YouVersion Logo
Search Icon

1 MAKABE GƏ̄ 1

1
Kṵ ɓē yā Alekjandər
1Dan ń Alekjandər kə́ ngōn̄ Pilipə kə́ Masedəwan, ḭḭ Kitim reē tetə Dariyus mban̄g yā Medə gə̄ ō Persə gə̄ ō rɔ̄ɔ̄, ba ndi mban̄g gotən tə́, mandang ɓáa i dɔ nang yā Gərek gə̄ tə́ ní, 2ənī rɔ̄ɔ̄ nja i ngá̰ý ō, taā lo kə́ ngan̄g gə̄ kə̄ nja naā tə́ ō, tɔ̄l̄ mban̄g gə̄ kə́ gō nang ngeé ń nuū tə́ kɔ̄ɔ́ ō.
3Ni taā lo bátə́ ugə̄ ta ngóy dɔ nang tə́ ō, ɔy yá̰a̰ yā ɓē gə̄ ń ni tetədə́ rɔ̄ɔ̄ ní ō. De kə́ dɔ nang tə́ gə̄ malang ndin̄ tadə́ mbóo non tə́. Lo ń nuū tə́ kɔjə rɔ̄ udə kemən tə́, adə̄ hítə́ rɔ̄n. 4Ni ɔsə dɔ áskar gə̄ kə́ tɔ́gə́də́ i ngá̰ý kə̄ naā tə́, ba ndi dɔ gō nang gə̄ tə́ ō, gíŕ nápar de gə̄ tə́ ō, ngār kə́ dūú gə̄ tə́ ō, adə̄ əgānən̄ tīr̄ ō. 5Gō tə́ anī moy ənīn nang tə́, adə̄ ni ger̄ kadə̄ a oy. 6Anī ɓāŕ ngol áskar yān kə́ bo gə̄ ń de gə̄ a rɔȳn̄də́ ní, ngé gə̄ ń tɔgən̄ naā tə́ seneé ní, ba gán̄g ɓē kṵ yān adə̄də́ kə dɔdə́ gēé pá tá kadə̄ oy ɓáý. 7Alekjandər ṵṵ ɓē ɓāl̄ i kutə gidə i jōó pá tá kadə̄ oy ɓáý. 8Ngol áskar yān kə́ bo gə̄ ń de gə̄ a rɔȳn̄də́ ní, ṵṵn̄ ɓē kə gō nja lo yādə́ gēé kógə̄ḿ kógə̄ḿ. 9Dan ń Alekjandər oy anī, nin̄ malang télən̄ ngé kṵ ɓē gə̄ ō, ngáńdə́ gə̄ ṵṵn̄ ɓē gotədə́ tə́ ɓāl̄ i ngá̰ý ō. Nin̄ rāān̄ adə̄ yá̰á̰ kə́ tōr̄ gə̄ reēn̄ kə̄ dɔ naā tə́.
Jipə gə̄ rāān̄ yá̰a̰ kāgə̄ ɓē yā Gərek gə̄
10De kə́ nge rāā yá̰a̰ gō yā Nə́ɓā tə́ aĺ teē gír kaa yādə́ tə́: deē ní i A̰tiyokus ń əhɔnən̄ kem ɓē kə́ Rom tə́, ba gō tə́ anī ndi mban̄g kem ɓāl̄ kə́ nge kṵ ɓú kə kutə mətá kə kalən kə́ sīrí tə́, ɓāl̄ kṵ ɓē yā Gərek gə̄ tə́ ní. 11Kem ndɔ̄ gə̄ ngeé ń nuū tə́ ní, de kə́ ngár̄ aĺ gə̄ teēn̄ Israel tə́ gólə̄n̄ de gə̄ ngá̰ý ədan̄ na: Ādə̄ j-əhɔī madə̄ naā kə gíŕ nápar de gə̄ ń ndi gīrə̄n̄ gidəjí ní, tɔdɔ̄ jóo nəkɔ́ ń j-ɔrī rɔ̄jí kɔ̄ɔ́ rɔ̄də́ tə́ ní, yá̰á̰ kə́ tōr̄ gə̄ rāān̄jí ngá̰ý. 12Anī najə̄ ní nel̄ de gə̄. 