Tuumba Tuma 27
27
Pool kpe ŋariŋ chaŋ Rom
1Bɛ ni daa ti yɛli ni ti kpe ŋariŋ n-yiɣisi chaŋ Itali, ka bɛ daa zaŋ Pool m-pahi dansarika shɛb’ zuɣu n-ti sapashin’ so ŋun yuli daa booni Julius. O daa sula tɔbbi’ shɛb’ bɛ ni daa booni Naa Siiza Agasitus Maŋmaŋ’ Tɔbbihi la fukumsi. 2Ka ti daa kpe Adiramitium ŋarin’ shɛli din daa yɛn yiɣisi doli yi Ɛsha tinsi din ʒi m-baɣi teeku nol’ la polo; ka Masidɔnia do’ so ŋun daa yi Tɛsalɔnaika na ka o yuli booni Aristakus la daa biɛl’ ti. 3N-daa yi biɛɣu ka ti paai Sidɔn, ka sapashini Julius daa niŋ Pool nirilim wɔɣis’ o ka o chaŋ o zɔnim’ sani ka bɛ ti niŋ o saani. 4Ka ti daa lan yiɣisi nimaani m-be teeku maa ni chaŋ ti baɣisi Saipurus gari, dama ti daa tuhila pɔhim. 5Ti ni daa mali ti yaɣi Kilikia mini Pamfilia teeku noya zuɣu, ti daa paala Maira din be Lisia tiŋgbɔŋ ni la.
6Nimaani ka sapashini maa daa nya Alikizandria ŋariŋ din chani Itali, ka o daa zaŋ ti kpɛhi di ni.
7Ka pɔhim daa muɣisi ti ka ti kul chani biɛlabiɛla n-niŋ dabisa shɛm hal ti miri Kɛnaidus, ka ti ni daa tuhi pɔhim zuɣu chɛ ka ti zaŋ doli Kriit teeku noli polo n-chaŋ ti baɣisi Salimɔne gari. 8Ti chandi maa daa muɣisi ti, amaa ka ti kul mali hal ti paai luɣ’ shɛli bɛ ni booni Fɛɛhavɛns,#27.8 FƐƐHAVƐNS: Yuli ŋɔ gbinni nyɛla, “Luɣ’ chichi shee.” ka di miri Lasia la.
9Ti ni daa yuui soli maa ni zuɣu ka barina daa ti yɛn paai ti, ka nolɔbo saha mi pun gari, ka Pool daa saɣisi ba yɛli, 10“N yilikpɛrilaannima, n nya ka sarati ni paai ti ti chandi ŋɔ ni, ka di pala neen’ shɛŋa din be ŋariŋ ŋɔ ni bee ŋariŋ maa maŋmaŋ’ kɔŋko m-be barina ni, amaa timaŋmaŋ’ gba nyɛviya be barina ni.” 11Amaa ka sapashini maa daa dolila ŋariŋ maa lana mini ŋariŋ maa tuma zuɣulana yɛligu gari Pool ni daa yɛli shɛm maa. 12Ka ŋariŋ zaashe’ viɛli shee daa kani ka ti ni kpalim zani nimaani niŋ daba ayi ka kikaa gari, dinzuɣu ka ti niriba pam daa yɛli ni ti yiɣisim’ ni n-kpaŋ timaŋa paai Foniɣisi din lan be Kriit tiŋgbɔŋ ni la, dama Foniɣisi ŋariŋ zaashee maa daa dola nudirigu mini nuzaa zuɣu wulimpuhili polo.
