Luke 1
1
1Naobanai Theophilus,
Kainaꞌa iriba pidannao, saadainao ipai Jesus shaꞌapatanii kida aimaakan dauꞌu, naꞌiki ipai Jesus shaꞌapata-kao dauꞌan. 2Ĩsaada ipai aimaakan, naꞌapa pakawan waabatan kawan ukowaada-kao utukapikinao diꞌiki, ĩnao tukapainao kidaz ipai aimaakan shaꞌapan usakadin-kizi iki, naꞌiki baꞌorainao diꞌiki, kowaadainao kidaz ipai kaiman kidaꞌo ushaꞌapatanii dauꞌu. 3Ukauꞌan naobanai Theophilus, õdiꞌitapa kaiman-daun aimaakan wuruꞌu shaꞌapata-kariwai kidaz usakadin-kizi iki, naꞌiki õabata kaiman-daun ipai wuru dauꞌanaꞌa aimaakan kida shaꞌapata-kariwaiz. Uruu idi õaipan õsaadan puꞌatizu kaiman-daun ushaꞌapan kawanaꞌati manawun. Ipai usakadin-kizi iki, atii utokon iti. 4Õsaadan puꞌatizu kaimanaiman, ushaꞌapanum kauꞌan õaipan idi puaitapan kaimanaiman, ipai wuru dauꞌanaꞌa puabatanii kidaz aimaakan shaꞌapan.
Angel aidinan Zechariah ati
5Aizii Herod king-tinpan dono naꞌiki ukazowautapan dono, ipai amazada Judea Baara ii aka. Kainaꞌa faadaa naꞌiaꞌo umashaapan, Zechariah kiaꞌo uꞌuu. Aizii Zechariah dokozu-daunnao, naꞌapa kapam faadaa-tinpauzonao paꞌidiwaru. Kainaꞌa faadaa, Abijah kiaꞌo uꞌuu, uruu tumaꞌo Zechariah dokozu-daunnao kaudinauzon kotuaꞌa naa. Aizii Zechariah daiaro Elizabeth, faadaa-tinpauzonao kapam oiribannao. 6Kaiman Zechariah naꞌiki Elizabeth mashaapan Tominkaru awun zaꞌa. Ipai ĩizoꞌatin Tominkaru dyuuza naꞌiki ukakinaori kida. 7Mazan aonaa Elizabeth kaudanin, ushaꞌapanum kauꞌan maudanich oroo. Aizii naꞌapain maskonnaouꞌu naa oroo, naꞌiki uruu tunarunaouꞌu naa kapam.
8Baudaꞌapa kamoo Zechariah naꞌiki umin-kaudinannao, wuruꞌu faadaa-tinpainao kidaz zaamata-kao kaudinaꞌo nii Tominkaru Dapu nazo ii. Ushaꞌapanum kauꞌan Abijah idaꞌatanpuinao paꞌidiwaru faadaanao wuruꞌu kaudinaꞌoraz uruu dono. #1:8 Kainaꞌa iriba faadaanao kaudinauzonao Tominkaru Dapu ii. Ĩkaudinan nii batonapa kida. Naꞌiki ĩkaudinan nii baudaꞌapa sondii. Uruu daunaꞌan baꞌorainaouꞌu niꞌi naa kaudin. Uruu idi Zechariah naꞌiki umin-kaudinannao shaꞌapataꞌo nii ipai aimaakan, wuruꞌu faadaanao shaꞌapatauzonii kidaz Tominkaru ati. 9Aizii faadaanao, kainaꞌa ĩshaꞌapatauzonii aimaakan, patukapa-kinaa nii kanomaꞌo nii aizii kaudin, kawaodaꞌo nii kaduunuꞌo Tominkaru ati. Uruu dono Zechariah zaamata-kao. Uruu idi Zechariah morotan naa Tominkaru Dapu iti ukawaodaꞌanan kaduunuꞌo shanaribai altar paawa iti, Tominkaru ati. 10Aizii kaduunuribai kawaodapa-kao puꞌu, pidannao kasabaꞌukinan paniba itinapu, naꞌiki ĩtoriinpan naa kapam.
