Матфей 22
22
Уруу малааһынын туһунан домох
1Иисус кинилэргэ өссө маннык домоҕу кэпсээбитэ: 2«Халлаан Саарыстыбатын тугунан холобурдаан көрдөрүөххэ сөбүй? Эһиги манныгы санаан көрүҥ: биир ыраахтааҕы, уола ыал буолар малааһынын бэлэмнээн баран, 3ыҥырбыт дьонун хомуйтара, кулуттарын ыыппыт. Ыҥырыылаахтар буоллахтарына кэлиэхтэрин баҕарбатахтар. 4Онтон аны атын кулуттарын ыытан ыҥырыллыбыттарга илдьиттээбит: „Аһылыгым тардыллан турар. Оҕустарбын, эмис идэһэлэрбин хайыы-үйэ өлөртөөтүм, онон барыта бэлэм. Малааһыҥҥа кэлиҥ“.
5Кинилэр ону аахайбакка, ким сыһыыга үлэлии, ким атыытын атыылыы баран хаалбыттар. 6Сорохторо кини ыыппыт кулуттарын тутан ылан, атаҕастаан баран өлөртөөбүттэр. 7Ыраахтааҕы ону истэн уордайан, сэриилэрин ыыппыт – өлөрүөхсүттэри имири эстэрэн баран, куораттарын уоттатан кэбиспит.
8Онтон кулуттарыгар эппит: „Уруу малааһына бэлэмин бэлэм эрээри, ити ыҥырбыт дьонум сөбө суох дьон эбиттэр. 9Онон суоллар быһа охсуһууларыгар тиийэн, ким да буоллун, көрсүбүккүтүн барытын аҥаар кырыытыттан малааһыҥҥа ыҥыртаан иһиҥ“. 10Кулуттар уулуссаҕа тахсан көрсүбүт дьоннорун – үтүө буоллун, мөкү буоллун – барыларын хомуйан аҕалбыттар. Малааһын буолар саалата тобус-толору ыалдьыт буолбут.
11Ыраахтааҕы ыалдьыттарын көрө киирбитэ – арай биир бырааһынньыктыы таҥныбатах киһи кэлэн олорор эбит. 12„Доҕоор, – диэбит ыраахтааҕы, – бу хайдах эн манна бырааһынньыктыыр таҥаһа суох киирдиҥ?“ Анарааҥҥыта саҥарбатах.
13Ыраахтааҕы чаҕардарыгар эппит: „Ылыҥ, ити киһини, илиитин-атаҕын кэлгийэн баран, ытабыл-соҥобул, тиис хабырыныыта иһиллэр им балай хараҥатыгар быраҕыҥ“.
14Тоҕо диэтэххэ, ыҥырыллыбыт элбэх эрээри, талыллыбыт аҕыйах».
Ыраахтааҕыга төлөнөр түһээн
15 Фарисейдар баран хайдах гынан Иисуһу тылыттан иҥиннэрэр туһунан сүбэлэспиттэрэ. 16Ол кэннэ Киниэхэ бэйэлэрин үөрэнээччилэрин кытта иродианнары#22:16 Иродианнар – Ирод Антипа диэки санаалаах, Рим былааһын өйүүр баай дьон. ыыппыттара. «Үөрэтээччи! – диэбиттэрэ ол кэлбит дьон. – Эн көнөҕүн биһиги билэбит. Эн кимтэн да куттаммат, кимиэхэ да бэрт буола сатаабат буолаҥҥын, дьиҥ чахчы Таҥара суолугар үөрэтэҕин. 17Онон биһиэхэ эт эрэ, хайдах дии саныыгыный: Рим ыраахтааҕытыгар түһээни төлүүр сөп дуу, төлөөбөт сөп дуу?»
18Иисус кинилэр оҕуруктаах санааларын билэн эппитэ: «Сирэй көрбөхтөр, тоҕо Миигин үтэн-анньан көрөҕүт? 19Түһээни төлүүр манньыаккытын Миэхэ көрдөрүҥ». Динарий аҕалан биэрбиттэрэ. 20«Бу ким мөссүөнэй, ким аатай?» – Иисус ыйыппыта.
21«Ыраахтааҕы киэнэ», – дэспиттэрэ.
«Оннук буоллаҕына, ыраахтааҕы киэнин ыраахтааҕыга, Таҥара киэнин Таҥараҕа биэриҥ», – диэбитэ Иисус.