Sanʒiɛɣu ni yiɣisi teeku ni shɛm
13Ka nudirigu polo pɔhim daa ti yiɣisi teeku maa ni ʒiɛri biɛlabiɛla kpari duli polo, ka bɛ daa tɛhi ni bɛ ni tooi yiɣisi di saha maa chaŋ, ka daa vooi kur’ tibisi’ shɛli din bari ŋariŋ zaani la niŋ di puuni, ka yiɣisi chani baɣisiri Kriit teeku kulinoli. 14Di daa bi yuui ka sanʒiɛ’ tital’ shɛli bɛ ni booni pɔhim tilli la daa yiɣisi wulimpuhili duli polo ʒiɛrina. 15Sanʒiɛɣu maa ni daa ʒiɛri tuhi ŋariŋ maa, ka di ku tooi lan kpa ti ni bɔri ni di doli shɛli polo zuɣu ka ti daa chɛ li ka pɔhim maa ʒiɛri li chana. 16Ka ti daa chaŋ ti baɣisi tiŋgban’ bil’ shɛli din be kom sunsuuni ka bɛ booni li Kauda la gari, ka di daa taɣi ti ka chɛ pɔhim maa. Ti wahala nyabu ŋɔ puuni ti daa kpaŋ timaŋa ni ti lo ŋarin’ bil’ din daa baɣi ŋarin’ titali maa tabili ka di ku lu. 17Ka bɛ daa vooi li kpɛhi di puuni; ka bo mihi lo ŋarin’ titali maa gba kiŋkiŋ. Bɛ ni daa zɔri ni bɛ ti chaŋ ti firi Libia kulinol’ bihigu ni zuɣu ka bɛ daa sirigi tanti din sɔŋdi ŋariŋ maa ka di chanila lo tiŋli, ka pɔhim daa ʒiɛri ti chana. 18N-daa yi biɛɣu ka sanʒiɛɣu maa na kul ʒiɛri pampam, ka di zuɣu daa chɛ ka bɛ pii neen’ shɛŋa din daa be ŋariŋ maa ni bahi kom ni. 19Di daba ata dali ka bɛ daa yihi ŋariŋ maa maŋmaŋ’ puuni binyara n-lan bahi kom maa ni. 20Di ni daa niŋ dabisa shɛm ka ti nini bi nya wuntaŋa bee saŋmarisi ka sanʒiɛɣu maa na kul bi chɛ ti ʒiɛbu la zuɣu daa chɛ ka ti yihi ti nyɛviya tahima.
21Bɛ ni daa bi nya shɛli di ka di yuui zuɣu ka Pool daa ti yiɣisi zani bɛ sunsuuni yɛli, “N yilikpɛrilaannima, yi yi di daa wum n yɛligu la ka chɛ ka ti kpalim Kriit, ti naan ku nya gamu shɛli mini ashaara shɛli ti ni nya ŋɔ. 22Amaa n yɛri ya mi ni yi chɛ ka yi suhuri doya, dama yi ni so ku kɔŋ o nyɛvili, amaa naɣila ŋariŋ ŋɔ kɔŋko n-naɣ’ ni saɣim. 23Dama yuŋ la ka n Duuma Naawuni ŋun su ma ka n jɛmd’ o ŋɔ malaika sa ka n sanna 24ti yɛli ma, ‘Pool, di chɛ ka dabiɛm mal’ a. A ni bahi paai Naa Siiza tooni. Nyama, Naawuni ni tilig’ a mini ninvuɣ’ shɛb’ bɛn zaa bɛ ŋariŋ ŋɔ ni nyɛviya a zuɣu.’ 25Dinzuɣu niŋmiya suhukpeeni, dama n niŋ Naawuni yɛda ni o ni chɛ ka o malaika maa yɛli ma shɛm maa shiri ni niŋ pali. 26Amaa sanʒiɛɣu n-lee ni ti ʒe ti ti bahi tiŋgban’ bil’ din be kom sunsuuni zuɣu.”