11Upuꞌaꞌa naa angel, Tominkaru diꞌikiꞌo kaawaꞌakan Zechariah diꞌii. Angel kadishitan altar wuruꞌu kaduunuꞌo kawaodapa-kizinaoaz diwaꞌora antanapu. 12Tuukii Zechariah tariaꞌakan patukapan idi angel. 13Mazan angel kian uꞌati, “Zechariah, manaꞌa putariaꞌanaꞌa, Tominkaru abata putoriinpan. Kaudaniꞌo nii pudaiaro, okaudanipan dono daonaioraꞌo nii odani nii. Pudakota paꞌi uꞌuu John kii. 14Aizii ushakatan dono tuukiaꞌo nii pukonaukii-kidanuz naꞌiki ipai baꞌorainao pidannao tuukiaꞌo nii kapam ĩkonaukii-kidanuz. 15Naꞌiki umanawunuꞌo nii pidan uruu, Tominkaru awun zaꞌa. Aonaa kizi paꞌi utuzan wine naꞌiki maꞌozakaꞌo riwunii. Sariaapaꞌo nii Kaimanaꞌo Doronaa zaamatan uruu ushakatan dono. 16Naꞌiki uruꞌo nii padanata-kida iriba Israelitenao#1:16 Israelitenao: ĩnao dakota-kariwaiz kapam Jewnao nii. powaa ati, Naobanai Tominkaru idaꞌati. 17Naꞌiki uruꞌo nii kiwiita Naobanai uaꞌati, maꞌozakaꞌo nii uruu, naꞌapaꞌo nii manawun umaꞌozakan Elijah kawan, Tominkaru prophetiniz. Naꞌiki ukaimanadan nii daruinao nyukunuu ĩdainao tuma kida. Naꞌiki pidannao wuruꞌu dikintapainao kidaz, utanawatan nii ĩnyukunuu, kaiman kiziꞌi naa ĩaitapan padiꞌitinpan, naꞌapa izoꞌatiinao kawan Tominkaru. Naꞌiki uminziiwa-kidan niꞌi naa Tominkaru pidanannao nyukunuu, ĩizoꞌati kizi uparadan.”
18Sariapa Zechariah kian angel ati, “Kandii idaꞌanaꞌo nii mooko õaitapan umishiin wuruꞌu pukowaadaniaz aimaakan õꞌati? Ushaꞌapanum kauꞌan õgaru tunarunaouꞌu naa naꞌiki õdaiaro naꞌapa maskonnaouꞌu naa kapam.”
19Sariapa angel kian uꞌati, “Õgaru Gabriel, Tominkaru diꞌikiꞌo õwaꞌatiꞌikan. Udyuudanii õgaru kowaadaꞌo nii paparadan puꞌati, wuruꞌu kaimanaꞌoraz kuwai. 20Mazan aonaa pumishidan õkuwaa, wuruꞌu mishiꞌoraz nii ushaꞌapan paainaa kawanaꞌati. Pumamishidakan idi õkuwaa, pumaparadanun nii aizii. Ukauꞌan aonaꞌo nii pukaparadanun, atii õkuwaa mishiinan dauꞌanaꞌo nii zii pukaparadanun koshan.”
21Upuꞌaꞌa naa pidannao zaudapan Zechariah koditan. Ĩaitapaꞌazon ushaꞌapanum naa wuruꞌu umakoditakanuz kadiman. 22Udaunaꞌan zii ukoditan ĩꞌidaꞌati. Mazan aonaꞌa naa uparadan nii. Ĩaitapaꞌaka sariapa, Tominkaru tukapa-kidan aimaakan uꞌati. Pamaparadanun idi Zechariah tiwaan naa pakakuwaapan ĩꞌati pakaꞌu idaꞌanaꞌa naa karikaonan.
23Uipaian daunaꞌan ipai pakaudinkiz, ukiwan naa padapu iti. 24Aonaa ukotuaꞌikin uruu daunaꞌan Elizabeth kaudanin naa mishi. Mazan aonaa okoditan padapu iki, atii bakaꞌiaudaꞌu kauzu daunaꞌan zii okoditan. 25Uruu idi okian, “Aizii Tominkaru kamunan-kida mishi õgaru. Uruu idi aonaꞌo nii powaꞌa pidannao dakoopanun.”
Jesus shakatan kowaada-kida-kao
26Aizii 6 kauzu Elizabeth kaudanin daunaꞌan, uruꞌu naa Tominkaru dyuudan angel, Gabriel kiaꞌoraz uꞌuu, wiizai Nazareth iti, Galilee Baara iaꞌoraz. 27Udyuudanuzu naꞌakaꞌo nii parada-karu paꞌinaiba zun diꞌiti, Mary kiaꞌo oꞌuu. Joseph, King David takaan-daunuz, aiapanii oroo naꞌiki upishaaniꞌi naa oroo padaronao ati pamin-mazidan nii.