22Кинилэр маны истэ сөҕөн, Иисуһу хаалларан баран хаалбыттара.
Өлбүттэр тиллиилэрин туһунан ыйытыы
23Ол күн Киниэхэ өлбүттэр тиллэллэрин билиммэт саддукейдар кэлбиттэрэ. Кинилэр маннык ыйытыылаахтара: 24«Үөрэтээччи! Моисей: „Оҕото суох сылдьан өлбүт киһи быраата, убайын ойоҕун ылан, кини ууһун салҕаатын“, – диэн эппитэ. 25Биһиэхэ сэттэ бырааттыылар бааллара: улаханнара ойох ылан баран, оҕото суох сылдьан өлбүтэ, онон огдооботун кини быраата ылбыта. 26Иккис да, үһүс да быраат сэттискэ тиийэ – бука бары оннук дьылҕаламмыттара. 27Саамай кэлин дьахтар өлбүтэ. 28Ол аата сэттиэн тилиннэхтэринэ, дьахтар хайаларын ойоҕо буоларый? Кинини бары ыла сылдьыбыттара эбээт».
29Иисус эппитэ: «Эһиги Суруйуулары да, Таҥара күүһүн да билбэт буолаҥҥыт, мунаҕыт. 30Таҥара өлбүттэри тилиннэрдэҕинэ, кинилэр аны ойох ылбаттар, эргэ барбаттар, Халлааҥҥа баар Таҥара Аанньалларын курдук буолаллар#22:30 Халлааҥҥа баар Таҥара Аанньалларын курдук буолаллар – сорох былыргы гректии илиинэн суруйууга «Халлааҥҥа баар Аанньаллар курдук буолаллар».. 31Оттон өлбүттэр тиллиилэрин туһунан Таҥара эһиэхэ тугу эппитин эһиги аахпатаххыт дуо? 32„Мин Авраам Таҥарата, Исаак Таҥарата уонна Иаков#22:32 Авраам, Исаак уонна Иаков – еврей норуотун улуу төрүттэрэ. Таҥарата буолабын“ диэбэтэҕэ дуо? Таҥара өлбүттэр Таҥаралара буолбатах, тыыннаахтар Таҥаралара».
33Кини үөрэтэрин норуот сөҕө истибитэ.
Кэриэстэртэн саамай суолталаахтара
34Иисус саддукейдары саҥата суох ыыппытын истэн, фарисейдар бары бииргэ мустубуттара. 35Биирдэстэрэ, сокуонньут, Кинини тургутан көрөөрү: 36«Үөрэтээччи! Сокуон кэриэстэриттэн хайалара саамай суолталааҕый?» – диэн ыйыппыта.
37«„Айыы Тойон Таҥараҕын ис сүрэххиттэн, ис дууһаҕыттан, туох баар өйгүнэн-санааҕынан барытынан таптаа“, – диэбитэ Иисус. – 38Бу баар кэриэстэртэн саамай бастакылара уонна суолталаахтара. 39Иккис эмиэ итиниэхэ холоонноох: „Чугастааҕыгын, бэйэҕин таптыырыҥ курдук, таптаа“. 40Сокуон уонна Пророктар бары бу икки кэриэскэ тирэҕирэллэр».
Христос ким Уолай?
41Фарисейдар мустубуттарыгар Иисус ыйыппыта: 42«Эһиги Христос туһунан туох дии саныыгыт? Кини ким Уолай?»
«Давид Уола», – диэн хоруйдаабыттара.
43«Оччоҕо, – диэбитэ Иисус кинилэргэ, – Давид Таҥара Тыынынан салайтаран, тоҕо Кинини Тойонум диэн ааттыырый? 44Кини: „Айыы Тойон мин Тойоммор өстөөхтөргүн үктэл оҥостон олорор гына Эйиэхэ самнаран биэриэхпэр диэри, Мин уҥа өттүбэр олор диэбитэ“, – диир. 45Давид Кинини Тойонум диэн ааттыыр буоллаҕына, оччоҕо Кини хайдах Давид Уола буоларый?» 46Бу ыйытыыга ким даҕаны кыайан хоруйдаабатаҕа; онон бу күнтэн ылата ким да санаата буолан, Киниттэн тугу да ыйыппатаҕа.
