Lok 1
1
Botangi bwa binywa bya Yɛso
1N'nyɛmiwa Tɛɔfilɔ, we bato bɛ̌ngi beotɔnda okɔla yolo ya binywa byɔsɛ byeheteyɛ hawǐngi hɛto. 2Bekɔlilɛ nɛhɛ byatwesambelwɛ na baya bemɔninɛ biya bito na mɛ̌sɔ mabɔ habotangi, na baya betɔkɔmɛ́ koya mwanɔ kwa Abɛcha. 3Nɛnɛ lwanyi, nelɔlilɛ bibɛnju n'kelɔ kwa Yɛso tango habotangi nǎ ohiya lênɔ. Bîya nǎ byɛnɛ byapîla naokɔlɛlɛ n'nyɛmiwa Tɛɔfilɔ. 4Naokɔlɛla yolo nehobɛnja omanɛ chikelwɛ binywa byawesɔminywɛ.
Alakɔ aoboswa wa Yɔana N'chunji
5Mɛngɔ mɛnɛ Ɛlɔlɛ kwebɛlɛ ɔlɔ lya ebalɔ ya Yulɛa, webɛlɛ komwɛ n'to kwebɛlɛ buchiwa Sakalia. Koya Sakaliya kwebɛlɛ komwɛ hawǐngi ha bibole* bya eoto ya Abiya. M'achiakɛ kwebɛlɛ buchiwa Ɛlisabɛti, kɛ lwakɛ kwebɛlɛ kwa m'ɔka kwa Alɔni. Koya Alɔni nǎ kwebɛlɛ ebole* ya etangi m' Ishilaɛli.
6Sakaliya na Ɛlisabɛti Bɔsɛ babele bebɛlɛ bato ba chikelwɛ hambɛlɛ ha Abɛcha. Bebɛlɛ oshama m'olama ndɔ*na mibenda chɔsɛ cha Ɔlɔ Abɛcha. 7Ela bashibɛlɛ ná mwǎna, yolo Ɛlisabɛti kwebɛlɛ ekomba. Na bɔsɛ babele besebɛlɛ baongo.
8Lomwɛ lusuku, Sakalia kwekělɛ oeta n'kelɔ kwakɛ kwa boebole n'Lobonga*, ebalɔ m'eoto yabɔ, lobɛlɛ lwɛndɔ lwakɛ lwa oeta n'kelɔ. 9Obiya, olamana na kɔlɔbɛchi cha bibolé*, Sakalia nǎ kwesɔbɔlwɛ wa bosɔbɔchi, yolo kokingelɛ n'Lobonga* na ochikya aswɛngɛ#1.9 Sɔmakwɛ Uhuma 30.7-8. 10M'maya mɛngɔ, Sakaliya hakebɛlɛ ochikya aswɛngɛ, eoto ya bato yebɛlɛ hamboka m'osaba Abɛcha. 11Ohwa, n'kɛnji* kwa Abɛcha kwen'tɔbɔɛlɛ Sakaliya n'ya n'Lobonga*. Koya n'kɛnji kwekimanɛ lǒbe lwa olomɛ lwa masabao* lwa ochikya aswɛngɛ.
12Sakalia hakem'mɔninɛ, kwetulumuɛ, na ohambwa wɛ̌nɛ na bɔ̌ba.
13Ela koya n'kɛnji* kwen'sambelɛ kɛte: «Sakalia, ushibɛ na bɔ̌ba, yolo Abɛcha kwaholecha losabɔ lɔbɛ. M'achiɔbɛ Ɛlisabɛti kweobotela mwǎna kwa n'lomyana, na we n'kinyia chǐna lya Yɔana. 14Na kɔkwɛ wêba na sasɔ leolo, na bato bɛ̌ngi besɛ̌lɛla yolo ya oboswa wakɛ. 15Koya mwana kweba n'to m'ɔsɔbu hambɛlɛ ha Ɔlɔ Abɛcha. Obibyɔ, kushibaonywa livai wala malwa#1.15 Sɔmakwɛ Kebalelɔ 6.3. N'tema Kohaha kwen'kilocha tango n'ta mwan'akɛ.
16«Koya mwǎna kwekalola bato bɛ̌ngi ba elɔngɔ ya Ishilaɛli wa Ɔlɔ Abɛcha kwǎbɔ#1.16 Sɔmakwɛ Malaki 2.6. 17Kwechwa nɛhɛ atomangwa a Abɛcha, eyaka kwêba na n'tema na boɔmɛ nɛhɛ n'languchi* Ɛlia. Kweeta bibushi bilonganɛ na bǎna babɔ. Kwekalola mitema kya baya bashionyɛmya Abɛcha,#1.17 Sɔmakwɛ Malaki 3.23-24yolo babɛ na boɔmɛ́ bwa omana binywa nɛhɛ bato babɛnju hambɛlɛ ha Abɛcha. Obibyɔ, kwebangecha Ɔlɔ bato waom'pɔkɛla.»
