Please contact Bible Society of the South Pacific

Hano New Testament

<div class="version vid2634 iso6393lml" data-vid="2634" data-iso6393="lml">
 <div class="book bkMRK">
 <div class="chapter ch1" data-usfm="MRK.1">
 <div class="label">1</div><div class="s">Toretore non Jon Garuhisabuga</div><div class="r">(Mat 2.1-12; Luk 3.1-18; Jon 1.19-28)</div><div class="p"> 1Geki Roroi tavuha huri Jisas Kraes, wani vurai gabe Nitun God. 2Nu tau bwatuna kun be atatun vevsera Aesaia nu ravae huba be:</div><div class="q1">&#8220;God mwa bevea be, &#8216;Geki nog&#772;u horata nam horae amua ninigo be</div><div class="q2">men havan&#772; matanhala hurigo.&#8217;</div><div class="q1"> 3Silon atatu vwate mwa ulo la vanua vuroi be,</div><div class="q2">&#8216;Giv lol vatuvwai halan Ratahigi;</div><div class="q2">lol vavtutui hala huria.&#8217; &#8221;</div><div class="p"> 4Jon nu visirai lol vanua vuroi, mwa garuhisabugai sinombu i mwa doretore mwa bevea be, &#8220;Giv binihileahi huri vuromiu, i giv lai garuhisabuga, i God vi tugu kaburai vuromiu.&#8221; 5Sinombu duluai dalis vanua Judia i nin bwatutun vanua Jerusalem ram mai duluai be ramen ron&#772; Jon. Ram seserai vurora i mwa g&#772;aruhisabugainira lol wai Jodan.</div><div class="p"> 6Jon nu saga gaisaga nu loliana nin ilun kamel i nu weswesi vinun buluki i gan ginau nu vora gagalu mai ginau mwa uloinia be hani be sukabak mwa daua. 7Kea mwa bev luae lalai sinombu be, &#8220;Atatu be vi mai ataguku, kea lavoa liuau. Nan hav dadariha tehe be nav siolo ba dugu gaon non sus. 8Inau nam garuhisabugai kimiu gin wai, ta kea vi garahisabugai kimiu gin Vui Sabuga.&#8221;</div><div class="s">Garuhisabuga i Kalkaliana non Jisas</div><div class="r">(Mat 3.13&#8211;4.11; Luk 3.21-22; 4.1-13)</div><div class="p"> 9Ataguna gea Jisas mwa mwalue nin Nasaret lol vanua Kalili i Jon mwa garuhisabugainia lol wai Jodan. 10Jisas mwa mwalue nin wai i darihou n&#772;an mwa g&#772;ita ute atamare mwa mahavan&#772;i i vui mwa hivo aluna kun manbona. 11I silo mwa himai nin ute atamare mwa bevea be, &#8220;Gig&#772;o mwasin nituku, nam samsamwara ginigo.&#8221;</div><div class="p"> 12Hag&#772;e vilehi Vui Sabuga mwa domuai Jisas vai la vanua vuroi, be vui hantai men lol ron&#772;oe, 13mwa dogo aia huri gubwen&#772; n&#772;avul gaivasi i Setan mwa lol ron&#772;oe. Ginau rahu turu ivusi aia mulei, take ira enjel non God ram durae.</div><div class="s">Jisas mwa Uloi Atatun Ravrav Ige Gaivasi</div><div class="r">(Mat 4.12-22; Luk 4.14-15; 5.1-11)</div><div class="p"> 14Ataguna be Jon mwa dogo lol imwa vauvauhi Jisas mwa ban vai Kalili i mwa doretore huri Roroi tavuha nin God. 15Mwa bevea be, &#8220;Mwasin mahavana nu votu huba i Rahuan gara gabe God mwa Ratahigi g&#772;oro non sinombu alolona mwa sosori! Giv van burigai nin vuromiu ba binihimwasigi Roroi Tavuha!&#8221;</div><div class="p"> 16Mahavana be Jisas mwa lago la balsin numbu gaivua Kalili, mwa g&#772;ita atatun ravrav ige gairua, Saimon mai Andru tuana, ramuru lin&#772; nora gabe lol wai. 17Hag&#772;e Jisas mwa bevea lalainira be, &#8220;Giru huriau i nav lol kimiru giru vi rav atatu.&#8221; 18Hag&#772;e vilehi ramuru derai nora gabe ramuru huria. </div><div class="p"> 19Kea mwa la dagara i mwa habwe ira huhu gaituvwa gairua Semes mai Jon gabe ira nitun Sebedi. Ramuru dogo la wag&#772;ara ramuru lol vatuvwai nora gabe. 20Batena be Jisas mwa g&#772;itara mwa uloi darihoinira. Hag&#772;e ramuru derai darihou Tamara Sebedi la wag&#772;a mai nora atatun rovoga i ramuru huri Jisas.</div><div class="s">Atatu mai Vui Hantai</div><div class="r">(Luk 4.31-37)</div><div class="p"> 21Hag&#772;e Jisas mai non roron&#772;tai ram botui bwatutun vanua Kapanium. La gubwen&#772; mambuharai vwate Jisas mwa haroro lol imwa tataro mwa dau bwatuna mwa bagahi. 