́ɨmaj ɨ maj quee tyáꞌtzaahuatyeꞌ ɨ Dios jimi, aꞌyaa mu majta rɨcɨj. 48Siataꞌaj tyámuaꞌ eenyeꞌ aꞌyájna tɨꞌɨj ɨ jaꞌmuavástaraꞌ tyámuaꞌ tyíꞌeen tajapuá tɨ jáꞌsejreꞌ.
Currently Selected:
San Mateo 5: cokNT
Označeno
Share
Copy
Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in
© 2016, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.