18Ela Sakalia kwem'buchichɛ koya n'kɛnji kɛte: «I eto naé yembɔnya okana biya binywa byawǎtɔkɔma ibya kěnɛ? Lɔlaka, nɛnɛ na m'achianyi twesele baongo.» 19N'kɛnji* kwen'kailɛ kɛte: «Nɛnɛ nǎ Gabiliɛli#1.19 Sɔmakwɛ Lanyɛlɛ 8.16; Loka 1.26, nɛnɛ nǎ nebakimana hambɛlɛ ha Abɛcha. Kwapila wa wele, yolo naosambelɛ konɔ mwanɔ kosɔka. 20Bibi binywa byéetea m'mɛngɔ mɛnɛ Abɛcha kwekaninɛ byewelelɛ. Obibyɔ, yolo ya ushiowasha ɔbɛ biya binywa, wêba amɛmɛ. Na ushiɔsha otɔkɔma m'paka hɛnɛ bibi binywa byewelela.»
21M'maya mɛngɔ, bato bebɛlɛ ohɛmba Sakalia haya hamboka, bekakelwɛ yolo ya osenga wakɛ n'Lobonga*. 22Haketɔbɔɛ hamboka, kushiɔshishɛ eyaka otɔkɔma. Kwetolilɛ otɔkɔma na bato wa minywɛ, ebalɔ kwesebɛlɛ amɛmɛ. Obîya, baya bato belangilɛ kɛte kwamɔna mamwɛ malangɔ n'Lobonga*.
23Sakalia hakehulɛ mɛngɔ makɛ ma n'kelɔ n'Lobonga*, kwesuelɛ o sɛsɛ kyǎkɛ. 24Ohwa masuku elakɛ, m'achiakɛ Ɛlisabɛti kweswalilɛ kumɔ. Kwelebisilɛ n'ta mwa sɛsɛ myɛchi ketanɔ. Kwebɛlɛ otɔkɔma bînɔ: 25«Mɔnakwɛ misa kyangetela Abɛcha! Kwapunya abolɛ a bokomba andebɛlɛ naɔ hambɛlɛ ha bato.»
Alakɔ aoboswa wa Yɛso
26Mɛngɔ mɛnɛ komɔ lya Ɛlisabɛti lyehǐlɛ myɛ̌chi n'toba, Abɛcha kwehililɛ n'kɛnji* Gabiliɛli okya omboka kya Nasalɛti, m'ebalɔ ya Galilaya, 27o amwɛ aseha eobochiwa Malia. Aya aseha ebɛlɛ okɔnjwa na komwɛ m'mwalobaka kweubuchiwa Yosofo, kwa m'mɔka kwa ɔlɔ Laole. 28Koya n'kɛnji* kwehǐlɛ haya hebɛlɛ Malia na on'tanya okana: «Mɔyɔ Maliya! Obɛ na samba yolo Ɔlɔ Abɛcha kwaoha mwandɔ kǒlo, nǎ kwe hamwɛchi nɔ̌bɛ.» 29Malia hakeholechɛ biya binywa, lwɛ̌nyi lwakɛ lwehobekanɛ wɛnɛ. Kwetolilɛ olebocha kɛte: «Konɔ mwanɔ kwa n'kɛnji* kohobɛnja okaná ě?» 30Ela n'kɛnji* kwen'sambelɛ kɛte: «Holechaka Malia, ushibɛ na bɔ̌ba, yolo Abɛcha kwaoha mwandɔ. 31Weswala kumɔ, na webota mwǎna kwa n'lomyana, na wě n'kinyia chǐna lyakɛ Yɛso. 32Kweba m'hɛla na kweba obuchiwa: ‹Mwǎna kwa Abɛcha kwe hakolo.› Ɔlɔ Abɛcha kwem'ha ete ya boɔlɔ bwa sakɛ olo Laole. 33Kweshama milombo o boɔlɔ bwa Ishilaɛli, na boɔlɔ bwakɛ bushîba na esula.»