13Adə̄ de gə̄ ngá̰ý dan ngáń Israel gə̄ tə́ nāgə́ aw̄n̄ rɔ̄ mban̄g tə́. Ni adə̄də́ ta róbə rāā yá̰a̰ yā gíŕ nápar de kə́ rang gə̄, kə jī bēl̄ lo rāan yādə́. 14Anī nin̄ rāān̄ lo kənī gambəla kógə̄ḿ, kə́ de gə̄ a ənīn̄ gambəla tū tə́ i gíŕdə́ séngēé, kem ɓē kə́ Jerusalem tə́. 15Nin̄ tél rāān̄ ta mɔtədə́ ń əjan̄ kété ní adə̄ tél ngāl̄ gogə́ ō, madə̄ naā ń əhɔn̄ kə Nə́ɓāá ní, lōōn̄ gírí kɔ̄ɔ́ ɓonə̄ń rɔ̄də́ tū yā de kə́ karī gə̄ tə́ ō, gātə̄n̄ kə rɔ̄də́ yā rāań yá̰á̰ kə́ majə aĺ ō.
Mban̄g A̰tiyokus ənī ɓē kə́ Ejiptə rɔ̄ɔ̄
16Dan ń A̰tiyokus a̰ā̰ kadə̄ ngəra ɓē kṵ yān əhɔ nang ngan̄g anī, núm̄ ndi mban̄g dɔ ɓē kə́ Ejiptə tə́ yā kṵṵń ɓē dɔ ɓē kṵ kə́ jōó gə̄ tə́. 17Ni aw̄ dɔ nang kə́ Ejiptə tə́ kə áskar gə̄ kə́ tɔ́gə́də́ i ngá̰ý ō, kə púsə rɔ̄ɔ̄ gə̄ ō, kedə̄ rɔ̄ɔ̄ gə̄ ō, too rɔ̄ɔ̄ gə̄ kə́ kutədə́ i ngá̰ý ō, 18ba ənī Pətoleme mban̄g kə́ Ejiptə rɔ̄ɔ̄. Mban̄g ní a̰ȳ non tə́ ba əya̰ ngé kənge do gə̄ ngá̰ý nang tə́. 19Taān̄ ɓē kə́ ngan̄g ngan̄g gə̄ kə́ dɔ nang kə́ Ejiptə tə́ ō, A̰tiyokus ɔy yá̰a̰ kənge yā madə̄ ba̰ā̰ gə̄ kə́ Ejiptə tə́ ō. 20Dan ń ni tetə ɓē kə́ Ejiptə rɔ̄ɔ̄ anī, tél reē kem ɓāl̄ kə́ nge kṵ ɓú kə kutə sɔ́ kə kalən kə́ mətá tə́, ba aw̄ dɔ nang kə́ Israel tə́ ənī ɓē kə́ Jerusalem rɔ̄ɔ̄, kə áskar gə̄ kə́ tɔ́gə́də́ i ngá̰ý.
21Ni udə kem ɓē kə́ táĺ tə́ kə kɔjə rɔ̄ɔ́, ba dabə tun̄ yá̰á̰ kə́ rāā kə lɔ́rɔ́ ō, ɗəra hor ō, kə yá̰a̰ rāā kəla kə́ dɔ tə́ gə̄ ō, 22tábəl ndējə̄ mápa ō, bay tə́té yá̰a̰ gə̄ ō, kopə gə̄ ō, ganán gə̄ kə́ rāā kə lɔ́rɔ́ ō, kūbə̄ gān̄g kem kújə ō, jākā mbang gə̄ ō ní, ni adə̄ ɔy aw̄nəń. Banī yá̰a̰ súū kújə yā Kɔ́ɔ̄ɓē kə́ rāā kə lɔ́rɔ́ kə́ ta tə́ ndágá ní, ni ɔr̄ kə taá malang. 23Ni ɔy gində̄ arjā̰a̰ ō, lɔ́r ō, yá̰á̰ kə́ gātə̄də́ i ngá̰ý gə̄ ō, yá̰a̰ kənge gə̄ kə́ ton̄ lo ɓɔ̄ɔ̄ tə́ ń ni ənge ní ō. 24Dan ń ɔy yá̰a̰ gə̄ ń nuū oy anī, tél aw̄ gogə́ ɓē yān tə́. Ni tɔ̄l̄ de gə̄ ngá̰ý ō, ɔr̄ najə̄ kə kɔjə rɔ̄ kə́ ngá̰ý ō.
