Mateo 5
5
Ànnù Nwî yìi mə Yesu à lɛ nswoŋ a atu ntaꞌa aà
(Lk. 6.20-23)
1Yesu à yə̀ mə nnɔ̀ɔ̀ bə̂ wa ntɨgə ŋkɔꞌɔ ŋghɛɛ a atu ntaꞌa, ntswe a nsyɛ, ŋgǎŋyəgə̂nnù ji ɨ yôŋ ǹtswe ghu mbɛ̀ɛ̀. 2A lɔgɨ̀nə̀ ŋ̀ka ndɨꞌɨ waa mə:
3“M̀bɔɔnə a mbo bə̀ bìi mə bo fumə a mûm Àzwì aà, ǹloŋ mə ànnù nɨfɔ̌ aburə à nɨ̂ à yaa.
4“M̀bɔɔnə a mbo bə̀ bìi mə mɨ̀ntɨɨ̀ myaa luu nɨ̂ àjəŋnə̀ aà, ǹloŋ mə bɨ ka tɨgə bɔrɨsə mɨ̂ntɨɨ̀ myaa.
5“Mbɔɔnə a mbo bə̀ bìi mə bɨ bɔnə aà, ǹloŋ mə bo ka yǐ jɨ mbi yù aà.
6“M̀bɔɔnə a mbo bə̀ bìi mə njì ɨ yaŋə nɨ̂ waa, mɨ̀ntɨɨ̀ myaa kɨɨ̀ ǹloo nloŋ ɨnnù jìi ɨ tsinə aà, ǹloŋ mə bo ka yǐ ywurə.
7“M̀bɔɔnə a mbo bə̀ bìi mə bɨ ko mɨlɨ̀ŋnə̀ bə̀ bi mɔꞌɔ aà, ǹloŋ mə bɨ ka yǐ kɨɨ ko mɨlə̀ŋnə̀ wàà.
8“M̀bɔɔnə a mbo bə̀ bìi mə mɨ̀ntɨɨ̀ myaa mɨ laa aà, ǹloŋ mə bo ka yǐ yə Nwî.
9“M̀bɔɔnə a mbo bə̀ bìi mə bɨ fàꞌà a ŋghɨ̀rə mə tâ m̀bɔɔnə tswe a tɨtɨ̀ɨ bə̀ aà, ǹloŋ mə baa yǐ tɨgə twoŋə waa nɨ bɔɔ bɨ Nwî.
10“M̀bɔɔnə a mbo bə̀ bìi mə bɨ tsɔꞌɔ akòrə̂ yaa ǹloŋ mə bo ghɨ̀rə annù yìi a tsinə aà, ànnù nɨfɔ̌ aburə a nɨ̂ à yaa.
11“M̀bɔɔnə a mbo bù mə mbə bə̀ ka mbəgɨtə nɨ̂ ghuu, ǹtsɔꞌɔ nɨ̂ àkòrə̂ yuu, ŋkɨɨ nswoŋə nɨ̂ m̀buu ɨnnù jì bɨ̂ tsɨ̀m, tsiꞌì àdàŋə̀ dàŋə̀, a atu bù ǹloŋ ŋgaa yà aà. 12Nɨ̀ ka ndorɨtə ŋkɨɨ ŋwyɛ nsəgɨtə nloŋ mə mɨ̀tsɔꞌɔnə̀ mɨ afàꞌà mìi mɨ ghaꞌa aa mɨ tswe a mbo bù a aburə aà. Ǹloŋ mə à kɨ mbə ajàŋ yìi bɨ lɛ sɨ tsɔꞌɔ akorə ŋgǎŋntoo Nwî jìi ɨ lɛ ntswe a mbii bù aà.
M̀bə fɨ̀ŋgwaŋ bô ŋ̀kàꞌà
(Mk. 9.50; Lk. 14.34-35)
13“Nɨ̀ laa mbə fɨ̂ŋgwaŋ a mbô m̀bî. Lâ m̀bə fɨ̀ŋgwaŋ fɨ tuu nìi bǔ kɨ lìì boŋ bɨ ka tɨgə bǔ ghɨ̀rə aa mə akə tâ fɨ̀ bǔ ka nlii aa ɛ? Kaa fɨ sɨ̀ nɨ̂ àfàꞌà bǔ ntswe, ntɨgə mbə aa mə tâ bɨ̀ meꞌe tâ bə̀ tɨgə ntəəntə ghu nɨ mɨ̀kòrə̀.
