YouVersion Logo
Search Icon

Mateo 5

5
3b. Jesús yarbirgi dulemar odurdaksad
(5:1–7:29)
Jesús Dulegi-bur-nued-binsalegedgi sunmaksad
(Lucas 6:20-23)
1Jesús dulemar-bukidar ese duurmakdani-dakdegu, yar-birse nakwisad. Agi sigisgu, e-sapingan ese nonimalad. 2Degi, Jesús dulemar-odurdakdegu, sogded:
3“Dulemar bela-belad Bab-Dummad-abedidimaladi, amargi nued binsalesad.
Ar ade, Bab-Dummad-e-negdakmaid amargadid.
4Dulemar-bodidimalad, amargi nued binsalesad.
Ar amar-bodidimaladi, bar bukib-binsasuli guoed.
5Dulemar-na-san-dummarba-imaksurmalad, amargi nued binsalesad.
Ar amar we-napneg-naid egadga guoed.
6Dulemar igar-napiragwadbina mas-gunbiedyob-itodimalad, degi, igar-napiragwadbina uku-uku-itodimalad, amargi nued binsalesad.
Ar Bab-Dummad, amar nabir igar-innikigwad-imaked imakoed.
7Dulemar-nue-wile-emar-daked, amargi nued binsalesad.
Ar amar wile daklemogoed.
8Dulemar-gwage-swilidikmalad, amargi nued binsalesad.
Ar amar Bab-Dummad-dakmaloed.
9Dulemar emar-gwage-bogidik-imakmalad, amargi nued binsalesad.
Ar amar Bab-Dummad-mimmiganye bilenonimaloed.
10Dulemar igar-innikigwadbina baregilledimalad, amargi nued binsalesad.
Ar ade, Bab-Dummad-e-negdakmaid amargadid.
11”Dulemar an-nug-ular be-ichoarmalar, be-bareginnarmalar, degi, galagwensuli binsa gakansaar begi sunmakarmalar, bemargi nued binsalesad. 12Bemar yeer itomar, wergumar, ar nibneggi bemarga ibmar-uklegoed dummarbad. Ar ayobi, Bab-Dummad-gayaburba-barsogmalad epenne bemar-idu baregillesmarmogad.”
Bemar baluyob gumalad
(Marcos 9:50; Lucas 14:34-35)
13Jesús sogdebalid: “Bemar we-napneggi baluyob gumalad. Ar balu e-gagbid-surgudele, ¿igi bar balu-balu guosunna? Geg bar ibnuedga gued. Unnila, igargi-milegega gued, dulemar-egi-annaega gued.”
Bemar gwallu-meegwadyob gumalad
14Jesús sogdebalid: “Bemar we-napneggi gwallu-meegwadga gumalad. Ar neggwebur-gwagwen yar-birgi siile, geg we-neggwebur dukued. 15Degine, gwallu, ulu-urba-sigega ogalesulid. Gwallu, e-siged-birgi-sigega ogaleged, adi, bela dulemar-neg-yagi-bukmaladga neg-mee saegar. 16Debayobi, gwallu gaeyobi, bemar dulemar-asabin damarmogo, adi, dule-baigan be-ibmar-nuegan-imakdiid dakmalagar, degine, be-Bab-Dummad-nibneggi-maid-e-nug ogannomalagar.”
Jesús, Moisés-Igar-Mesisadba-daega nonikid
17Jesús sogdebalid: “Mer be binsamalo, an Moisés-Igar-Mesisad-osulolega noniye. An Bab-Dummad-gayaburba-barsogmalad-igar-mesisad-osulogegarbardibeye. Suli, an aga nonisulid. An nonikidi, a-igar gatik bur-nue-odulogega an nonikid.
18”Ar napira an bemarga soged, we-napneg-naid-bergued-idu, degi, nibneg-naid-bergued-idu, Moisés-Igar-Narmakar-Naid e-bichugwad-bur-bipigwad gwen bipisaar wis ogwalegosulid. Ar bela narmakar-naidba guedsegad. 19Degisoggu, ar doa-dule we-Igar-Maidgi wis bipisaar egi gwatirisale, degine, ar deyob dulemar-odurdakele, a-dule, dule-bipigwadye Bab-Dummad-e-negdakmaidgi bilegoed. Ar dule bela Moisés-Igar-Maidba daele, degine, ar deyob dulemar-odurdakbalile, we-dule, dule-dummadye Bab-Dummad-e-negdakmaidgi bilemogoed.