25Dɔ nang kə́ Israel tə́ malang ní,
de gə̄ a əhɔn̄ i ndoō tām̄ yā Israel tə́.
26Ngār gə̄ kə kum kɔɔ̄ gə̄ a to̰ō̰n̄ i mbée ō,
balsáá gə̄ kə mandə gə̄ tɔ́gə́də́ gətóo ō,
dəyá̰ gə̄ mandən̄ tṵ aĺ ō.
27Nge taā dəyá̰ kijə un pā nūū rɔ̄ ō,
nge taā ngaa kijə ń ndi kem kújə yān tə́ ní, əhɔ ndoō ō.
28Dɔ nang ndew sɔɔ̄ń de kə́ tū tə́ gə̄,
adə̄ rɔ̄ de gə̄ yā Jakob malang sɔl̄də́.
Rāān̄ lo kə́ ngan̄g kə́ Jerusalem
29Ɓāl̄ jōó gō tə́ anī, mban̄g əla nge taā tīr̄ kem ɓē gə̄ kə́ Juda tə́. Deē ní reē Jerusalem kə áskar gə̄ kə́ tɔ́gə́də́ i ngá̰ý. 30Ni ɔr̄ najə̄ kə́ dɔ lɔm tə́ kə de gé, i najə̄ kə́ rɔ̄kum aĺ ɓá tā ba taān̄ kem. Gō tə́ anī, teē rétə́ gēé kem ɓēé rāā de gə̄ yá̰á̰ kə́ tōr̄ ō, tɔ̄l̄ ngáń Israel gə̄ ngá̰ý ō. 31Ni ɔy yá̰a̰ malang kə́ kem ɓēé ō, əla hor dɔ ɓē tə́ ō, tɔ̄ɔ̄ kújə gə̄ ō, tɔ̄ɔ̄ ndogə̄ mbal̄ ń ənīn̄ dɔ ɓē tə́ ní ō. 32Nin̄ əhɔn̄ dəyá̰ gə̄ kə ngán gə̄ ɓəlo tə́ ō, ɔyn̄ yá̰a̰ kul̄ gə̄ ō. 33Gō tə́ anī, tél rāān̄ ɓē yā Dabid gogə́ rang kə ndogə̄ mbal̄ kə́ ngāl̄ kə̄ dɔɔ́ ō, ngan̄g ō, rāān̄ kújə́ kə́ ngan̄g kə́ ngāl̄ kə̄ dɔɔ́ gə̄ ō, adə̄ lo ní tél i lo kə́ ngan̄g yādə́. 34Nin̄ tə́ndān̄ de kə́ ngé rāā yá̰a̰ majə aĺ gə̄ kemeé, adə̄ i de gə̄ kə́ taā kem yādə́ gətóo ō, usədə́ dɔ ndū najə̄ tə́ aĺ ō. 35Nin̄ kánə̄n̄ yá̰a̰ rɔ̄ɔ̄ gə̄ ō, yá̰a̰ kəsa gə̄ ō, yá̰a̰ gə̄ ń ɔyn̄ ta rɔ̄ɔ̄ tə́ Jerusalem ní ō kemeé, adə̄ télən i gūmbə̄ kə́ bo ngá̰ý.
36Nge ń nuū i yá̰á̰ kə́ majə aĺ ngá̰ý tām̄ yā lo kə́ táĺ tə́ ō,
i madə̄ kɔ̄l̄ Israel kə́ majə aĺ ngá̰ý kə kum mbang gə̄ malang ō.
37Nin̄ ɓōkə́n̄ mósə de kə́ najə̄ gətóo dɔdə́ tə́ gə̄ kə gō gidə lo kə́ táĺ ō,
rāān̄ lo kə́ táĺ adə̄ tél lo kə́ yḛr ō.
38De kə́ Jerusalem gə̄ a̰ȳn̄ naā kɔ̄ɔ́ najə̄ yādə́ tə́ ō,
ɓē tél i lo ndi yā tə̄rā gə̄ ō,
tūr̄ gidən kɔ̄ɔ́ ta ngánən gə̄ tə́ ō,