14“Nɨ̀ laa mbə ŋkàꞌa mbi ghù. Kaa mbə bɨ waꞌǎ njɔ̀ꞌɔ̀ àlaꞌa yìi ɨ̀ təə a atu ntaꞌa aa lɔ̀ꞌɔ̀sə̀. 15Kaa bə̀ sɨ lâm kosə nnɨŋə nɨ a mûm àntɔ̀ɔ̀ ŋ̀kusə, bɨ bàŋnə̀ ǹtɛꞌɛ aa bə a atu atɛtɛ̀, ŋ̀kàꞌâ yi wa ɨ tɨgə̀ ǹta ŋkeꞌetə nɨ bə̀ bɨ̀tsɨ̀m a mûm ǹdâ. 16Ma mùu ajàŋ, nɨ̀ ghɨrə tâ ŋ̀kàꞌâ ghuu ka nta a nsi miꞌi bə̀, tâ bo ka nyə ɨnnù jî sɨgɨ̀nə̀ jìi nɨ ghɨ̀rə̀ aa ta tɨgə ghaꞌasə Taà ghùù yìi à tswe a aburə aà.
Àjàŋ yìi mə Yesu a tɔꞌɔtə nɔ̂ŋsə̀ Nwì aà
17“Nɨ̀ tsee waꞌatə mə mə̀ zì aa a mbwɛsə nɔ̀ŋsə̀ yìi à tswe a mûm ŋ̀ŋwàꞌànə̀ Moses kə̀ ànnù yìi a tswe a mûm àŋwàꞌànə ŋgǎŋntoo Nwî aà. Kaa mə̀ sɨ̀ zì aa a mbwɛsə nɔ̀ŋsə̀, mə̀ zì aa bə a nlwensə̂. 18Mə̀ swoŋ tsiꞌǐ annù nɨ̂ŋkoŋ a mbo bù mə kaa nɨ̀liꞌi nɨ̂ àŋwàꞌànə̀ nî fùùrə̀ kə̀ àntsɔ̀ꞌɔ̀nə̀ yî fùùrə̀ kaa ka yì waꞌà bwɛ wa nɨ̂ àŋwàꞌànə̀ nɔ̂ŋsə̀ ǹyweꞌe a noò yìi mə abùrə̀ bo ǹsyɛ ka yǐ tsyà aà; bɨ ka yǐ ghɨ̀rə ɨnnù jìi ɨ tswe ghu aa tsiꞌì tsɨ̀m yaꞌa. 19Ŋù tsù yìi mə a wò tsiꞌì ǹdɨꞌɨ yì kə̀gə yî mɔ̀ꞌɔ a nɨ̂ ǹdɨꞌɨ ma jû, ŋ̀kɨɨ ntɨgə ndɨꞌɨ nɨ a mbo bə̀ bî mɔꞌɔ mə bɨ̀ ka ŋghɨrə mala aa, bɨ ka yǐ twoŋə yi nɨ ŋù yî kə̀ꞌə̀tə nsɨgə nlwiꞌi a mûm ànnù nɨfɔ̌ aburə. Lâ ŋù yìi mə a lə̀ə ndɨꞌɨ mà jû ŋ̀kɨɨ mmɨrɨsə nɨ bə̀ bî mɔꞌɔ mə bɨ̀ kɨɨ ŋka nləə aa, bɨ ka yǐ twoŋə yi nɨ ŋù yì ŋ̀wè a mûm ànnù nɨfɔ̌ aburə.
20“Mə̀ swoŋ a mbo bù mə, mbə ɨnnǔ juu tsuu tsinə ɨ tsyatə ji ŋgǎŋndɨꞌɨ nɔ̀ŋsə̀ bo bɨ̀ ji baFarɨsai, bəə boŋ kaa nɨ̀ ka yǐ waꞌǎ a mum annù nɨfɔ̌ aburə kuù.