27Di biɛɣ’ pinaanahi dali yuŋ ti ni daa chani ka pɔhim kul ʒiɛri ti bahiri Adria teeku ni la, ka di daa ti niŋ yuntisuɣu, ka kpatoonsi maa tɛhi ni ti mirila duli, 28ka zaŋ bimbuɣisirigu bahi kom ni ni bɛ zahim kom maa ziliŋ, ka daa nya ka di nyɛla mita pihinahi. Ka bɛ daa tirisi tooni biɛla n-lan buɣisi n-nya ka di ziliŋ nyɛla mita pihita. 29Di saha ka bɛ daa zɔri ni bɛ ti du tampima, ka zaŋ kur’ tibisa anahi din bari ŋariŋ maa zaani bahi kɔtiŋa di nyaaŋa polo, ka kari bɛ buɣa ka jiɣiri biɛɣu neebu zuɣu. 30Ka ŋariŋ maa kpatoonsi maa daa bɔri ni bɛ yi n-zo n-tiligi, ka daa sirigi ŋarim bil’ din be ŋariŋ maa ni la pa kom zuɣu n-niŋ kaman bɛ yɛn zaŋla kur’ tibisa din bari ŋariŋ maa zaani la bahi ŋariŋ maa tooni polo ka zaŋ ŋarim bil’ maa n-zo n-tiligi. 31Di saha ka Pool daa yɛli sapashin’ la min’ o tɔbbihi, “Niriba ŋɔ yi yi ŋariŋ ŋɔ ni; yi ku tiligi.” 32Ka tɔbbihi maa daa ŋma n-chihi ŋarin’ bil’ maa bahi kom maa ni ka di chaŋ.
33Biɛɣu ni daa ti neerina, ka Pool balim niriba maa zaa ni bɛ dim’ bindirigu ka yɛli, “Zuŋɔ pahirila biɛɣ’ pinaanahi ka nandahima mali ya ka yi bi di bindirigu. 34Dinzuɣu n suhiri ya ni yi dim’ bindirigu n-nya kpiɔŋ, dama yi ni so zabigu zaɣ’ yini ku bɔrigi.” 35Pool ni daa yɛl’ lala naai ka zaŋ bɔrɔbɔro n-suhi Naawuni daalibarika niŋ di ni bɛ zaa ninni, ka zaŋ li ŋubi. 36Di saha ka niriba maa zaa suhuri daa kpaŋ ka bɛ gba zaŋ bindirigu di. 37Ti zaa bɛn daa be ŋariŋ maa ni kalinli daa nyɛla ninvuɣ’ kɔbisiyi ni pisopɔinnaayɔbu. 38Bɛ zaa ni daa di n-tiɣi naai ka bɛ pii ŋariŋ maa ni alikama kpalan’ shɛŋa bahi teeku maa ni ni ŋariŋ maa tibisim filim.
Ŋariŋ saɣimbu yɛla
39Ka biɛɣu daa neei zaa ka bɛ bi tooi baŋ tiŋgban’ shɛli din bala, amaa ka bɛ lee nya kulinol’ shɛli ka di duli viɛla, ka bɛ daa lɔri nia ni di yi ni nani bɛ ni zaŋ ŋariŋ maa du ni. 40Ka bɛ daa ŋma n-chihi kur’ tibisa din bari ŋariŋ maa zaani bahi kom maa ni, ka daa lan ŋma n-chihi mi’ shɛŋa din daa lo da’ shɛŋa din ŋmaligiri ŋariŋ maa, ka zaŋ ŋariŋ maa tanti lo n-tuhi pɔhim, ka pɔhim maa daa ʒe ba duhi duli. 41Amaa ka ŋariŋ maa zuɣu polo daa chaŋ ti firi bihigu ni ka di tarigi chandi, ka kɔgbana daa ŋmɛri di nyaaŋa polo hal ka di ti ŋma n-chɛrisichɛrisi.
42Ka tɔbbihi la daa lo ni bɛ ku dansarikanim’ maa, dama ni di yi pa lala bɛ ni duɣi kom maa du n-zo n-tiligi. 43Amaa ka sapashin’ la daa bɔri ni o tiligi Pool ka gɔŋ ba ni bɛ di niŋ lala, ka naɣ’ yɛli ba mi ni bɛn mi kɔduɣili, bɛn’ lum’ kom maa ni n-daŋ duɣi du. 44Ka bɛn daa kpalim la mi zaŋ daparilana mini ŋariŋ dapaɣ’ shɛŋa pa kom maa zuɣu n-gba du duli. Ka ti zaa daa duɣi du duli tiligi.
Dagbani Bible with Deuterocanonical Books © Bible Society of Ghana, 2011.
