रोमी किताबजे बारेने
किताबजे बारेने
पावल (ङूजे खूम्जे मीन शाऊल ख्य) ङू मूल स्यूस्स्या ख्य, तर ङू येशू ख्रीष्टजे बाह्र जना स्यूस्स्यायू नङ्जे मी देख्य। क्यूर खूइय येशू ख्रीष्ट संसारने ख्यङ्बये पावलदे येशूने त्याफेये अन्त्व ख्य। पावल सोरो धर्म चेब मेस्ये धर्मजे पोने सोरो कडा रूप्ने मन्दीनब यहूदी गूरू ख्य (फिलिप्पी ३:४-५)। कन्छ्वाब ख्रीष्टजे सूगब खबर कामूलकने फ्योपमेदे, हन्छ्वाब पावल सोरो क्वा क्यूत्देबे येशूने विश्वास चेब सर् विश्वासीयूने सतनम् चीक्कीदे (मूल स्यूस्स्या २२:३-४; २६:९-११)। तीया विश्वासीयूने सतनम् पीनने दमस्कस (दीनी सिरिया यब मध्येपूर्व देशजे राजधानी), यब सहरतेले प्रेनूब पावलदे सोरो हार्मन्देब सोम्बो प्रभू येशू ख्रीष्टजे दर्शन प्रेत्दे (मूल स्यूस्स्या ९:३-९; २२:६-११; २६:१२-१८)। ख्रीष्टदे हम्ब दीनमेस्ये पावलने मूल स्यूस्स्या क्यूरने सेल्दे। होरदे हन्छ्वामेस्येने, यहूदी देब मीयू या यहूदीजे नियम अम्मन्देब मीयूजे अन्द्रने सूगब खबर स्य्वेने येशूदे पावलने कूल्पीदे। पावलजे बारेने मेस्ये ङूदे चेब साप्ता कामजे बारेने मूल स्यूस्स्याजे अध्याय नौं मेस्ये तेह्र देमेस्ये २८ सम्मजे अध्यायने प्रेक्क्य।
पावलदे सोम्खेप्सेमेजे सूगब खबर स्य्वेब यात्रा चीत्दे मेस्ये एफिसी, फिलिप्पी, थेसलोनिके, कोरेन्थ मेस्ये सूजो कूम नेयू टर्की, मेस्ये ग्रीसने ख्यब सहरयूने ख्रीष्टियान मण्डलीयू (एकलेसिया) सूरू चीत्दे। येरे सूरू चीदेब सर् मण्डलीयूने पावलदे चिट्ठी लिख्दीदेबे चङ्पीदे। मेस्ये पावलदे सूरू अन्चेब सूजो सर् मण्डलीयूनेये चिट्ठी लिख्दीदेबे चङ्पीदे। होरप्रने तीमोथी, तीतस मेस्ये फीलोमोननेये चिट्ठी लिख्दीदेबे चङ्पीदे। ख्रीष्टजे पोयू क्वाने मेस्ये ङीन ख्रीष्टने विश्वास चेबयूदे केरे जीया च परदे यब पो लोम्मेने अम्ब चिट्ठीने ङीनने सोरो काम लादेब ख्यङ्। सूगब खबर स्य्वेब खूम्जे किताब स्यी लिख्देयली खूम्ने अम्ब चिट्ठीयू लिख्दीक ख्य्।
रोमीयूने पावलदे लिख्देयेब अम्ब चिट्ठी ग्रीस यब देशजे नने ख्यब कोरिन्थीजे सहरने टूङ्देबे ई. स. ५५-ने चङ्बे ख्य। हन्छ्वाब भूमध्य सागरजे ती-छोजे देशयू ङने रोमी साम्राज्याजे हक चील्दीन ख्य। हम्ब देशजे राजधानीब रोम सहर ख्य। दीन्न रोम सहरब दक्षिण यूरोपजे इटलीया देशजे राजधानी ख्यङ्। रोम सहरने ख्यब मण्डलीयूने सूदे सूरू चीत्दे यब पो दीनीसेमे पक्क चै पोयूये था अम्प्रे ख्यङ्, तर पावलदे अम्ब चिट्ठी लिख्दीब रोमने ख्रीष्टियानयू कूम ख्य। हम्ब विश्वासीयू नङ्ने कोये-कोये यहूदीयू मेस्ये कोये-कोये यहूदी देबयू ख्य।