ngán kemən gə̄ əya̰nən̄ kɔ̄ɔ́ ō.
39Nujən̄ lo kə́ táĺ yān sák sák kɔ̄ɔ́, adə̄ tél to tītə̄ dəla lo beé.
Ndɔ̄ rāā nāā yān gə̄ télən̄ i ndɔ̄ kəhɔ ndoō ō,
usə de gə̄ dɔ ndɔ̄ kə́ nge kṵ sīrí yān gə̄ tə́ aĺ ō,
idən̄ tadə́ gír kɔsə go̰n yān tə́ ō.
40Rɔ̄sɔl̄ yān i ngá̰ý tītə̄ ń kɔsə go̰n yān i ngá̰ý kété ní ō,
rī ɓār̄ yān əya̰ lo adə̄ kəhɔ ndoō ō.
Mban̄g A̰tiyokus kə́ nge kṵ sɔ́ ɔgə̄ Jipə gə̄ rāā kəla kadə̄ Nə́ɓā
41Mban̄g adə̄ ndūn kadə̄ kem ɓē kṵ yān tə́ malang ní, gír de gə̄ télən̄ de kə́ kógə̄ḿ beē gə̄ ō, 42lōōn̄ gír yá̰a̰ kāgə̄ ɓē yādə́ gə̄ tə́ ō. Nápar de gə̄ malang tetən̄ rɔ̄də́ gō yá̰a̰ gə̄ ń mban̄g ndang adə̄də́ kadə̄ rāān̄ ní tə́. 43Israel gə̄ ngá̰ý ndigən̄ rāā ɓesə̄ yā mban̄g kə gō kem ndigə yādə́ nin̄ kɔ́ gɔ̄ɔ́. Adə̄ tunə̄n̄ yá̰a̰ adə̄n̄ ɓesə̄ gə̄ ō, rāān̄ ndɔ̄ kə́ nge kṵ sīrí i ndɔ̄ kə́ táĺ tə́ tṵ aĺ ō. 44Mban̄g əla de gə̄ Jerusalem ō kem ɓē gə̄ kə́ Jude tə́ ō kə makətūbūú, kadə̄ de gə̄ rāān̄ yá̰a̰ kāgə̄ ɓē yā tə̄rā gə̄ ō, 45kadə̄ róōn̄ dā̰ gə̄, aláa tunə̄n̄ yá̰a̰ gə̄, aláa tə́ten̄ yá̰a̰ gə̄ kem lo kə́ táĺ tə́ aĺ ō, kadə̄ rāān̄ ndɔ̄ kə́ nge kṵ sīrí gə̄ kə ndɔ̄ rāā nāā gə̄ ndɔ̄ kə́ karī gə̄ tə́ ō. 46Kadə̄ yḛrən̄ lo kə́ táĺ ō, yá̰á̰ kə́ táĺ gə̄ ō. 47Kadə̄ rāān̄ dabə tun̄ yá̰a̰ gə̄ kə lo kə́ yā ɓōĺ gidə gə̄ kə kújə ɓesə̄ gə̄ ō, kə tɔ̄lə̄n̄ bor̄ gə̄ kə dā̰ kə́ yḛr gə̄ kə tunə̄n̄ ō. 48Kə əya̰n̄ ngáńdə́ gə̄ kanjə̄ kəja mɔtədə́ ō, kə télən̄ de kə́ majə aĺ ngá̰ý gə̄ kə ta kūl̄ rāā yá̰á̰ kə́ yḛr kə́ tayā tayā gə̄ ō, kə ɓōlə́n̄ gidə yá̰a̰ aĺ ō. 49I beé n dɔ de gə̄ a ndígə̄nal dɔ Ndū najə̄ tə́ ō, a tūr̄nəń gíŕ yá̰a̰ kāgə̄ ɓē yādə́ gə̄ malang kɔ̄ɔ́ ō ní. 50Deē ń a rāā yá̰á̰ ń mban̄g əda ní aĺ anī, a tɔ̄lnən̄ kɔ̄ɔ́. 51I najə̄ gə̄ ń toō n mban̄g ndang adə̄ deē yān gə̄ ní. Ni əndā ngé kəndā kumdə́ gír de gə̄ tə́ malang ō, adə̄ ndūn kadə̄ de gə̄ tunə̄n̄ yá̰a̰ kem ɓē gə̄ kə́ Juda tə́ ō. 52Ngán Israel gə̄ ngá̰ý, adə̄ i ngé gə̄ ń əya̰n̄ ndū najə̄ kɔ̄ɔ́ ní, ɓoon̄ rɔ̄də́ tū yādə́ tə́. Nin̄ rāān̄ yá̰á̰ kə́ majə aĺ kem ɓēé ō, 53ɔsən̄ kə ngáń Israel kə́ ngé ra dɔ ndūdə́ tə́ gə̄, adə̄ ɓɔ̄ɔ̄n̄ rɔ̄də́ kə̄ kem lo ɓɔ̄ɔ̄ rɔ̄ yādə́ gə̄ tə́ malang.
