© 2010, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.
℗ 2018 Hosanna

Sempaisi Ne Kaiwo Mirarebanai

<div class="version vid1176 iso6393amk" data-vid="1176" data-iso6393="amk">
 <div class="book bkLUK">
 <div class="chapter ch20" data-usfm="LUK.20">
 <div class="label">20</div><div class="s">Mano ewefoniai we Yahudifosa etutang bera Yesusi kariri ne mambiriu we niarifi fo</div><div class="r">(Matiusi 21:23-27; Markusi 11:27-33)</div><div class="p"> 1Na rahida bei Yesusi deunau tutu deiriri Kaiwo Mahikai na Allai fo, we kaiwasafosa na Allai ne Munufoi refongfo. Imami baba fosa, mantaunau Kaiwo Musai soi fosa, tutu mano ewefoniai we Yahudi fosa, era ma emadu we Yesusi eteyo, 2&#8220;Boi kaririai we amea, na mandoni wonongne tuti ne mambiriune nari fi bitoya tonina fenina? Tuti mandoni dino yuai wau we nari fininaifa ne?&#8221;</div><div class="p"> 3Yesusi yoa deyo, &#8220;Yau kontai yutang bera mea we fieai. Meteisaharai we yau, 4weo Yohanesi mano webaptisi kaiwasa foi mani, mandoni dino yuaisi we webaptisi kaiwasa tonana ne? Allai ete inontarai nunei manei e?&#8221;</div><div class="p"> 5Mano ewenunggamiai we imami fosa tuti mano ewefoniai we Yahudi fosa emadu kaririai wawerasa eteyo, &#8220;Masino tateyo, &#8216;Allai dino yuaisi we niari finana ne,&#8217; nana mani ambori dei we tata aha ma deyo, &#8216;Tonana mani, we fianie wiro meroaso Yohanesi kahai nina?&#8217; 6Wape tateyo, &#8216;Inontarai batang manei andino yuaisi ne,&#8217; nana mani ambori kaiwasa fuba eroaso kaiwo medura fo tutu etohong kariria fosa, eru kamieio tata ki. Weo ea eroasoaifa weo Yohanesi mani nabi manei dine.&#8221; 7Ampafe eroa we Yesusi eteyo eserawawerahai, mantei dino yuaisi fo.</div><div class="p"> 8Ainanaya Yesusi medu wesa deyo, &#8220;Tonana mani yau kontai wiro yeikaririai we mea kaha weo mantei dino yuai yau we inari fi bitoya nini faini.&#8221;</div><div class="s">Yesusi medu fiyiwansoai kariri weenari romi angguri</div><div class="r">(Matiusi 21:33-46, 22:15-22; Markusi 12:1-17)</div><div class="p"> 9Yesusi deiririai we kaiwasa fuba fianduhi nana foi fiyiwansoai nini, deyo, &#8220;Inontarai manei sanang ne romi angguri bei, sanamia kiaia, dohoni inontarai manea ewaitawani, ambori romifoi wetarai mani, taraifoi etatori mai sa ki. Ainanaya mano ne romi foi dontai to nu siai, tutu awa niai waroi na wanai.</div><div class="p"> 10Tete rabuang bo romifoi wetarai fo, mano ne romifoi demi ne mangfata manei dontaia weo kia ne atorafo ria mano ewaitawang ne romifoi fosa. Manamo mano eru romifoi sa etafu mangfatafoi, eboia denteng kaha tuti etatari daraberahi na warang arora aha. 11Ainanaya mano ne romi foi demi nari ne mangfata manei siai nariai aha, manamo mangfata nani kontaio eboia tafai kiari, eteikanggani ne woria denteng kahaia, mayeai etemi daraberahi warang arora nariai aha. 12Mayeai mano ne romi foi demi nari mangfata mano mantoru foi aha. Manamo mangfatafoi da wa, eboi, toyari ne ahao tafai kiari, eruti esoi to fino romi dereung boriei fo ariei wia nayai. 