God kiest

Ons kerstverhaal begint met de aankondiging van de engel aan Maria en eindigt met het bezoek van de wijzen. In deze overpeinzingen over en toepassingen van het kerstverhaal zal ik vooral verwijzen naar Lukas, aangezien zijn verhaal het meest volledige evangelieverslag is.

Het is een verhaal dat zeer persoonlijk en privé is, maar uiteindelijk ook zeer openbaar en verrassend. 

De menselijke spelers variëren van een jong Joods tienermeisje tot de ervaren engel Gabriël; Jozef; lokale herders; en wijzen uit het oosten die het verhaal verder invullen. Een meer onwaarschijnlijke cast is nooit eerder, noch sindsdien, samengesteld. Het drama dat zich afspeelde had kosmische gevolgen, niet alleen lokale gevolgen. 

Elk jaar wordt het kerstverhaal opnieuw verteld in duizend varianten, op letterlijk miljoenen locaties. Het is kinderlijk in aantrekkingskracht en eenvoud, rijk en volwassen in theologische termen, geliefd bij velen. Ik bedoel, wie heeft er niet een rol gespeeld of is een dier geweest in een kerstverhaal?

Het begon allemaal met een jonge maagd, Maria. Ze woonde bij familie in Nazareth. We weten dat Nazareth een synoniem is voor vergeetbaar: “Uit Nazareth? Kan daar iets goeds vandaan komen?” (Johannes 1:46, HTB) Het is niet echt een veelbelovend begin wanneer een onbekend en onwaarschijnlijk persoon uit een afgelegen en bijna waardeloos dorpje wordt gekozen. Maar dat is vaak een kenmerk van Gods omgang met de mensheid: “Dus zal geen mens zich ooit voor God op iets kunnen beroemen.” (1 Korinthiërs 1:29, HTB)

Hoe vaak verwarren we menselijke voorkeuren, sterke punten en slimheid met die van God? Zijn wegen zijn hoger. Dat betekent dat we die ons niet kunnen voorstellen en ze niet kunnen begrijpen, niet dat ze een versie zijn van wat wij zouden doen, maar dan alleen meer. Hoger betekent in dit geval buiten bereik of begrip.  

Wie van ons zou naar de minste persoon op de meest afgelegen plek gaan, een plek die bovendien een slechte reputatie heeft, en een persoon kiezen die de wereld voor altijd zal beïnvloeden? We gaan naar de beste universiteiten of bedrijven en kiezen iemand met een indrukwekkend cv. God doet dat niet. Hij kiest het ongeziene, het nederige, het zichzelf wegcijferende, omdat ze weten dat het niet hun kracht of scherpzinnigheid is die de klus klaart. Ze zijn zich maar al te goed bewust van hun nadelen, hun tekortkomingen, hun menselijkheid. 

God kiest het onwaarschijnlijke, het minst gekwalificeerde, het meest bewust van hun tekortkomingen; zondaars zijn de beste heiligen. In zijn Koninkrijk worden wereldse voordelen en pracht overtroffen door eenvoudige gehoorzaamheid en verwondering.