ЦеберагӀи
Тавраталъул гьаб кӀиабилеб тӀехьалда бицунеб буго гӀизраилазул тарихалда жаниб кутакалда кӀвар цӀикӀкӀараб лъугьа-бахъиналъул – доб заманалда жиб къуватаб пачалихълъун букӀараб Мисриялъул лагълъиялдаса Якъубил наслаби тархъан гьариялъул ва гьезие Аллагьас Къанун кьеялъул хӀакъалъулъ. Гьеб ккана гӀага-шагарго цебесеб эраялъул 15-леб гӀасруялда.
ТӀехьалъул тӀоцебесеб бутӀаялда бицунеб буго Муса аварагасул хӀакъалъулъ (1–19 бутӀрул). БетӀергьанас тӀаса вищана Муса авараг Жиндирго жугьутӀ халкъ Мисриялдаса къватӀибе бачинелъун.
КӀиабилеб бутӀаялда бицунеб буго БетӀергьанасдаги Гьесул жугьутӀ халкъалдаги гьоркьоб КъотӀи гьабиялъул ва халкъалъе Аллагьасул Къанун кьеялъул хӀакъалъулъ (20–40 бутӀрул). Къануналъул аслияб бутӀалъун ккола Аллагьасул АнцӀго амру (20:2-17). НекӀо заманалдаса бахъараб жакъа къоялде щвезегӀанги гьеб АнцӀго амру лъугьана гӀемерисел халкъазул диниял, рухӀиял, адабиял ва маданиял къануназул кьучӀлъун.
Аллагьас дагь-дагьккун Мусае ва гӀизраилазул халкъалъе загьир гьарула Жиндирго Къанунги, хӀукмабиги, Жиндирго хӀакъикъияб цӀарги ва унго-унголъун инсанасдаса тӀалаб гьабулебабги. Салул авлахъалда сапаралда гьел ругеб мехалъго, къурбан-бакӀги Мукъадасаб Чадирги (ДандчӀваялъул Чадир) байилан амру гьабула Аллагьас халкъалъе, Живго гӀизраилазда гьоркьов загьирлъизе мурадалда, ва гьелда хурхун Мусае якъинал малъа-хъваял кьола (25–30 бутӀрул). Аллагьас гӀизраилазул тарихалда жаниб хӀикматаб гӀахьаллъи гьабула, Мисриялъул лагълъиялдаса Ибрагьимил, ИсхӀакъил ва Якъубил наслаби тархъан гьаризе гӀоло. Ва гьедин гьабилин абун Ибрагьим аварагасе Жинцаго кьураб рагӀиги тӀубазабула.
Гьединго гьаб тӀехьалда бицунеб буго гӀизраилаз КъотӀи хвезабиялъул ва гьез Мусада данде питна гьабиялъул: гьезда ккола ругьунаб лагълъиго лъикӀаб букӀанин, жидеда жеги бичӀчӀулареб ва щибали лъалареб эркенлъиялдаса. «Байбихьи» абураб тӀоцебесеб тӀехьалдаго гӀадин, гьаб тӀехьалдаги гӀадамал рихьизарулел руго батӀи-батӀияб рахъалдасан – Аллагьасул Калимаялда гьезул гъалатӀалги гӀунгутӀабиги рахчулел гьечӀо. Гьелъул гӀаксалда, гӀадамал гӀемер мекъи кколеллъи бихьизабулеб буго.
ЦохӀо Аллагь вуго витӀаравги вацӀцӀадавги, гьединлъидал Гьесие мукӀурлъизе ахӀулел руго киналго гӀадамал. Инсан мунагьалъукье ккарав вугелъул, Аллагьасулгун гьоркьоблъи гьабизе гьесие рес буго гӀицӀго БетӀергьанасе бокьарабги рекӀелъе босун, Гьесул амрабазда рекъараб гӀумру гьабиялдалъун. Гьаб тӀехьалда бихьизабулеб буго, гьел амрабазул аслияб магӀна букӀин, ракӀ-ракӀалъ Аллагьги вокьун, разиго Гьесие гӀибадат гьаби ва цоцада гьоркьор лъикӀ рукӀин.
ТӀехьалда буго
ГӀизраилалъул халкъ Мисриялъул лагълъиялдаса тархъанлъи ( 1:1–15:21 )
Салул авлахъалда халкъалъул хӀалбихьи; Аллагьас халкъалъе кваназе маннаги гьекъезе лъимги кьей; Итрол гӀакълу ( 15:22–18:27 )
Синай магӀарда КъотӀи гьаби; АнцӀго амру; Мусаги гьоркьов ккун кьураб БетӀергьанасул Къанун ( 19:1–24:11 )
Мукъадасаб Чадир баялъул къанун ( 25:1–31:18 )
Меседил баси; халкъалда Аллагьасул ццин бахъи ва Гьев халкъалда тӀасалъугьи ( 32:1–34:35 )
Чадиралъе хӀажатабщинаб къайи-цӀа гьаби ва Чадир бакӀари; БетӀергьанасул къудрат халкъалъе загьирлъи ( 35:1–40:38 )

සවන් දෙන්න Тархъанлъи ЦеберагӀи