13Ainanaya mano ne romi foi deyo, &#8216;Fianai aino inari aha ne? O! Tonana mani yemi nehu kaisung teraio enehuwawuti neia. Weo i da wa mani, tarahai esomi wei rai.&#8217; 14Manamo we eru romifoi sa ewati ne kaisungfoi we da ma fo nanai, emadu wawerasa eteyo, &#8216;Ne kaisung ambori sobu tamang fi minohi tutira fe andinini, ampafe tamunia mireha weruaia, ambori fianai aino tamang minohi tutira fo taha we tata.&#8217; 15Etafuria tuti efafari to boriai weru romifoi awariai emuni nayai.&#8221;</div><div class="p">Ainanaya Yesusi bera kaiwasafoi aha deyo, &#8220;Tofino mano ne romi foi, fifiani aino ambori dohonai we mano eru romifoi sa fo? 16Todoni kontaio ambori daraberahi ma tuti miung mano yoasosa we eru ne romifoi sa ki, tuti dohong romifoi we inontarai siai manea aha we ewaitawani ki.&#8221;</div><div class="p">Kaiwasafosa etarami kaiwo Yesusi medura fo nanai, emadu wei aha eteyo, &#8220;Todoni kontaio nana fanai!&#8221; weo ewaitawanai weo Yesusi deinawiai we ene tarai kariri inontarai ewaitawang romi angguri fosa.</div><div class="p"> 17Yesusi seitesa akawuru wo medu wesa deyo, &#8220;Tonana mani Sengnei Ne Kaiwo arawang bonini mani weneung todoni? Amani:</div><div class="q1">&#8216;Kamieio mano enari munu nesa ehabioi fi,</div><div class="q2">andi wekamiei reantenang we etang kamieifoi doa sauwi ampa.&#8217;#Masmuri 118:22-23</div><div class="m"> 18Inontarai etawai na kamiei nani mani, eworu ki, tuti mantei dino kamiei nani sau kangguni mani ambori yoyaria wenukahai ki.&#8221;#20:18 Kamieifoi mani yiwanso Yesusi tuti mano esobu karira na kamieifoi mani yiwanso mano eteiaya Yesusi we Mananu Mampariri Allai demi ma foi, toyari inontarai Yahudi fosa.</div><div class="p"> 19Mantaunau Kaiwo Musai soi fo tutu imami baba fosa, ewaitawanai we Yesusi ne fiyiwansoai medura fo reng wesa kariri todoni eteiayari we Mananu Mampariri foi fo. Ampafe etohong we etafuri na kutu nanai kontai, manamo ematai kaiwasa bitoya foi weo kaiwasafoi eparaise na fi Yesusi meduraia fo. 20Ampafe esera we rahida mai we etafuri. Ebaio inontarai manea, ambori enari parari weinontaraio etohong kariri Sengnei ne Kaiwofo, kontaio etemi inontarai nanisa eweanggari Yesusi na fi etutang wea fo. Ambori Yesusi yoa medu fi sara kaiwoariri na parenta Roma foi mani, etafuri na ne kaiwo nanai, tutu ehari to inontarai mano wegubernuri, na parenta Roma foi na katai nani, we i mani wemambiriu weo kiutu aiboi. 21Ampafe inontaraio esobu fiembaitafo emadu we Yesusi eteyo, &#8220;Dai Mantaunaune waune, amewaitawanai weo kaiwoariri fuba modurai tutu bounau wai nanai wetarai. Amewaitawanai kontai we bounau na mai kariri fianai aino Seng Allai medurai we inontarainesa fo tuti wiro womi we mano ewewonomi fosa kaha fefe. 22Ampafe kariri tane hukumifoi, mesi we tabai pajaki weo Mananu Kaisari ete bireri e?&#8221;</div><div class="p"> 23Manamo Yesusi deitawang ene anggarifoi, ampafe medu deyo, 24&#8220;Meteinawiai we yau doi mebai pajaki nai wai. Mandoni dino yabani na doi finina, tuti mandoni dino wonongfe watai nai ne?