Tuumba Tuma 27
27
Pool kpe ŋariŋ chaŋ Rom
1Bɛ ni daa ti yɛli ni ti kpe ŋariŋ n-yiɣisi chaŋ Itali, ka bɛ daa zaŋ Pool m-pahi dansarika shɛb’ zuɣu n-ti sapashin’ so ŋun yuli daa booni Julius. O daa sula tɔbbi’ shɛb’ bɛ ni daa booni Naa Siiza Agasitus Maŋmaŋ’ Tɔbbihi la fukumsi. 2Ka ti daa kpe Adiramitium ŋarin’ shɛli din daa yɛn yiɣisi doli yi Ɛsha tinsi din ʒi m-baɣi teeku nol’ la polo; ka Masidɔnia do’ so ŋun daa yi Tɛsalɔnaika na ka o yuli booni Aristakus la daa biɛl’ ti. 3N-daa yi biɛɣu ka ti paai Sidɔn, ka sapashini Julius daa niŋ Pool nirilim wɔɣis’ o ka o chaŋ o zɔnim’ sani ka bɛ ti niŋ o saani. 4Ka ti daa lan yiɣisi nimaani m-be teeku maa ni chaŋ ti baɣisi Saipurus gari, dama ti daa tuhila pɔhim. 5Ti ni daa mali ti yaɣi Kilikia mini Pamfilia teeku noya zuɣu, ti daa paala Maira din be Lisia tiŋgbɔŋ ni la.
6Nimaani ka sapashini maa daa nya Alikizandria ŋariŋ din chani Itali, ka o daa zaŋ ti kpɛhi di ni.
7Ka pɔhim daa muɣisi ti ka ti kul chani biɛlabiɛla n-niŋ dabisa shɛm hal ti miri Kɛnaidus, ka ti ni daa tuhi pɔhim zuɣu chɛ ka ti zaŋ doli Kriit teeku noli polo n-chaŋ ti baɣisi Salimɔne gari. 8Ti chandi maa daa muɣisi ti, amaa ka ti kul mali hal ti paai luɣ’ shɛli bɛ ni booni Fɛɛhavɛns,#27.8 FƐƐHAVƐNS: Yuli ŋɔ gbinni nyɛla, “Luɣ’ chichi shee.” ka di miri Lasia la.
9Ti ni daa yuui soli maa ni zuɣu ka barina daa ti yɛn paai ti, ka nolɔbo saha mi pun gari, ka Pool daa saɣisi ba yɛli, 10“N yilikpɛrilaannima, n nya ka sarati ni paai ti ti chandi ŋɔ ni, ka di pala neen’ shɛŋa din be ŋariŋ ŋɔ ni bee ŋariŋ maa maŋmaŋ’ kɔŋko m-be barina ni, amaa timaŋmaŋ’ gba nyɛviya be barina ni.” 11Amaa ka sapashini maa daa dolila ŋariŋ maa lana mini ŋariŋ maa tuma zuɣulana yɛligu gari Pool ni daa yɛli shɛm maa. 12Ka ŋariŋ zaashe’ viɛli shee daa kani ka ti ni kpalim zani nimaani niŋ daba ayi ka kikaa gari, dinzuɣu ka ti niriba pam daa yɛli ni ti yiɣisim’ ni n-kpaŋ timaŋa paai Foniɣisi din lan be Kriit tiŋgbɔŋ ni la, dama Foniɣisi ŋariŋ zaashee maa daa dola nudirigu mini nuzaa zuɣu wulimpuhili polo.