Ànnù ǹloŋə alwintɔŋ bo ǹzwìtə ŋù
21“Nɨ̀ yuꞌu mə bɨ lɛ sɨ swoŋə a mbo bə̀ a mbìì mə, ‘Tsee ŋû zwitə; ŋù yìi mə à ghɨ̀rə ma la aa bɨ ka lɔ̀gə̀ yi ghɛ̀ɛ̀ nɨ ghu a ndântsɔ̀ꞌɔ̀tə mɨ̀saꞌà.’ 22Lâ, mə̀ swòŋə a mbo bù mə, ‘Ŋù yìi mə à lwìsə ntɔŋ a nû ǹdɨ̂m yì aa,#5.22: Ŋ̀ŋwaꞌanə ji mɔꞌɔ ɨ kùꞌùsə a yuà annù mə, “Tɨ ghə̌ mə à ghɨ̀rə̂ ànnû tsu aa” a bɔŋ mə bɨ̀ nɨŋ ɨsaꞌa ghu nû.’ Ŋù yìi mə à twòŋə ndɨ̂m yì nɨ̂ àtɨ̀rə̀ aa, a bɔŋ mə bɨ̀ lɔgə ŋghɛ̀ɛ̀ nɨ ghu a nsi ŋgǎŋnsaꞌa mɨ̀saꞌà. Ŋù yìi mə twòŋə ndɨ̂m yì nɨ̂ àjɨ̀ŋtə ayoo dàŋə̀ dàŋə̀ aa, a kuꞌunə mə tâ bɨ̀ maꞌa yi a mum mɔꞌɔ tɨ mɛ̀.#5.22: “Raca” à nɨ nɨ̀ghàà nɨ baGrikia (m̀bə̀gɨ̀tə̀)
23“M̀bə ò yǐ nzì nɨ̂ ǹjoo mmàꞌanwì jo a nsi nɨ̀kèntə̀ nɨ mɔꞌɔ nɨ mmàꞌa Nwì, ŋ̀waꞌatə mə ò fànsə annù a mbo ǹdɨm ghò, 24ò maꞌàtə̀ ǹjoo mmàꞌanwì jya wa mbɛ̀ɛ nɨ̀kèntə̀ nɨ mɔꞌɔ, mfoo ŋghɛ̀ɛ̀ bǔ ndɨm ghò wa mâŋsə̀ ànnù ya, mbɔŋ tâ ò zi mfa njoo mmàꞌanwì jo jyâ.
25“M̀bə ŋù yìi à nɨ̌ŋ ɨsaꞌa a nu wò a lɔgə gho ŋka ŋghɛɛ nɨ wò a kɔrə̀, ò swoŋ bu yu mâŋsə̀ ɨ̀saꞌa wa a mânjì m̀bɔŋ ghɛ̀ɛ kuu wâ kɔrə̀; ǹloŋ mə bu yu bə ghɛ̀ɛ kuu ghu, boŋ à ka ghɛ̀ɛ fa gho a mbo ŋ̀gàŋnsaꞌa mɨ̀saꞌa tâ à tɨgə mfa gho a mbô ŋ̀gàŋmbɛ̂ àtsàŋə̀ tâ à ghɛɛ nnɨŋə gho a atsaŋə̀. 26Mə̀ swǒŋ tsiꞌì ànnù nɨ̂koŋ a mbo wò mə ò bə kuu wa atsaŋ boŋ ò ka tɨgə tswe ghu ɨ yweꞌe a noò yìi ò ka yǐ màŋsə tu ŋkabə yìi mə o tswa nii ghu aa tsiꞌì ǹtsɨ̀m, ɨ sɨgə yweꞌe nɨ̂ ànini yìi a lwiꞌi aà.”