&#8221; Eroa wei eteyo, &#8220;Mananu Kaisari.&#8221; 25Yesusi medu wesa aha deyo, &#8220;Tonana mani metohonai we Mananu Kaisari fifiani aino Kaisari neng fo, tuti we Allai fifiani aino Allai neng fo.&#8221;</div><div class="p"> 26Tuti na inontarai bitoya euremireafo, esobu obu fi sarawai kuteai ria Yesusi kaha. Ampafe enemboru terai mae epapuhung paria we ne kaiwofo.</div><div class="s">Yesusi deunau kariri inontarai esuwi na marareha rorong fo</div><div class="r">(Matiusi 22:23-33; Markusi 12:18-27)</div><div class="p"> 27Inontarai maneiru tea na inontarai eweSaduki fosa era we Yesusi ma. Ea mani inontarai Yahudi saine, wape eroasoai we inontarai emarareha nesa wiro esuwi ahang kaha. 28Era wa weo etutang berahi eteyo, &#8220;Dai Mantaunaune waune, nabi Musai soi kaiwo ninai we tata, soi deyo, &#8216;Mang manei rirau wape sobu arikang kaharai mae mireha, nana mani ne tahatuifoi dau ne wiwingfoi aha, ambori dohong arikang we mano mireha nani ne ririafoi aha.&#8217;#Ulangan 25:5-6 29Ametaterai weo mambetahatui eweitu, mano fuba foi riraua, wape wiro une arikang kaharai mae mangfoi mireha weru wiwingfoia. 30Mayeai mano suari foi dau ne wiwingfoi aha, manamo wiro une arikang kaharai mae mangfoi mireha kontai. 31Ne tonanane, we ne tahatui mano sua foi, paria sobu mano fui pari foi kontai. Ea kiai erau wiwingfoi wape ene arikang kaharai mae emararehara. 32Ne fuiai pari fo wiwingfoi kontai mirehara. 33Ampefe na rahida mansuwi-suwi foi mani, na mambetahatui eweitu nanisa, mantei dino ne wiwingfoi ne? Weo mambetahatui eweitu fosa erau ruhi wiwingfoi fefe.&#8221;</div><div class="p"> 34Yesusi yoa wesa deyo, &#8220;Inontarai na nunei ninisa erirau, 35wape inontarai eroasoai donio emasi na Allai arongreafo fosa esuwi na marareha rorong foi tutu eminohi na rabuang bo da aha ma wani faini mani, wiro erirau ahang kaha. 36Ene tarai toyario wewai, tutu wiro emarareha ahang kaha. Ea mani Seng Allai ne arikang disa, weo Allai duwisa na marareha rorong foi fefe. 37Musai mantauni medurai tatarami paraifa weo inontarai emarareha nesa ambori esuwi aha ki. Na kaiwo soi karirio ai yafui denggararu foi fo, i sahu Sengnei we Allai Abrahami, Allai Isaki, tutu Allai Yakupi. 38Tonana mani, Seng Allai nani mani wiro Seng we inontarai emarareha kaha, mae i mani Seng we inontarai etarang, tuti wiro inontarai emarareha fo saino esomi wei fo kaha, mae mano etarang fosa, ansaino esomi wei ne. Nanai deinawiai we Abrahami sitoru etarang aha na Waidani ampa. Weo we Allai, inontarainei kiai etarang, na nunei kontai na rorafaisi.&#8221;</div><div class="p"> 39Mantaunau Kaiwo Musai soi fo maneiru teai eteyo, &#8220;Daie, nemu kaiwo modura wa mahikai paria!&#8221; 40Ampafe wiro ewemang we etutang bera Yesusi we fieai ahang kaha.