20”Ar napira an bemarga soged, bemar-igar-napiragwad-imaked, Garda-Narmaked-Dulemarba, degi, Fariseoʼmarba bur nuedsulile, Bab-Dummad-e-negdakmaidse bemar gwen dogosurmalad.”
Jesús urwed-igargi sunmaksad
(Lucas 12:57-59)
21Degi, Jesús sogdebalid: “Be itosmalad, epenne igi serganga soglesgusa:
‘Melle be dule-oburgo.’
Éxodo 20:13
‘Ar dule-wargwen dule-oburgwisale,
a-dulega odurdakleged-igar ega megnonikoed.’
Éxodo 21:12
22”Ar andi an bemarga soged, ar dule-wargwen binsarsunna-sae-itoge e-gwenadse urwedibe, a-dulega igar-itoleged megoed. Ar doa-dule e-gwenadga sogdibe, ‘Be gegegwa an be-dakye,’ a-dulega Judío-dummagan ega igar-amiega igar-itogoed. Ar doa-dule e-gwenadga sogdibe, ‘Be akargubi an be-dakye,’ a-dule soo-sailase odurdakleged bur-nabirid.
23”Degisoggu, Bab-Dummadga be ibmar-uksokalid e-ukleged-ailase be sedanikir, agi be be-gwenad-begi-gwatirisad be ebinsaalile, 24be ibmar-Bab-Dummadga-uksokalid, e-ukleged-ailagi be obes imako, be-gwenadbo be igar nabonagwer. Geb degi, a-sorba, gannar be dagoed, be Bab-Dummadga-ibmar-uksokalid geb be ukoed.
25”Dule-bebo-igar-gwatirnaidbo amba-igarba-nadapidgi gwae ebo be igar naboge. Ar degi be imaksulile, abakalegi dule igar-naboged-dummadga be-ukalile, degi, a-dulemoga, suar-ibedga be-ukarmogale. Ar degiile, a esgaryagi be-metoed. 26Napira an bega soged, be esgaryagi mellesiidi, be noosurguoed. Bela begi-mani-galesad be bennukedsegad.”
Jesús abirgunagwarsuli-nanamalad-igargi sunmaksad
27Jesús sogdebalid: “Ar be itosmalad, igi serganga soglesa:
‘Melle be be-abirginsulid-ebo galagwensuli nanao.’
Éxodo 20:14
28”Ar andi an soged: Ar dule-wargwen e-ulubgi sunnasur ome-wargwengi binsasale, bato we-dule na abirgunagwarsuli negsichigi omegi yolesdo. 29Degisoggu, be-ibya-nuedsikid, be-gwage-ichogega be-imakdibe, bur be onodo, bikiin be metedo. Ar bur be-san bela soo-sailagi mellegedba bur nabirsursi, unnila be-sangi-akanaid-gwensak bei yoggued. 30Ar be-argan-nued be-gwage-ichogega be-imakdibe, bur be sikdo, bikiin be metedo. Ar bur be-san bela soo-sailagi mellegedba bur nabirsursi, unnila be-sangi-akanaid-gwensak bei yoggued.”
Jesús ome-meted-igargi sunmaksad
(Mateo 19:1-12; Marcos 10:1-12; Lucas 16:18)
31Jesús sogdebalid: “Bemar itosmalad, igi epenne bemar-serganga soglesbali:
‘Ar dule-wargwen ome-metele, omega ome-meted-garda ukoed.’
Deuteronomio 24:1
32”Ar andi an soged: Ar dule-wargwen unnila e-ome e-dikarba nosarbi sunna ome-meted. Ar degisulile, ome-meted-igar ega gwen maisulid. Ar dule ome-metele, degiir ome negsichigi-yolegega imako-itole, degine, dule ome-melleded-nikusale, a-dule ome-dikarba negsichigi yoledimodo.”
Ise-sogar-sogleged-igar
33Jesús sogdebalid: “Degine, bemar itosbalid, igi epenne bemar-serganga soglesbali:
‘Be ibmar-ise-sogar-sogsadi, be imako,
mer be imaksuli guo.
Ar Bab-Dummad-asabin be ibmar-imakoye-sogsadi,
imakedse be sao.’
