<div class="version vid4372 iso6393bou" data-vid="4372" data-iso6393="bou">
   <div class="book bkMAT">
      <div class="chapter chINTRO1" data-usfm="MAT.INTRO1">
         <div class="imt1"><span class="content">Uwoongoezi</span></div><div class="ip"><span class="content">Mbui yedi ekuandikayo Matayo ni mwenga aho ya vitabu vine mwe Diagane Dihya. Vigombekavyo ugima wa Yesu Klistu, kia kimwe cha kitabu icho chetangwa, &#8220;Mbui Yedi.&#8221; Ziandikwa bada ya ufe wa Yesu, na Matayo na Maliko na Luka na Yohana. Wamanyisi khawamanya Talehe kuwa ni ini Matayo nee kaandika Mbui Yedi inu, Iya yadahika iyandikwa mwe myaka makumi mtandatu bada ya kuvyaigwa Yesu Klistu. Naho hantu ambaho iyandikwa khahamanyika iya wantu wangi wamamaakhanya kuwa iyandikwa uko Palesitina, yadahika ni kwe mzi wa Yelusalemu.</span></div><div class="ip"><span class="content">Muandikaji wa kitabu iki ni Matayo ambae nee kawa mtoza ushuu, kabla Yesu khazati kumwetanga awe mhina wakwe. Viyaviya nee akamanyika kwa zina da Lawi. Matayo nekawa wamwe na wamwe wa wagiiwa Yesu kumi dimwe na mbii na nee kawaandikia wasomaji wa Kiyahudi. Inu yaoneka pwii inga ekuuwiiavyo mbui zaidi makumi mtandatu kulawa mwe Diagane da kae. Kakunda koonyesha kuwa Yesu nee Klistu, mwohozi ekusagulwaye ni Muungu ambae waoni wamtamwiizia mbui zakwe. Matayo kaandika mangi yahusuyo Useuta wa Muungu, Wayahudi nee wakamkauwiya Klistu ambae endaawe Seuta wa kisiasa. Matayo ahigana mbui iyo vitana kwa kugombeka mbui za Useuta wa Muungu.</span></div><div class="ip"><span class="content">Mbui Yedi ya Matayo ni kitabu kitana cha kuvokea kusoma mwe Diagane Dihya, kwaajii vitumia vifungu kulawa mwe Diagane da kae, kitabu iki chatoza maagane maidi. Matayo kageeza kutongea msimo wa vitabu vya Musa, ambavyo ni vitabu vishano vya bosi vya Diagane dakae. Mabiikizi ya Yesu kwe muima, ambayo yapatikana mwe kitabu cha Matayo 5-7 yadaha kuiganizwa na hada ambaho Muungu ekuwaho amwekha Musa miko, kumbukizi da miko 19:3; 23:33.</span></div><div class="iot"><span class="content">Yeumondani</span></div><div class="io"><span class="content">1 Matayo aivoka Mbui Yedi kwa kugombeka kuusu kuvyaigwa kwa Yesu Klistu na Yesu ekuvoka ndima yakwe mwe chando cha 1-4.</span></div><div class="io"><span class="content">Uyu Matayo agombeka ndima ya Yesu na mahinyo mangi ekuhinyayo mwe chando cha 5-25.</span></div><div class="io"><span class="content">Hantu ha kisikiizi ha kitabu cha Matayo yagombeka mbui khuu muno ya ndima ya Yesu mwe ufe wakwe na kuyuyuka kwakwe mwe chando cha 26-28.</span></div>
      </div>
   </div>
</div>

Uwoongoezi
Mbui yedi ekuandikayo Matayo ni mwenga aho ya vitabu vine mwe Diagane Dihya. Vigombekavyo ugima wa Yesu Klistu, kia kimwe cha kitabu icho chetangwa, “Mbui Yedi.” Ziandikwa bada ya ufe wa Yesu, na Matayo na Maliko na Luka na Yohana. Wamanyisi khawamanya Talehe kuwa ni ini Matayo nee kaandika Mbui Yedi inu, Iya yadahika iyandikwa mwe myaka makumi mtandatu bada ya kuvyaigwa Yesu Klistu. Naho hantu ambaho iyandikwa khahamanyika iya wantu wangi wamamaakhanya kuwa iyandikwa uko Palesitina, yadahika ni kwe mzi wa Yelusalemu.
Muandikaji wa kitabu iki ni Matayo ambae nee kawa mtoza ushuu, kabla Yesu khazati kumwetanga awe mhina wakwe. Viyaviya nee akamanyika kwa zina da Lawi. Matayo nekawa wamwe na wamwe wa wagiiwa Yesu kumi dimwe na mbii na nee kawaandikia wasomaji wa Kiyahudi. Inu yaoneka pwii inga ekuuwiiavyo mbui zaidi makumi mtandatu kulawa mwe Diagane da kae. Kakunda koonyesha kuwa Yesu nee Klistu, mwohozi ekusagulwaye ni Muungu ambae waoni wamtamwiizia mbui zakwe. Matayo kaandika mangi yahusuyo Useuta wa Muungu, Wayahudi nee wakamkauwiya Klistu ambae endaawe Seuta wa kisiasa. Matayo ahigana mbui iyo vitana kwa kugombeka mbui za Useuta wa Muungu.
Mbui Yedi ya Matayo ni kitabu kitana cha kuvokea kusoma mwe Diagane Dihya, kwaajii vitumia vifungu kulawa mwe Diagane da kae, kitabu iki chatoza maagane maidi. Matayo kageeza kutongea msimo wa vitabu vya Musa, ambavyo ni vitabu vishano vya bosi vya Diagane dakae. Mabiikizi ya Yesu kwe muima, ambayo yapatikana mwe kitabu cha Matayo 5-7 yadaha kuiganizwa na hada ambaho Muungu ekuwaho amwekha Musa miko, kumbukizi da miko 19:3; 23:33.
Yeumondani
1 Matayo aivoka Mbui Yedi kwa kugombeka kuusu kuvyaigwa kwa Yesu Klistu na Yesu ekuvoka ndima yakwe mwe chando cha 1-4.
Uyu Matayo agombeka ndima ya Yesu na mahinyo mangi ekuhinyayo mwe chando cha 5-25.
Hantu ha kisikiizi ha kitabu cha Matayo yagombeka mbui khuu muno ya ndima ya Yesu mwe ufe wakwe na kuyuyuka kwakwe mwe chando cha 26-28.

සවන් දෙන්න Matayo Uwoongoezi