</div><div class="s">Kaiwo kariri Yesusi, Mananu Mampariri dine fo</div><div class="r">(Matiusi 22:41-46; Markusi 12:35-37)</div><div class="p"> 41Yesusi dutang berahai wesa deyo, &#8220;Todoni e, inontarai eteyoai we Mananu Mampariri nei mani Dauti ne Kaisung dine? 42Weo Dauti mantauni soi na bukuo Masmuri deyo,</div><div class="q1">&#8216;Seng Allai medu weo nehu Sengnei deyo,</div><div class="q2">&#8220;Munohi na warahu domoya nei,</div><div class="q2"> 43pariao iwedaya nemu aitetanesa taha tawansa kiai na awemuwai.&#8221; &#8217;#Masmuri 110:1</div><div class="m"> 44Ampafe Dauti mantauni sahu Mananu Mampariri foi we ne Sengfoi tonana mani, todonie i mani weriria terai na Dauti ma nina? Mae nanai deinawiai we Sengno Mampariri foi dedai sewa Mananu Dauti tuti ne riria tera fo ne.&#8221;</div><div class="s">Anansiau we mantaunau Kaiwo Musai soi fosa</div><div class="r">(Matiusi 23:5-7; Markusi 12:38-40)</div><div class="p"> 45Kaiwasafoi etaramio Yesusi medufo tonanai mae, i medu we ne inontarai erariati fosa aha deyo, 46&#8220;Metanansiau we mantaunauo Kaiwo Musai soi fosa. Ea mani emirising we esansung ansung dewariroi, era tuturai na kaiwasa bitoya foi euremireafo, toyari na kondirora, ambori kaiwasa bitoya nanai esomi wesa. Emirising we etoa na katai mahikai na munu agama Yahudi fo rorong tutu na muniara bei mani, emirising we etiri katai mahikai na fong fo we eminohi nayai. 47Ea epampamu wiwinafosa weo eha fi eminohi tutura fo, tuti ewenadi mani ene nadifoi dewariroi, ambori kaiwasa bitoya fosa etatosa we inontarai ebeng disa. Inontarai nanisa aiboi esobuai na Sempaisi fo mani maraba pari sewa rai.&#8221;</div>
 </div>
 </div>
</div>

Na rahida bei Yesusi deunau tutu deiriri Kaiwo Mahikai na Allai fo, we kaiwasafosa na Allai ne Munufoi refongfo. Imami baba fosa, mantaunau Kaiwo Musai soi fosa, tutu mano ewefoniai we Yahudi fosa, era ma emadu we Yesusi eteyo, “Boi kaririai we amea, na mandoni wonongne tuti ne mambiriune nari fi bitoya tonina fenina? Tuti mandoni dino yuai wau we nari fininaifa ne?”
Yesusi yoa deyo, “Yau kontai yutang bera mea we fieai. Meteisaharai we yau, weo Yohanesi mano webaptisi kaiwasa foi mani, mandoni dino yuaisi we webaptisi kaiwasa tonana ne? Allai ete inontarai nunei manei e?”
Mano ewenunggamiai we imami fosa tuti mano ewefoniai we Yahudi fosa emadu kaririai wawerasa eteyo, “Masino tateyo, ‘Allai dino yuaisi we niari finana ne,’ nana mani ambori dei we tata aha ma deyo, ‘Tonana mani, we fianie wiro meroaso Yohanesi kahai nina?’ Wape tateyo, ‘Inontarai batang manei andino yuaisi ne,’ nana mani ambori kaiwasa fuba eroaso kaiwo medura fo tutu etohong kariria fosa, eru kamieio tata ki. Weo ea eroasoaifa weo Yohanesi mani nabi manei dine.” Ampafe eroa we Yesusi eteyo eserawawerahai, mantei dino yuaisi fo.
Ainanaya Yesusi medu wesa deyo, “Tonana mani yau kontai wiro yeikaririai we mea kaha weo mantei dino yuai yau we inari fi bitoya nini faini.”


Yesusi deiririai we kaiwasa fuba fianduhi nana foi fiyiwansoai nini, deyo, “Inontarai manei sanang ne romi angguri bei, sanamia kiaia, dohoni inontarai manea ewaitawani, ambori romifoi wetarai mani, taraifoi etatori mai sa ki. Ainanaya mano ne romi foi dontai to nu siai, tutu awa niai waroi na wanai.