Ànnù ǹloŋə annǔ mâghàbə̀
27“Nɨ̀ lɛ nyuꞌu bɨ swoŋ a mbìì mə, ‘Tsee annǔ mâghàbə ghɨ̀rə̀.’ 28Lâ mə̀ swǒŋ a mbo bù mə, ŋù yìi mə à lèntə mâŋgyɛ̀ ǹyəꞌətə yi aa, à ghɨ̀rə̀ mə annǔ mâghàbə̀ bo yu a mûm ǹtɨɨ yu. 29Maa ajàŋ m̀bə nɨ̀liꞌì no nì màꞌà nɨ ghɨ̀rə mə tâ ò wo a mûm ɨnnù jî bɨ, ò tweꞌè m̀meꞌe! A bɔŋ mə tâ ò bwɛ adɨgə nû yo yǐ mɔꞌɔ ntsyatə mə tâ bɨ̀ yi mmàꞌa ɨbɨɨnû gho tsɨ̀m a mum mɔꞌɔ Satan.#5.29: Mɔꞌɔ Satan, “Gehenna” a nɨ nɨ̀ghàà nɨ baGrikia, a bə̂ àdɨ̀gə mɔꞌɔ tɨ mɛ̀. 30M̀bə abô yo yì màꞌà a ghɨrə mə tâ ò wo a mûm ɨ̀nnù jî bɨ, ò kwyɛ̂ m̀meꞌe! A bɔŋ mə tâ ò bwɛ nɨkwɛɛ̀ no nǐ mɔꞌɔ ntsyatə mə tâ bɨ̀ yi mmàꞌa ɨbɨɨ nû gho tsɨ̀m a mum mɔꞌɔ Satan.
Ànnǔ nsàꞌa nɨ̀yɔꞌɔ̀
(Mt. 19.19; Mk. 10.11-12; Lk. 16.18)
31“Bɨ lɛ swoŋ mə, ‘Ŋù yìi à fìꞌi ŋgwɛ̂ yì a nda yu aa, tâ à yə mə yu fa àŋwàꞌànə̌ nsàꞌànə nɨ̀yɔꞌɔ ghu mbô.’ 32Lâ, mə̀ swǒŋ a mbo bù mə, m̀bə ŋù a fiꞌi ŋgwɛ̂ yì a nda yu, ntsuu nloŋ aa annǔ atsùùrə bə, bəə boŋ à ghɨ̀rə̀ aa mə tâ à tɨgə màŋgyâ àjɨrə̀; ŋùmbâŋnə̀ yìi à yɔ̀ꞌɔ yi aa, a ghɨrə̀ aa annǔ mâghàbə̀ bo màŋgyɛ̀ ma wâ.
Ànnù ǹloŋə annǔ ŋka ŋkàâ
33“Nɨ̀ yuꞌu mə bɨ lɛ sɨ swoŋə a mbìì mə, ‘Nɨ̀ tsuu kɨ kàà annù a mbweꞌesə bə̀, lâ m̀bə ò tɛꞌɛ ŋkaa a mbo M̀màꞌàmbi mə ò ka ghɨrə annù, ò ghɨ̀rə̀ ànnù ma yâ.’ 34La mə̀ swǒŋ a mbo bù mə, nɨ̀ tɛꞌɛ tsuu burə kɨ kaa kàà. Nɨ̀ yi tɨ kàꞌa annù nɨ̀ tsuu kɨ kàà. Nɨ tsee nɨ̂ àbùrə̀ kàà, ǹloŋ mə àa adɨ̀gə̀ yìi mə àbə̀rə̀ Nwî a tswe ghu aà; 35kə̌ a nsyɛ, nloŋ mə àa adɨ̀gə yìi mə Nwǐ a tɛtə mɨkòrə̂ mi ghu aà; kě nɨ̂ Yerusalem, ǹloŋ mə àa ǹjɔ̀ꞌɔ̀ àlaꞌà M̀fɔ̀ yî ŋ̀wè aà. 36Nɨ̀ tsee kɨ kàà nɨ̂ àtû yuu, nloŋ mə kaa mbə nɨ̀ waꞌǎ ɨnùŋ yî m̀fùꞌù kə̀ yî m̀fìì ghɨrə̀ aà. 37Tâ ànnù yìi mə nɨ̀ ka kɨ swoŋə aa tâ bə tsiꞌì ‘ɨ̀ɨ̀ŋə’ kə̀ ‘ŋ̀gaŋ’; ànnù yi dàŋ yìi nɨ̌ bù ǹswoŋə aa a tɨgə nlo aa a mbo ŋù yì mbɨ wâ.