34Malia kwem'bochichɛ n'kɛnji* kɛte: «Bibyɔ binywa byéétea wé, nǎ nɛnɛ nishinamǎná balomyana?» 35N'kɛnji* kwen'kailɛ kɛte: «N'tema Kohaha kwěosalela, na boɔmɛ bwa Abɛcha kwe hakolo bwechwa wawele na oubuila nɛhɛ echulichuli. Yolo ya bîya, mwana kweboswa kwêbá M'haha, na kwebochiwa Mwǎna kwa Abɛcha. 36Holechaka: Ɛlisabɛti kwa m'mɔka kɔbɛ, kɛ lwakɛ kwe na kumɔ lya myɛchi n'toba, lya mwǎna kwa n'lomyana, mɛngɔ mɛnɛ kwesele m'ongo eyǎka ekomba. 37Yolo ushi ishinaetea wa Abɛcha.» 38Nǎ Malia kwekaninɛ kɛte: «Nɛnɛ nee n'kichi kwa Ɔlɔ Abɛcha. Abecha kongetelɛ byawǎtɔkɔma.» Ohwa, koya n'kɛnji* kwekělɛ.
Malia kwǎkya oɛnɛna Ɛlisabɛti
39Ohwa masuku manɛ, Malia kwehuminɛ abelɔ okya m'paka o kemwɛ mboka kya toɔnɔ twa ebalɔ ya Yolɛa. 40Hakehǐlɛ obɔ, kwekingelɛ n'sɛsɛ kya Sakalia na on'tanya Ɛlisabɛti. 41Ɛlisabɛti hakeholechɛ otanya wa Malia, m'mɔka maya mɛngɔ, mwǎna kwebɛlɛ n'ta kumɔ lya Ɛlisabɛti kweletekechɛ. Na Ɛlisabɛti kwekilochwɛ na N'tema Kohaha. 42Kwetɔkɔmɛ wa lete leolo okana: «Abɛcha kwaohalela oheta bǎchana bɔsɛ, na mwǎna kwawebota, kɛlwakɛ kwem'halelwɛ! 43Nɛnɛ n'nanyi wa n'nakɛ kwa Ɔlɔ lyanyi kochwɛ okɛnɛna? 44Naosambela, m'mɔka maya mɛngɔ mandaholecha otanya ɔbɛ, mwǎna kwe n'ta kumɔ lyanyi kwaletekecha wɛ̌nɛ eyaka wa sasɔ. 45Komba kɔkwɛ, yolo wewashishɛ okana biya byɛnɛ byeokaninɛ Ɔlɔ Abɛcha byewelela ka.»
Lwěmbɔ lwa Maliya
46Obibyɔ, Malia kwekaninɛ kɛte:
«N'tema kwanyi kohotɔna Ɔlɔ Abɛcha wɛ̌nɛ,
47eyǎka kwékokilulɛ na sasɔ wěnɛ yolo ya Ɔlɔ Abɛcha M'hɔnya kwǎnyi.
48Yolo kwandɔla nɛnɛ n'kichi kwǎkɛ minɛ nishi eto.
Kěnɛ, otola lênɔ, bato bɔ̂sɛ́ bebahombocha n'to kwa komba,
49yolo Abɛcha kwa Oɔma kwangetela bikɔkɔ biolo.
Chǐna lyakɛ i lehaha kěnɛ.
50Mɛngɔ mɔsɛ, kweba homɔnya misa kyakɛ obaya beban'nyɛmya.
51Kwaeta bikɔkɔ biolo ohetela obɔ̂ wakɛ.
Kwahɔmbɔlɔla bato bɛnɛ bebabá na n'tema kwa anɛnɛ.
52Bɛnɛ be m'boɔlɔ, kwabasacha,
na bebalesachɛ, kwabahɛcha.#1.52 Sɔmakwɛ Ayubu 5.11; 12.19
53Beholechɛ ndala, kwabakalola bambɔna,
Ela bambɔna, kwabasuecha mabɔ̂ hɔlɔmbwɛ.
54Kwechǔlɛ owasha elɔngɔ yakɛ Ishilaɛli,
kwasaebelela omɔnya misa kyǎkɛ,
55nɛhɛ byakelakilɛ ba sɛto olo,
Ibulaimu nǎ lobotɔ lwakɛ milombo.»
56Malia kweshaminɛ wa Ɛlisabɛti olanga mɛngɔ ma myɛchi ketato. Ohwa bîya kwesuelɛ wabɔ.