Sanʒiɛɣu ni yiɣisi teeku ni shɛm
13Ka nudirigu polo pɔhim daa ti yiɣisi teeku maa ni ʒiɛri biɛlabiɛla kpari duli polo, ka bɛ daa tɛhi ni bɛ ni tooi yiɣisi di saha maa chaŋ, ka daa vooi kur’ tibisi’ shɛli din bari ŋariŋ zaani la niŋ di puuni, ka yiɣisi chani baɣisiri Kriit teeku kulinoli. 14Di daa bi yuui ka sanʒiɛ’ tital’ shɛli bɛ ni booni pɔhim tilli la daa yiɣisi wulimpuhili duli polo ʒiɛrina. 15Sanʒiɛɣu maa ni daa ʒiɛri tuhi ŋariŋ maa, ka di ku tooi lan kpa ti ni bɔri ni di doli shɛli polo zuɣu ka ti daa chɛ li ka pɔhim maa ʒiɛri li chana. 16Ka ti daa chaŋ ti baɣisi tiŋgban’ bil’ shɛli din be kom sunsuuni ka bɛ booni li Kauda la gari, ka di daa taɣi ti ka chɛ pɔhim maa. Ti wahala nyabu ŋɔ puuni ti daa kpaŋ timaŋa ni ti lo ŋarin’ bil’ din daa baɣi ŋarin’ titali maa tabili ka di ku lu. 17Ka bɛ daa vooi li kpɛhi di puuni; ka bo mihi lo ŋarin’ titali maa gba kiŋkiŋ. Bɛ ni daa zɔri ni bɛ ti chaŋ ti firi Libia kulinol’ bihigu ni zuɣu ka bɛ daa sirigi tanti din sɔŋdi ŋariŋ maa ka di chanila lo tiŋli, ka pɔhim daa ʒiɛri ti chana. 18N-daa yi biɛɣu ka sanʒiɛɣu maa na kul ʒiɛri pampam, ka di zuɣu daa chɛ ka bɛ pii neen’ shɛŋa din daa be ŋariŋ maa ni bahi kom ni. 19Di daba ata dali ka bɛ daa yihi ŋariŋ maa maŋmaŋ’ puuni binyara n-lan bahi kom maa ni. 20Di ni daa niŋ dabisa shɛm ka ti nini bi nya wuntaŋa bee saŋmarisi ka sanʒiɛɣu maa na kul bi chɛ ti ʒiɛbu la zuɣu daa chɛ ka ti yihi ti nyɛviya tahima.
21Bɛ ni daa bi nya shɛli di ka di yuui zuɣu ka Pool daa ti yiɣisi zani bɛ sunsuuni yɛli, “N yilikpɛrilaannima, yi yi di daa wum n yɛligu la ka chɛ ka ti kpalim Kriit, ti naan ku nya gamu shɛli mini ashaara shɛli ti ni nya ŋɔ. 22Amaa n yɛri ya mi ni yi chɛ ka yi suhuri doya, dama yi ni so ku kɔŋ o nyɛvili, amaa naɣila ŋariŋ ŋɔ kɔŋko n-naɣ’ ni saɣim. 23Dama yuŋ la ka n Duuma Naawuni ŋun su ma ka n jɛmd’ o ŋɔ malaika sa ka n sanna 24ti yɛli ma, ‘Pool, di chɛ ka dabiɛm mal’ a. A ni bahi paai Naa Siiza tooni. Nyama, Naawuni ni tilig’ a mini ninvuɣ’ shɛb’ bɛn zaa bɛ ŋariŋ ŋɔ ni nyɛviya a zuɣu.’ 25Dinzuɣu niŋmiya suhukpeeni, dama n niŋ Naawuni yɛda ni o ni chɛ ka o malaika maa yɛli ma shɛm maa shiri ni niŋ pali. 26Amaa sanʒiɛɣu n-lee ni ti ʒe ti ti bahi tiŋgban’ bil’ din be kom sunsuuni zuɣu.”