© Институт перевода Библии, 2008-2022
Матфей 22
22
Уруу малааһынын туһунан домох
1Иисус кинилэргэ өссө маннык домоҕу кэпсээбитэ: 2«Халлаан Саарыстыбатын тугунан холобурдаан көрдөрүөххэ сөбүй? Эһиги манныгы санаан көрүҥ: биир ыраахтааҕы, уола ыал буолар малааһынын бэлэмнээн баран, 3ыҥырбыт дьонун хомуйтара, кулуттарын ыыппыт. Ыҥырыылаахтар буоллахтарына кэлиэхтэрин баҕарбатахтар. 4Онтон аны атын кулуттарын ыытан ыҥырыллыбыттарга илдьиттээбит: „Аһылыгым тардыллан турар. Оҕустарбын, эмис идэһэлэрбин хайыы-үйэ өлөртөөтүм, онон барыта бэлэм. Малааһыҥҥа кэлиҥ“.
5Кинилэр ону аахайбакка, ким сыһыыга үлэлии, ким атыытын атыылыы баран хаалбыттар. 6Сорохторо кини ыыппыт кулуттарын тутан ылан, атаҕастаан баран өлөртөөбүттэр. 7Ыраахтааҕы ону истэн уордайан, сэриилэрин ыыппыт – өлөрүөхсүттэри имири эстэрэн баран, куораттарын уоттатан кэбиспит.
8Онтон кулуттарыгар эппит: „Уруу малааһына бэлэмин бэлэм эрээри, ити ыҥырбыт дьонум сөбө суох дьон эбиттэр. 9Онон суоллар быһа охсуһууларыгар тиийэн, ким да буоллун, көрсүбүккүтүн барытын аҥаар кырыытыттан малааһыҥҥа ыҥыртаан иһиҥ“. 10Кулуттар уулуссаҕа тахсан көрсүбүт дьоннорун – үтүө буоллун, мөкү буоллун – барыларын хомуйан аҕалбыттар. Малааһын буолар саалата тобус-толору ыалдьыт буолбут.
11Ыраахтааҕы ыалдьыттарын көрө киирбитэ – арай биир бырааһынньыктыы таҥныбатах киһи кэлэн олорор эбит. 12„Доҕоор, – диэбит ыраахтааҕы, – бу хайдах эн манна бырааһынньыктыыр таҥаһа суох киирдиҥ?“ Анарааҥҥыта саҥарбатах.
13Ыраахтааҕы чаҕардарыгар эппит: „Ылыҥ, ити киһини, илиитин-атаҕын кэлгийэн баран, ытабыл-соҥобул, тиис хабырыныыта иһиллэр им балай хараҥатыгар быраҕыҥ“.
14Тоҕо диэтэххэ, ыҥырыллыбыт элбэх эрээри, талыллыбыт аҕыйах».
Ыраахтааҕыга төлөнөр түһээн
15 Фарисейдар баран хайдах гынан Иисуһу тылыттан иҥиннэрэр туһунан сүбэлэспиттэрэ. 16Ол кэннэ Киниэхэ бэйэлэрин үөрэнээччилэрин кытта иродианнары#22:16 Иродианнар – Ирод Антипа диэки санаалаах, Рим былааһын өйүүр баай дьон. ыыппыттара. «Үөрэтээччи! – диэбиттэрэ ол кэлбит дьон. – Эн көнөҕүн биһиги билэбит. Эн кимтэн да куттаммат, кимиэхэ да бэрт буола сатаабат буолаҥҥын, дьиҥ чахчы Таҥара суолугар үөрэтэҕин. 17Онон биһиэхэ эт эрэ, хайдах дии саныыгыный: Рим ыраахтааҕытыгар түһээни төлүүр сөп дуу, төлөөбөт сөп дуу?»
18Иисус кинилэр оҕуруктаах санааларын билэн эппитэ: «Сирэй көрбөхтөр, тоҕо Миигин үтэн-анньан көрөҕүт? 19Түһээни төлүүр манньыаккытын Миэхэ көрдөрүҥ». Динарий аҕалан биэрбиттэрэ. 20«Бу ким мөссүөнэй, ким аатай?» – Иисус ыйыппыта.
21«Ыраахтааҕы киэнэ», – дэспиттэрэ.
«Оннук буоллаҕына, ыраахтааҕы киэнин ыраахтааҕыга, Таҥара киэнин Таҥараҕа биэриҥ», – диэбитэ Иисус.