28Aizii angel kaawan oꞌidaꞌati, sariapa ukian oꞌati, “Kaiman pugaru? Kainaꞌa Tominkaru putuma, naꞌiki tuukii ukamunanun puꞌati,” ukian oꞌati. 29Tuukii Mary tarian, naꞌiki tuukii odiꞌitinpan ukuwaa dauꞌu, naꞌiki tuukii oaitapaꞌazon naꞌapaꞌoram manawun wuruꞌu ukianuz paꞌati. 30Mazan angel kian oꞌati, “Mary, manaꞌa putariaꞌanaꞌa, aizii Tominkaru kamunanuꞌuzon puꞌati. 31Ukauꞌan pukaudanin nii daonaiora idi. Aizii pukaudanipan dono, pudakota paꞌi uꞌuu Jesus kii. 32Uruu tuubaruꞌo nii, naꞌiki umanawunuꞌo nii pidan, naꞌiki udakota-kao nii Tominkaru umanawunuꞌoraz Dani nii. Naꞌiki Naobanai Tominkaru zaamatan nii uruu king nii, naꞌapa kotuaꞌo udokozu-daun King David kawan. 33Karikaonanuꞌo nii uking-tinpan Israelitenao ati, wuruꞌu Jacob takaan-daunnaouz, naꞌiki unaobanai-tinapanuz, aonaa naꞌapainim nii ukatokon-tinan.”
34Udaunaꞌan Mary kian angel ati, “Õgaru paꞌinaꞌo zii zun, aonaꞌo zii daonaiora kiitauzon. Naꞌapam nii mooko õkaudanin?”
35Angel kian oꞌati, “Kaimanaꞌo Doronaꞌo nii wuruꞌu kaawaꞌoraz puꞌidaꞌati, naꞌiki Tominkaru taan idaꞌanaꞌo nii karikaonan pamaꞌozakan puꞌidaꞌati, wuruꞌu pukaudaninuz. Ukauꞌan pudani, wuruꞌu kaimanaꞌoraz manawun koraidaonaa, aonaꞌoraz oiaꞌo nii uꞌidaꞌa, udakota-kao nii Tominkaru Dani. 36Puaitapa puiriban taoroꞌo Elizabeth. Pidannao kian aonaa naꞌapainim nii okaudaniizon. Mazan kai oroo kaudaniꞌi naa, 6 kauzuꞌu naa. Omaskonnaoun puꞌaꞌa naa padamata, mazan upuꞌu zii okaudanin. 37Ushaꞌapanum kauꞌan Tominkaru ati, aonaa aimaakan kashaꞌapannan, turuu ushaꞌapatan shaꞌapaꞌoram aimaakan, aonaꞌoraz turuu puabatan ushaꞌapata-kao.”
38Sariapa Mary kian, “Õgaru Tominkaru poitoruaba. Marii mooko aimaakan shaꞌapan õꞌati, puparadan kawanaꞌati,” okian. Udaunaꞌan angel makoꞌokan naa oꞌai.
Mary makon Elizabeth diꞌiti
39-40Kadiman aka udaunaꞌan, uruꞌu naa Mary makon munapo, midukuo-taꞌo wiizai diꞌiti, Judea Baara iaꞌoraz. Omakon atii Zechariah dapu iti. Aizii okaawan sariapa onaubaan Elizabeth. 41Mary naubaan puꞌu oroo, sariapa Elizabeth abatan paudani dakazatinan patoba nazo ii. Upuꞌaꞌa naa Kaimanaꞌo Doronaa kaawan Elizabeth idaꞌati. 42Uruu idi Kaimanaꞌo Doronaa aipan ati okian Mary ati diiwaꞌo idaꞌan. “Tuukii manawun Tominkaru kaimanan puꞌati, ipai baꞌoran zunnao ai. Naꞌiki kaiman manawun Tominkaru pudani ati, putoba nazo iaꞌoraz.” 43Okian koshan, “Kandii niꞌo paꞌan wuruꞌu kaimanaꞌo manawun aimaakan shaꞌapanuz õꞌati, wuruꞌu õnaobanaa daro morowautapanuz õꞌidaꞌati? 44Punaubaan puꞌu õgaru, sariapa õabatan õdani dakazatinan õtoba nazo ii, ukonaukian idi. 45Konaukiaꞌo nii manawun pugaru, ushaꞌapanum kauꞌan pumishidan idi wuruꞌu parada-karuz, naꞌiki pumishidan idi mishiꞌo nii umishii-kao wuruꞌu wanaobanaa kowaada-kidaniaz puꞌati,” okian Mary ati.
Mary konaukii-kidan Tominkaru
46Uruu idi Mary kian.