Levítico 19:12; Números 30:2; Deuteronomio 23:21
34”Ar andi an soged: Mer bipisaagwale ibmar-nug-gaale be ise-sogar sogo, an napira imakoye. Mer be ise-sogar sogbalo: We-nibneg-naid-ular an sogye, ar ade, nibneg Bab-Dummad-siged-ologanad.
35”Mer be ise-sogar sogbalo, we-napneg-naid-ular napira an sogye an imakoye, ar ade, napneg Bab-Dummad-e-nag-onakwed-ganad. Mer be ise-sogar sogbalo, Jerusalén-neggwebur-ular an napira sogye an imakoye, ar ade, Jerusalén Rey-Dummad-e-neggwebur gued. 36Degine, mer be-sanse-bakar, egi be ise-sogar sogo, an-san-ular an napira ibmar imakoye, ar be-sailagiabela geg be gagwensaagwar sipuu imaked, geg sichii imakbalid.
37”Ar unnila be soge, eyeye, an imakoye. Be sogodibe, an imakosurye. Ar weyob-sogsadgi bur bule be obulosale, adi, niagi danidaed.”
Jesús buged-imaklegedgi sunmaksad
(Lucas 6:29-30)
38Jesús sogdebalid: “Ar bemar itosmarbalid, epenne be-serganga soglesad:
‘Ibya-gwagwen dule bei onosale, buged maiye,
degi, nugar-wargwen dule bei bichisale, buged maibarye.’
Éxodo 21:24; Levítico 24:20; Deuteronomio 19:21
39”Ar andi an soged: Dule-isgana sabsur-be-imakalile, mer be abin-imako. Dule-wargwen be-wagar-nuedsikid bei bibyosale, baid-wagar ega be oyobardo. 40Ar dule-wargwen bei-mor-dummad-suega igar-itogedgi bebo abin-abin imakardibe, ega be be-mor-baid uksa be imakbalo. 41Ar dule-wargwen ise-barmiar wachi-abalasaar ega-ibmar-seedbi be abedibe, ega bur wachi-irgwen ibmar-seded be sae. 42Ar dule bese ibmar egichialir, ega be uke. Dule bega sokalir, wis anga be ibmar udagwerye, an gannar bega ukbaloye, dulegi mer be ibmar nalleguo.”
Jesús soged, be-isdarmalad be sabgumarye
(Lucas 6:27-28, 32-36)
43Jesús sogdebalid: “Ar bemar itosmalad, epenne be-serganga soglesad:
‘Be dule-baigan-sabgumar,
dule-be-isdaraddi, isdar be dakoed.’
Levítico 19:18
44”Ar andi an soged: Be-isdarmalad be sabgumar. Dulemar-be-nug-ichodimaladga, degi, be-baregindimaladga Bab-Dummadse ega be gormar. 45Adi, bemar, be-Bab-nibneggi-maid-e-mimmiganga gumalagar, ar Bab-Dummaddi bela dulemar-nuegan, degi, dulemar-isganaga, dad-ibeler ogamaid. Degine, Bab-Dummad bela dulemar igar-innikii-imakmaladga, degi, igar-innikii-imaksurmaladga, dii owimaibalid.
46”Ar dule-be-sabmaladbi be sabguele, ¿ar ibu-nued egi be amiosunna? Ibmar-nued egi be amiosuli. Ar dule-isganamar, Roma-dummadga-mani-gaedgi-arbamalad, ¿deyob na imakmarmosursi? 47Ar be-gwenadgangarbi be soger, ‘be nued sogeye,’ ¿ar ibu-bur-nued be imakmarsunna? Gwen ibmar-bur-nued be imaksulid. ¿Ar deyob dulemar-Bab-Dummad-wissurmalad imakmarmosursi? Eye, ar deyob imakmarmogad. 48Ar be-Bab-nibneggi-maid ibmar-nuegan imaksoggu, a-ular, bemar ulubgi dule-nueganga gumarmosundo.”

Currently Selected:

Mateo 5: cuk

Highlight

Share

Copy

None

Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in

YouVersion uses cookies to personalize your experience. By using our website, you accept our use of cookies as described in our Privacy Policy