Matayo Enyanjula
Enyanjula
Enjiri nka niyawandiikiibwe oMatayo nikyo kimwe oku bitabo ebinai ebiri omu Ndagaano Egiyaaka ebisoboora obwomi bwa Yesu Kurisito. Buli kitabo kyetebwa “Njiri”, ekimanyisya “Amawuro Agasai”. Ebitabo bini byawandiikiibwe: Matayo, Mako, Luka nʼoYokaana oYesu namaare okufa.
Abeegi abakadoyi tibamaite kusai Enjiri ya Matayo lweyewandiikirwe, baitu kisoboka okubba emyaka 60 oYesu nabyairwe. Era ekifo weyawandiikiirwe tikimanyiibwe, baitu bateeberezambe nti kyakubba kyawandiikiirwe mu kibuga Yerusaalemu.
Omuwandiiki niye Matayo, eyaali omusoroorya wa musolo oYesu nacaali kumweta kubba mwegesebwa waamwe. Eibara ryamwe erindi ryali Leevi. OMatayo yaali omwei oku Bakwenda eikumi nʼababiri era yawandiikiire basomi aBayudaaya. Kini kibonekera kusai ku byawandiikiibwe ebiguluka omu 60 byeyajuliize omu Ndagaano Egikaire. Agezaku muno okulanga nti oYesu niye oMasiya ekimanyisya nti niye eyasukiibweku amafuta, omujuni omukomye wa Kanca era abalangi gwebaabazireku. OMatayo yawadiikire muno oku bukama bwa Kanca. ABayudaaya baasuubiranga oMasiya okufooka omukama okufuga obukama obwa ku nsi nʼokwiryawo obukama bwa Dawudi. OMatayo yeegendereize muno nakuwakanisya endowooza gini ngʼakusoboora obukama bwa Kanca obwa mwoyo.
Enjiri ya Matayo kitabo kisai okutandika Endagaano Egiyaaka; olwakubba ejuliza ebitabo bingi ebiri omu Ndagaano Egikaire era egaita kusai Endagaano zikali ibiri. Abeegi abakadoyi balowooza nti oMatayo yaali akugezaku okwisanisiirya ebiwandiiko byamwe nʼebitabo bya Musa ebitaanu ebyekereire okuwandiikibwa omu Ndagaano Egikaire.
Ensoronga
1. OMatayo atandika enjiri nakubaza oku kubyalibwa kwa Yesu Kurisito amwei nʼentandikwa ya buweereza bwamwe (1:1–4:25)
2. OMatayo asoboora oku buweereza nʼokukwegesya kwa Yesu (5:1–25:46)
3. OMatayo abaza oku buweereza bwa Yesu obwegereireyo nʼoku kufa nʼokuyimbooka kwamwe (26:1–28:20)
Voafantina amin'izao fotoana izao:
Matayo Enyanjula: RUULI-NYALA
Asongadina
Hizara
Dika mitovy
Tianao hovoatahiry amin'ireo fitaovana ampiasainao rehetra ve ireo nasongadina? Hisoratra na Hiditra