22Кинилэр маны истэ сөҕөн, Иисуһу хаалларан баран хаалбыттара.
Өлбүттэр тиллиилэрин туһунан ыйытыы
23Ол күн Киниэхэ өлбүттэр тиллэллэрин билиммэт саддукейдар кэлбиттэрэ. Кинилэр маннык ыйытыылаахтара: 24«Үөрэтээччи! Моисей: „Оҕото суох сылдьан өлбүт киһи быраата, убайын ойоҕун ылан, кини ууһун салҕаатын“, – диэн эппитэ. 25Биһиэхэ сэттэ бырааттыылар бааллара: улаханнара ойох ылан баран, оҕото суох сылдьан өлбүтэ, онон огдооботун кини быраата ылбыта. 26Иккис да, үһүс да быраат сэттискэ тиийэ – бука бары оннук дьылҕаламмыттара. 27Саамай кэлин дьахтар өлбүтэ. 28Ол аата сэттиэн тилиннэхтэринэ, дьахтар хайаларын ойоҕо буоларый? Кинини бары ыла сылдьыбыттара эбээт».
29Иисус эппитэ: «Эһиги Суруйуулары да, Таҥара күүһүн да билбэт буолаҥҥыт, мунаҕыт. 30Таҥара өлбүттэри тилиннэрдэҕинэ, кинилэр аны ойох ылбаттар, эргэ барбаттар, Халлааҥҥа баар Таҥара Аанньалларын курдук буолаллар#22:30 Халлааҥҥа баар Таҥара Аанньалларын курдук буолаллар – сорох былыргы гректии илиинэн суруйууга «Халлааҥҥа баар Аанньаллар курдук буолаллар».. 31Оттон өлбүттэр тиллиилэрин туһунан Таҥара эһиэхэ тугу эппитин эһиги аахпатаххыт дуо? 32„Мин Авраам Таҥарата, Исаак Таҥарата уонна Иаков#22:32 Авраам, Исаак уонна Иаков – еврей норуотун улуу төрүттэрэ. Таҥарата буолабын“ диэбэтэҕэ дуо? Таҥара өлбүттэр Таҥаралара буолбатах, тыыннаахтар Таҥаралара».
33Кини үөрэтэрин норуот сөҕө истибитэ.
Кэриэстэртэн саамай суолталаахтара
34Иисус саддукейдары саҥата суох ыыппытын истэн, фарисейдар бары бииргэ мустубуттара. 35Биирдэстэрэ, сокуонньут, Кинини тургутан көрөөрү: 36«Үөрэтээччи! Сокуон кэриэстэриттэн хайалара саамай суолталааҕый?» – диэн ыйыппыта.
37«„Айыы Тойон Таҥараҕын ис сүрэххиттэн, ис дууһаҕыттан, туох баар өйгүнэн-санааҕынан барытынан таптаа“, – диэбитэ Иисус. – 38Бу баар кэриэстэртэн саамай бастакылара уонна суолталаахтара. 39Иккис эмиэ итиниэхэ холоонноох: „Чугастааҕыгын, бэйэҕин таптыырыҥ курдук, таптаа“. 40Сокуон уонна Пророктар бары бу икки кэриэскэ тирэҕирэллэр».
Христос ким Уолай?
41Фарисейдар мустубуттарыгар Иисус ыйыппыта: 42«Эһиги Христос туһунан туох дии саныыгыт? Кини ким Уолай?»
«Давид Уола», – диэн хоруйдаабыттара.
43«Оччоҕо, – диэбитэ Иисус кинилэргэ, – Давид Таҥара Тыынынан салайтаран, тоҕо Кинини Тойонум диэн ааттыырый? 44Кини: „Айыы Тойон мин Тойоммор өстөөхтөргүн үктэл оҥостон олорор гына Эйиэхэ самнаран биэриэхпэр диэри, Мин уҥа өттүбэр олор диэбитэ“, – диир. 45Давид Кинини Тойонум диэн ааттыыр буоллаҕына, оччоҕо Кини хайдах Давид Уола буоларый?» 46Бу ыйытыыга ким даҕаны кыайан хоруйдаабатаҕа; онон бу күнтэн ылата ким да санаата буолан, Киниттэн тугу да ыйыппатаҕа.
© Институт перевода Библии, 2008-2022