22Kera duluai ram dan&#772;an&#772;a gin non silo vagahi. Bwatuna mwa avo gin roron&#772;o, mwa hav vora te kun ira vagahin Silo.</div><div class="p"> 23Mahavan gea atatu vwate vui hantai alolona mwa dalin&#772;oro lol imwa tataro mwa haharigi mwa bevea be, 24&#8220;Gom doron havanau nin kamai, Jisas ata Nasaret? Matu gom mai teti be gomen lol kaburai kamai, nam ilogo be gig&#772;o ihei, gig&#772;o Horata Sabuga non God.&#8221;</div><div class="p"> 25Hag&#772;e Jisas mwa borotai vui hantai mwa bevea be, &#8220;Buhiga, mwalue dagai nin wani gea!&#8221;</div><div class="p"> 26Hag&#772;e vui hantai mwa rihui wasi wani gea, mwa haharigi gin silo gaivua mwa mwalue ninia. 27Sinombu duluai ram dan&#772;an&#772;a ram bevea mau ginira be, &#8220;Havanau uhu? Silo vagahi gara? Atatu uhu mwa hag&#772;o roron&#772;o be vi avo lalai vui hantai, i ram ron&#772;oe!&#8221;</div><div class="p"> 28Hag&#772;e roroi huri Jisas mwa lon&#772;ahi vilehi vataha vanua dalis Kalili.</div><div class="s">Jisas mwa Barahu Harova Ivusi</div><div class="r">(Mat 8.14-17; Luk 4.38-41)</div><div class="p"> 29Jisas maira non roron&#772;tai, Semes mai Jon bul maira, ram mwalue nin imwa tataro ram ban bavtutui imwan Saimon mai Andru. 30Ratahin tasalan Saimon mwa haro mwa eno gin rurutia, mahavana gabe Jisas mwa botu aia, ram bevea lalainia huria. 31Kea mwa haroro abena mwa hag&#772;o limana mwa rav domareinia i rurutia mwa mosi ninia i mwa lol vatuvwai gara ginau. </div><div class="p"> 32Ute mwa ravrav huba, ataguna be alo mwa roro sinombu ram lai ira harova vai aben Jisas mai irahei gabe vui hantai mwa lolira. 33Sinombu duluai ata lol bwatutun vanua ram g&#772;og&#772;o amatbon&#772;on imwa. 34Hag&#772;e Jisas mwa barahura gabe ram haro gin lalan&#772;an harova, i mwa g&#772;oro lua vui hantai ivusi, mwa hav mahin&#772;ai te ira vui hantai be rav vev te hano, bwatuna ram iloe be kea ihei.</div><div class="s">Jisas mwa Doretore Kalili</div><div class="r">(Luk 4.42-44)</div><div class="p"> 35Jisas mwa mwalue nin imwa mabon&#772; gaituvwa amua mwa siv rang&#772;igita mwa ban dagai nin bwatutun vanua vai lol ute bibieli, aia kea mwa dataro. 36Take Saimon mai ira non buluana ram mai ataguna ram hig&#772;ea, 37batena be ram habwea ram bevea lalainia be, &#8220;Sinombu duluai ram hig&#772;ego.&#8221;</div><div class="p"> 38Take Jisas mwa bwaliura mwa bevea be, &#8220;Mwa du be tai van mulei vai la vanua ririgi dalis ute teti. Nam doron be nav toretore mulei lol vanua keragea. Bwatuna hag&#772;ea nan mai.&#8221;</div><div class="p"> 39I kea mwa ban sivi Kalili duluai, mwa doretore lol imwa tataro i mwa g&#772;oro lua ira vui hantai.</div><div class="s">Jisas mwa Barahu Lepa</div><div class="r">(Mat 8.1-4; Luk 5.12-16)</div><div class="p"> 40Hag&#772;e atatu vwate aia lepa nu dumwia mwa mai, mwa hiv bahudui lol bwalagen Jisas, mwa bevea be, &#8220;Gos doron gos lol melmeloiau.&#8221;</div><div class="p"> 41Jisas mwa g&#772;itae mwa ron&#772; mwahantai ginia, i mwa hagai lua limana mwa sibweria mwa bevea be, &#8220;Nam doron, rebehimwa na melmelo!&#8221; 42Hag&#772;e vilehi lepa mwa nogo ninia i mwa melmelo. 43Jisas mwa avwasi lalainia mwa bevea be, 44&#8220;Roron&#772;tai! Gosav vevuri te lalai hei dolua huri ginau nam lolia lalainigo. Take goi van aben tataroi be vi gitago. I gov vohai nom hogoi kun Moses nu vevea, huri be vi seserainia lalai sinombu be gon melmelo.&#8221;</div><div class="p"> 45Take wani gea mwa ban mwa bat avoana vataha ute duluai, ataguna gea Jisas mwa hav mom lago te dum lol vanua. Kea mwa do dagai lol ute bibieli i sinombu ram mai huria nin vataha ute.</div>
 </div>
 </div>
</div>