“Tuukii manawun õkonaukii-kidan wanaobanaa.
47-48Tuukii manawun õnyukunuu konaukian,
Tominkaru õkazannaatapiki nyukunuitapan idi õgaru,
naꞌiki ukamunan-kidan idi kowas õgaru, papoitoruaba.
Aizii ipaiꞌo nii pidannao diinaꞌitiꞌi, ĩdakotan õgaru konaukiaiba nii.
49Ushaꞌapanum kauꞌan, Tominkaru maꞌozakaꞌoraz
shaꞌapatan idi kaimanaꞌoraz manawun aimaakan õꞌati.
Mishi uruu umanawunuꞌo ukaimanan.
50Ipai pidannao taapainaouz Tominkaru umanawunuꞌo nii,
ĩdokozu-daunnao diꞌiki atii ĩwadaunnao diꞌiti, utukapa-kida pakamunanun ĩꞌati.
51Mishi uruu maꞌozakaꞌo manawun,
pamaꞌozakan idaꞌan ipai uwaataabiꞌian pidannao,
wuruꞌu tuukiaꞌoraz ĩatadinpauzon.
52Tuubaru kidainao naobanainao, naꞌiki umanawun-tinpainao kidaz,
ipai uwaota-kidan ĩdyaun panaobanai-tinpan ai.
Aizii pidannao waranuitapa-kariwainao,
uzaamata paꞌan ĩdyaun tuubaru kidainao nii.
53Aizii zamazi-tinainao utaa ipai aimaakan ĩꞌati,
abaapa utaapan ĩdyaun.
Mazan kapuraataniinao, aonaa kanom utaan ĩꞌati.
54Mishi pakiauzon kawan wadokozu-daunnao ati kotuaꞌa naa,
aizii ukawanaꞌati mishi ukaminkaꞌutan papoitorunao Israelitenaouz.
55Aonaa mishi umanyukunuutan kotuaꞌo paparadan, ukiauzonuz,
karikaonanuꞌo nii ukamunan-kidan Abraham naꞌiki udainao diinaꞌitiꞌi,”
kiaꞌo Mary kian.
56Mary naꞌian idikinaudaꞌu kauzu Elizabeth tuma. Udaunaꞌan okiwan naa padapu iti.
John Chikaawunuupauzo shakatan dauaꞌo
57Aizii Elizabeth kaudanipan donoꞌo naa, uruꞌu naa okaudanipan, daonaiora mishi odani nii. 58Aizii omin-dazabazinao, naꞌiki oiribannao abatan naꞌapam Tominkaru kamunanun naꞌiki utukapa-kidan tuukii pakaimanan oꞌati. Tuukii ĩkonaukian paabatan idi okaudanipan, uruu idi baokopa ĩkonaukian otuma.
59Aizii baudaꞌapa sondii Elizabeth kaudanipan daunaꞌan, uruꞌu naa pidannao kaawan ĩtukapaꞌanan naa ĩdani choota-kao#1:59 choota-kao: Putukapa ‘chootin-karu’ dauaꞌo, kaarita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌapannaada-kinao diꞌii. Jewnao kaduz kawanaꞌati.#1:59 Leviticus 12:3 Aizii wuruꞌu pidannaouz aipan naa padakotan uꞌuu Zechariah kii, padaru uu kawan. 60Mazan udaro kian ĩꞌati, “Aonaa, aonaa naꞌapaꞌo nii mani uꞌuu, John kiaꞌo nii paꞌan uꞌuu.”
61Sariapa ĩkian oꞌati, “Mazan aonaa baudaꞌapa uiribannao naꞌapaꞌo nii ĩꞌuu.” 62Udaunaꞌan ĩpishaan udaru pakaꞌu idaꞌan, ĩaipan ukowaadan naꞌapam uaipan paudani uu dakota-kao.
63Sariapa Zechariah pishaan ĩꞌati kaarita, udaunaꞌan usaadan kaarita idaꞌa kaikapaꞌa: “John kiaꞌo nii uꞌuu.” Tuukii pidannao diꞌitinpan, aonaa ĩzauda-kidan udakotan uꞌuu naꞌapa. 64Upuꞌaꞌa naa mazan Zechariah kaparadanuꞌukan. Uruu idi tuukii ukonaukii-kidan Tominkaru.