27Di biɛɣ’ pinaanahi dali yuŋ ti ni daa chani ka pɔhim kul ʒiɛri ti bahiri Adria teeku ni la, ka di daa ti niŋ yuntisuɣu, ka kpatoonsi maa tɛhi ni ti mirila duli, 28ka zaŋ bimbuɣisirigu bahi kom ni ni bɛ zahim kom maa ziliŋ, ka daa nya ka di nyɛla mita pihinahi. Ka bɛ daa tirisi tooni biɛla n-lan buɣisi n-nya ka di ziliŋ nyɛla mita pihita. 29Di saha ka bɛ daa zɔri ni bɛ ti du tampima, ka zaŋ kur’ tibisa anahi din bari ŋariŋ maa zaani bahi kɔtiŋa di nyaaŋa polo, ka kari bɛ buɣa ka jiɣiri biɛɣu neebu zuɣu. 30Ka ŋariŋ maa kpatoonsi maa daa bɔri ni bɛ yi n-zo n-tiligi, ka daa sirigi ŋarim bil’ din be ŋariŋ maa ni la pa kom zuɣu n-niŋ kaman bɛ yɛn zaŋla kur’ tibisa din bari ŋariŋ maa zaani la bahi ŋariŋ maa tooni polo ka zaŋ ŋarim bil’ maa n-zo n-tiligi. 31Di saha ka Pool daa yɛli sapashin’ la min’ o tɔbbihi, “Niriba ŋɔ yi yi ŋariŋ ŋɔ ni; yi ku tiligi.” 32Ka tɔbbihi maa daa ŋma n-chihi ŋarin’ bil’ maa bahi kom maa ni ka di chaŋ.
33Biɛɣu ni daa ti neerina, ka Pool balim niriba maa zaa ni bɛ dim’ bindirigu ka yɛli, “Zuŋɔ pahirila biɛɣ’ pinaanahi ka nandahima mali ya ka yi bi di bindirigu. 34Dinzuɣu n suhiri ya ni yi dim’ bindirigu n-nya kpiɔŋ, dama yi ni so zabigu zaɣ’ yini ku bɔrigi.” 35Pool ni daa yɛl’ lala naai ka zaŋ bɔrɔbɔro n-suhi Naawuni daalibarika niŋ di ni bɛ zaa ninni, ka zaŋ li ŋubi. 36Di saha ka niriba maa zaa suhuri daa kpaŋ ka bɛ gba zaŋ bindirigu di. 37Ti zaa bɛn daa be ŋariŋ maa ni kalinli daa nyɛla ninvuɣ’ kɔbisiyi ni pisopɔinnaayɔbu. 38Bɛ zaa ni daa di n-tiɣi naai ka bɛ pii ŋariŋ maa ni alikama kpalan’ shɛŋa bahi teeku maa ni ni ŋariŋ maa tibisim filim.
Ŋariŋ saɣimbu yɛla
39Ka biɛɣu daa neei zaa ka bɛ bi tooi baŋ tiŋgban’ shɛli din bala, amaa ka bɛ lee nya kulinol’ shɛli ka di duli viɛla, ka bɛ daa lɔri nia ni di yi ni nani bɛ ni zaŋ ŋariŋ maa du ni. 40Ka bɛ daa ŋma n-chihi kur’ tibisa din bari ŋariŋ maa zaani bahi kom maa ni, ka daa lan ŋma n-chihi mi’ shɛŋa din daa lo da’ shɛŋa din ŋmaligiri ŋariŋ maa, ka zaŋ ŋariŋ maa tanti lo n-tuhi pɔhim, ka pɔhim maa daa ʒe ba duhi duli. 41Amaa ka ŋariŋ maa zuɣu polo daa chaŋ ti firi bihigu ni ka di tarigi chandi, ka kɔgbana daa ŋmɛri di nyaaŋa polo hal ka di ti ŋma n-chɛrisichɛrisi.
42Ka tɔbbihi la daa lo ni bɛ ku dansarikanim’ maa, dama ni di yi pa lala bɛ ni duɣi kom maa du n-zo n-tiligi. 43Amaa ka sapashin’ la daa bɔri ni o tiligi Pool ka gɔŋ ba ni bɛ di niŋ lala, ka naɣ’ yɛli ba mi ni bɛn mi kɔduɣili, bɛn’ lum’ kom maa ni n-daŋ duɣi du. 44Ka bɛn daa kpalim la mi zaŋ daparilana mini ŋariŋ dapaɣ’ shɛŋa pa kom maa zuɣu n-gba du duli. Ka ti zaa daa duɣi du duli tiligi.
Dagbani Bible with Deuterocanonical Books © Bible Society of Ghana, 2011.