Geki Roroi tavuha huri Jisas Kraes, wani vurai gabe Nitun God. Nu tau bwatuna kun be atatun vevsera Aesaia nu ravae huba be:
“God mwa bevea be, ‘Geki noḡu horata nam horae amua ninigo be
men havan̄ matanhala hurigo.’
Silon atatu vwate mwa ulo la vanua vuroi be,
‘Giv lol vatuvwai halan Ratahigi;
lol vavtutui hala huria.’ ”
Jon nu visirai lol vanua vuroi, mwa garuhisabugai sinombu i mwa doretore mwa bevea be, “Giv binihileahi huri vuromiu, i giv lai garuhisabuga, i God vi tugu kaburai vuromiu.” Sinombu duluai dalis vanua Judia i nin bwatutun vanua Jerusalem ram mai duluai be ramen ron̄ Jon. Ram seserai vurora i mwa ḡaruhisabugainira lol wai Jodan.
Jon nu saga gaisaga nu loliana nin ilun kamel i nu weswesi vinun buluki i gan ginau nu vora gagalu mai ginau mwa uloinia be hani be sukabak mwa daua. Kea mwa bev luae lalai sinombu be, “Atatu be vi mai ataguku, kea lavoa liuau. Nan hav dadariha tehe be nav siolo ba dugu gaon non sus. Inau nam garuhisabugai kimiu gin wai, ta kea vi garahisabugai kimiu gin Vui Sabuga.”


Ataguna gea Jisas mwa mwalue nin Nasaret lol vanua Kalili i Jon mwa garuhisabugainia lol wai Jodan. Jisas mwa mwalue nin wai i darihou n̄an mwa ḡita ute atamare mwa mahavan̄i i vui mwa hivo aluna kun manbona. I silo mwa himai nin ute atamare mwa bevea be, “Giḡo mwasin nituku, nam samsamwara ginigo.”
Haḡe vilehi Vui Sabuga mwa domuai Jisas vai la vanua vuroi, be vui hantai men lol ron̄oe, mwa dogo aia huri gubwen̄ n̄avul gaivasi i Setan mwa lol ron̄oe. Ginau rahu turu ivusi aia mulei, take ira enjel non God ram durae.


Ataguna be Jon mwa dogo lol imwa vauvauhi Jisas mwa ban vai Kalili i mwa doretore huri Roroi tavuha nin God. Mwa bevea be, “Mwasin mahavana nu votu huba i Rahuan gara gabe God mwa Ratahigi ḡoro non sinombu alolona mwa sosori! Giv van burigai nin vuromiu ba binihimwasigi Roroi Tavuha!”
Mahavana be Jisas mwa lago la balsin numbu gaivua Kalili, mwa ḡita atatun ravrav ige gairua, Saimon mai Andru tuana, ramuru lin̄ nora gabe lol wai. Haḡe Jisas mwa bevea lalainira be, “Giru huriau i nav lol kimiru giru vi rav atatu.” Haḡe vilehi ramuru derai nora gabe ramuru huria.
Kea mwa la dagara i mwa habwe ira huhu gaituvwa gairua Semes mai Jon gabe ira nitun Sebedi. Ramuru dogo la waḡara ramuru lol vatuvwai nora gabe. Batena be Jisas mwa ḡitara mwa uloi darihoinira. Haḡe ramuru derai darihou Tamara Sebedi la waḡa mai nora atatun rovoga i ramuru huri Jisas.