65Ipai ĩmin-dazabazinao, tuukii ĩdiꞌitinpan. Udaunaꞌan ĩkowaadaabiꞌiaꞌakan naa baꞌorainao ati, ipai wuru dauꞌan kidaꞌa patukapanii kidaz ushaꞌapan. Uruu idi kuwai makon naꞌiki unaꞌaka-kao ipai wiizai kawanaꞌati, wuruꞌu midukuo baawu an kidaꞌoraz wiizainao, Judea Baara ii aka kidaꞌoraz. 66Uruu idi ipai pidannao wuruꞌu abatainao kidaz kuwai, tuukii manawun ĩdiꞌitinpan, naꞌiki ĩkian, “Ei, kanom kaduzuꞌo nii wuruꞌu koraidaonaaz diinaꞌitiꞌi?” Ushaꞌapanum kauꞌan ĩaitapan idi Tominkaru kainaꞌan utuma.
Zechariah konaukii-kidan Tominkaru
67Uruu dono Kaimanaꞌo Doronaa kaawan Zechariah idaꞌati. Kaimanaꞌo Doronaa aipan ati ukowaadan naa Tominkaru paradan pidannao ati. Kaikapaꞌo wuruꞌu ukianuz ĩꞌati:
68“Wakonaukii-kida wanaobanaa, Israelitenao Tominkarunuz,
ukaawan idi naꞌiki ukaminkaꞌutaꞌanan idi papidanannao,
naꞌiki usoꞌotaꞌanan idi ĩdyaun ĩpatakaꞌuta-kao ai.
69Utaa zii mishi ipai waunao ati, maꞌozakaꞌo kazannaatin-kinai nii,
papoitoru David takaan-daun idi.
70Naꞌapa pakiauzon kawanaꞌati kotuaꞌa naa,
kaimanaꞌo paprophetinnao idaꞌan.
71Ĩkowaadan ukazannaatan nii waunao,
naꞌiki usoꞌotan nii waunao watarubanao ai,
wunao aiaꞌa tuukiaꞌoraz manawun ĩtoꞌora-kizaitapan waunao.
72Mishi Tominkaru kowaadanii kotuaꞌa naa wadokozu-daunnao ati,
ukamunan-kidan nii ĩdyaun.
Naꞌiki aonaꞌo nii umanyukunuutan
wuruꞌu ukowaadauzoniaz pashaꞌapatan nii ĩꞌati.#1:72 ukowaadauzoniaz pashaꞌapatan nii ĩꞌati: uruu dakota-kao covenant. Putukapa kaarita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌapannaada-kinao diꞌii.
73Kaimanaiman uwaꞌakan mishiꞌoraz paparadan
wadokozu-daun Abraham ati kotuaꞌa naa,
aonaꞌoraz turuu upanaꞌada-kao.
74Ukowaadauzon uꞌati diinaꞌitiꞌi, ukazannaatan nii waunao watarubanao ai.
Kaiman kizi wamashaapan uꞌati aonaa wataritan biiꞌi mani.
75Naꞌiki kaiman kizi manawun wamashaapan soo uruu ati baudaꞌapa
naꞌiki waizoꞌati kizi uparadan karikaonan.”
76Udaunaꞌan ukian.
“Pugaru õdani, pudakota-kao nii
umanawunuꞌo manawun Tominkaru prophetin nii.
Pukiwiitan nii Naobanai uaꞌati,
pusaabaꞌanan naa dunapo umako kizi nii.
77Naꞌiki pukowaada kiziꞌi naa upidanannao ati,
ĩaitapa kizi ukazannaatan nii ĩdyaun,
umainaabatan niꞌi naa ipai ĩꞌoian.
78Mishi kaimanaꞌo naꞌiki kamunanuꞌo manawun wuruꞌu waTominkarunuz.
Uruu aipan atiꞌo nii wuruꞌu kazannaatin-kinai waꞌatinuz kainaꞌiki.
Uwaꞌatin nii kainaꞌiki kamoo koditan kawanuꞌo nii.
79Naꞌiki ukanadapan nii ipai waunao mashaapainaouz marutaꞌo-karuꞌu,
naꞌiki kichanaꞌikitinainaouz pamawakan ai.
Naꞌiki kaimanaꞌo nii unaꞌakapan waunao,
utukapa-kidan nii waꞌati kaimanaꞌo mashaapa-karu,” Zechariah kian.
80Uruu idi John dyaupain naa, atii utuubarun. Aizii unyukunuu maꞌozaka kapam udyaupain Tominkaru dauꞌati. Aizii umashaapan mapidantakaꞌo amazada ii aka. Atii baudaꞌapa kamoo, ukaudinan kamoon kaawan naa. Uruu dono ukakuwaapatinan naa pidannao ati, wuruꞌu Israelitenao kidaz.
Currently Selected:
Luke 1: wap
Highlight
Share
Copy
Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in
© 2012, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.