54Kə ndɔ̄ kutə gidə i mí yā nāā Kislew, kem ɓāl̄ kə́ nge kṵ ɓú kə kutə sɔ́ kə kalən kə́ mí tə́ anī, mban̄g rāā dabə tun̄ yá̰á̰ kə́ yḛr dɔ lo tun̄ yá̰á̰ kə́ táĺ tə́ ō, de gə̄ rāān̄ dabə tun̄ yá̰a̰ gə̄ kem ɓē kə́ rang gə̄ kə́ dɔ nang kə́ Juda tə́ ō. 55De gə̄ róōn̄ ndujə̄ nūū kāgə̄ kə́ otə majə gə̄ kə̄ ta róbə kújə gə̄ tə́ ō, kə̄ ndágə lo gə̄ tə́ ō. 56Makətūbə̄ ndū najə̄ gə̄ ń nin̄ əngen̄ ní, rə́yā̰n̄ ba ɓōkə́n̄ horoó kɔ̄ɔ́. 57Ré teēn̄ dɔ makətūbə̄ madə̄ naā tə́ ɓē de kógə̄ḿ, aláa ré de kə́rēý rāā yá̰á̰ ń Ndū najə̄ əda ní anī, tɔ̄lə̄n̄ kɔ́ɔ̄ kɔ̄ɔ́ kə gō ndū ń mban̄g teēń ní. 58Ngáń Israel kə́ ngé ra dɔ ndūdə́ tə́ gə̄ ń teēn̄ dɔdə́ tə́ ní, a rāān̄də́ yá̰á̰ kə́ tōr̄ i kə dɔ nāā gə̄. 59Kə ndɔ̄ kə́ nge kṵ kutə jōó gidə i mí yā nāá anī, a tunə̄n̄ yá̰a̰ i dɔ dabə tun̄ yá̰á̰ ń rāān̄ dɔ dabə róō yá̰a̰ tun̄ gə̄ tə́ ní. 60Dəyá̰ gə̄ ń əjan̄ mɔtə ngáńdə́ gə̄ ní, tɔ̄lə̄n̄də́ kɔ̄ɔ́ kə gō ndū ń mban̄g teēń ní ō, 61tɔ̄lə̄n̄ ngán gə̄ ní ba dṵṵ̄n̄də́ míndə́ kṵ́ṵ́də́ gə̄ tə́ ō, tɔ̄lə̄n̄ ngéédə́ gə̄ ō, ngé kəja mɔtə ngáńdə́ gə̄ ní ō.
62Ɓá tā ba Israel gə̄ ngá̰ý ran̄ ngan̄g dɔ ndūdə́ tə́ ō, mbātə́n̄ kəsa yá̰á̰ kə́ yḛr gə̄ ō. 63Nin̄ ndigən̄ koy tɔȳ kəsa yá̰á̰ kə́ yḛr nujəń madə̄ naā kə́ táĺ, adə̄ oyn̄. 64Dan ngeé ń nuū tə́ ní, wūn̄g rāā Nə́ɓā ngá̰ý kə Israel gēé.

Currently Selected:

1 MAKABE GƏ̄ 1: SARDC

Highlight

Share

Copy

None

Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in

YouVersion uses cookies to personalize your experience. By using our website, you accept our use of cookies as described in our Privacy Policy