Ànnù ǹloŋə annǔ ŋkwiꞌinə ànnù yî bɨ̂
(Lk. 6.29-30)
38“Nɨ̀ lɛ nyuꞌu mə bɨ lɛ nswoŋ mə, ‘Nɨ̀liꞌi a atu nɨ̀liꞌì, bo bɨ̀ nɨ̀sɔ̀ŋə̀ a atu nɨ̀sɔ̀ŋə̀.’ 39La mə̀ swòŋə a mbo bù mə, tsuu ɨbɨ yìi ŋù yì mbɨ a ghɨrə a nu bù kɨ tuu. Lâ m̀bə ŋù a fɛɛ nɨghaꞌà no ni abô màꞌà, ò bəŋkə̀ nî mɔꞌɔ mfa ghu mbô. 40M̀bə ŋù a lɔɔ gho nɨ̀ ɨ̀saꞌa ŋka nlɔɔ mə yu kwɛrə atsə̀ꞌə̂ yo yì màꞌà, ò kɨ̂ m̀fa akutə̀ yo ghu mbô. 41M̀bə ŋù a gaansə gho mə tâ ò kwɛtə yi tâ bu yu ghɛɛ malə̀ yî m̀fùùrə̀, ò bii bu yu bâŋnə̀ ŋ̀ghɛɛ bi baà. 42M̀bə ŋù a yi nlɔɔ ayoo a mbo wò, ò fâ, ǹtsee tuu a ntsɔꞌɔsə ŋù nɨ̂ àyoò.
Ànnǔ a ŋka ŋkɔ̌ŋ ŋgàŋ kɨbàà
(Lk. 6.27-28,32-36)
43“Nɨ̀ lɛ nyuꞌu bɨ swoŋ mə, ‘Ka kɔ̀ŋə̀ a ndɨ̂m ghò, ŋ̀ka mbaa ŋgàŋkɨ̀bàâ ghò.’ 44La mə̀ swòŋə a mbo bù mə, nɨ̀ ka ŋkɔŋ ŋgàŋkɨbàâ juu, ŋ̀ka ntsaꞌatə nɨ̂ Nwî a atu bə̀ bìi bɨ tsɔꞌɔ akòrə̂ yuu aa, 45tǎ tɨgə bə bɔɔ bɨ Taà ghùù yìi à tswe a aburə aà; ǹloŋ mə a ghɨ̀rə nɨ̀nòò yì a tâ nɨ a atu bə̀ bî bɨ bo bɨ̀ bì sɨgɨ̀nə̀, ŋ̀ghɨrə m̀bə̀ŋ ɨ loò nɨ̀ bə̀ bìi annû yaa a tsinə aa bo bɨ̀ bìi annû yaa sɨ̀ tsinə̀ aà. 46M̀bə nɨ̀ ka ŋkɔŋ aa tsiꞌì bə̀ bìi bɨ kɔ̀ŋə̀ ghuu aa, boŋ mbə Nwì a bû ǹtsɔꞌɔ ɨfàꞌà ghuu aa a ya aa ɛ? Tsiꞌì ŋ̀gǎŋkwɛrə bɨ̀tax, bɨ sɨ ma mùu ajàŋ ghɨrə aa ɛ?
47“M̀bə nɨ̀ ka ntwoŋtə aa tsiꞌǐ bɔɔ bɨ maà buu, boŋ kwensə nɨ̂ ànnù yìi nɨ ghɨ̀rə̀ aa à nɨ̂ àkə̀ aa ɛ? Tsiꞌì bɨ̀tɨzi Nwî, bɨ sɨ maa ajàŋ kɨɨ ŋghɨrə aa ɛ?
48“Nɨ̀ ghɨrə tâ ɨ̀nnù juu ɨ̀ bɔŋ màŋsə̀ tsiꞌì àjàŋ mə Taà ghuu a aburə à bɔ̌ŋ màŋsə̀ aà.”
Currently Selected:
Mateo 5: BFD
Highlight
Share
Copy
Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in
© 1999, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.