Tete rabuang bo romifoi wetarai fo, mano ne romifoi demi ne mangfata manei dontaia weo kia ne atorafo ria mano ewaitawang ne romifoi fosa. Manamo mano eru romifoi sa etafu mangfatafoi, eboia denteng kaha tuti etatari daraberahi na warang arora aha. Ainanaya mano ne romi foi demi nari ne mangfata manei siai nariai aha, manamo mangfata nani kontaio eboia tafai kiari, eteikanggani ne woria denteng kahaia, mayeai etemi daraberahi warang arora nariai aha. Mayeai mano ne romi foi demi nari mangfata mano mantoru foi aha. Manamo mangfatafoi da wa, eboi, toyari ne ahao tafai kiari, eruti esoi to fino romi dereung boriei fo ariei wia nayai. Ainanaya mano ne romi foi deyo, ‘Fianai aino inari aha ne? O! Tonana mani yemi nehu kaisung teraio enehuwawuti neia. Weo i da wa mani, tarahai esomi wei rai.’ Manamo we eru romifoi sa ewati ne kaisungfoi we da ma fo nanai, emadu wawerasa eteyo, ‘Ne kaisung ambori sobu tamang fi minohi tutira fe andinini, ampafe tamunia mireha weruaia, ambori fianai aino tamang minohi tutira fo taha we tata.’ Etafuria tuti efafari to boriai weru romifoi awariai emuni nayai.”
Ainanaya Yesusi bera kaiwasafoi aha deyo, “Tofino mano ne romi foi, fifiani aino ambori dohonai we mano eru romifoi sa fo? Todoni kontaio ambori daraberahi ma tuti miung mano yoasosa we eru ne romifoi sa ki, tuti dohong romifoi we inontarai siai manea aha we ewaitawani ki.”
Kaiwasafosa etarami kaiwo Yesusi medura fo nanai, emadu wei aha eteyo, “Todoni kontaio nana fanai!” weo ewaitawanai weo Yesusi deinawiai we ene tarai kariri inontarai ewaitawang romi angguri fosa.
Yesusi seitesa akawuru wo medu wesa deyo, “Tonana mani Sengnei Ne Kaiwo arawang bonini mani weneung todoni? Amani:
‘Kamieio mano enari munu nesa ehabioi fi,
andi wekamiei reantenang we etang kamieifoi doa sauwi ampa.’
Inontarai etawai na kamiei nani mani, eworu ki, tuti mantei dino kamiei nani sau kangguni mani ambori yoyaria wenukahai ki.”
Mantaunau Kaiwo Musai soi fo tutu imami baba fosa, ewaitawanai we Yesusi ne fiyiwansoai medura fo reng wesa kariri todoni eteiayari we Mananu Mampariri foi fo. Ampafe etohong we etafuri na kutu nanai kontai, manamo ematai kaiwasa bitoya foi weo kaiwasafoi eparaise na fi Yesusi meduraia fo. Ampafe esera we rahida mai we etafuri. Ebaio inontarai manea, ambori enari parari weinontaraio etohong kariri Sengnei ne Kaiwofo, kontaio etemi inontarai nanisa eweanggari Yesusi na fi etutang wea fo. Ambori Yesusi yoa medu fi sara kaiwoariri na parenta Roma foi mani, etafuri na ne kaiwo nanai, tutu ehari to inontarai mano wegubernuri, na parenta Roma foi na katai nani, we i mani wemambiriu weo kiutu aiboi. Ampafe inontaraio esobu fiembaitafo emadu we Yesusi eteyo, “Dai Mantaunaune waune, amewaitawanai weo kaiwoariri fuba modurai tutu bounau wai nanai wetarai. Amewaitawanai kontai we bounau na mai kariri fianai aino Seng Allai medurai we inontarainesa fo tuti wiro womi we mano ewewonomi fosa kaha fefe. Ampafe kariri tane hukumifoi, mesi we tabai pajaki weo Mananu Kaisari ete bireri e?”
Manamo Yesusi deitawang ene anggarifoi, ampafe medu deyo, “Meteinawiai we yau doi mebai pajaki nai wai. Mandoni dino yabani na doi finina, tuti mandoni dino wonongfe watai nai ne?” Eroa wei eteyo, “Mananu Kaisari.” Yesusi medu wesa aha deyo, “Tonana mani metohonai we Mananu Kaisari fifiani aino Kaisari neng fo, tuti we Allai fifiani aino Allai neng fo.”
Tuti na inontarai bitoya euremireafo, esobu obu fi sarawai kuteai ria Yesusi kaha. Ampafe enemboru terai mae epapuhung paria we ne kaiwofo.