Oboswa wa Yɔana N'chunji
57Hamehǐlɛ mɛngɔ ma Ɛlisabɛti obota, kwebutilɛ mwǎna kwa n'lomyana. 58Babinji nakɛ na bashiwabɔ habeholechɛ mwanɔ okana Abɛcha kwam'ɔnɛna kɛnɛ chɛ̌nɛ, besɛ̌lɛlɛ hamwɛchi nakɛ. 59Mwǎna hakehǐchɛ masuku enana ma oboswa, bekělɛ nakɛ o kombe.#1.59 Sɔmakwɛ Balawi 12.3 Bebɛnjichɛ on'kinyia chîna lya sakɛ Sakalia. 60Ela, n'nakɛ kwa mwǎna kwebakaninɛ kɛte: «Nǎngo, kwekinyiwa chǐna lya Yɔana.» 61Bɔ ben'sambelɛ kɛte: «N'ta lobotɔ lwɛnyu ushi n'to kɛkɛsɛ minɛ kwee na lelyɔ chǐna!»
62Obibyɔ, bebuchichɛ sakɛ kwa mwǎna wa minywɛ kɛte: «China nake weobɛnja tokinyiɛ mwǎna?» 63Sakalia kwebasabilɛ ieba ya lobaɔ, na okɔla hakolo hakɛ kɛte: «Chǐna lya mwǎna i Yɔana.» Bɔsɛ bekakelwɛ. 64Hɔka haya, lulimi lwa Sakalia lwesuliyɛ eyǎka, kwetolilɛ otɔkɔma eyaka na otɔna Abɛcha wɛ̌nɛ. 65Babinji nakɛ bɔsɛ bewasilwɛ na bɔ̌ba. Koya mwanɔ kwehǐlɛ ngobe chɔsɛ n'toya toɔnɔ twa ebalɔ ya Yolɛa.
66Bato bɔsɛ habeholechɛ koya mwanɔ, bebɛlɛ olebosha m'mitema kyabɔ okana: «Koko mwǎna minɛ kwaboswa kweba n'to kwa wé?» I kěnɛ, boɔmɛ́ bwa Abɛcha bwebɛlɛ hamwɛ̂chi nakɛ.
Lwěmbɔ lwa Sakalia
67Sakalia, sakɛ kwa mwǎna, kwekilochwɛ na N'tema Kohaha, kwetolilɛ olangola bînɔ:
68«Kotɔnywɛ Ɔlɔ Abɛcha kwa Ishilaɛli,
yolo kwǎchwa owasha na ohɔnya bato bakɛ.
69Kwatohilila m'hɔnya minɛ kwe na oɔma,
minɛ kwahumina n'lobotɔ lwa n'kichi kwakɛ Laole.
70Biya byeholamana na byakekaninɛ ala,
ohetela ŋanguchi* chakɛ chihaha okana
71kwetohilila koya minɛ kwetohɔnya ohumá m'mabɔ̂ ma tomango twɛto
na m'mabɔ̂ ma baya bɛnɛ bebatoɔnywa.
72Kwemɔnyinyɛ kɛnɛ chakɛ o basɛto olo,
eyaka kwasakebelela alaki* akɛ ahaha.
73Kweitilɛ biya olamana na byakelahilɛ sɛto olo Ibulaimu,
74okana kwetohɔnya m'mabɔ̂ ma tomango twɛto,
ebalɔ tom'etelɛ n'kelɔ bila bɔ̌ba,
75n'ta bohaha,
eyǎka m'oeta bya chikelwɛ hambɛlɛ hakɛ,
Masuku mɔsɛ n'ta mwɛkɔ kwɛto.#1.75 Sɔmakwɛ mwanzɔ 22.16-17
76Na kɔkwɛ mwanânyi, wêba obuchiwa n'languchi* kwa Abɛcha kwe hakolo,
ebalɔ kɔkwɛ nǎ wěhiya hambɛlɛ ha Ɔlɔ ohiya,
yolo on'lɔngɛchɛlɛ ndela.
77Eyaka kɔkwɛ nǎ kwesambela bato bakɛ okana wǎchwa obahɔnya,
m'olɛ̌lɛla bobé bwabɔ.
78Olamana na byebabá Abɛcha kwɛ̌to na kɛnɛ chingi,
kwetohilila yɛngɛ ya hakolo nɛhɛ chǒba lya ham'ɛshi, lyɛnɛ lyetolamia.
79Kwelamia bɛnɛ be n'ta n'tɔ, na bɛnɛ bem'echulichuli ya lubu,
yolo kotowashɛ olama ndela kya talala.»
80Koya mwǎna kweɔminɛ, na kwekelelelɛ oba n'to kwa m'ɔmɛ. Kwekělɛ oshama n'ta longo* nabyehǐlɛ lusuku lwa kelemɔnyinyɛ o elɔngɔ ya Ishilaɛli.
2025 Forum Communautairre des Traducteurs de la bible et Alphabetisation