सूगब खबर स्य्वेक्कीब पावल रोम सहरने मेस्ये होर्दे स्पेनने प्रब सेम् चीन्न ख्य (रोमी १५:२३-२४)। तर अम्ब सेम्ने मनब पो पावलदे पूरा चेअम्प्रे, चेनेयलो यरूशलेमने (इस्राएलजे राजधानी)-ने पावल चूङ्कदे, मेस्ये चूङ्कङ्येदे कैदीजे रूप्नेत्या रोम सहरने फ्योयीदे। हम्ब रोम सहरने पावल वर्ष ङ्हीसेमे कैदी क्यूत्देबे टूङ्दे। होरदे ङ्येजे पोयू पावलने च-च क्यूत्दे सूनेये पक्क था त्वो।
रोमीयूने लिख्दीयेब पावलजे अम्ब चिट्ठीने यमेब खास पोयूब अम्ब ख्यङ्: मीयू क्वाने पापी ख्यङ्, मेस्ये मीजे कामयू या रङ्सेदे चेब छेम्म्रेदे दी, तर ख्रीष्ट येशूने विश्वास चीत्दे त्यामे मीयू परमेश्वरजे खूम्ने धर्मी ठर्दे खूइय मेस्ये कलङ्बेये अन्सीबब जीया प्रेखूय।
सर् करारजे सूजो किताब लिख्दे मीयूप्रने, पावलदे अम्ब चिट्ठी मेस्ये ङूजे सूजो चिट्ठीयूये पवित्र आत्मादे च्योल्देबे लिख्देये ख्य। अम्बये य खूइय की परमेश्वरजे पवित्र आत्मादेने बाइबलजे किताबयू क्वाने लिख्दीये ख्यङ्। येरेक्यूत्देबे, कन्छ्वाब ङीन पावलजे चिट्ठीयू छ्योक्क्य, ङीनदे ह्वे चे-परदीय अम्ब चिट्ठीयू (मेस्ये सूजो बाइबलजे चिट्ठीयू क्वाने) परमेश्वरदेने ङीनयूने लिख्दीदेबे चङ्बे ख्यङ्। पावलदे रोमीयूने लिख्देब अम्ब चिट्ठी रोमीयूजे लागि त्या दी, तर ङीनयूजे लागिये ख्यङ्।
Ghale New Testament © Nepal Bible Society, 2011.
रोमी किताबजे बारेने
किताबजे बारेने
पावल (ङूजे खूम्जे मीन शाऊल ख्य) ङू मूल स्यूस्स्या ख्य, तर ङू येशू ख्रीष्टजे बाह्र जना स्यूस्स्यायू नङ्जे मी देख्य। क्यूर खूइय येशू ख्रीष्ट संसारने ख्यङ्बये पावलदे येशूने त्याफेये अन्त्व ख्य। पावल सोरो धर्म चेब मेस्ये धर्मजे पोने सोरो कडा रूप्ने मन्दीनब यहूदी गूरू ख्य (फिलिप्पी ३:४-५)। कन्छ्वाब ख्रीष्टजे सूगब खबर कामूलकने फ्योपमेदे, हन्छ्वाब पावल सोरो क्वा क्यूत्देबे येशूने विश्वास चेब सर् विश्वासीयूने सतनम् चीक्कीदे (मूल स्यूस्स्या २२:३-४; २६:९-११)। तीया विश्वासीयूने सतनम् पीनने दमस्कस (दीनी सिरिया यब मध्येपूर्व देशजे राजधानी), यब सहरतेले प्रेनूब पावलदे सोरो हार्मन्देब सोम्बो प्रभू येशू ख्रीष्टजे दर्शन प्रेत्दे (मूल स्यूस्स्या ९:३-९; २२:६-११; २६:१२-१८)। ख्रीष्टदे हम्ब दीनमेस्ये पावलने मूल स्यूस्स्या क्यूरने सेल्दे। होरदे हन्छ्वामेस्येने, यहूदी देब मीयू या यहूदीजे नियम अम्मन्देब मीयूजे अन्द्रने सूगब खबर स्य्वेने येशूदे पावलने कूल्पीदे। पावलजे बारेने मेस्ये ङूदे चेब साप्ता कामजे बारेने मूल स्यूस्स्याजे अध्याय नौं मेस्ये तेह्र देमेस्ये २८ सम्मजे अध्यायने प्रेक्क्य।