Haḡe Jisas mai non roron̄tai ram botui bwatutun vanua Kapanium. La gubwen̄ mambuharai vwate Jisas mwa haroro lol imwa tataro mwa dau bwatuna mwa bagahi. Kera duluai ram dan̄an̄a gin non silo vagahi. Bwatuna mwa avo gin roron̄o, mwa hav vora te kun ira vagahin Silo.
Mahavan gea atatu vwate vui hantai alolona mwa dalin̄oro lol imwa tataro mwa haharigi mwa bevea be, “Gom doron havanau nin kamai, Jisas ata Nasaret? Matu gom mai teti be gomen lol kaburai kamai, nam ilogo be giḡo ihei, giḡo Horata Sabuga non God.”
Haḡe Jisas mwa borotai vui hantai mwa bevea be, “Buhiga, mwalue dagai nin wani gea!”
Haḡe vui hantai mwa rihui wasi wani gea, mwa haharigi gin silo gaivua mwa mwalue ninia. Sinombu duluai ram dan̄an̄a ram bevea mau ginira be, “Havanau uhu? Silo vagahi gara? Atatu uhu mwa haḡo roron̄o be vi avo lalai vui hantai, i ram ron̄oe!”
Haḡe roroi huri Jisas mwa lon̄ahi vilehi vataha vanua dalis Kalili.


Jisas maira non roron̄tai, Semes mai Jon bul maira, ram mwalue nin imwa tataro ram ban bavtutui imwan Saimon mai Andru. Ratahin tasalan Saimon mwa haro mwa eno gin rurutia, mahavana gabe Jisas mwa botu aia, ram bevea lalainia huria. Kea mwa haroro abena mwa haḡo limana mwa rav domareinia i rurutia mwa mosi ninia i mwa lol vatuvwai gara ginau.
Ute mwa ravrav huba, ataguna be alo mwa roro sinombu ram lai ira harova vai aben Jisas mai irahei gabe vui hantai mwa lolira. Sinombu duluai ata lol bwatutun vanua ram ḡoḡo amatbon̄on imwa. Haḡe Jisas mwa barahura gabe ram haro gin lalan̄an harova, i mwa ḡoro lua vui hantai ivusi, mwa hav mahin̄ai te ira vui hantai be rav vev te hano, bwatuna ram iloe be kea ihei.


Jisas mwa mwalue nin imwa mabon̄ gaituvwa amua mwa siv ranḡigita mwa ban dagai nin bwatutun vanua vai lol ute bibieli, aia kea mwa dataro. Take Saimon mai ira non buluana ram mai ataguna ram hiḡea, batena be ram habwea ram bevea lalainia be, “Sinombu duluai ram hiḡego.”
Take Jisas mwa bwaliura mwa bevea be, “Mwa du be tai van mulei vai la vanua ririgi dalis ute teti. Nam doron be nav toretore mulei lol vanua keragea. Bwatuna haḡea nan mai.”
I kea mwa ban sivi Kalili duluai, mwa doretore lol imwa tataro i mwa ḡoro lua ira vui hantai.


Haḡe atatu vwate aia lepa nu dumwia mwa mai, mwa hiv bahudui lol bwalagen Jisas, mwa bevea be, “Gos doron gos lol melmeloiau.”
Jisas mwa ḡitae mwa ron̄ mwahantai ginia, i mwa hagai lua limana mwa sibweria mwa bevea be, “Nam doron, rebehimwa na melmelo!” Haḡe vilehi lepa mwa nogo ninia i mwa melmelo. Jisas mwa avwasi lalainia mwa bevea be, “Roron̄tai! Gosav vevuri te lalai hei dolua huri ginau nam lolia lalainigo. Take goi van aben tataroi be vi gitago. I gov vohai nom hogoi kun Moses nu vevea, huri be vi seserainia lalai sinombu be gon melmelo.”
Take wani gea mwa ban mwa bat avoana vataha ute duluai, ataguna gea Jisas mwa hav mom lago te dum lol vanua. Kea mwa do dagai lol ute bibieli i sinombu ram mai huria nin vataha ute.

Listen to Mak 1