#OpreisdoorLukas - Lukas 10: vrede brengen, recht doenEgzanp

Van de letter naar de Geest

Het is zonder twijfel een van de bekendste Bijbelverhalen: de barmhartige Samaritaan. Elke kerk, elke zondagschool heeft het nagespeeld, hetzij in de oorspronkelijke versie, hetzij in een hedendaagse, waarbij de Samaritaan een buitenlander is geworden. En iedereen kent de betekenis ervan: wees een ‘naaste’ voor ieder mens, ongeacht afkomst of ras.

Wat minder vaak aan de orde komt is de aanleiding. Een wetgeleerde komt naar Jezus toe om Hem met een strikvraag in de val te laten lopen. Hij vraagt wat hij moet doen om het eeuwige leven te beërven. Dat lijkt een gewone, eerlijke vraag. Maar die wetgeleerde hoorde bij de groep mensen die Jezus net hiervoor in de hoek had gezet; de groep die het zelf denkt te weten, de eigenwijzen en zelfstandigen. De wetgeleerde had dus waarschijnlijk niet zulke goede bedoelingen. Hij had de claims van Jezus over zijn eigen gezag als Mensenzoon wel gehoord en gezien. Misschien verwachtte hij een antwoord in diezelfde richting. Maar Jezus heeft het door en antwoordt op zo’n manier dat de wetgeleerde er geen speld tussen kan krijgen. Sterker nog, Jezus laat hem het antwoord zelf geven, met een citaat uit de wet van Mozes. Het is een prachtige dialoog, een gesprek op het scherpst van de snede.

Maar het mooiste moet nog komen. Want met de zwakke poging van de wetgeleerde om het debat nog te winnen, legt hij de bal op de stip voor Jezus. 

Want in plaats van een droge uitleg komt Jezus met het schitterende verhaal van de barmhartige Samaritaan. Een beroofde man wordt genegeerd door zijn geloofsgenoten, maar geholpen door een heiden.

Mocht iemand zich ooit nog afvragen hoe dat grote gebod uit de wet van Mozes er in de praktijk uitziet – nou, zo dus. De letter van de wet wordt vlees en bloed. Het heeft een plaats en een gezicht, het is hier en nu, het is herkenbaar, begrijpelijk en toepasbaar. En en passant krijgt de wetgeleerde nog een tik. Want wat voor mensen lieten de man links liggen?

Wat een magistraal antwoord! Jezus breekt opnieuw dwars door de religieuze, heilige huisjes heen. Van de letter naar de Geest en van hypocrisie naar oprechtheid. Het eeuwige leven met God is hier en nu, herkenbaar, concreet en toepasbaar. Er is geen excuus meer. Ga en doe hetzelfde!

Om over na te denken:

1. Wat leer je van de manier waarop Jezus het gesprek voert? Hoe kan jou dat helpen in je gesprekken over God?
2. Hoe kun jij invulling geven aan het laatste dat Jezus hier zegt? Met andere woorden, voor wie ben jij een naaste?