पावलदे सोम्खेप्सेमेजे सूगब खबर स्य्वेब यात्रा चीत्दे मेस्ये एफिसी, फिलिप्पी, थेसलोनिके, कोरेन्थ मेस्ये सूजो कूम नेयू टर्की, मेस्ये ग्रीसने ख्यब सहरयूने ख्रीष्टियान मण्डलीयू (एकलेसिया) सूरू चीत्दे। येरे सूरू चीदेब सर् मण्डलीयूने पावलदे चिट्ठी लिख्दीदेबे चङ्पीदे। मेस्ये पावलदे सूरू अन्चेब सूजो सर् मण्डलीयूनेये चिट्ठी लिख्दीदेबे चङ्पीदे। होरप्रने तीमोथी, तीतस मेस्ये फीलोमोननेये चिट्ठी लिख्दीदेबे चङ्पीदे। ख्रीष्टजे पोयू क्वाने मेस्ये ङीन ख्रीष्टने विश्वास चेबयूदे केरे जीया च परदे यब पो लोम्मेने अम्ब चिट्ठीने ङीनने सोरो काम लादेब ख्यङ्। सूगब खबर स्य्वेब खूम्जे किताब स्यी लिख्देयली खूम्ने अम्ब चिट्ठीयू लिख्दीक ख्य्।
रोमीयूने पावलदे लिख्देयेब अम्ब चिट्ठी ग्रीस यब देशजे नने ख्यब कोरिन्थीजे सहरने टूङ्देबे ई. स. ५५-ने चङ्बे ख्य। हन्छ्वाब भूमध्य सागरजे ती-छोजे देशयू ङने रोमी साम्राज्याजे हक चील्दीन ख्य। हम्ब देशजे राजधानीब रोम सहर ख्य। दीन्न रोम सहरब दक्षिण यूरोपजे इटलीया देशजे राजधानी ख्यङ्। रोम सहरने ख्यब मण्डलीयूने सूदे सूरू चीत्दे यब पो दीनीसेमे पक्क चै पोयूये था अम्प्रे ख्यङ्, तर पावलदे अम्ब चिट्ठी लिख्दीब रोमने ख्रीष्टियानयू कूम ख्य। हम्ब विश्वासीयू नङ्ने कोये-कोये यहूदीयू मेस्ये कोये-कोये यहूदी देबयू ख्य।
सूगब खबर स्य्वेक्कीब पावल रोम सहरने मेस्ये होर्दे स्पेनने प्रब सेम् चीन्न ख्य (रोमी १५:२३-२४)। तर अम्ब सेम्ने मनब पो पावलदे पूरा चेअम्प्रे, चेनेयलो यरूशलेमने (इस्राएलजे राजधानी)-ने पावल चूङ्कदे, मेस्ये चूङ्कङ्येदे कैदीजे रूप्नेत्या रोम सहरने फ्योयीदे। हम्ब रोम सहरने पावल वर्ष ङ्हीसेमे कैदी क्यूत्देबे टूङ्दे। होरदे ङ्येजे पोयू पावलने च-च क्यूत्दे सूनेये पक्क था त्वो।
रोमीयूने लिख्दीयेब पावलजे अम्ब चिट्ठीने यमेब खास पोयूब अम्ब ख्यङ्: मीयू क्वाने पापी ख्यङ्, मेस्ये मीजे कामयू या रङ्सेदे चेब छेम्म्रेदे दी, तर ख्रीष्ट येशूने विश्वास चीत्दे त्यामे मीयू परमेश्वरजे खूम्ने धर्मी ठर्दे खूइय मेस्ये कलङ्बेये अन्सीबब जीया प्रेखूय।
सर् करारजे सूजो किताब लिख्दे मीयूप्रने, पावलदे अम्ब चिट्ठी मेस्ये ङूजे सूजो चिट्ठीयूये पवित्र आत्मादे च्योल्देबे लिख्देये ख्य। अम्बये य खूइय की परमेश्वरजे पवित्र आत्मादेने बाइबलजे किताबयू क्वाने लिख्दीये ख्यङ्। येरेक्यूत्देबे, कन्छ्वाब ङीन पावलजे चिट्ठीयू छ्योक्क्य, ङीनदे ह्वे चे-परदीय अम्ब चिट्ठीयू (मेस्ये सूजो बाइबलजे चिट्ठीयू क्वाने) परमेश्वरदेने ङीनयूने लिख्दीदेबे चङ्बे ख्यङ्। पावलदे रोमीयूने लिख्देब अम्ब चिट्ठी रोमीयूजे लागि त्या दी, तर ङीनयूजे लागिये ख्यङ्।
Ghale New Testament © Nepal Bible Society, 2011.