Inontarai maneiru tea na inontarai eweSaduki fosa era we Yesusi ma. Ea mani inontarai Yahudi saine, wape eroasoai we inontarai emarareha nesa wiro esuwi ahang kaha. Era wa weo etutang berahi eteyo, “Dai Mantaunaune waune, nabi Musai soi kaiwo ninai we tata, soi deyo, ‘Mang manei rirau wape sobu arikang kaharai mae mireha, nana mani ne tahatuifoi dau ne wiwingfoi aha, ambori dohong arikang we mano mireha nani ne ririafoi aha.’ Ametaterai weo mambetahatui eweitu, mano fuba foi riraua, wape wiro une arikang kaharai mae mangfoi mireha weru wiwingfoia. Mayeai mano suari foi dau ne wiwingfoi aha, manamo wiro une arikang kaharai mae mangfoi mireha kontai. Ne tonanane, we ne tahatui mano sua foi, paria sobu mano fui pari foi kontai. Ea kiai erau wiwingfoi wape ene arikang kaharai mae emararehara. Ne fuiai pari fo wiwingfoi kontai mirehara. Ampefe na rahida mansuwi-suwi foi mani, na mambetahatui eweitu nanisa, mantei dino ne wiwingfoi ne? Weo mambetahatui eweitu fosa erau ruhi wiwingfoi fefe.”
Yesusi yoa wesa deyo, “Inontarai na nunei ninisa erirau, wape inontarai eroasoai donio emasi na Allai arongreafo fosa esuwi na marareha rorong foi tutu eminohi na rabuang bo da aha ma wani faini mani, wiro erirau ahang kaha. Ene tarai toyario wewai, tutu wiro emarareha ahang kaha. Ea mani Seng Allai ne arikang disa, weo Allai duwisa na marareha rorong foi fefe. Musai mantauni medurai tatarami paraifa weo inontarai emarareha nesa ambori esuwi aha ki. Na kaiwo soi karirio ai yafui denggararu foi fo, i sahu Sengnei we Allai Abrahami, Allai Isaki, tutu Allai Yakupi. Tonana mani, Seng Allai nani mani wiro Seng we inontarai emarareha kaha, mae i mani Seng we inontarai etarang, tuti wiro inontarai emarareha fo saino esomi wei fo kaha, mae mano etarang fosa, ansaino esomi wei ne. Nanai deinawiai we Abrahami sitoru etarang aha na Waidani ampa. Weo we Allai, inontarainei kiai etarang, na nunei kontai na rorafaisi.”
Mantaunau Kaiwo Musai soi fo maneiru teai eteyo, “Daie, nemu kaiwo modura wa mahikai paria!” Ampafe wiro ewemang we etutang bera Yesusi we fieai ahang kaha.


Yesusi dutang berahai wesa deyo, “Todoni e, inontarai eteyoai we Mananu Mampariri nei mani Dauti ne Kaisung dine? Weo Dauti mantauni soi na bukuo Masmuri deyo,
‘Seng Allai medu weo nehu Sengnei deyo,
“Munohi na warahu domoya nei,
pariao iwedaya nemu aitetanesa taha tawansa kiai na awemuwai.” ’
Ampafe Dauti mantauni sahu Mananu Mampariri foi we ne Sengfoi tonana mani, todonie i mani weriria terai na Dauti ma nina? Mae nanai deinawiai we Sengno Mampariri foi dedai sewa Mananu Dauti tuti ne riria tera fo ne.”


Kaiwasafoi etaramio Yesusi medufo tonanai mae, i medu we ne inontarai erariati fosa aha deyo, “Metanansiau we mantaunauo Kaiwo Musai soi fosa. Ea mani emirising we esansung ansung dewariroi, era tuturai na kaiwasa bitoya foi euremireafo, toyari na kondirora, ambori kaiwasa bitoya nanai esomi wesa. Emirising we etoa na katai mahikai na munu agama Yahudi fo rorong tutu na muniara bei mani, emirising we etiri katai mahikai na fong fo we eminohi nayai. Ea epampamu wiwinafosa weo eha fi eminohi tutura fo, tuti ewenadi mani ene nadifoi dewariroi, ambori kaiwasa bitoya fosa etatosa we inontarai ebeng disa. Inontarai nanisa aiboi esobuai na Sempaisi fo mani maraba pari sewa rai.”

Terera ku Lukasi 20